به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، ۴۳ بهار از انقلاب می‌گذارد و امسال آخرین دهه فجر قرن را پشت سر گذاشتیم. در بیش از چهار دهه اخیر رویدادهای فرهنگی و هنری مختلفی با نام و پرچم فجر برافراشته شد. هر دوره بیانگر رشد و بالندگی هنرمندان و آثار عرضه شده نشاندهنده تجلی هنر انقلابی در کالبد جامعه ایرانی است.
چهلمین جشنواره فیلم، چهلمین جشنواره تئاتر، سی‌وهفتمین جشنواره موسیقی، شانزدهمین جشنواره شعر، چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی، یازدهمین جشنواره مد و لباس، عناوین شاخص رویدادهای منتسب به دهه فجر انقلاب اسلامی هستند و جشنواره صنایع‌دستی و هنرهای‌سنتی که ششمین دوره آن ۱۸ تا ۲۴ بهمن برگزار شد در میان این رویدادها اگر چه جوان‌ترین جشنواره است، اما اصالت و قدمت آن به وسعت تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران زمین اعتبار و جایگاه دارد.
جشنواره صنایع‌دستی و هنرهای سنتی که با موافقت سیدعزت‌الله ضرغامی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از سال آینده قرار است در سطح بین‌المللی برگزار شود، منجر خواهد شد فصل جدیدی در ارتقا جایگاه هنرمندان و صنعتگران ایران به عنوان کشوری مطرح و مدعی در این در جهان باز کند. این رویداد فجرنشان بلافاصله و فقط ۶ روز بعد از سی‌وپنجمین نمایشگاه ملی صنایع‌دستی تهران با آن گستردگی و استقبال هنرمندان و صنعتگران از سراسر کشور، در تهران آغاز به کار کرد و از ظرفیت بالای این حوزه و خستگی‌ناپذیری و هوشمندی مسئولان و مدیران حوزه معاونت صنایع‌دستی و هنرهای‌سنتی بهره برد؛ وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بر اهمیت فرهنگی، هنری و اقتصادی این بخش واقف‌اند و با برگزاری پیوسته و مستمر رویدادهای نمایشگاهی در سطح استانی و ملی این حوزه را در پویا و زنده نگه می‌دارند.
جشنواره صنایع‌دستی فجر تجلی جلوه درهم تنیده فرهنگ و پیشه
فجر صنایع‌دستی را می‌توان فاخرترین رویداد در این حوزه در ایران دانست و به گفته پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی «مجال تجلی جلوه درهم تنیده فرهنگ و پیشه و بستری برای به نمایش گذاشتن نگاه هنرمندانه با مهارت افرادی است که ساختن را مشغله خود کرده‌اند، هنرمندانی که با خلق آثار فاخر این روایت را مکرر برای دیگران بازگو می‌کنند»
صنایع‌دستی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی صنایع خلاق به شمار می‌رود و با نگاه هم‌افزایی در اختتامیه آن شاهد پیوندی زیبا در حوزه صنایع خلاق بودیم .این رویداد می‌تواند به فعال کردن اقتصاد هنر کمک کند. آشنایی با هنرمندان جوان و کشف استعدادهای جدید، ایجاد بستری برای مواجهه بدون واسطه مخاطبان با حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی و در معرض قراردادن آخرین دستاوردهای صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ایران از اهداف مهم جشنواره فجر بود.
حضور محصولات صنایع دستی با طراحی مناسب برای کاربرد در زندگی روزمره، نمایش آثار برگزیده کاربردی دارای نشان مهر اصالت ملی و همچنین بخش رویش دوباره سرو در راستای نکوداشت و بزرگمایه اساتید برجسته و فقید که بستری برای تجلیل از فرزندان ادامه‌دهنده راه پدران و مادران است، سه محور اصلی این رویداد ملی بود.
در این جشنواره، بر اساس رای هیات داوران، بعد از دو دوره داوری به پنچ هنرمند سرو سیمین و پنج هنرمند دیپلم افتخار و برگزیدگان بخش رویش دوباره سرو لوح تقدیرنامه و علاوه بر آن هدایای نقدی از سوی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اعطا شد.
