به گزارش ایرنا سید محمدتقی سجادی روز یکشنبه در نشست خبری به مناسب هفته منابع طبیعی در سالن جلسات اداره کل منابع طبیعی خوزستان بیان کرد: بر اساس تفاهمنامه‌ای میان سازمان منابع طبیعی و وزارت نیرو، سند بستر رودخانه‌های درجه ۶ به بالا (رودخانه‌های دایمی همچون کارون و کرخه) در چند نقطه کشور به نام وزارت نیرو منتقل شده، اما یک ماه پیش در نشست با سازمان ثبت اسناد کشور مقرر شد فعلا سندی صادر نشود.
وی افزود: طبق قانون مالک انفال (رودخانه‌ها، جنگل‌ها و...) سازمان منابع طبیعی است و مدیریت رودخانه‌ها به وزارت نیرو واگذار شده که این به معنی مالکیت نیست.
سجادی اضافه کرد: با توجه به اینکه وزارت نیرو متولی رودخانه‌هاست، برای اعمال حاکمیت بهتر، اسناد بستر در اختیار وزارت نیرو قرار گرفته، که این امر بر اساس تفاهمنامه و نه بر اساس اصل قانون بوده است.
وی ادامه داد: طبق قانون اداره ثبت اسناد وظیفه دارد که برای انتقال سند از مالک، استعلام کند اما در این موارد هیچ استعلامی از منابع طبیعی صورت نگرفته و اگر اسناد بدون استعلام صادر شده باشد باید قانونا پیگیری شود.
سجادی با بیان اینکه اسنادی که برای بستر رودخانه‌ها بوده مربوط به مناطق شهری است، افزود: باید بررسی شود که انتقال سند بستر رودخانه‌ها در چارچوب تفاهمنامه دوجانبه بوده یا خیر؟ اگر در این چارچوب باشد به اذن مالک (منابع طبیعی) انجام شده و منطبق بر قانون است اما اگر خارج از چارچوب توافقنامه صورت گرفته باشد، سازمان ثبت اسناد باید از نظر حقوقی اصلاح کند.
وی بیان کرد:در واقع این یک بحث دولتی است و اسناد از یک جزء به جزء دیگری از دولت منتقل شده، آنچه مسلم است طبق قانون، مالک انفال همیشه سازمان منابع طبیعی است.
بر اساس این گزارش، در سال ۱۳۹۷ تفاهمنامه سه جانبه میان سازمان جنگل‌ها، سازمان ثبت اسناد و وزارت نیرو منعقد شد که طبق بند ۲ "بستر رودخانه‌های دایمی و فصلی، مسیل‌ها و انهار طبیعی تعیین شده توسط وزارت نیرو، مشمول مصادیق اراضی ملی (جنگلی، مرتع و بیشه) نبوده و مشمول اخذ سند توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری نمی‌شوند و چنانچه قبلا به اشتباه سند بستر رودخانه به عنوان مصادیق مذکور صادر شده باشد از طریق واحدهای ثبتی با هماهنگی ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری اصلاح می‌شود. حفاظت از حریم و بستر رودخانه‌ها جزو وظایف و مسئولیت‌های وزات نیرو است." این تفاهمنامه پس از رسانه‌ای شدن با واکنش کارشناسان و فعالان محیط زیست که آن را مغایر با قوانین دانسته‌اند، روبه رو شد و سازمان جنگل‌ها متهم شد که مخفیانه اموال عمومی کشور را به حراج گذاشته و به وزارت نیرو بخشیده است.
محمدامین مفرج مدیر دفتر حقوقی سازمان آب و برق خوزستان پیش از این گفته بود: سند مالکیت بستر فعال ۱۰ هزار هکتار از رودخانه‌های خوزستان (کارون، دز و کرخه) پارسال به نام وزارت نیرو صادر شده که ۲ هزار هکتار از آن مربوط به رودخانه کارون از شمال تا جنوب اهواز است.
