آیت الله علیرضا اعرافی روز یکشنبه در این وبینار، اظهار کرد: سال ۱۳۶۱ که طلبه جوانی بودم، برای مأموریتی در ایتالیا حضور پیدا کردم. شاید حدود یک ماه آنجا بودم. در آن زمان مرحوم خسروشاهی سفیر ایران در واتیکان بود. این آغاز ارتباط، دوستی و ارادت بنده به ایشان شد و بعد هم ادامه پیدا کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: طرحهای تحقیقاتی باید در مورد آیت الله خسروشاهی انجام شود و بازشناسی و تحلیل بیشتری نسبت به آثار و شخصیت وی صورت گیرد و تفکر و اندیشه ایشان مورد مطالعه قرار گیرد.
آیت الله اعرافی بیان کرد: مرحوم خسروشاهی شخصیتی بود که در حوزه ریشه داشت، اما از حوزه فراتر میرفت و ارتباطات فراحوزهای برای ایشان موضوعیت داشت و از همان جوانی هم ارتباطات فراحوزوی اهتمام داشت و درست هم همین است. ما ضمن اینکه باید اصالت و هویت و ذاتیات خودمان را به عنوان حوزه صیانت کنیم و مهم بشماریم، نباید از ارتباط با بیرون، با جامعه، با نهادهای علمی، با جریانات علمی، جریانات اجتماعی غافل شویم، باید بشناسیم، این شناخت، نیاز به رابطه و فعال بودن در صحنه ارتباطات اجتماعی و فراحوزوی دارد.
وی ادامه داد: در وضع امروز و پس از انقلاب شاید این گشودگی در حوزهها و ارتباط با بیرون خیلی اهمیت بالایی نداشته باشد، امام امروز زمینهها فراهم است، دنیا تغییر کرده و انقلاب هم شرایط جدید به وجود آورده است، اما در عصری که حوزه در انزوا، اختناق، فشار و آن شرایط بسیار سخت و مهنتآمیز بود، کسانی بتوانند درون حوزه نگاهی به بیرون بیفکنند. بشناسند، رابطه برقرار کنند کم بودند، و مرحوم خسروشاهی این ویژگی را داشت.
عضو شورای عالی حوزههای علمیه بیان داشت: ارتباط با دانشگاه، شخصیتها، جریانات سیاسی و اجتماعی و مراوده و تعامل، ویژگی ممتازی بود که ایشان در آن عصر داشتند، امروز شاید این ویژگی فضلیت زیادی نباشد. امام امت که در قله قرار دارند، این ویژگی را داشتند در عین اینکه یک استاد مبرز و جا افتاده و ممحض در کار حوزه بودند همه نشانهها حکایتگر این است که از دوران جوانی، بیرون را میشناخته و با بیرون هم ارتباطات داشته است و این شناخت بیرونی مبدأ شکلگیری این شخصیت و بعد هم نهضت بزرگ اسلامی و انقلاب اسلامی شده است. و مرحوم خسروشاهی نیز از همان ابتدا این ویژگی را داشتند و در آثارشان هم منعکس شد.
آیت الله اعرافی ادامه داد: ویژگی دوم، اینکه فراتر از این درجهای که گفته شد، ایشان بینالمللی بود، کاملاً دید، دید فراتر از مرزهای ایران و مرزهای موجود و مربوط بود. کاملاً به بیرون نگاه میکرد جهان را میشناخت، اندیشه و نگاه بینالمللی داشت. این از امتیازات ایشان بود. آن نگاه الفت و مودتی که ایشان به مرحوم سیدجمالالدین اسدآبادی داشت به نحوی با همین قصه پیوند دارد، برای اینکه سیدجمال هم یک شخصیت جهانی و بینالمللی بود و ایشان نگاه و رویکردش بینالمللی بود. و این قصه هم در آثار و میراث ایشان متجلی است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار کرد: سوم اینکه ایشان رویکردش به اسلام و نهضت یک رویکرد تمدنی بود. از نگاه جامعه به اسلام غفلت نداشت، باز آثار ایشان نشان میدهد که آن جامعیت، فراگیری، فرا ساحتی اندیشه و معارف اسلامی و نگاه کلان و تمدنی به اسلام از ویژگیهای فکری و معرفتی ایشان بود.
