اخیرا برخی از داروها در داروخانه‌ها کمیاب و حتی نایاب شده است. پیش از این داروهای برخی از بیماران خاص مورد بحث بود اما حال در روزهای اخیر داروهای ساده مثل سرم و آنتی بیوتیک نیز کمیاب شده است. رئیس انجمن داروسازان تهران نیز می‌گوید که تعداد داروهای کمبودی افزایش یافته است.
البته گفته می‌شود کمبود سرم و آنتی بیوتیک تنها به دلیل شیوع اومیکرون است. موج اومیکرون در کشور تاکنون تعداد زیادی از مبتلایان را راهی بیمارستان کرد. بر اساس آمارهای وزارت بهداشت روز گذشته بیش از ۲۵ هزار بیمار جدید مبتلا به کرونا شناسایی شد.
اما کمبود دارو فقط به بیماران کرونایی اختصاص ندارد. پیش‌تر بیماران مبتلا به تالاسمی و هموفیلی از کمبود دارو می‌گفتند. اما زنجیره کمبود دارو به افراد دارای بیش‌فعالی هم رسید.
حمید خویی، رئیس انجمن داروسازان تهران نیز در این مورد می‌گوید: «کمبودهای دارویی را باید از کمبودهای جبران‌پذیر جدا کنیم. مثل داروهای بیماران تالاسمی که اگر نباشد جایگزین مشخصی برای آن نیست و بیمار گرفتار می‌شود. اما گاهی یک داروی آنتی هیستامین اگر در بازار نباشد، انواع گوناگون آنتی هیستامین داریم که به راحتی می‌توان جایگزین کرد.»
او می‌گوید: «گاهی برخی از پزشکان روی یک برند دارویی خاص تاکید می‌کنند که ممکن است آن دارو وارد نشود. اما مشابه آن دارو با برندهای دیگر به وفور در بازار باشد. این کمبود هم واقعی نیست.»
خویی ادامه می‌دهد: «از این دو حالت که بگذریم واقعیت این است که در طول سالیان گذشته همیشه لیستی از کمبودهای دارویی را داشتیم. این لیست در بهترین شرایط ۴۰ قلم دارو بود اما حالا تعداد این داروها به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده است.»
رئیس انجمن داروسازان تهران می‌گوید: «یک از دلایل مهم کمبود دارو بر هم خوردن عرضه و تقاضاست. زمانی که بیماری از کمبود دارو می‌شنود نگران می‌شود و چند برابر مصرف دارو می‌خرد. همین موضوع موجب برهم خوردن عرضه و تقاضا می‌شود. بنابراین باید از کمبود واقعی دارو حرف بزنیم و مردم را دچار اضطراب نکنیم.
مهم‌ترین دلیل اختلال در عرضه و تقاضای دارو، تحریم است. مشکلاتی مانند تامین ارز، انتقال ارز و پیدا کردن فروشنده‌ای که نگران جرائم ناشی از تعامل اقتصادی با ایران نباشد.»
او می‌گوید: «در دو سال گذشته با شیوع ویروس کرونا مواجه شدیم. بخش مهمی از بودجه‌های کشور که به دارو و درمان اختصاص داشت توسط داروهای درمان کرونا و واکسن بلعیده شد. واکسن‌هایی که در حال دریافت آن هستیم رایگان وارد نشد. در ازای این واکسن‌ها ارز از کشور خارج شد. ارزی که از منابع تخصیصی برای دارو بود. واکسیناسیون و داروهای مصرفی برای درمان کرونا در اولویت قرار گرفت. این موضوع هم در کمبود دارو اثرگذار بود.»
خویی ادامه می‌دهد: «یک دلیل دیگر ثابت نگه داشتن قیمت داروست. ثابت نگهداشتن قیمت دارو از دلایل اصلی نیست اما می‌توان در حاشیه دلایل دیگر به آن توجه داشت. در سال‌های گذشته سیاست این بوده که قیمت دارو را ثابت نگه دارند. برای برخی از تولیدکنندگان تولید برخی از داروها صرفه اقتصادی ندارد. بنابراین تولیدکنندگان سعی می‌کنند که کمتر تولید کنند یا اصلا تولید نکنند.»
با این وجود اما برخی از داروها در بازار غیررسمی در دسترس است. این داروها چطور به بازار غیررسمی وارد می‌شود؟ خویی در این مورد می‌گوید: «بازار غیررسمی از طریق شبکه قاچاق و ارز غیررسمی دارو تهیه می‌کند. نمی‌توان انکار کرد که برخی از داروهای بازار غیررسمی از طریق شبکه رسمی کشور نشت می‌کند و به دست قاچاقچیان می‌رسد.»
او ادامه می‌دهد: «در بحث دارو مشکل مزمنی در کشور به نام قاچاق دارو داریم. هنوز با قاچاق دارو به عنوان جنایت ملی برخورد نمی‌شود. قاچاق دارو را مانند قاچاق تلوزیون و پارچه برخورد می‌شود. در حالی که دارو با جان مردم سر و کار دارد و باید به عنوان یک خیانت ملی با آن برخورد شود.»
رئیس انجمن داروسازان تهران می‌گوید: «وقتی عرضه و تقاضای دارو بهم ریخته شود، شبکه قاچاق دارو فعال می‌شود. متاسفانه نسبت داروهایی که از طریق شبکه‌های قاچاق تامین می‌شود، به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. این یک نگرانی بسیار جدی است چون هیچ تضمینی برای ایمنی و صحت این داروها وجود ندارد.»
او می‌گوید: «قیمت برخی از داروهای جدید که بسیار گران قیمت هستند در شبکه قاچاق ارزان‌تر است. این داروها یا سرقتی هستند یا واقعی نیستند. بنابرین آن را ارزان‌تر می‌فروشند.
بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو نیز اخیرا درباره کمبود دارو گفت برخی کمبودهای دارویی به علت بروز موج کرونا رخ می‌دهد که کمبود محسوب نمی‌شود.
