سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در همایش سیره و سنت پیامبر اعظم (ص) در حوزه پیشگیری و سلامت، با بیان اینکه تهدیدات زیستی به دو دسته طبیعی و غیرطبیعی تقسیم‌بندی می‌شود، اظهار داشت: یکی از موضوعات مهم در جهان امروز استفاده از عوامل زیستی در انجام اقدامات ضدامنیتی و تروریستی است که تحت عنوان بیوتروریسم مطرح می‌شود.
وی با اشاره به اینکه امروز به دلیل توسعه فناوری بحث جنگ زیستی نیز امکان پذیر است، گفت: منظور از جنگ زیستی اقدامات عامدانه زیستی از طریق سلاح‌های زیستی از سوی یک دولت علیه کشورهای دیگر است که می‌تواند باعث پیامدهای گسترده انسانی، اقتصادی و سیاسی شود.
سردار جلالی با بیان اینکه البته تشخیص تسلیحات زیستی و اثر آن‌ها نیازمند دانش و فناوری بالا به ویژه زیرساخت‌های آزمایشگاهی بسیار مجهز است، گفت: بر همین مبنا در اغلب جنگ‌های زیستی فاعل مجهول است، اما به طبع کشورهایی متهم هستند که توانایی و زیرساخت فناوری تولید و تکثیر این سلاح‌ها یعنی آزمایشگاه‌های سطح ۴ ایمنی زیستی را دارا هستند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با اشاره به اینکه کشورهای غربی به ویژه آمریکا تجربه استفاده از سلاح‌های زیستی و شیمیایی را علیه ملت‌ها در کارنامه ننگین خود دارند، گفت: بر همین مبنا در شرایط فعلی نیز متهم اصلی شیوع تهدیدات زیستی، آمریکا است.
وی با اشاره به اینکه تجربه شیوع ویروس کرونا نشان داد که جهان عملاً آمادگی لازم برای تهدیدات زیستی چه طبیعی و چه غیرطبیعی را ندارد، گفت: بر همین مبنا کشورها در مواجهه با شیوع ویروس کرونا تجربیات متفاوتی داشتند و برخی موفق و برخی دچار شکست شده‌اند لذا ارتقای آمادگی‌ها در برابر تهدیدات زیستی بسیار بااهمیت است.
سردار جلالی با اشاره به اینکه اغلب سلاح‌های زیستی در آزمایشگاه‌های سطح چهار تولید می‌شوند، گفت: امروز آمریکایی‌ها در بسیاری از مناطق جهان آزمایشگاه‌های سطح چهار دارند که نشان می‌دهد این کشور برنامه تهاجمی گسترده‌ای در عرصه زیستی دارد، اما هیچ نظارت بین‌المللی بر این فعالیت‌های پرخطر وجود ندارد که این مسئله برای همه جهان تولید مخاطره می‌کند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور یکی دیگر از راهبردهای مهم در جنگ زیستی دشمنان ما را تسلط بر غذا و منابع غذایی راهبردی دانست و گفت: بر همین مبنا دشمنان تلاش می‌کنند که بر زنجیره تولید مواد غذایی راهبردی مسلط شوند و یا اینکه فرایند تولید غذا را از تولید بذر تا کود و سم و … وابسته کنند که برخی از نمونه‌های آن در موضوع بذرهای عقیم و یکبار مصرف دیده می‌شود.
سردار جلالی با بیان اینکه امروز در مقیاس جهانی تهدید زیستی یکی از ۵ تهدید اصلی سطح جهانی است، گفت: بر همین مبنا کشورها در تلاش هستند تا الگوهای دفاعی در برابر این مدل از تهدید را توسعه دهند.
وی با اشاره به اینکه سازمان پدافند غیرعامل از یک دهه گذشته ذیل تدابیر مقام معظم رهبری در زمینه توسعه الگوی دفاع زیستی و ارتقای آمادگی‌های ملی تلاش جدی داشته است، گفت: در خصوص مباحث شیوع ویروس کرونا نیز این سازمان از پیش، هشدارهای لازم را به مسئولین داده بود، اما در دولت عبرت این مسئله، مورد بی توجهی واقع شد که دلایل اصلی آن نیز عدم آشنایی کافی با ماهیت تهدیدات زیستی و امکان پذیری وقوع آن بود.
سردار جلالی حمایت از توسعه فناوری‌های پدافند زیستی را یکی دیگر دستاوردهای سازمان پدافند غیرعامل کشور دانست و گفت: یکی از مهمترین اقدامات در این عرصه طراحی و ساخت آزمایشگاه تشخیصی با سطح ایمنی زیستی سه بوده است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور آمادگی در برابر تهدیدات زیستی را نیازمند نظام تشخیص و هشدار فوری، توسعه شبکه‌های تشخیصی و توانمندی در تولید واکسن و دارو و توان مدیریتی بحران زیستی دانست و گفت: در داستان کرونا در برخی از مولفه‌های فوق ضعف دیدیم و امید است با درس گرفتن از تجارب پرهزینه به‌دست آمده الگو و ساختارهای دفاع زیستی کشور بهبود یابد.
