«پریوش رحیم‌پور» در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: دوره‌ی نوجوانی از مهمترین و حساس‌ترین و پرحادثه‌ترین دوران زندگی هر فرد به شمار می‌آید که در این دوره تغییراتی در جسم و روان نوجوانان رخ می‌دهد و هر کدام به نوعی بر نوجوان اثر می‌گذارند و این تغییرات شخصیت و منش فرد را به طور کلی دگرگون می‌کنند.
این روانشناس با بیان اینکه شناخت جنبه‌های مهم روانی، عقلانی، جسمانی و اخلاقی نوجوان بسیار برای خود فرد و اطرافیان با اهمیت است، افزود: شناخت ویژگی‌ها، این توان را به نوجوان و اطرافیانش می‌دهد تا شیوه صحیح برخورد با تغییرات جسمی و روحی دوره نوجوانی را داشته باشند و این آگاهی می‌تواند از بروز ناسازگاری‌های خاص این دوران جلوگیری کند.
وی با بیان اینکه عوامل مختلف زیستی، روانی و اجتماعی در بروز حالت‌های دوره نوجوانی موثرند،گفت: دوره نوجوانی همزمان با دوران بلوغ زندگی فرد است که از ۱۲ تا ۱۸ سالگی ادامه دارد و در این دوران فرد با گذشتن از مرز کودکی و رسیدن به بلوغ با نابسامانی‌های زیادی روبرو می‌شود، خصوصا اگر نوجوان و اطرافیانشان شناخت کافی از ویژگی‌های دوره بلوغ نداشته باشند.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: در این دوره نوجوان بین دو مرحله کودکی و بزرگسالی قرار گرفته و با انتظارات خاص هر دو دوره روبرو است، بنابراین این دوره بسیار حساس و دوره پرخطر به حساب می‌آید.
رحیم‌پور افزود: گاهی دانشمندان حوزه روان از نوجوانی به عنوان دوره طوفان و جهش ناگهانی یاد می‌کنند. به طوری که ممکن است صحبت‌های بزرگسالان را نپذیرد و با آن‌ها مخالفت کنند و راه رفتن، نحوه لباس پوشیدن و حتی لهجه خود را عوض کنند و به مسائل پیرامون خود با حساسیت بیشتری نگاه کنند. همچنین ممکن است در دوره نوجوانی، فرد قدرت تفکر، استدلال و تفکر انتزاعی پیدا کند و خود نیز متوجه این موضوع شود.
این روانشناس با بیان اینکه والدین هم متوجه تغییرات فرزند خود در این دوره می‌شوند، تصریح کرد: در این دوره رفتار و افکار کودک متفاوت شده و حتی گاهی نوجوان در این دوره سنی ترش‌رو، گوشه‌گیر یا منزوی می‌شود و به دنبال این است که توجه دیگران را به خود جلب کند و خلاصه اینکه تغییرات زیادی در حوزه روحی، روانی و جسمانی نوجوان به وجود می‌آید.
وی با بیان اینکه دوره نوجوانی به سه مرحله تقسیم می شود، گفت: ۱۰ تا ۱۲ سالگی مرحله پیش نوجوانی است که معمولا پسرها دو سال دیرتر از دخترها بالغ می‌شوند، دوره بعد دوره اوان نوجوانی است که بسیار با اهمیت است و شامل سن ۱۲ تا ۱۵ سالگی می‌شود و دوره بعد هم دوره آخر است که شامل سن ۱۵ تا ۱۸ سالگی می‌شود که معمولاً در بلوغ میانگین سنی را در نظر می‌گیریم که برای دخترها ۱۳.۵ و پسران ۱۴.۵ است که البته بسته به فرهنگ، پیشرفت تکنولوژی، آگاهی که بچه‌ها پیدا کرده‌اند و گسترش فضای مجازی متاسفانه در ایران سن بلوغ سه سال پایین‌تر آمده است.
این مدرس دانشگاه عواملی همچون وراثت، سطح هوشی نوجوان، تغذیه، تندرستی، بهداشت، آب و هوا و محیط را از عوامل دخیل در شروع دوره بلوغ دانست و گفت: دوره نوجوانی منشاء بروز تحولات جسمی، جنسی و روانی در افراد است که این تحولات عامل بروز بحران‌ها و مشکلاتی است که باید پدر و مادر و مربیانی که با بچه‌ها ارتباط دارند متناسب با این ویژگی‌ها برخورد مناسب را داشته باشند.
رحیم‌پور یکی از اتفاق‌های مهم دوره نوجوانی را هویت‌یابی فرد دانست و خاطر نشان کرد: در این دوره نوجوان سوالاتی را از خود می‌پرسد که من کیستم؟ برای چه به این دنیا آمده‌ام؟ هدف من چیست؟ که نحوه‌ی پاسخگویی به این سوالات در رشد هویت نوجوان تاثیر بسزایی دارد و پاسخگویی به این سوالات به فرد احساس آرامش می‌دهد و اگر جواب خوبی پیدا نکند دچار اضطراب می‌شود. در دوره نوجوانی هویت‌یابی یک مسئله بسیار قابل اهمیت است و به دنبال این است که بداند در نزد دیگران چگونه جلوه می‌کند و این موضوع باید مدنظر پدر و مادرها و همچنین مربیان و اولیا مدرسه باشد.
وی با تاکید بر اینکه دوره نوجوانی از مهمترین دوره زندگی هر فرد به حساب می‌آید، اضافه کرد: برخی از صاحب‌نظران از نوجوانی به عنوان دوره برزخ زندگی انسان یاد می‌کنند که توجه یا عدم توجه به این دوره و ویژگی‌های آن در تعیین رشد و تعالی فرد یا انحراف و سقوط آن بسیار اهمیت دارد.
این روانشناس با بیان اینکه یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر نوجوان رشد جسمانی و روانی فرد است که بخش زیادی از راه وراثت به فرد می‌رسد، گفت: در این دوره رشد معمولا در سه جهت شروع می‌شود یکی رشد طولی است که در آن قدشان بلند می‌شود که خیلی سریع اتفاق می‌افتد و دیگری رشد عرضی است که در آن معمولا سینه‌ها پهن می‌شود و سومین مورد هم رشد وزن افراد یا همان افزایش وزن فرد است.
رحیم‌پور با بیان اینکه دیررسی یا زودرسی بلوغ در رشد شخصیت نوجوانان تأثیر فراوانی دارد، افزود: مثلا پسرانی که دیررسی در بلوغ دارند از لحاظ سازگاری با مشکلاتی روبرو می‌شوند و باعث می‌شود احساس خود کم‌بینی کنند و پسرانی که زودرس در بلوغ هستند از اعتماد بنفس بسیار بیشتری برخوردار هستند و دخترانی که بلوغ زودرس دارند در دوران ابتدایی با مشکلات سازگاری روبه رو می‌شوند اما این دختران در دوره راهنمایی بین هم‌کلاسی‌های خود از اعتبار بیشتری برخوردار هستند و معمولا نقش رهبری را برعهده می‌گیرند.
وی با بیان اینکه در دوره بلوغ تغییرات فیزیولوژیکی مهمی به وجود می‌آید، تاکید کرد: تغییر در ترکیب شیمیایی خون در اثر فعال شدن غدد جنسی یکی از این تغییرات است که به دنبال آن فشار خون افزایش پیدا می‌کند و ضربان قلب کم می‌شود که همه این‌ها می‌توانند روی خلق و خوی شخص و نگرش او به خود تاثیر فراوانی داشته باشد به همین دلیل نیاز است یک فرد آگاه در کنار نوجوان قرار داشته باشد.
انتهای پیام
