بند (ل) ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم بر معافیت مالیاتی برای هنرمندان و فعالیت‌های فرهنگی و هنری دلالت دارد. این فعالیت‌ها زمینه‌های انتشاراتی، مطبوعاتی، فرهنگی و هنری را در بر می‌گیرد.
امسال اما در جریان بررسی لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، کمیسیون اقتصادی دولت معافیت مالیاتی هنرمندان و فعالیت‌های فرهنگی و هنری را حذف و برای آن سقف تعیین کرد.
این اتفاق با واکنش‌های تندی از سوی اهالی فرهنگ و هنری مواجه شد. اهالی هنر معتقدند که حذف معافیت مالیاتی برای هنرمندان و فعالیت‌های فرهنگی و هنری، موجبِ بازاری شدنِ این فعالیت‌ها و البته به ابتدال کشیده شدنِ تولیدات فرهنگی و هنری می‌شود.
اعتراض شدید هیات رئیسه شورای عالی خانه هنرمندان
یکی از مهمترین واکنش‌ها به حذفِ معافیت مالیاتیِ هنرمندان از سوی هیات رئیسه‌ی شورای عالی خانه هنرمندان ایران صورت گرفت. ایرج راد رییس شورای عالی خانه هنرمندان و حمیدرضا نوربخش نایب رئیس شورای عالی خانه هنرمندان در نشستی که روز سه‌شنبه سوم اسفند برگزار شد، موضع‌گیریِ تندی نسبت به این اتفاق داشتند.
ایرج راد در این نشست سقف تعیین شده برای درآمد سالیانه هنرمندان که ۲۰۰ میلیون تومان بود را ناعادلانه دانست و روی این نکته تاکید داشت که ممکن است هنرمندی در یک سال بیش از این رقم هم درآمد داشته باشد، اما هیچ تضمینی برای ادامه این روند درآمدیِ او در سال‌های آینده نیست.
راد در صحبت‌هایش تاکید کرد که هر رویداد هنری که برگزار می‌شود، به طور طبیعی مالیات خود را پرداخت می‌کند. برای مثلا در بلیت‌فروشیِ تئاترها، ۲۰ درصد از درآمد به سالن‌ها اختصاص دارد و ۹ درصد از درآمد بلیت‌فروشی هم به عنوان مالیات برارزش افزوده به جیب دولت می‌رود.
حمیدرضا نوربخش نایب رئیس شورای عالی خانه هنرمندان که خودش از خوانندگان عرصه موسیقی ایرانی است، روی این نکته تاکید داشت که چرا مجلس به دنبال اجرایی کردنِ قانون کپی‌رایت نیست؟
نوربخش از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خواست، تا به جای تاکید بر حذف معافیت مالیاتیِ هنرمندان و عرصه فرهنگ و هنر، به فکر عملی کردن قانون کپی رایت باشند.
این خواننده اعلام کرد که اگر قانون کپی رایت عملی شود و صدا و سیما هم حق پخش آثار موسیقی را پرداخت کند، هنرمندان موسیقی می‌توانند با ارائه‌ی حتی یک اثرِ ماندگار، زندگی مادی خود را برای همیشه تامین کنند.
اعتراض معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
روز گذشته هم سیدمحمد هاشمی معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به حذفِ معافیت مالیاتی برای هنرمندان و عرصه فرهنگ و هنر اعتراض کرد.
هاشمی در صحبت‌هایش تاکید کرد که شفاف سازی در نظام مالیاتی و لزوم اخذ مالیات از هنرمندانی که درآمدهای میلیاردی دارند اتفاق مبارکی است و بی‌شک امر عادلانه‌ای است که باید انجام پذیرد، اما باید حساب چهره‌های معدود هنرمندی را که درآمدهای میلیاردی دارند از قاطبه جامعه هنری جدا کرد.
نامه‌ی سرگشاده خانه موسیقی و انجمن صنفی ناشران به رئیس مجلس شورای اسلامی
همچنین دو صنفِ مهم در عرصه موسیقی هم از معترضان به این اتفاق بودند. خانه موسیقی ایران و انجمن صنفی ناشران موسیقی ایران با ارسال نامه‌هایی جداگانه به محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی خواهان عدم تصویب حذف معافیت مالیاتی فعالان عرصه فرهنگ و هنر شدند.
