به گزارش بهداشت نیوز، دکترسید شهاب الدین صدر رییس کنفرانس و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره مبانی نظری عدالت و ابعاد و انواع عدالت در سلامت سخنرانی کرد. وی ضمن ارایه آمارهایی در باره شاخص های بهداشتی و درمانی کشور اظهار داشت: موضوع عدالت در صدر برنامه های هر کشوری باید باشد و ما به خصوص در بخش سلامت به دنبال جامعه ای عادلانه تر و سالم تر برای همه هستیم و پاندمی کرونا بیش از هر زمان دیگری بر این رویکرد تاکید می نماید.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی در بخشی دیگر از سخنان خود به تبیین کلید واژه عدالت در سیاست های کلی سلامت؛ ابلاغی مقام معظم رهبری پرداخت و درباره انواع عدالت و ویژگی های هر یک از آنها گفت: عدالت افقی حکم می کند که با برابری ها، برابر رفتار شود و عدالت عمودی نیز حکم می کند که با نابرابری ها، نابرابر رفتار شود.
رییس گروه تخصصی علوم پیراپزشکی فرهنگستان با ذکر این مطلب که باید به سمتی پیش برویم که مردم در ورود به بخش سلامت، احساس عدالت بیشتری کنند، خاطر نشان شد: احساس عدالت غیر از اجرای عدالت و مشکل تر از آن است و در صورت رعایت کامل حقوق افراد و عدم تبعیض در مراجعات، این مفهوم بیشتر جلوه خواهد داشت.
دکتر محمدعلی محققی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی درباره عدالت در آموزش با تاکید بر ارتقاء فرهنگ و سواد سلامت مردم سخنرانی کرد و عدالت در سلامت را حق همه ی آحاد جامعه خواند و عدالت در آموزش سلامت را شعبه ای از عدالت اجتماعی طبقه بندی نمود و در قالب آن علاوه بر آموزش های حرفه ای، آموزش عموم مردم را مورد تاکید قرار داد.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی کسب، نگهداشت و افزایش مستمر سواد و دانستنی های عمومی سلامت مخصوصا دانستنی های ضروری برای مسائل پایه ای سلامت در تمام عمر را از مصادیق عدالت در حوزه آموزش عمومی مردم تعریف نمود و اظهار داشت: تمرکز بر روی سند عادلانه و حیات بخش سیاست های کلی سلامت در ۵ سال اخیر می توانست، بخش مهمی از بی عدالتی ها در حوزه سلامت را از بین ببرد.
وی در بخش دیگری از بیانات خود، ویژگی های یک نظام آموزشی عادلانه در سلامت از جمله توجه به کمیت و کیفیت، هدفمندی، سلامت محوری، پاسخگویی، رفع نیازمندی ها، کارآمدی، اهتمام به نیازهای مناطق و اقشار محروم و پایبندی به ارزشهای اسلامی را تشریح کرد.
دکتر علیرضا اولیایی منش معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو کارگروه اقتصاد مقاومتی فرهنگستان علوم پزشکی با اشاره به وضعیت موجود کشور در نابرابری های سلامت و با تاکید بر ضررورت اندازه گیری شاخص های عدالت در سلامت براساس دهک های مختلف درآمدی و به تفکیک عوامل اجتماعی – اقتصادی، گفت: وضعیت این شاخص ها در شهرستان های مختلف گاهی تفاوت های معنی داری دارد که سیاست گذاران و مدیران باید به این فاصله ها توجه لازم داشته باشند.
رئیس مرکز تحقیقات سیاستگذاری عدالت در سلامت همچنین با تشریح شاخص های تامین مالی عدالت در سلامت چون هزینه های کمرشکن، هزینه های فقر زای درمان و پرداخت مستقیم از جیب، اعلام کرد: رفع بی عدالتی های سلامت تا حدود زیادی به بیرون از بخش بهداشت و درمان مربوط می شود و در این راه، باید اقدامات جدی در دستور کار دولت ها باشد و بیش از این نیز در اقدام نباید منتظر ماند.
تحلیل جامعه شناختی فلسفی مفهوم و تعاریف عدالت موضوع سخنرانی دکتر ابوالقاسم پوررضا استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. وی ابتدا به تعاریف مختلف مکاتب و دیدگاه های اندیشمندان از عدالت و به ویژه عدالت در سلامت اشاره کرد و اظهار داشت: در بسیاری از کشورهای دنیا فقرا بیشتر بیمار و کمتر درمان می شوند و عدالت در واقع در نظر گرفتن تفاوت ها و اقدام برای از بین بردن تبعیض هاست.