سردار جلالی مدل مواجهه کشور با مسئله کرونا را دارای برخی نقاط قوت نیز دانست و گفت: مقابله با این بیماری در قالب یک اقدام جهادی و با ارزش دینی، جان فشانی کادر درمانی کشور، حضور فعال رسانه‌ها برای ترویج سبک زندگی بهداشتی و توسعه زیرساخت تولید واکسن در کشور از نکات بسیار قابل توجه بود.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه نظام عملیاتی پدافند زیستی کشور با توجه به تجربه شیوع کرونا در کمیته دائمی پدافند غیرعامل به تصویب رسیده است، توضیح داد: تدبیر مقام معظم رهبری در مورد نظام عملیاتی پدافند زیستی کشور، تاکید بر اجرای به هنگام و دقیق آن و اتخاذ تدابیری برای درک اهمیت این موضوع از سوی دستگاه‌های مسئول و مراقبت از آمادگی خود و فراهم کردن زمینه انجام وظایف دستگاه‌ها در این حوزه بوده است.
به گفته سردار جلالی، این نظام، نقش‌ها و وظایف بخش‌ها و دستگاه‌های مختلف را در بخش‌های دیده‌بانی نظام سلامت، آزمایشگاه‌های تشخیصی، واکنش‌های اضطراری به تهدید، توسعه نظام بهداشتی و درمانی، آموزش‌های عمومی و … در نظر گرفته است و اجرای آن عملاً به بسیج منابع ملی کشور در برابر تهدیدات زیستی منتج خواهد شد.
وی با اشاره به راهبردها و اهداف نظام عملیاتی زیستی کشور توضیح داد: یکی از مباحث مورد تاکید در این نظام، ساماندهی و سازماندهی ساختارها عملیاتی زیستی کشور با هدف اشراف اطلاعاتی و رصد و پایش تهدیدات، مخاطرات و حوادث زیستی در جهان و منطقه است تا با تشخیص تهدیدات زیستی در برابر تهدیدات غافلگیر نشویم و از قبل برای آن برنامه داشته باشیم.
وی همچنین بر لزوم ایجاد یک نظام یکپارچه و چند لایه دفاع ملی زیستی با بسیج منابع ملی و بین المللی تاکید کرد و افزود: ساماندهی و ارتقای نظام عملیات پدافند زیستی و آمادگی برای پاسخ سریع و مناسب به تهدیدات زیستی و تقویت نظام دیده‌بانی سلامت با قابلیت تشخیص تهدیدات زیستی و توان پاسخ سریع به حادثه زیستی، از جمله دستاورهای اجرای کامل نظام عملیاتی زیستی کشور خواهد بود.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور همچنین به اهمیت سازماندهی و پیش بینی نظام قرنطینه بهداشتی، قرنطینه درمانی و … برای کنترل انتشار بیماری‌های مسری اشاره و خاطرنشان کرد: ایجاد و توسعه نظام آموزش و فرهنگ سازی پدافند زیستی با هدف تغییر رفتار بهداشتی و سبک زندگی بهداشتی از دیگر موارد تاکید شده در نظام عملیاتی پدافند زیستی است که در این زمینه تکالیفی برای رسانه ملی در آموزش‌های عمومی در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: یکی از راهکارهای موثر در زمینه توسعه نظام آموزش و فرهنگ سازی پدافند زیستی، تلفیق دانش نظام بهداشتی با تجارب طب سنتی و آموزه‌های اسلامی برای اصلاح سبک زندگی بهداشتی است.
به گفته سردار جلالی، توسعه سامانه‌های هوشمند غربالگری از مواردی است که با توجه به گسترش و انتشار بیماری‌ها و بهداشت پدافند زیستی باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
وی با تاکید بر لزوم توسعه و ساماندهی نظام درمانی مناسب و سلسله مراتبی با قابلیت تغییر سطح یک به سه و شروع از درمان «منزل‌محور» تا درمان تخصصی، اظهار داشت: سازماندهی نیروهای احتیاط راهبردی پدافند زیستی و بسیج ظرفیت‌های انسانی در شرایط اضطرار نیز از دیگر موارد مورد تاکید در نظام عملیاتی زیستی کشور است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه باید اقدامات لازم در مورد ارتقای ظرفیت‌های راهبردی ذخیره و احتیاط دارو، واکسن و تجهیزات بهداشتی صورت گیرد، متذکر شد: تقویت زیرساخت‌های تولید صنعتی واکسن برای کشور ضرورتی اجتناب ناپذیر است. همچنین در این زمینه توسعه نظام آموزش پدافند زیستی، بصورت تخصصی، مدیریت و عمومی در همه رده‌ها بسیار راهگشا خواهد بود.
وی همچنین توسعه نظام بهداشتی پدافند زیستی را به عنوان محور اصلی پدافند زیستی با رویکرد بهداشت فردی، خانگی، حرفه‌ای و تخصصی ذکر کرد و افزود: ساماندهی نظام فرماندهی، مدیریت، سیاستگذاری، هدایت و تصمیم‌گیری‌های تخصصی (حوزه به حوزه) و سلسله مراتبی علمی و تخصصی از جمله موارد مورد توجه در نظام عملیاتی پدافند زیستی است.
به گفته رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور، توسعه فرهنگ زندگی و همزیستی اقتصادی و معیشتی مردمی، ملی در شرایط وقوع تهدیدات زیستی و آموزش، تمرین و رزمایش‌های دوره‌ای و نوبه‌ای از دیگر راهبردها و اهداف مورد تاکید در نظام عملیاتی پدافند زیستی کشور است.