در نامه‌ای که به امضای مدیرعامل خانه موسیقی ایران رسیده بود، نسبت به تهیه لایحه اصلاحی بودجه سال ۱۴۰۱ در خصوص «حذف معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی و هنری» اعتراض شدیدی داشتند و نتایج عملی شدنِ این لایحه را فاجعه بار خواندند.
در این نامه به این نکته اشاره شده بود که در چنین شرایط دشواری حداقل انتظار جامعه فرهنگی از مجلس شورای اسلامی این است که اگر کمک و حمایتی از آنها نمی‌شود لااقل شریک درآمد اندک آنها نشوند.
همچنین در بخشی از نامه‌ی انجمن صنفی ناشران موسیقی ایران اینچنین نوشته شده بود: «تمام آورده‌های سال‌ها فعالیتِ ما، در راستای استوار نگاه‌داشتن هنر، به‌مثابه یکی از مهمترین ستون‌های هر اجتماع و تمدنی، تنها و تنها بر پایه‌ی سرمایه و بضاعت شخصیِ یکایک ما بوده است و، در حالی که، در این روزگارِ بغرنج، جمع کثیری از متولیان هنر و هنرمندان در ارتزاق روزها و هفته‌های خود درمانده‌اند، تنها دلگرمی و مایه‌ی امیدواری ما برخورداری از قانون معافیت‌های مالیاتی هنرمندان بود. اما، شوربختانه، در سال گذشته، با تغییر در قانون و این روند مواجه شدیم و آن چیزی نبود جز تصویب و اجرای قانون واریز ۱۰ درصد از درآمد کنسرت‌ها به خزانه دولت؛ تصویب قانونی، که با تمام آنچه شرح آن رفت، ما آن را «ناحق» می‌انگاریم.
اکنون، با وجود مخالفت‌های پیاپی وزارت محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی که بیش از هر نهاد دیگری بر درد و رنج هنرمندان واقف است و همچنین کمیسیون فرهنگی مجلس، به مثابه تخصصی‌ترین بخش از نمایندگان که از نزدیک شاهد شرایط جامعه هنری است، در کمال شگفتی، شاهد این هستیم که کمیسیون تلفیق بودجه رای به حذف معافیت مالیاتی هنرمندان داده‌است، آن هم در شرایطی که بسیاری از کشورها درصدد حمایت بیشتر از هنر و هنرمندان و حفظ فرهنگ ملی خود هستند.»
اعتراض‌ها جواب داد
این اعتراض‌ها ادامه پیدا کرد تا در نهایت خبر آمد که با تلاش‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حذفِ معافیت مالیاتیِ هنرمندان از دستور کار خارج شده است.
نمایندگان مجلس در جلسه نوبت عصر علنی روز چهارشنبه چهارم اسفند ۱۴۰۰ مجلس شورای اسلامی در بررسی‌های بودجه ۱۴۰۱ در بخش درآمدی با حذف «فعالیت‌های هنری موضوع بند(ل) ماده(۱۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم» از بند ق تبصره ۶ بودجه که می‌گوید «معافیت مالیاتی فعالیت‌های مربوط به انتشارات کمک درسی و فعالیت‌های هنری موضوع بند(ل) ماده(۱۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم، حذف می‌شود.» ابقاء معافیت مالیاتی هنرمندان را تصویب کردند.
نامه تشکر از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
بلافاصله و پس از این اتفاق هم رییس سازمان سینمایی در نامه‌ای به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، از او جهت حمایت از هنرمندان سپاسگزاری کرد.
محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی در بخشی از نامه‌اش به محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشته است:
تلاش و اهتمام حضرتعالی در حمایت از هنرمندان شریف ایران اسلامی برای حذف جزء (۱) بند (ق) تبصره (۶) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ در لایحه بودجه ۱۴۰۱، عزم راسخ دولت مردمی را در حمایت از فعالان عرصه هنر و سینمای کشور نشان داد و نظر موافق و پیگیری دولت و نظر مساعد نمایندگان محترم مجلس موجبات مصوبه امروز مجلس محترم شورای اسلامی و استمرار بهره مندی فعالیت‌های هنری دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از معافیت مالیاتی بند (ل) ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم را فراهم کرد.»
به این ترتیب معافیت مالیاتی برای هنرمندان و فعالیت‌های فرهنگی و هنری در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ هم پابرجا خواهد ماند.
۵۸۵۸