*ایران سبز، ایران قوی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان در ادامه این نشست با تشریح برنامه‌های هفته منابع طبیعی از ۱۵ تا ۲۱ اسفند، گفت: فلسفه هفته منابع طبیعی فرهنگسازی در حوزه منابع طبیعی است و شعار امسال هفته منابع طبیعی "ایران سبز، ایران قوی، همه باهم جهاد برای حفظ و احیای منابع طبیعی" نامگذاری شده است.
وی افزود: برنامه کاشت نهال با حضور جمعی از مدیران و مسوولان خوزستان در جاده اهواز - خرمشهر و افتتاح طرح زراع چوب با همکاری بخش خصوصی، افتتاح پروژه آبخیزداری در هفتکل، قدرشناسی از همیاران طبیعت، رونمایی نمادین از چند طرح کاداستر، تقدیر از برخی مسوولان قضایی، حضور در نماز جمعه، ارایه مقالات تحقیقاتی و برنامه کاشت نهال به یاد شهدا از برنامه‌هایی است که در این هفته اجرا می‌شود.
تخصیص ۳۴ درصدی اعتبارات
سجادی همچنین گفت: امسال برای همه برنامه‌های منابع طبیعی حدود سه هزار میلیارد ریال پیش بینی شده بود که به طور متوسط ۳۰ تا ۳۴ درصد این اعتبارات تخصیص یافته است.
وی افزود: از این اعتبارات ۸۰۰ میلیارد ریال برای حوزه بیابان، یکهزار و ۶۰۰ میلیارد ریال در حوزه آبخیزداری، ۵۰۰ میلیارد ریال در حوزه مبارزه با آفات و ۲۰۰ میلیارد ریال از محل هدفمندی برای آبیاری در نظر گرفته شده بود.
سجادی اضافه کرد: از یکهزار و ۶۰۰ میلیارد ریال اعتبارات آبخیزداری، یکهزار و ۴۰۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات محرومیت‌زدایی برای ۱۲ شهرستان کم‌برخوردار بوده است.
به گفته وی، مطالعات آبخیزداری در ۶۰ درصد حوضه‌های آبریز استان با هدف کنترل رسوب و فرسایش انجام شده است و بقیه نیز در حال اجراست.
وی ادامه داد: در جلسه اخیر رییس سازمان منابع طبیعی با استاندار خوزستان مقرر شد بیش از ۱۹۰ میلیارد ریال برای آبیاری و نگهداری اقداماتی که در کانون‌های ریزگرد انجام شده اختصاص داده شود.
سجادی افزود: استاندار خوزستان مکاتباتی داشته و درخواست تشکیل کارگروه ملی گرد و غبار را برای تامین مالی و عبور از بحران داده است.
وی با اشاره به احتمال تداوم خشکسالی در خوزستان، یکی از راه‌های مقابله با آن را توسعه آبخیزداری و تثبیت کانون‌های ریزگرد بیان کرد و گفت: آبخیزداری برای مدیریت سیلاب‌ها و استفاده بهینه از آب بسیار موثر است.
سجادی ادامه داد: برای مهار کانون‌های گرد و غبار، به ویژه در شرایط خشکسالی، استفاده از بوته‌کاری به جای نهال‌کاری، مدیریت رواناب و توسعه قرق، می‌تواند تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.
۱۶۱ هزار هکتار مستعد زراعت چوب
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان زراعت چوب را یکی از سیاست‌های امسال کشور بیان کرد و گفت: بر اساس استعدادیابی مشخص شد که ۱۶۱ هزار هکتار از عرصه‌های خوزستان مستعد زراعت چوب است.
وی افزود: زراعت چوب یکی از موضوعات به روز با هدف حفظ و حراست جنگل‌ها، توسعه فضای سبز، تقویت اقتصاد و تولید چوب است. اگر می‌خواهیم یک میلیون هکتار جنگل زاگرس در استان را حفظ کنیم یکی از راهکارها زراعت چوب است.
به گفته وی، با توجه به کمبود منابع آبی و خشکسالی در خوزستان، قرار شد استفاده از آب‌های نامتعارف در دستورکار قرار گیرد.
