همشهری آنلاین _ بهاره خسروی : به گفته بسیاری از کارشناسان، در ۵۰ تا ۶۰درصد این تصادفات موتورسوران مقصرند. اغلب آنها فقط برای چند دقیقه زودتر رسیدن قانون را دور می‌زنند که این رفتار گاهی هرگز نرسیدن را رقم می‌زند. چند وقتی است برای فرهنگسازی و کاهش تصادفات، طرح «موتوریار» به ابتکار پلیس راهور تهران بزرگ در تقاطع‌های حادثه‌خیز شهر تهران در حال اجراست؛ طرحی که جریمه متخلفان را همیاری و کمک به پلیس راهنمایی و رانندگی برای اعمال قانون تعیین کرده است. این طرح برای نخستین‌بار در تکه دهم پایتخت اجرا و پس از آن به ۶۰ نقطه حادثه‌ساز پایتخت تعمیم داده شد. در این گزارش به اجرای طرح یادشده در تکه دهم پایتخت پرداخته‌ایم.
ساعت ۹ صبح، خیابان رودکی، تقاطع خیابان آزادی. موتورسواران پشت چراغ قرمز طولانی این تقاطع ایستاده‌اند. وجود مأموران راهنمایی و رانندگی سر چهارراه باعث شده اغلب جانب احتیاط را رعایت کنند و دست از پا خطا نکنند، اما گویا عده‌ای از اجرای طرح بی‌خبرند و برای دور زدن ترافیک وارد پیاده‌رو می‌شوند و ماجرا آغاز می‌شود.
- تجربه جالب همیاری پلیس
موتورسیکلت‌سوار در صورت ارتکاب ۵ تخلف مهم از سوی مأموران راهنمایی و رانندگی حتماً جریمه و موتور توقیف می‌شود. یکی از این تخلفات حرکت در پیاده‌رو است. البته ما نمونه‌های نقض صریح این قانون را در ترددهای روزمره در معابر شهر زیاد دیده‌ایم. این تخلف حتی گاهی منجر به تصادفات مرگ‌بار و جبران‌ناپذیر هم شده است. نخستین سوژه گزارش ما موتورسواری است که با عبور از پیاده‌رو به‌عنوان متخلف شناخته می‌شود و باید چند ساعتی لباس مأمور قانون بر تن کند و متخلفان را راهنمایی کند.
سروان «حمیدرضا خدایاری» رئیس آموزش پلیس راهور منطقه ۱۰، موتورسوار متخلف را متوقف می‌کند و طرح را برای موتورسوار توضیح می‌دهد. این موتورسوار متخلف تقریباً یکی دو ساعتی توفیق اجباری همیاری با پلیس نصیبش می‌شود. او در پایان مأموریتش می‌گوید: «همکاری با پلیس تجربه جالبی بود. هدایت و راهنمایی افراد قانون‌شکن کار کلافه‌کننده‌ای است. فکر کنید مأموران در طول روز با چه تعداد افراد قانون‌شکن سر و کله می‌زنند. بسیاری از موارد قانونی را که زیاد به آن توجه نداشتم در این چند ساعت یاد گرفتم.»
- فرهنگسازی برای کاهش تصادفات
تجربه ثابت کرده آموزش مستقیم و نهادینه کردن فرهنگ اثرگذارتر است. مهم‌ترین هدف از اجرای طرح موتوریار فرهنگسازی قوانین ترافیکی میان شهروندان و کاهش تصادفات ترافیکی است. سرکلانتر غرب پلیس راهور تهران درباره نحوه اجرای این طرح توضیح می‌دهد: «۵۰ تا ۶۰درصد تصادفات موتورسیکلت‌سواران منجر به جرح یا فوت آنها می‌شود.
به همین دلیل، طرح موتوریار از جمله طرح‌های ابتکاری پلیس راهور فاتب تهران بزرگ برای کاهش تصادفات است. این بار به جای جریمه افراد متخلف از آنها دعوت می‌کنیم که همیار پلیس باشند.»
