همشهری آنلاین ـ لاله غزالی: سویه جدید کرونا همچنان در جهان در حال جولان است و ایران نیز از آن مستثنا نیست. اما آنچه در کشورمان در شیوع امیکرون بیشتر به چشم می‌آید، ابتلای گسترده کودکان به این ویروس است و همین اهمیت واکسیناسیون کودکان را علیه کرونا دوچندان کرده است. در این میان، وجود باورهای غلط در جامعه همچون ابتلای کودکان به کرونا یا بروز عوارض شدید در آنها پس از تزریق واکسن کرونا، خانواده‌ها را در واکسینه کردن فرزندانشان نگران و بعضا دچار تردید کرده است.
دکتر سید احمد طباطبایی عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا درخصوص عوارض واکسن کرونا در کودکان توضیح داد: واکسن کرونا هم مثل سایر واکسن‌ها، بسته به نوع آن، ممکن است واکنش‌هایی را در بدن برانگیزد. در واکسیناسیون کرونا، فرد با عوامل ایمنی‌زای ویروس در تماس خواهد بود، مثلا پروتئین آن یا ویروس کشته‌شده. بدن کودکان هم مثل بزرگسالان، براساس توانایی پاسخ‌دهی‌اش به این عوامل ممکن است عکس‌العمل‌های متفاوتی نشان دهد. البته معمولا عکس‌العملی دیده نمی‌شود.
بیشتر بخوانید:
- سینوفارم و پاستوکووک واکسن‌های ایمنی برای کودکان هستند؟
- واکسن کرونا برای کودکان چه عوارضی دارد؟ | بهترین واکسن‌ها برای کودکان را بشناسید
وی افزود: اما عوارضی که می‌توان برای این واکسن در نظر گرفت، چه برای کودکان چه بزرگسالان، شامل ۲ دسته عوارض موضعی و سیستمیک یا عمومی است. عوارض موضعی در محل تزریق بروز می‌کند که ممکن است آن ناحیه به درد، تورم، قرمزی و خارش دچار شود. شایع‌ترین عوارض سیستمیک هم شامل احساس کوفتگی و ضعف و تب است. این عوارض جای دلواپسی ندارد چون سریع برطرف می‌شود؛ ظرف ۴۸ ساعت.
شائبه ابتلای کودکان به کرونا بعد از دریافت واکسن
فوق تخصص ریه کودکان در پاسخ به این شائبه که کودک ممکن است بعد از تزریق واکسن به کرونا مبتلا شود به همشهری آنلاین گفت: آنچه مسلم است اینکه هیچ‌کس بعد از تزریق واکسن کرونا نمی‌گیرد چون ویروس موجود در واکسن کامل نیست که بتواند فرد را مبتلا کند. ابتلا به کرونا در فاصله کمی پس از دریافت واکسن به واکسن مربوط نیست بلکه ۲ دلیل دارد.
وی توضیح داد: اول اینکه بعضی مواقع فرد بعد از تزریق واکسن ممکن است علائم تیپیک کرونا را پیدا کند. در این حالت، به احتمال بسیار زیاد، فرد چند روز قبل از دریافت واکسن به ویروس کرونا آلوده و الان مبتلا شده است.
طباطبایی ادامه داد: احتمال دیگری که وجود دارد این است که تا زمان ایجاد ایمنی در بدن پس از تزریق واکسن، یعنی بدن عکس‌العمل کامل به آن نشان دهد، حدود ۲ هفته طول می‌کشد. در این فاصله ممکن است فرد با عامل بیماری‌زا تماس پیدا کند و همین او را به کرونا مبتلا کند. به عبارتی، فردی که هنوز ۲ هفته از زمان دریافت واکسنش نگذشته با فردی که اصلا واکسن نزده است، فرقی ندارد.
وی تاکید کرد: اگر کسی علائمی مثل سرفه‌های مکرر، گلودرد، گوش‌درد، بدن‌درد یا اسهال و استفراغ داشت، این‌ها دیگر علائم ابتلا به کروناست، نه عوارض واکسن.