سجادی اضافه کرد: ۲۵ هزار هکتار به عنوان اولویت نخست برنامه‌ریزی شده که تعهد امسال ما چهار هزار هکتار بوده، این در حالیست که با مراجعه مکرر ۶ هزار و ۷۰۰ هکتار به مرحله عقد قرارداد رسیده است.
وی ادامه داد: در مستثنیات کشاورزان نیز برخی علاقمند به زراعت چوب بودند چرا که سود آن پس از چند سال از سود کاشت گندم هم بیشتر است.
سجادی افزود: هفته گذشته شرکت توسعه نیشکر متعهد شد که ۲هزار هکتار زراعت چوب را با منابع آبی که در اختیار دارد انجام دهد. برخی مجموعه‌های صنعتی همچون پتروشیمی نیز برای این کار اعلام آمادگی کرده‌اند.
وی تاکید کرد: در استان‌هایی که به دلیل داشتن جنگل در معرض آسیب‌هایی همچون قاچاق چوب و تولید زغال هستند، زراعت چوب و توسعه مشاغل جایگزین می‌توانند به عنوان راهکار اجرا شوند.
سجادی ادامه داد: امسال تاکنون حدود ۲۳ نفر به دلیل قاچاق چوب و آتش زدن جنگل‌ها به مراجع قضایی معرفی شدند که هفت نفر از آنها نیز در دادگاه محکوم شده‌اند.
اجرای ۵.۴ میلیون هکتار کاداستر
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان همچنین با تاکید بر توسعه اجرای قانون برای حفاظت از منابع طبیعی، گفت: از مجموع ۶.۴ میلیون هکتار عرصه‌های خوزستان، تاکنون ۵.۴ میلیون هکتار کاداستر اجرا شده که ۴.۴ میلیون هکتار آن در امسال بوده است.
وی اجرای برنامه کاداستر (حدنگار) را در راستای تعیین تکلیف عرصه‌های منابع طبیعی و مستثنیات مردم عنوان کرد و افزود: امیدواریم تا پیش از پایان امسال به بیش از ۹۵ درصد برسیم که در تاریخ ۱۲۰ ساله سازمان منابع طبیعی بی‌سابقه است. بقیه آن نیز به تعارضات و پرونده‌های قضایی مربوط است و پس از تعیین تکلیف پرونده‌ها نهایی می‌شود.
سجادی در ادامه درباره آزادسازی سواحل به دستور ریاست جمهور، گفت: ۲ مورد آزادسازی سواحل دریا در شهرستان هندیجان با وسعت چهار هزار هکتار انجام شده است.
وی افزود: طول ساحل در خوزستان ۳۵۴ کیلومتر از آبادان تا مرز بوشهر است که با بررسی انجام شده تا ۶۰ متری نوار ساحلی تصرفات قانونی و یا غیرقانونی، بیشتر در اختیار مجموعه‌های نظامی و امنیتی بوده است که به وزارت کشور اعلام کردیم.
سجادی با بیان اینکه در این مناطق سندمالکیت به نام دولت با ضوابط کاداستر صادر شده است، اضافه کرد: آزادسازی سواحل رودخانه‌ها در حال انجام است که به حوزه کاری قوه قضاییه و استانداری مربوط است.
۶ هزار همیار طبیعت در خوزستان
وی همچنین رویکرد حفاظت مشارکتی را با توجه به گستردگی کار منابع طبیعی بسیار تعیین کننده دانست و گفت: این رویکرد تاکنون مغفول مانده در حالیکه با طرح‌های همیاران طبیعت و استفاده از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به صورت اصولی مشارکت مردم را دعوت کرد. یکی از دلایل تخریب عرصه‌های طبیعی غفلت از نقش مردم است.
وی افزود: بیش از ۶ هزار همیار طبیعت و محافظ افتخاری در خوزستان فعالیت می‌کنند که برای همه آنها کارت صادر شده و در برنامه‌های مختلف به ویژه در آتش سوزی‌های تابستانه و برای حفظ عرصه‌های ملی داوطلبانه همکاری دارند.