امام جمعه موقت قم ادامه داد: نکته چهارم در خصوص مرحوم خسروشاهی این بود که ایشان اهل قلم بود و به ویژه به زبان فارسی مینوشت. باز اینها در عصر ما اینقدر فضیلت بزرگ به شمار نمیآید گرچه امروز هم فضیلت است. اینکه کسانی از بیان خوب برخوردار باشند، از قلم متقن و روان علمی برخوردار باشد، اینکه بتواند به چند زبان بنویسد اینها همه امتیاز است. لااقل در حوزه، کسی بتواند به عربی خوب بنویسد و بخواند و سخن بگوید، امتیاز محسوب میشود.
مدیر حوزههای علمیه کشور بیان داشت: امروز هم اینها همه امتیازات مهمی به شمار میآید، اما اگر برگردیم به ما قبل انقلاب و به دوره پیش از انقلاب و به ویژه دورههای قبل از دهه ۵۰ این حرکاتها بود در حوزه قبل از دهه ۴۰ این ویژگیهای آنوقت خودش را برجسته نشان میدهد، اینکه کسی علاوه بر آن سه ویژگی قبلی، دارای این ویژگی باشد، که از قلم و بیان و بنان خوب برخوردار باشد و بخصوص به فارسی خوب بنویسد، اینها کم بود آن زمان مرحوم شهید مطهری و مکتب اسلام و آیتالله العظمی مکارم، آیت الله العظمی سبحانی بعضی از فضلا بزرگان اهل این معانی بودند، خیلی رواج گستردهای در حوزه نداشته است.
وی ادامه داد: بنابراین این ویژگی هم به ویژه در آن عصر در ایشان دیده میشد که جای تقدیر دارد و جای بهرهگیری از همین ویژگیها در روزگار ما برای جامعه حوزوی بسیار وجود دارد.
عضو شورای عالی حوزههای علمیه به پنجمین ویژگی مرحوم خسروشاهی اشاره کرد و گفت: ایشان یک رویکرد تاریخی و تحلیل تاریخی خوبی داشت و بخشی از آثار ایشان و بسیاری از گفتهها و سخنان ایشان برمیگردد به اینکه وی به مسائل تاریخی خیلی توجه داشتند و به گوشههای مختلفی از تاریخ اهتمام و دقت نظرهای خوبی داشت که البته این رویکرد همچنان در فضای حوزهی ما مقداری ضعیف است.
مدیرحوزه های علمیه تصریح کرد: تاریخ علم همین تاریخ علوم اسلامیمان است که کمتر مورد توجه قرار گرفته و حتی در مباحث فقهی هم لازم که افراد تاریخ را بدانند. مرحوم آقای بروجردی روی این موضوع خیلی تأکید داشتند که تاریخ مسئله، سابقه مسئله در عام، در خاص، در صدر اول، اینها خیلی روی اجتهاد تأثیر میگذارد. مرحوم شهید مطهری در همین اصول فلسفه و روش رئالیسم، یکی از امتیازات ایشان این است که یک بحث فلسفی را از عمق تاریخیاش میگیرید میآید جلو و در این تاریخ نشان میدهد که تطورات بحث چگونه بوده است و در جایی اشاره میکنند که اگر کسی این تاریخ نظریات فلسفه را از یونان بگیرد بیاید تا امروز، آن وقت میفهمد که در دوره اسلامی در فلسفه اسلامی در حکمت مشاء، اشراق، متعالیه چه برگهایی در این مباحث افزوده شد.
وی بیان کرد: این رویکرد تاریخی هم در علوم هم نگاه کلان تاریخی به حوزه به جامعه به بشریت، تاریخ، تطورات آن هم یک بحث مهمی است که ایشان این رویکرد را در آن روزگار بوده است.
عضو فقهای شورای نگهبان، اظهار کرد: نکته ششم اینکه مرحوم خسروشاهی اهل تحول و با گرایش قوی و مثبت به تطور نهضت اسلامی بودند و با امام رابطه قوی داشتند و نگاه ایشان به نهضت و تغییراتی که باید در نظامهای امروز داده بشود نگاه جدی بود که بعد این نهضت بزرگ و انقلاب شکوهمند اسلامی رسید و ایشان در جریانی که دلداده این تطور بزرگ نهضت اسلامی و انقلاب اسلامی است تعریف میشوند.
