فیلم سینمایی عنکبوت به کارگردانی ابراهیم ایرج زاد با عبارت - این فیلم برگرفته از پرونده واقعی - پیرامون شناخت ناقص و گزینشی از دین و برداشت‌های کج و معوج از احکام و معارف اسلامی است که به فاجعه‌ای دهشتناک در شهر مشهد در سال های ۷۹ و ۸۰ منجر می شود. فیلم با شخصیت پردازی درست و حساب شده رویکردی واقع گرایانه دارد و به نقش و تاثیر رسانه ها، تریبون ها و آموزه های خانوادگی در پدید آمدن مردی که شانزده زن خیابانی را به قتل رسانده و از کردارش رضایت دارد می پردازد.
مرد جنایتکار نماد قشری از جامعه است که شناختی محدود و معیوب از احکام و دستورات نجات بخش دینی دارند و حکم صادر می کنند و از میان انبوه منکرات و معضلاتی که جامعه را احاطه کرده؛ قتل و حذف فیزیکی زنان خیابانی را راهی بنیادین برای محو پلیدی ها وناپاکی ها قلمداد می کنند!؟ آنها از مفاهیم و هنجارهای؛ حقوق انسانی، عدالت، غیرت، شرافت، ناموس، حرمت، تعصب،... شناختی نامتعارف و قضاوتی عجیب دارند و دچار انحراف و خطاهای هولناک رفتاری می شوند و اقداماتشان برای جامعه پرهزینه و غیر قابل جبران است.
سعید حنایی (محسن تنابنده) قاتل شانزده انسان خطاکار، تصور می‌کند در راستای افکار و باورهای مذهبی‌اش خالصانه گام برداشته و مستحق پاداش است و نه تنها از کردارش نادم و پشیمان نیست بلکه معتقد است بارش باران پس از قتل زنان خیابانی مطرود، نشانه خشنودی پروردگار وصحت اعمالش می باشد!!! فیلم مرد جانی را به نمایش می گذارد که در ظاهر زندگی طبیعی و معمولی دارد. برای رفاه خانواده اش تلاش می کند و بر این باور است زنان خیابانی باعث و بانی فساد جامعه اند و از آنجا که حاکمیت در این زمینه اقدام کارسازی انجام نمی‌دهد خودسرانه دست بکار می شود و زنان خیابانی را مجازات می کند.
فیلم نیم نگاهی به حال و روز زنان خیابانی می اندازد و نشان می دهد این زنان پس زده و فراموش شده از سر تنگدستی، اعتیاد، ناچاری، بی پناهی،... به تن فروشی روی می آورند و درآمد نامشروع زنان صرفا برای امرار معاش و سیرکردن شکم گرسنه خانواده شان است. کارگردان برای اینکه فیلمش به سرنوشت شوم خانه پدری استاد کیانوش عیاری دچار نشود قدری دست به عصا جهانش را خلق می کند و روی شخصیت سعید بیشتر متمرکز است و افکار و باورهای قیم مابانه و خوفناک او را تا حدودی عیان می سازد و این پیام را می دهد که سعید حنایی به ظاهر مذهبی و زنان خیابانی واخورده هر دو قربانی شرایط می باشند، سعید ماحصل ترویج اندیشه‌های ناقص و برجسته سازی بخش محدودی از معارف زلال دینی توسط رسانه ها و تریبون داران افراطی است و زنان خیابانی ثمره ناتوانی حکمرانان در حوزه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی،... است.
بازی محسن تنابنده در نقش سعید حنایی مشهور به قاتل عنکبوتی هوشمندانه و چشمگیر از آب درآمده. موسیقی، گریم، نورپردازی و نمادسازی ها در خدمت انتقال موثر محتوا و مضمون فیلم است، ماهی که در آسمان پشت ابر نمی ماند و سرانجام حقیقت آشکار می‌شود، چراغ جلوی موتور سعید که همواره خراب است و قادر نیست مسیر حرکت درست را در دل تاریکی شب نشان دهد، صدای قطار و تداوم شوربختانه معضلات اجتماعی، نقش روشنگرانه و جسورانه سینما در طرح آسیب ها، لاپوشانی و بی اعتنایی متولیان فرهنگی و اجتماعی نسبت به چالش های اجتماعی،... گوشه ای از ایما و اشاره هایی است که در پس زمینه های عنکبوت هویدا می شود.
فیلم عنکبوت ژست کاذب سینمای نقد اجتماعی که این روزها در سینما و پلتفرم ها رایج شده به خود نمی گیرد و ماجرای هشدار دهنده و تامل برانگیز سعید حنایی قاتل زنجیره ای را بدونه گوشه و کنایه زدن صادقانه بازگویی و بازسازی می کند تا از تکرار چنین فجایع غم باری در ایران جلوگیری شود.
