به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، معاون فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی استان یزد گفت: از آذر ماه ۹۷ با معرفی شدن میبد به عنوان شهر جهانی زیلو توسط شورای جهانی صنایع دستی، پروژه توسعه خوشه زیلو هم برای حمایت غیر مستقیم دولت از این هنر صنعت با مشارکت شرکت شهرک‌های صنعتی استان و سازمان جهاد دانشگاهی یزد آغاز بکار کرد.
محمدرضا دهقانی فیروزآبادی گفت: در پروژه توسعه خوشه زیلو بیشترین تمرکز بر ارائه مشاوره، تسهیل گری و کمک به ۳۰۰ کارگاه و ۳۰۰ بافنده در میبد هستند تا با هم افزایی و کنار هم قرار گرفتن آنها مشکلات مشترک شناسایی، حل و فصل و به توسعه کسب و کار آنها کمک شود.
وی با اشاره به لازمه ایجاد اعتماد سازی بین ذی نفعان و کارگاه‌ها برای شناسایی مشکلات و دغدغه‌های زیلوبافان و همچنین شناساندن فعالیت‌های تیم توسعه خوشه زیلو به زیلوبافان بیان کرد: از طریق برگزاری انواع دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی، برگزاری تورهای صنعتی و بازدید از نمایشگاه‌ها تلاش شد تا اعتماد دو طرف جلب شود و بتوانیم به توسعه هنر صنعت زیلو کمک کنیم. خوشه زیلو فقط شامل کارگاه‌ها و زیلوبافان نیست بلکه تمام کسانی که در حوزه رنگرزی، آماده سازی دستگاه‌ها، بازار یا حتی نهادهای دولتی و خصوصی که از این هنر حمایت می‌کنند خوشه زیلو را تشکیل می دهند.
دهقانی فیروزآبادی شناسایی هنرمندان زیلوباف و سلامت آنها را از دغدغه‌های اصلی تیم توسعه خوشه زیلو دانست و گفت: با ایجاد بانک اطلاعاتی منظم از طریق مراجعه به زیلوبافان اطلاعات جامعی کسب شد و با برنامه پایش سلامت حدود ۷۰ نفر از هنرمندان زیلوباف به مراکز طب کار مراجعه کرده و از نظر سلامت جسمانی مورد بررسی قرارگرفتند و مشخص شد که چه مشکلات رایجی در بین زیلوبافان وجود دارد تا بتوانیم برای آنها چاره اندیشی کنیم.
معاون فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی استان یزد با اشاره به رکود شدید هنر صنعت زیلو در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ بیان کرد: برای تولید زیلوی با کیفیت دوره آموزشی زیلوبافی با اساتید زیلوباف برای زیلوبافان موجود و جدید ارائه شد و با پرداخت ۷۰ درصد هزینه‌های آموزش، فرآیند آموزش با کیفیت به هنرمندان انجام شد تا به زیلوبافان ماهر و توانمندی تبدیل شوند.
مدیرعامل شرکت توسعه خوشه زیلو دوره‌های آموزشی تربیت مربی زیلوبافی را از دیگر دغدغه‌های تیم توسعه خوشه زیلو برشمرد و گفت: با کمک یارانه‌ای که پرداخت می‌کنیم ۱۴ کارگاه در میبد مشغول آموزش مربیگری هستند. نگرانی دیگر تولید زیلوی مرغوب با نخ پنبه‌ای خالص است که با رایزنی‌های انجام شده هفت کارگاه در کنار هم سفارش قابل توجهی ایجاد کردند و بدینگونه مواد اولیه خالص و با کیفیت در اختیار زیلوبافان قرار می‌گیرد.
دهقانی همچنین کمک به زیلوبافان برای ایجاد انجمن صنفی زیلوبافان را از حایز اهمیت خواند و بیان کرد: با تشکیل این انجمن هنرمندان می‌توانند مطالباتشان را بهتر به مسئولان برسانند و خدمات صنعتی خود را تسهیل کنند.
زیلو ظرفیتی بسیار عظیم در حوزه‌های جهانی است
وی با اشاره به لزوم معرفی زیلوی میبد به دیگر شهرها و حتی کشورهای خارجی گفت: با برگزاری جشنواره زیلوی برتر در سه بخش بافت برتر، طرح و نقش برتر و محصول برتر زمینه معرفی زیلوی با کیفیت به تولیدکنندگان، خریداران و مصرف کنندگان فراهم می شود و از این طریق هنر صنعت زیلو جایگاه بهتری پیدا می‌کند و ما می‌توانیم زیلویی را با طرح‌ها و کاربردهای جدید و کیفیت عالی به بازار عرضه کنیم.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی استان بازار زیلو را یکی از چالش‌های این هنر صنعت معرفی کرد و گفت: با شیوع ویروس کرونا بازار زیلو بسیاری از گردشگران و خریداران خود را از دست داده و نیاز به گسترش بازار فروش زیلو و حضور فعال در استان‌های دیگر داریم. از مسئولین انتظار می رود استان یزد که شهر جهانی زیلو را درون خود قرار دارد پایگاه فروشی در مرکز استان به هنر صنعت زیلو اختصاص بدهند تا بتوانیم حداقل در مرکز استان محصولات را عرضه کنیم و همچنین زمینه حضور هنرمندان را در سایر شهرها فراهم کنند.
دهقانی افزود: از آنجائیکه مسئولین دولتی به کارکنان خود دسترسی خوبی دارند حداقل می توانند زمینه فروش زیلو را به کارکنان و ادارات فراهم کنند چراکه مصوبه مجلس هم هست که دستگاه‌ها برخی از خرید خود را از صنایع دستی انجام دهند.