وی ادامه داد: آثار و نقطه نظرات استاد خسرو شاهی، نشاندهنده این مساله است و نهایتاً من به یک نکته دیگر در جمعبندی اشاره کنم، اینکه مرحوم خسروشاهی نوگرا و نواندیش بود، اما نوگرایی و نواندیشی ضابطهمند و در چارچوب و همین روح و رویکرد ایشان در آثارشان و در ویژگیهای قبلی این را نشان میدهد با پایبندی به اصول و قواعد، نوگرایی و نواندیشی داشت.
اعرافی خاطرنشان کرد: ارتحال آیت الله خسروشاهی در موجهای اول کرونا بود که رعب و وحشت زیادی هم ایجاد میکرد، با غربت و نوعی مظلومیت از دار دنیا رفت و قطعاً همین غربت و مظلومیت بر اجر و جایگاه وی در پیشگاه خدا انشاءالله خواهد افزود در سالگرد این شخصیت فرهیخته و بزرگوار به خانواده محترمشان و به همه دوستان و علاقه مندان و شاگردان و ارادتمندان آن مرحوم تسلیت و تعزیت مجدد عرض میکنم و از قدمی که برای احیای آثار ایشان برداشته شده، سپاسگزارم.
وی بیان داشت: درباره ایشان طرحهای تحقیقاتی اجرا و یک بازشناسی و تحلیل بیشتری هم پرداخته شود که محققان و نویسندگان این کار را انجام خواهند داد.
تقریب، دغدغه اصلی آیت الله خسروشاهی بود
رییس دانشگاه ادیان و مذاهب نیز در ادامه این جلسه، بیان کرد: ما امروز برای انتقال فرهنگ بین نسلی احتیاج به بزرگانی داریم که بتوانند فرهنگ نسل گذشته را به نسل بعدی منتقل کنند.
حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالحسن نواب، اظهار داشت: آیت الله سید هادی خسروشاهی یک اعجوبه در تاریخ معاصراست، او از علمای واقعی و به حق بود و شهرت جهانی داشت.
وی افزود: آیت الله سید هادی خسرو شاهی از پیشگامان تقریب در سطح بینالمللی بود،وی از آغاز جوانی ارتباطات بینالمللی خود را شروع کرد. به خاطر دارم در قبل از انقلاب آیت الله واعظ زاده خراسانی، کنگره هزاره شیخ طوسی را در مشهد برگزار کرد و صدها عالم بزرگ از جهان در آن اجلاس حضور داشتند، مرحوم خسرو شاهی هم از فعالان برگزارکننده آن اجلاس بود و به خوبی آن را مدیریت میکرد و مفاخری را که در آن اجلاس شرکت کرده بودند را به قم و شهرهای دیگر آورده و آنها را با مذاهب اسلامی آشنا میکرد.
نواب تصریح کرد: مرحوم آیت الله خسرو شاهی در نوشتن دست توانایی داشت و به خوبی جمع بندی میکرد و با تمام علمای بزرگ ایران هم ارتباطات بسیار نزدیکی داشت، او هم همشهری و شاگرد و دوست صمیمی مرحوم علامه طباطبایی بود و با آن بزرگ مرد حشرونشر زیادی داشت و یکبار هم تمام آثار ایشان را چاپ کرد.
رییس دانشگاه ادیان و مذاهب اذعان کرد: آیت الله خسروشاهی با بزرگترین علما که در صدر آنها حضرت امام (ره) بودند، روابط نزدیکی داشت و در مشکلاتی که در اول انقلاب پیش آمد، تلاشهای فراوانی کرد.
وی، تصریح کرد: آیت الله خسروشاهی همواره تلاش میکرد تفکر انقلابیون جهان را به حوزه علمیه قم منتقل کند، او انسانی پخته، متواضع و بزرگی بود و در مردانگی نظیر نداشت، در دفاع از حقیقت، نترس و در شجاعت کم نظیر بود.
رییس دانشگاه ادیان و مذاهب اذعان داشت: ما امروز برای انتقال فرهنگ بین نسلی احتیاج به بزرگانی داریم که بتوانند فرهنگ نسل گذشته را به نسل بعدی منتقل کنند، اگر آیت الله خسرو شاهی نبود چه کسی تفکر حسن بنا، سید قطب، سید جمال الدین اسد آبادی، محمد عبدو و تفکر بیداری اسلامی ۱۵۰ سال قبل مصر را به ایران منتقل و آن قدر قدرتمندانه از آن دفاع و تبیین میکرد.