عوارض نادر واکسن کرونا
دبیر بورد ریه کودکان در کمیته علمی کرونا با اشاره به عوارض عمومی نادر واکسن کرونا گفت: واکسن کرونا یک‌سری عوارض بسیار بسیار نادر هم دارد که مواردی از آن در جهان و کشورمان گزارش شده است. یکی از آنها درگیر شدن بخش‌های مختلف قلب است، از جمله بافت روی قلب یا پریکارد یا عضلات قلب. مورد دیگر واکنش‌های آلرژیک بسیار شدید به واکسن یا آنافیلاکسی است. به دلیل احتمال بروز همین شوک آنافیلاکسی است که به افراد گفته می‌شود اگر بیماری زمینه‌ای ندارند حداقل ۱۵ دقیقه و اگر بیماری زمینه‌ای مثل فشار خون، دیابت، نارسایی کلیه، بیماری قلبی، بیماری مزمن تنفسی و غیره دارند، حداقل نیم ساعت پس از دریافت واکسن در محل تزریق حضور داشته باشند.
وی ادامه داد: این کار برای این است که اگر کسی با واکنش‌های ناگهانی بدن مثل افت فشار خون، گرفتگی صدا، احساس خفگی، گلودرد و قرمزی صورت مواجه شد، بتوان در محل سریعا به او رسیدگی کرد. در چنین موارد نادری به‌سرعت داروهای ضد آنافیلاکسی شامل آدرنالین یا اپی‌نفرین به فرد تزریق می‌شود و توصیه‌های لازم به او درخصوص زمان برطرف شدن علائم به او ارائه و اگر نیاز باشد بستری می‌شود.
چه موقع کودک واکسن‌زده را به مراکز درمانی ببریم
عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا تاکید کرد: با همه این‌ها، توصیه عمومی این است که واکسیناسیون کرونا انجام شود، نه اینکه با بیان این عوارض خانواده‌ها بترسند و از تزریق واکسن به کودکانشان خودداری کنند. مثلا یکی از عوارض بسیار نادر واکسن کرونا لخته شدن خون است که پس از تزریق واکسن آسترازنکا ممکن است رخ دهد اما الان این واکسن به بچه‌ها زده نمی‌شود.
طباطبایی در پاسخ به این سوال همشهری آنلاین که والدین پس از تزریق واکسن به فرزندانشان، در صورت بروز عوارض، چه موقع باید آنها را به مراکز درمانی ببرند، گفت: معمولا عوارض واکسن کرونا کوتاه‌مدت است و با مصرف داروهای ضد تب و ضد التهاب مثل استامینوفن، بروفن یا ناپروکسن برطرف می‌شوند. بنابراین، اگر علائم بیش از ۲، ۳ روز ادامه پیدا کند حتما باید به مراکز درمانی مراجعه کرد.
بیشتر بخوانید:
- استقبال از واکسیناسیون کرونایی کودکان در تهران | والدین برای فرزندانشان چه واکسنی می‌زنند؟ | نظر ۲ اپیدمیولوژیست درباره اهمیت واکسیناسیون کودکان
- تزریق واکسن کرونا به کودکان چه عوارضی دارد؟
- اثربخشی واکسن‌های مختلف کرونا در برابر امیکرون چگونه است؟
وی یادآور شد: نکته مهم دیگر این است که اگر بر اثر تزریق واکسن کرونا در فرد عارضه‌ای ایجاد شد، حتما این عارضه به مرکز تزریق واکسن گزارش داده شود. اهمیت این کار در این است که کسانی که برای واکسیناسیون تصمیم‌گیری می‌کنند بتوانند قضاوت مناسبی درباره عوارض واکسن‌ها داشته باشند.
بهترین زمان تزریق واکسن کرونا به کودک پس از ابتلا به امیکرون
طباطبایی در پاسخ به این سوال که چه مدت پس از ابتلای کودک به امیکرون می‌توان به او واکسن کرونا تزریق کرد، گفت: این مسئله فقط مختص امیکرون و کودکان نیست و شامل هر کدام از سویه‌های کرونا می‌شود. قبلا نظر سازمان بهداشت جهانی و بعضی از مراکز پیشرفته پزشکی دنیا این بود که فرد، چه کودک چه بزرگسال، بعد از ابتلا به کرونا حداقل ۳ ماه در برابر این بیماری مصون می‌شود و تزریق واکسن کرونا می‌تواند ۳ ماه به تعویق بیفتد.
وی افزود: اما مطالعاتی که الان انجام شده و شواهدی که به دست آمده است نشان می‌دهد ممکن است فرد زودتر از این زمان هم دوباره به کرونا مبتلا شود، بنابراین نهادهای یادشده آن ۳ ماه را به یک ماه تقلیل داده‌اند و می‌گویند بعد از گذشت یک ماه از بهبود کرونا می‌توان واکسن کرونا تزریق کرد.