مقدمات برگزاری جشنواره بین المللی صنایع دستی فجر آغاز شده است
در همین چارچوب ویدا توحد مدیرکل آموزش و ترویج صنایع‌دستی و هنرهای سنتی درباره جشنواره فجر صنایع‌دستی گفت‌وگو کردیم. او درباره ساختار جشنواره روند انتخاب آثار و هیات داوران جشنواره ششم توضیح داد و گفت: مقدمات کار برای برگزاری جشنواره هفتم به صورت بین المللی آغاز شد و اکنون در حال تدوین و ترجمه دستورالعمل دوره هفتم صنایع دستی فجر هستیم.
کدام اساتید در هیات داوران جشنواره حضور داشتند؟
محمدتقی آشوری، عضو هیات علمی دانشگاه هنر و رئیس اسبق دانشکده هنر دانشگاه اصفهان عضو هیات داوران که تدوین و تنظیم برنامه درسی در سال ۱۳۶۱ برای سه رشته هنر، معاون اسبق آموزشی دانشگاه هنر تهران، نگارش کتاب گل سلولزی در دانشگاه هنر و ثبت اختراع بر اساس این کتاب را در کارنامه کاری خود دارد، سومین دوره ای است که آثار این رویداد را داوری کرد.
یوسف صمدی بهرامی، از کارشناسان برجسته و دارای درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که در رشته مرمت زیراندازهای سنتی فعالیت می کند و از بزرگترین مجموعه‌داران آثار صنایع دستی، به ویژه در زمینه دوخت‌ها و زیراندازهای سنتی است از دیگر داوران این جشنواره بود. او نیز سابقه داوری دو دوره جشنواره صنایع دستی و هنرهای سنتی فجر را در کارنامه خود دارد.
مهدی کشاورز افشار، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، داوری مقالات علمی در نشریات علمی و پژوهشی نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، گلجام، مطالعات تطبیقی هنر، جامعه شناسی تاریخی، جامعه‌شناسی هنر و ادبیات و هنرهای زیبا را بر عهده داشته است. وی نیز سه دوره جشنواره صنایع دستی و هنرهای سنتی فجر را داوری کرده است .
لوح‌های اعطایی هم جزو آثار هنری است؟
سرو سیمین، لوح‌های تقدیر و دیپلم‌های افتخار که به برگزیدگان اهدا شد هر کدام اثر هنری طراحی شده و دارای ارزش و اعتبار هنری است و تقدیر و یادگار کوچکی از این رویداد به هنرمندان برگزیده است. به طور مثال نشان سرو سیمین از نقره با تکنیک قلمزنی و روکشی از ملغمه طلا توسط حبیب آروان از برجسته ترین استادان این رشته ساخته شده است یا دیپلم افتخار توسط زینت شاهی از اساتید برجست رشته تذهیب آراسته شده است برای ساخت این دیپلم، هرساله یکی از رشته های صنایع دستی و هنرهای سنتی در نظر گرفته می‌شود که امسال رشته تذهیب مورد استفاده قرار گرفت.
مبلغ جوایز را ممکن است بیان کنید؟
مبالغی که به برگزیدگان اهدا شد در مقابل شان و جایگاه هنرمندان و آثاری که خلق کرده‌اند، قابل بیان نیست، آثاری که هنرمندان خلق و در این نمایشگاه در معرض دید علاقه‌مندان گذاشتند، بسیار فاخر و کم نظیر هستند و برخی را به سختی می‌توان ارزش‌گذاری مادی کرد. این هدایا نسبت به دوره‌های گذشته رشد قابل توجهی داشت، اما در مقابل ارزش معنوی کار هنرمندان عزیزمان مبلغ خاصی نیست.
به رسم سایر جشنواره‌ها می توانید اعلام کنید؟
این هدایا فقط به رسم قدردانی اهدا شده است اما به رسم شفافیت که سر لوحه کار ما است در بخش سرو سیمین به هر برگزیده ۱۰میلیون تومان، برای پنج هنرمندی که دیپلم افتخار دریافت کردند هم ۵ میلیون تومان و به ۵ هنرمند برگزیده بخش رویش دوباره سرو هم به هر کدام ۱۰ میلیون تومان اهدا شد که به صورت نقدی در آیین اختتامیه جشنواره تقدیم هنرمندان شد.