نواب خاطر نشان کرد: آیت الله خسروشاهی، مجله عروه الوثقی مرحوم سید جمال الدین اسد آبادی را زنده کرد و مفاهیمی که در ۱۵۰ سال قبل در جامعه ما مطرح شده بود به میان نسل جوان آورد و تلاش کرد این فکر در ایران گسترش پیدا کند.
رییس دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه مرحوم خسروشاهی در دو دوره مسئولیت سفارتخانه در کشورهای مختلف را برعهده داشت، گفت: ایشان یکبار مسئولیت سفارت ایران در واتیکان را برعهده داشت و خدمات فروانی به ارتباطات انقلاب اسلامی با واتیکان ارائه کرد و یکبار هم در سفارت ایران در مصر در سمت مسئول دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران در قاهره مسئولیت داشت و در برقراری ارتباط با علما و متفکرین و بزرگان مصر از هیچ تلاشی دریغ نمیکرد.
نواب تصریح کرد: مرحوم خسرو شاهی در نوع خود بینظیر بود . من توفیق این را داشتم که از رفقای حلقه اول وی به حساب بیایم زمانیکه دانشگاه ادیان تاسیس شد به میان میدان آمد و توانست با همکاری علمی، تبادل اخبار، حضور فعال خود در نشستها به خصوص نشست مربوط به امام موسی صدر، به محفل علمی ما رونق دهد و در این عرصه نقش آفرینی کند.
وی ابراز کرد: با بررسی در کتابها و اقدامات ایشان متوجه میشویم که تا چه میزان از عمر پربرکت خود را صرف علم و دانش و گسترش فرهنگ تقریب کرد و این سوال مطرح میشود که چگونه شخصی تا این میزان اثر جاودانه علمی از خود به یادگار بگذارد. وی توانست در گسترش افکار شیعیان و اهل سنت به خوبی ایفای نقش کند و تلاشهای بیوقفهای در این زمینه انجام دهد.
مرحوم خسروشاهی اهل نقد منصفانه بود
عضو مجلس خبرگان رهبری نیز در ادامه این وبینار بیان داشت: مرحوم آیت الله سیدهادی خسروشاهی دارای ویژگی های ممتاز است ولی وحدت گرایی یکی از برجسته ترین خصوصیات این عالم مجاهد بود.
حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی اظهار کرد: وحدت گرایی همیشه در تاریخ ایران توسط علما وجود داشته است اما بعد از انقلاب اسلامی رنگ و بوی ویژهای به خود گرفت و با توجه به فعالیتهای تقریبی مرحوم خسروشاهی این فعالیتها با تجربهای که داشت با جدیت توسط ایشان دنبال شد.
مدرس حوزه علمیه قم ادامه داد: وحدت بین امت اسلام یکی از شاخصهای انقلاب اسلامی بود که استاد خسروشاهی به عنوان یک چهره روحانی فعال در عرصه فرهنگی توانست نقش بسزایی را ایفا کند.
وی یادآور شد: آیت الله خسروشاهی اهل قلم بود و نویسندهای بیدار بود که آثار قلمی شأن با نگاه وحدت امت اسلام و بررسی مشکلات جهان اسلام تألیف شد.
عضو خبرگان رهبری، مصداق بارز تقریب مذاهب اسلامی بود و با توجه به مطالعات تاریخی که داشت توانست به دستاوردهای اندیشهای ارزشمند دست یابد و نگاه تازه ای را میان علمای جهان اسلام و بلاد اسلامی برقرار کرد.
مبلغی تصریح کرد: مرحوم خسروشاهی با بسیاری از مصلحان جهان اسلام آشنا بود و زندگی نامه آنان را خوانده بود و چهرههای معاصر را به خوبی میشناخت برای وی فرقی نداشت که عرب باشد یا عجم، مهم هدفی بود که دنبال میکرد.
مدرس حوزه علمیه قم تصر کرد: مرحوم خسروشاهی «اهل نقد منصفانه بود»، فردی بود که ایستا نبود و پویش داشت و پویا بود. قدرت تحلیل خلاقی داشت در خصوص مسائل روز جهان اسلام و با مطالعات تاریخی که داشتند، به بهترین نحو ممکن تحلیل میکردند.
وی، ادامه داد: استاد خسروشاهی، یک چهره تقریبی محض نبود و به عنوان یک چهره تکامل یافته عرصه تقریب با مبانی دقیقی که داشتند، افقهای ارزشمندی را در مسیر تقریب مذاهب اسلامی ایجاد کردند.