وی در بخش دیگری از سخنان مبسوط خود در این زمینه؛ به تنوع نیازها و تحول در نیازهای حوزه سلامت اشاره نمود و بیان داشت: این مسائل، تدوین معیارهای عدالت در حوزه سلامت را مشکل تر و پچیده تر می سازد، لکن بایستی به صورت دقیق به آن ورود کرد، زیرا بدون عدالت و پیاده شدن ناقص آن، جامعه و سلامت آن با پیامدهای ناگواری روبرو می گردد.
دکتر شهرام توفیقی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله درباره کاربست نظریه های عدالت در سلامت در بافتار ایران سخنرانی کرد و در بخشی از سخنان خود ضمن تبیین دیدگاه های مختلف در عدالت در سلامت اظهار نمود: عدالت و انصاف دو واژه مرتبط با هم هستند، ولی در عین حال تمایزاتی با هم دارند، انصاف یک تصمیم گیری سیاسی است و آن این است که با ایجاد فرصت های برابر کسی را از خدمات سلامت محروم نکنیم.
عضو زیر گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی فرهنگستان علوم پزشکی در ادامه افزود: برای تحقق عدالت در سلامت، پایبندی به قوانین، حذف امتیازات بی وجه، قرار دادن هر چیز در جای خود، رفتار مطلوب مراقبتی و درمانی و توجه به کارآیی در تصمیم گیری ها و اقدامات حائز اهمیت است.
دکتر احمد فیاض بخش عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران دیگر سخنران برنامه بود که درباره عدالت در سلامت و محصولات سلامت به ارایه مطلب پرداخت و گفت: تعیین کننده های اجتماعی مانند طبقه اجتماعی، اشتغال، انزوای اجتماعی، استرس، اعتیاد، ایمنی غذایی حمایتهای اجتماعی و بالاخره سواد، بیشتر از عوامل بیولوژیک در ایجاد بیماریها در انسان نقش دارند.
عضو کارگروه اقتصاد مقاومتی فرهنگستان علوم پزشکی در ادامه گفت: تنها ۲۰ تا ۲۵ درصد از سلامت مردم در نظام سلامت تامین می شود و ۷۵ تا ۸۰ درصد از سلامت مردم به فاکتورهای دیگر همچون غذا، محیط زیست، درآمد و مسکن و.. بستگی دارد که مربوط به بیرون از بخش سلامت است.
شاخص های عدالت در نظام سلامت ایران، دیگر سخنرانی کنفرانس عدالت در سلامت بود که توسط دکتر خلیل علی محمدزاده دانشیار دانشگاه و دبیر علمی کنفرانس انجام شد. وی با بیان عناوین ۶۹ شاخص مهم عدالت در سلامت ایران در پنج حیطه سلامت(۳۸ شاخص)، توسعه انسانی و اجتماعی(۱۰ شاخص)، توسعه اقتصادی(۴ شاخص)، محیط فیزیکی و زیرساخت(۱۲ شاخص) و حکمرانی(۵ شاخص) و اینکه این شاخص ها، ملاک قضاوت چگونگی عملکرد نظام سلامت قرار می گیرند، خاطر نشان شد: مسئله مهم در عدالت این است که به جای تمرکز تنها بر میانگین ها و انحراف معیارها، باید به مناطقی که از میانگین ها فاصله گرفته اند، توجه جدی صورت گیرد.
رئیس زیرگروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی گروه پیراپزشکی فرهنگستان همچنین گفت: دسترسی و بهره مندی از خدمات سلامت دو مفهوم جداگانه است. برای اینکه دسترسی منجر به بهره مندی شود باید ابعادی در نظر گرفته شوند مانند: از نظر جغرافیا خدمات در نزدیکی باشد، از نظر فرهنگی خدمات مورد پذیرش باشد و دسترسی مالی برقرار باشد یعنی شرایطی برقرار شود که نیاز همه اقشار برطرف شود.
شایان یادآوری است که؛ در تدوین برنامه ها و برگزاری این کنفرانس؛ اعضای گروه پیراپزشکی فرهنگستان علوم پزشکی به عنوان کمیته علمی کنفرانس، دانشگاه های علوم پزشکی مستقر در تهران، اعضای زیرگروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی فرهنگستان، مرکز تحقیقات سیاستگذاری اقتصاد سلامت و همچنین مرکز تحقیقات سیاستگذاری عدالت در سلامت مشارکت علمی و عملی صمیمانه داشتند.