برای برگزاری بین المللی دوره هفتم جشنواره چه اقداماتی انجام شده است؟
رایزنی‌ها را با رئیس جدید شورای جهانی صنایع‌دستی (WCC) برای برگزاری جشنواره صنایع‌دستی فجر در سطح بین المللی آغاز کرده‌ایم. گزارش جامعی از ادوار این جشنواره و فعالیت های حوزه در جلسه اخیر مجمع عمومی شورای جهانی صنایع‌دستی که وبیناری بود از سوی معاون صنایع دستی وزارتخانه ارائه شد. به صورت ضمنی هم مطرح شد که قصد داریم دوره هفتم را به صورت بین‌المللی با تمرکز بر منطقه آسیا و اقیانوسیه برگزار کنیم.
دستورالعمل جشنواره در حال تدوین و ترجمه است که بعد از تصویب در مجمع‌عمومی شورای جهانی صنایع‌دستی سال ۱۴۰۱ به صورت بین‌المللی منطقه‌ای برگزار می‌شود و در مرحله بعد اگر جشنواره با موفقیت همراه بود، در سطح جهانی با دعوت از همه کشورهای عضو شورای جهانی صنایع‌دستی برگزار خواهد شد.
پرونده ششمین دوره جشنواره صنایع‌دستی و هنرهای سنتی روز شنبه (۳۰ بهمن ماه) با پایان نمایشگاه جانبی آثار رسما بسته شد. بیش از۳۰۰ اثر از رشته های مختلف فلزکاری، تذهیب، معرق، گلیم، طلاکوبی روی فلز، زری‌بافی، لاک‌تراشی، خراطی و سوخت‌کاری، قلمزنی، حکاکی سنگ، چاپ باتیک، طلاکوبی، پته دوزی، منبت، سرامیک، مشبک، قلم‌تراشی، سوزن‌دوزی، ملیله، سازه‌های چوبی، فلز، گلیم، شیشه دمی، احجام فلزی، زیورآلات، نقاشی روی پارچه، سوزن‌دوزی در موزه ملی ایران ۱۳ روز به نمایش گذاشته شد و گزارش ها نشان می‌دهد استان‌های مازندران، اصفهان و تهران حضور فعال‌تری در این دوره داشتند.
رویش دوباره سفر برای تجلیل از فرزندانی که هنر خانوادگی پدر و مادر خود را حفظ کرده و ادامه می‌دهند و همچنین نمایش آثار دارای مهر اصالت ملی در کنار آثار فاخر صنایع‌دستی از مهمترین و جذاب ترین بخش‌های ششمین دوره جشنواره صنایع‌دستی فجر بود.
محمدرضا گلرد فرزند استاد عبداله گلرد از استان مازندران در رشته لاک‌تراشی، طاها محمودی فرزند استاد نعمت‌اله محمودی از استان کردستان در رشته اُرُسی‌سازی، احمد آق فرزند استاد غلام آق از استان گلستان در رشته زیورآلات ترکمن، حمید پورجهانگیر فرزند استاد حجت پورجهانگیر از استان ایلام در رشته نمدمالی، مصطفی پنبه دانه‌پور فرزند استاد رضا پنبه‌دانه‌پور از استان خوزستان در رشته احرامی‌بافی در این بخش از سوی وزیر میراث فرهنگی تجلیل شدند
با رای هیات داوران باقر نفری از استان اصفهان در رشته مشبک فلز، بهرام طاهریان از کرمانشاه در رشته مهرکاری چوب، عباس دل‌زنده از استان همدان در رشته گره‌چینی، محسن آقامیری از تهران در رشته تذهیب، میرمولا ثریا از تنکابن در رشته دستبافتههای داری سرو سیمین دریافت کردند و همچنین با رای هیات داوران به امیر برق‌زادگان از همدان در رشته گره‌چینی، سماء جوادی از زنجان در رشته ملیله‌سازی، صابره جمال‌زهی از سیستان و بلوچستان در رشته سوزن‌دوزی بلوچ، فاطمه سیدی از کرمان در رشته دستبافتههای داری، یاسین صلصالی از اصفهان در رشته قلمزنی روی فلز دیپلم افتخار اعطا شد.