وی گفت: با وجود تلاش شرکت شهرک‌های صنعتی استان و سازمان جهاد دانشگاهی یزد برای ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب، به دلیل آنکه هنرمندان صنایع دستی نمی‌توانند از خدمات بیمه‌ای برخوردار باشند با مشکلات بسیلر زیادی رو به رو هستند که باید دولت مشکلات بودجه ای در پرداخت یارانه به هنرمندان را رفع نماید تا هنرمندان بتوانند از خدمات بیمه‌ای استفاده نمایند.
مدیرعامل شرکت توعه خوشه زیلو تشریح کرد: در یک یا دو سال اخیر صندوق کارآفرینان تسهیلات خوبی به هنرمندان داده و کارگاه‌های زیادی ایجاد شده ولی در واقع زمانی این کارگاه‌ها موفق می‌شوند که تداوم داشته باشند و لازمه این کار توسعه فروشگاه‌ها و همین طور خدمات بیمه‌ای است که باید مد نظر مسئولین قرار بگیرد.
زیلو زمینه بسیار خوبی برای صادرات به کشورهای مختلف جهان را دارد
دهقانی فیروز آبادی صادرات زیلوی میبد را محدود برشمرد و گفت: برای صادرات نیازمند تولید بهتر وساماندهی شده، کارگاه‌های بیشتر و به طور کلی داشتن استانداردهای لازم در این زمینه هستیم که امیدواریم در اواخر دوره پروژه توسعه خوشه زیلو تا یک یا دو سال آینده شاهد حضور گسترده تری از زیلو در بازارهای ملی و بین المللی باشیم.
مسئول شرکت تعاونی زیلوبافان میبد نیز با اشاره به قدمت ۸۰۰ ساله زیلوی میبد اظهار کرد: با روی کارآمدن فرش ماشینی و موکت، زیلو کم کم از دور خارج شد و تا ۴۰ سال پیش زیلوبافی انگشت شمار شد و از ۸۰۰ دستگاه به ۱۰ دستگاه رسید ولی چند سال اخیر رونق دوباره ای گرفت.
عبدالکریم غنی پور گفت: تا ۶ ماه پیش وضعیت خوبی داشتیم ولی با شیوع ویروس کرونا و نداشتن گردشگر بازار فروش بسیار خراب شده است.
وی بیمه نبودن زیلوبافان وخدمات بانک‌ها در پرداخت وام به تولیدکنندگان را از جمله مشکلات عمده تولیدکنندگان دانست و گفت: با این وضع دوباره بسیاری از زیلوبافان بیکار و تولیدکنندگان تعطیل می‌شوند. سال گذشته وام ۵۰۰ میلیون تومانی گرفتند که بانک به آنها حکم کرده فقط باید جنس بخرند و پول وام را به حساب کارخانه ریختند و تمام آن صرف خرید نخ شد که الآن کل انبار پر از دوک‌های نخ و از طرف دیگر زیلوی آماده می باشد و سررسید اقساط وام آمده، درصورتی که نمی توانم دستمزد کارگران را بپردازم یا افزایش دهم و حتی هزینه‌های جاری و تعمیر دستگاه‌ها هم غیر قابل پرداخت است.
غنی پور بیان کرد: آن طور که باید از این صنعت حمایت شود، نمی‌شود و تسهیلات پرداختی در جای خود به مصرف نمی‌رسد. مسئولی را داریم که ۱۰۰ میلیون فاکتور آورده که وام دریافت کرده برای خرید دستگاه که ۷۰۰ هزار تومان می شود که ببینید چند دستگاه می‌شود ولی یک زیلوبافی که زیلویش خریداری نمی‌شود چون خریدار پول ندارد باید در سختی امورات را بگذراند و گاهی این شغل را رها می‌کند و به دنبال کسب و کار دیگری می رود یا وقتی تسهیلات ۵ میلیاردی در نظر گرفته می‌شود برای آموزش هنرمندان جدید تنها ۳ میلیارد پرداخت می‌شود و مابقی در خرید خانه و مسکن و جاهای دیگر مانند بسیاری دیگر از این نوع تسهیلات خرج می‌شود.
زیلو دست بافته‌ای خنک و مناسب هوای گرم است
ماشاالله غنی پور از استاد کاران این هنر گفت: زیلو دست بافته‌ای خنک و مناسب هوای گرم است. طرح‌های این دست بافته که از اشکال هندسی، حیوانات، گیاهان و طرح‌های اصیل ایرانی الهام گرفته شده. طرح‌هایی همچون برگ بیدی، سروی، نقش گره و کتیبه در بافت زیلو کاربرد زیادی دارد.
وی بزرگترین مشکل این صنعت را نبود بیمه دانست و گفت: اینکه جوانان ما به این سمت نمی‌آیند به همین دلیل است و هر دفعه مسئولین قول پیگیری می‌دهند ولی کاری انجام نمی‌شود. در این ایام کرونایی قول وام ۶ میلیون تومانی به زیلوبافان دادند ولی هنوز هیچ وامی پرداخت نشده و کسی جواب گو نیست.
این فن یا بهتر است بگوییم این هنر صنعت که تا چند سال پیش در گمنامی به سر می‌برد این روزها به مدد ثبت جهانی شدن جانی دوباره گرفته اما مشکلات پیشروی این هنر زیبای اصیل ایرانی بیشتر از آن است که با اقدامات تشریفاتی حل شود.
