چند روزی است که روسیه به اوکراین حمله کرده است. مقامات اروپایی گفته بودند شدیدترین تحریمها را علیه روسیه وضع میکنند. روسیه هم در عوض هشدار داد خط لوله انتقال گاز به اروپا را منهدم میکند. حالا اروپاییها بیش از همیشه به فکر جایگزینی برای تامین انرژی و سوخت خود هستند. آیا ایران میتواند جایگزین روسیه شود؟
محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک در همین باره میگوید: صادرات گاز نیاز به مقدماتی دارد و مثل نفت نیست. صادرات گاز نیاز به خط لوله دارد و کشیدن خط لوله زمان میبرد.
او به کارشکنیهای کشورهای آسیایی در خرید گاز از ایران اشاره میکند و میگوبد: خود اروپاییها باید در سرمایهگذاری برای خط لوله شرکت کنند تا سرنوشت آن مانند خط لوله قبلی نشود که بیاستفاده ماند. این کار زمانبر است و احداث آن چند سال طول میکشد.
خطیبی ادامه میدهد: برای تولید و فروش ال ان جی نیاز داریم تشکیلات لازم را ایجاد کنیم و سرمایهگذاری کنیم تا گاز را تبدیل به گاز مایع کنیم و بعد در کشتیهای مخصوص حمل کنیم. الان چنین امکاناتی نداریم. اروپاییها برای این منظور باید در ایران سرمایهگذاری کنند تا بتوانیم گاز مایع را به این قاره صادر کنیم.
البته ایران در تمام زمستان مشکل کمبود گاز داشت و مجبور بود برای تامین گاز بخش خانگی، گاز صنایع را سهمیهبندی کند. جواد اوجی، وزیر نفت هم اعلام کرده بود که در زمستان ۲۰۰ میلیون متر مکعب گاز در روز کم داریم.
نماینده پیشین ایران در اوپک اضافه میکند: ما معمولا در فصل زمستان کمبود گاز داریم و بعد از تمام شدن زمستان کمبود گاز نداریم. اگر بخواهیم در طول سال گاز صادر کنیم باید ظرفیت خود را افزایش دهیم اما اگر تنها نیاز شود در فصلهایی که مازاد داریم گاز صادر کنیم چندان نیازی به این کار نیست.
البته ظرفیت تولید گاز هم باید افزایش یابد تا بتوانیم بخشی را به عنوان ظرفیت صادرات گاز به اروپا در نظر بگیریم. اکنون عمده صادرات گاز ما به ترکیه و عراق صادر میشود.
در زمستان که کمبود گاز داریم،گاز نیروگاهها قطع میشود. زیرا نمیتوان گاز خانگی را قطع کرد. در تابستان چنین مشکلی نداریم. پتروشیمیها هم در زمستان خوراک کمتری دارد و با ظرفیت کمتری کار میکند. اگر ما بخواهیم صادرات مستمر به اروپا داشته باشیم، با این تولید فعلی بسیار مشکل است. اروپاییها باید در خط لوله و تولید ما سرمایهگذاری کنند تا بتوانیم به آنها گاز صادر کنیم.