به گزارش الف، در میان تحولات شدید منطقه، از جنگ یمن و اتفاقات مربوط به آن گرفته تا پروژه جدید آمریکا برای فعال سازی مجدد تروریسم در سوریه ، اتفاقاتی در داخل اردن درحال وقوع است که نمیتوان آن را نادیده گرفت.
درحالی که اخبار مربوط به عرصه اردن در فضای پرآشوب منطقه چندان به چشم نمیآید اما گزارشها حاکی از وجود برنامهای برای آغاز تحرکات و شاید یک جنبش مردمی در این کشور است. شاخصها نشان میدهد که دستهای از نخبگان ملی اردن و به ویژه سیاستمداران بازنشسته این کشور که مخالف نظام حاکم هستند قصد دارند تحرکات غافلگیرکنندهای انجام دهند که تبعات خطرناکی دارد.
در سایه تشدید فساد و مشکلات اقتصادی و معیشتی در اردن و همچنین نرخ بالای بیکاری و نارضایتیهای مردمی شاید بتوان گفت که ممکن است زمینه اعتراضات مردمی در اردن-همانند سالهای گذشته وجود داشته باشد.
اما اتفاق دیگری که به این اعتراضات دامن میزند افشای گزارشهای مربوط به پایگاههای نظامی مخفی آمریکا در اراضی اردن است که گروههای مردمی آن را به مثابه مداخلات ائتلاف آمریکایی در امور اردن و استفاده از این کشور برای مورد هدف قرار دادن سایر کشورهای منطقه تلقی میکنند؛ موضوعی که با اهداف و آرمانهای ملی اردن مغایرت دارد.
در این بین نشانههایی وجود دارد که بیانگر گسترش یک پدیده جدید و عجیب در اردن است؛ جایی که «لیث شبیلات» مهندس و سیاستمدار اردنی مخالف نظام که در استانبول اقامت داشت نوارهای صوتی و تصویری متعددی منتشر کرده که میتواند مقدمهای برای آغاز یک جنبش مردمی در اردن باشد.
همانطور که گفته شد لیث شبیلات یک سیاستمدار معارض نظام در اردن به شمار میرود و یکی از مخالفان سرسخت عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی نیز هست. او پیشتر در گفتگو با شبکه المیادین درباره اعتراضات عمومی در اردن گفته بود: مشکل اصلی اردن این است که شاه با تصمیمگیریهای مستبدانه خود دچار سوء مدیریت شده است و دیگر مردم حاضر نیستند در برابر فساد سکوت کنند به همین دلیل به صورت خود جوش به خیابانها ریختهاند و نیازی به رهبری که از آنها سوء استفاده کند، ندارند. اردن تحت فشار قرار دارد تا به محور عربستانی - اسرائیلی علیه ایران بپیوندد.
این سیاستمدار اردنی همچنین با انتقاد از پیوستن کشورش به کمپین تحریم سوریه که در سال 2011 توسط آمریکا به راه افتاد معتقد است که این اقدام اردن چالشها و بنبستهای زیادی برای آن به وجود آورد.
با وجود اینکه مقدمات لازم برای آغاز یک تحرک مردمی گسترده در اردن وجود دارد اما شرایط و شاخصهای فعلی نشان میدهد وقوع یک اتفاق جنجالی یا اصطلاحا «انقلاب» در این این کشور محتمل نیست.
در همین زمینه چند روز قبل مهندس لیث شبیلات که نوارهای صوتی و تصویری زیادی منتشر کرده و محتوای این نوارها بیانگر عبور از خطوط قرمز پادشاهی اردن بود، اما به شکل عادی و بدون هیچ مشکلی از طریق فرودگاه وارد اردن شد.
با این وجود آمریکاییها به شدت نگران وضعیت عمومی اردن هستند. در همین زمینه پیامهایی از جانب دولت آمریکا به برخی شخصیتهای اردنی طرفدار نوسازی نظام سیاسی این کشور رسیده است. درواقع واشنگتن در تلاش است تا با وادار کردن مقامات اردن به انجام برخی اصلاحات ظاهری از وقوع هر تحرکی که ممکن است به منافع آمریکا در اردن آسیب بزند، جلوگیری کند.
سیاستمداران اردنی معتقدند که «ایمن الصفدی» وزیر خارجه این کشور علیرغم تجربه طولانی خود در زمینه سیاست نتوانسته طرح به اصطلاح «دموکراسی» آمریکا را در اردن اجرا کند.
این درحالی است که روابط آمریکا و اردن بعد از ورود «جو بایدن» رئیس جمهوری ایالات متحده به کاخ سفید، به شکل قابل توجهی نسبت به دوره «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا، تقویت شده است.
در همین چارچوب وزارت امور خارجه ایالات متحده در تاریخ 4 فوریه، اعلام کرد که تصمیم گرفته است با فروش جنگندههای سری F-16 C/D Block 70 و تجهیزات مربوطه به ارزش تخمینی 4.21 میلیارد دلار به اردن موافقت کند.
همچنین گزارشهای رسمی از انتقال بخشی از نیروهای خاورمیانهای ایالاتمتحده آمریکا بهویژه نیروهای رزمی آن به اردن و همچنین تقویت پایگاه نظامی آمریکا در اردن وجود دارد که این اقدام واشنگتن مستقیما در راستای اهداف ویژه آن علیه برخی کشورهای منطقه و همچنین تامین منافع رژیم صهیونیستی صورت گرفته است.
در شرایطی که عمده گروههای مردمی اردن مخالف مداخلات واشنگتن در کشورشان هستند اما در شرایط خفقانآورد اردن به نظر نمیرسد که آنها همانند مردم عراق یا سوریه بتوانند دست کم در بازه زمانی فعلی جنبشهای ملی علیه حضور نظامی آمریکا و دخالتهای آن به راه بیاندازند. با این وجود مقامات اردنی برای جلوگیری از خطر هرگونه اعتراضات مردمی در این کشور لازم است ضمن انجام اصلاحات ریشهدار در زمینه اقتصادی و معیشتی، از انجام هر اقدام مغایر با ذهنیت عمومی اردنیها درباره مسئله فلسطین امتناع ورزند.