آیت الله خسروشاهی اندیشمندی به دور از تعصب بود
عضو مجلس خبرگان رهبری نیز در ادامه این وبینار، بیان کرد: آیت الله خسروشاهی یک شخصیت علمی به دور از تعصب و دگر پذیر بود که اگر ما چنین افرادی را بیشتر در جامعه داشتیم به امر وحدت خیلی کمک می شد.
مولوی نذیر احمد سلامی اظهار داشت: آیت الله خسروشاهی یک شخصیت بسیار برجسته و از رجال علم بود.
عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار داشت: آیت الله خسروشاهی یک شخصیت علمی به دور از تعصب و دگرپذیر بود که اگر ما چنین افرادی را بیشتر در جامعه داشتیم به امر وحدت خیلی کمک میشد.
سلامی گفت: اولین آشنایی من با ایشان که به وسیله نوشتههایش در سال ۱۳۴۵ هجری شمسی بود و در آن زمان در پاکستان طلبه بودم و در کراچی به خانه فرهنگ ایران برای مطالعه و یاد گرفتن زبان فارسی رفت و آمد داشتم.
وی ادامه داد: در آنجا مجله مکتب اسلام که از قم منتشر میشد را دیدم. وقتی این مجله را برداشتم نگاهم به نوشتههای آیت الله سید هادی خسروشاهی جلب شد و بعد از آن پیوسته هر شماره از مجله مکتب اسلام که به آنجا میآمد را مطالعه میکردم و برداشتم این بود که این شخص یک انسان ارزشمند و تقریبی و دگر پذیر و انسانی است که میشود از معلومات و نوشتههای ایشان در ارتباط با وحدت امت اسلامی و زدودن تعصبات خشک و جاهلی استفاده کرد.
وی ادامه داد: تا زمانی که در پاکستان بودم و تا زمان پیروزی انقلاب همواره به خانه فرهنگ رفت و آمد داشتم و آشنایی من با تفکرات و نوشتههای آیت الله خسروشاهی با مطالعه نوشتههای ایشان روز به روز اضافه میشد. بعد هم که به ایران آمده و در تهران در مجمع تقریب عضو بودم، چون در دانشگاه مذاهب تدریس میکردم با استاد خسروشاهی دیدارهای متعدد داشتم و از صحبتهای وی بهره بردم.
نذیر احمد سلامی گفت: آیت الله خسروشاهی یک شخصیت علمی به دور از تعصب و دگر پذیر بود که اگر ما چنین افرادی را بیشتر در جامعه داشتیم به امر وحدت خیلی کمک میشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری، افزود: آیت الله خسروشاهی از دنیا رفته، اما افکار و اندیشههای وی پیرامون وحدت امت و دگرپذیری و سعه صدر باقی مانده و دوستان و افراد تقریبی و افرادی که به دور از تعصبات خشک و جاهلانه هستند میتوانند از نوشتههای وی استفاده کنند و با بهرهگیری از تفکرات ایشان در امر وحدت امت اسلامی بهره ببرند.
مولوی اسحاق مدنی: مرحوم خسروشاهی فردی دوراندیش و با سعه صدر بود
عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب نیز در بخشی از این وبینار تصریح کرد: آیت الله خسروشاهی با احزاب اسلامی در داخل و خارج کشور بدون هیچ تعصبی ارتباط بسیار تنگاتنگی داشت و به عقاید دیگر مذاهب نیز احترام می گذاشت.
مولوی اسحاق مدنی تصریح کرد: آیت الله خسروشاهی قبل از انقلاب هم با وحدت و تقریب و این قبیل مسائل سر و کار داشت و با احزاب اسلامی در داخل و خارج کشور ارتباط بسیار تنگاتنگی داشت.
وی ادامه داد: در سفری که با آیت الله خسروشاهی به پاکستان داشتم، دیدم که ایشان در آنجا با خیلیها مأنوس است و طوری برخورد میکرد که گویی مدتها یکدیگر را میشناسند؛ آنها هم آیت الله خسروشاهی را تحویل میگرفتند و وی را یک فرد تقریبی به تمام معنا و بدون تعصب میدانستند.
مولوی اسحاق مدنی با بیان این مطلب افزود: نه اینکه نسبت به مذهب خود سهل انگار باشد، یعنی همانطوری که به عقیده خودش احترام میگذارد و پایبند است، این حق را به دیگران هم میدهد که به عقیده خود پایبند باشند.