سرهنگ «قاسم برجی» معتقد است وقتی موتورسوار متخلف با پلیس همراه شود، به اشتباهات و تخلفات خود زودتر پی می‌برد. با این کار به مرور یاد می‌گیرند به قانون احترام بگذارند، در پیاده‌روها تردد نکنند، پشت گذرگاه عابرپیاده توقف نکنند و در واقع در مقابل قانون مسئولیت‌پذیر می‌شوند.
سرهنگ برجی در ادامه توضیح می‌دهد: «این طرح از منطقه ۱۰ تهران شروع شد و در ادامه آن، در ۶۰ تقاطع حادثه‌خیز پایتخت، تا زمانی که فرهنگ احترام به قانون میان شهروندان نهادینه شود، ادامه دارد. این طرح البته در مناطقی هم به‌صورت خودجوش اجرا می‌شود.»
- آموزش مستقیم؛ مؤثرتر از توقیف
تعداد موتورسواران متخلف کم نیستند؛ افرادی که به هر نحوی از قانون تخطی می‌کنند و از چشم تیزبین پلیس مخفی نمی‌مانند. این طرح برای بعضی‌ها جالب و حتی مهیج و برای عده‌ای هم سؤال‌برانگیز است. آنها می‌پرسند که آیا آخر ماجرا به شهری قانونمدار می‌رسیم. یکی از موتورسواران کنجکاو که جویای اصل ماجرا بود در این‌باره می‌گوید: «کاش این طرح زودتر اجرا می‌شد. ۵ سال است که موتورم به دلیل تخلف توقیف شده و کلی هزینه در این سال‌ها روی دستم مانده برای بیرون آوردن موتورم از پارکینگ. فکر می‌کنم اگر یکی دو ساعتی سر چهارراه معطل شویم و آموزش ببینیم، خیلی بهتر از پرداخت جریمه نقدی و طی کردن چرخه طولانی اداری است.»
- موتوریار پلیس
منطقه ۱۰ در پهنه مرکزی یکی از نخستین بخش‌های پایتخت در میزبانی از اجرای این طرح جالب آموزشی بود. اما فلسفه طرح موتوریار چیست؟ فرد متخلف چه‌کاری را باید برای جریمه سرپیچی از قانون انجام دهد. رئیس آموزش پلیس راهور منطقه ۱۰ در این‌باره توضیح می‌دهد: «این طرح با ابتکار سردار «محمدحسین حمیدی» رئیس پلیس راهور تهران بزرگ، اجرا می‌شود. موتورسواری که ۵ جریمه ممنوعه: حرکت در پیاده‌رو، حرکت در خط ویژه، حرکت در جهت خلاف داشته باشد، همچنین کلاه ایمنی یا پلاک نداشته باشد یا پلاکش را مخدوش کرده باشد، جریمه می‌شود.»
به گفته سروان «حمیدرضا خدایاری»، در این طرح، جریمه فرد خاطی همراهی با پلیس است. یعنی در صورت داشتن جرائم موتور او را متوقف می‌کنیم، بر تنش کاور مخصوص پلیس می‌پوشانیم و راکت دستش می‌دهیم و می‌خواهیم طبق قوانین افراد متخلف را هدایت کند. در پایان هم میثاق‌نامه‌ای مبنی بر اینکه دیگر تخلف نمی‌کند و قوانین را رعایت می‌کند، امضا می‌شود.
سروان خدایاری با اشاره به اجرای این طرح در تقاطع‌های حادثه‌خیر منطقه ۱۰ می‌گوید: «در حال حاضر، طرح موتوریار در تقاطع خیابان توحید – بزرگراه نواب، خیابان آزادی، تقاطع خیابان رودکی و تقاطع بهبودی اجرا می‌شود.»
