در روزهای گذشته، امیر سرتیپ واحدی فرمانده نیروی هوایی ارتش در گفتوگو با پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری گفته بود: در نیروی هوایی به لطف پروردگار و حمایتهای بیدریغ سلسله مراتب فرماندهی توانستیم پهپاد کمان ۱۲ را بسازیم که برای گشت و شناسایی بسیار ارزشمند است و صفر تا صد این پهپاد ساخت خودمان است. ماه گذشته هم توانستیم این پهپاد را به بمب قائم ۵ مجهز کنیم؛ بمبی که ساخت وزارت دفاع است. با این کار، پهپادهای کمان از مأموریت شناسایی به رزمی تبدیل شدند.
در ابتدا بهتر است با پهپاد کمان ۱۲ آشنا شده و سپس درباره تسلیحات آن صحبت کنیم.
پهپاد کمان ۱۲ نخستینبار ۱۰ بهمن ۱۳۹۷ در نمایشگاه دستاوردهای دفاعی چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با نام اقتدار ۴۰ به نمایش درآمد. سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی و ساخت این پهپاد را برعهده دارد.
کمان ۱۲ را باید نمونه ارتقاء یافته و پیشرفته پهپاد مهاجم ۹۲ دانست که سالهای قبل در نیروی هوایی ارتش طراحی و ساخته شده بود.
مشخصات کمان ۱۲ عبارت است از؛ دهانه بال: ۱۰ متر، طول کلی: ۵.۴ متر، بیشینه وزن پهپاد در هنگام برخاست: ۴۵۰ کیلوگرم، سرعت: ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت، سرعت کروز: ۱۶۰، کمینه سرعت: ۹۰ کیلومتر، شعاع عملیاتی ۱۵۰۰ کیلومتر، مداومت پروازی: ۱۰ تا ۱۲ ساعت و توان محموله: ۱۰۰ کیلوگرم.
هدایت این پهپاد از طریق ایستگاههای زمینی و یا با استفاده از خلبان خودکار انجام میشود.
توان پرواز از باندهایی با حداقل طول ۴۰۰ متر، ضریب لیفت ۱.۸ و محدودیت تحمل شتاب: ۲- تا ۵+ و قابلیت پرواز تا ارتفاع ۱۸ هزارپا یعنی حدود ۵۵۰۰ متر با موتور ملخی پیستونی با توان ۶۰ اسب بخار از دیگر مشخصات این پهپاد بومی است.
در بُعد تسلیحات نیز این پهپاد در ابتدا فقط از موشک اخگر تولید نیروی هوایی ارتش استفاده میکرد. اما اخیرا و با اعلام فرمانده نیروی هوایی ارتش بمب قائم ۵ نیز به عنوان دیگر سلاح کمان ۱۲ استفاده میشود.
این موشک جزو تولیدات نیروی هوایی ارتش است که همزمان با پهپاد کمان ۱۲ در نمایشگاه اقتدار ۴۰ رونمایی شد. اخگر، امکان شلیک از روی پهپادهای کمان ۱۲ و کرار را دارد. موتور میکروتوربوجت چند منظوره آن نیز قادر است سرعتی تا ۶۰۰ کیلومتر بر ساعت را تولید کند. وزن ۲۷ کیلوگرمی، طول ۱.۷ متری، وزن سرجنگی ۷ کیلوگرمی، برد ۳۰ کیلومتری از سایر ویژگیهای اخگر به شمار میرود.
نخستین نسل از بمبهای قائم ۱۶ بهمن ۱۳۹۶ و نسل جدید آنها یعنی قائم ۵ و قائم ۹ در ۱۵ مرداد ۱۳۹۸ با حضور وزیر دفاع رونمایی و معرفی شدند. این بمبها بر روی انواع پهپادهای مهاجر۶، فطرس، شاهد ۱۲۹، حماسه، کمان ۱۲ و ابابیل ۳ نصب و از آنها شلیک میشوند.
امیر سرتیپ حاتمی وزیر وقت دفاع درباره ویژگیهای بمب قائم گفت: بمبهای پیشرفته نسل قائم مجهز به انواع سیکرهای مرئی، حرارتی و سیلندری بوده با دقت نقطهزنی بهتر از ۰/۵ متر قابل نصب بر روی انواع پرندههای بدون سرنشین، بالگرد و جنگندهها هستند که به منظور تخریب استحکامات، انهدام تجمع و انهدام اهداف متحرک از آن بهره برداری میشود.
بمبهای قائم با تجهیز به سامانههای جستجوگر لیزری، مرئی، حرارتی و سیلندری میتوانند در برد ۸ کیلومتری به دقت نقطه زنی در حدود ۰.۵ متر برسند. البته برخی منابع نیز برد این بمبها را از محدوده ۶ تا نزدیک به ۴۰ کیلومتر عنوان میکنند. نصب جستجوگرهای مختلف در این نوع از بمبها به کاربر آن کمک میکند تا بتوان از این بمبها در همه شرایط شب و روز و آب و هوای نامناسب و اهداف ثابت و متحرک استفاده کرد. محدوده عملکرد بمبهای قائم از ارتفاع ۴ هزار تا ۱۰ هزار پا اعلام شده و میتوان کلاهکهای جنگی متفاوت نفوذی و ترکشی بر روی آنها نصب کرد.
قابلیت رها کردن بمبهای قائم از ارتفاع حدود ۱۲۰۰ متر تا ۳۰۰۰ متری و امکان به کارگیری آن روی پهپادهای مختلف از شاهد-۱۲۹ گرفته تا حماسه و مهاجر-۶ از دیگر نکات مطرح شده درباره قابلیتهای بمبهای قائم است.
پهپاد کمان ۱۲ تا کنون در رزمایشهای ذوالفقار ۹۹ ارتش و دهمین رزمایش اقتدار هوایی فداییان حریم ولایت ۱۴۰۰ حضور داشته و عملیاتهای مختلفی اجرا کرده است.