وی تصریح کرد: احساس کردم آیت الله خسروشاهی انسان بسیار دوراندیشی بود، دیدگاه بسیار آزادی دارند و اهل سعه صدر سعه است و با همه کسانی که او را میشناختند، برخورد اسلامی داشت.
عضو شورای عالی مجمع تقریب گفت: آیت الله خسروشاهی کتابهای اخوان المسلمین را خوب مطالعه و نقد میکرد؛ آنها هم گفتههای ایشان را نقد میکردند. این فعالیتهای صمیمی ایشان همان چیزی است که همه ما باید بخواهیم و در رابطه با مشترکات اسلامی در راستای آن هدف بزرگ که حفاظت از اصل و ریشه اسلام است حرکت کنیم و مذاهب اسلامی باید اول به آن بچسبند.
وی ادامه داد: وقتی ما در دنیا ببینیم که به پیامبر اسلام (ص)، به قرآن و به مقدسات مشترک ما توهین میشود چه انتظاری داریم مذهب ما ترویج پیدا کند؟ مذهب ما مگر غیر از این چیزهاست؛ ما در واقع مشترکاتی داریم که آنها را قبول داریم و مقدس هستند و ریشه مذهب ما چه شیعه و سنی هستند. این خصوصیت در آیت الله خسروشاهی وجود داشت و همه علمای اهل سنت برای ایشان احترام قائل بودند و آیت الله خسروشاهی هم با علمای اهل سنت مثل دوست بسیار صمیمی تعامل داشت.
مولوی اسحاق مدنی گفت: امیدواریم دیگر عزیزان نیز به این نوع افراد تاسی کنند و راه ایشان را ادامه دهند و همیشه ذکر خیری هم از آنها بشود چون اینها به نوعی راه را برای ما هموار کردند و ان شاء الله چنین شخصیتهایی روز به روز بیشتر شوند و وحدت واقعی را برای همه با عمل ثابت کنیم.
به گزارش ایرنا، حجتالاسلام خسروشاهی، در سال ۱۳۱۷ در تبریز، در خانوادهای مذهبی به دنیا آمد. تاریخ سه قرن از حیات و کوشش علمی و فقهی اجداد وی، که جملگی از علمای بزرگ و فقهای نامدار ایران و عراق در دوران خود بودهاند، این حقیقت را به خوبی روشن میسازد.
تألیفات و آثار وی به زبان فارسی و عربی (علاوه بر صدها مقاله در نشریات اسلامی ایران و جهان اسلام) منتشر شده است. آثار وی که بالغ بر هشتاد جلد میشود، بیش از چهل جلد آنها تاکنون بارها در داخل و خارج کشور چاپ شده است. علاوه بر تألیفات و ترجمهها، ۱۲۰ جلد کتاب دیگر نیز با تحقیق، توضیح و یا مقدمه و اشراف ایشان در ایران، ایتالیا و مصر چاپ و منتشر شده است.
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نخست به مدت دو سال نماینده امام خمینی(ره) در وزارت ارشاد اسلامی بود. آنگاه به سفارت ایران در واتیکان انتخاب شد و مدت پنج سال در خارج از کشور به فعالیت پرداخت. تأسیس مرکز «فرهنگی اسلامی اروپا» در رم و تاسیس ماه نامهای به زبان انگلیسی «انکوائری» و هفته نامهای به عربی «العالم» در لندن- با همکاری وزارت ارشاد اسلامی- از آثار این دوران است. در ایتالیا، علاوه بر چاپ و نشر ترجمه قرآن مجید و نهجالبلاغه به زبان ایتالیایی و نشر ماهنامهای به نام جهان نو- به زبان ایتالیایی- جمعا در مدت پنج سال ۱۶۲ نوع کتاب و نشریه به زبانهای: فارسی، عربی، انگلیسی، ایتالیایی و فرانسوی، منتشر نموده که در سراسر جهان توزیع شده است.
خسروشاهی مدت سه سال هم رئیس نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مصر (قاهره) بود و در سال ۱۳۸۲ به ایران برگشت و به عنوان مشاور وزیر در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی به تحقیق و بررسی پرداخت.
وی اوایل اسفند سال ۹۸ به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان بستری شد و هشتم اسفند در بیمارستان مسیح دانشوری درگذشت.