تا کنون دوازده روز از جنگ روسیه و اوکراین می‌گذرد و پوتین در واکنش به آن چیزی که دخالت نیروهای ناتو در منطقه خوانده، حملات خود به اوکراین را ادامه می‌دهد. سرنوشت جنگ مشخص نیست و طولانی شدن جنگ باعث شده این فاجعه از زوایای مختلف به محل بحث و بیان نظر کارشناسان تبدیل شود. در یکی از بحث‌های مطرح شده، اینگونه تحلیل کرده‌اند که اقدام روسیه باعث دور کردن ناتو از منطقه خواهد شد بنابراین از جهت به نفع جمهوری اسلامی است، اما برخی دیگر معتقدند اگر چنین فرضی هم وجود داشته باشد، باز هم نمی‌توان از جنگ دفاع کرد. رویداد۲۴ از روز آغاز جنگ با تحلیل‌های مختلف از صاحب‌نظران تلاش کرده ابعاد جنگ روسیه و اوکراین را واکاوی کند. در این گفت‌وگو نیز احتمالات آینده جنگ را با حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی بررسی کرده‌ایم و از او درباره مواردی همچون ایده اصلی پوتین برای آغاز جنگ، پیامدهای آن برای روسیه و شرایطی که برای ولادیمیر پوتین ایجاد خواهد کرد سوال پرسیده‌ایم. در بخش دیگر گفت‌وگو نیز این سوال را مطرح کرده‌ایم که مواضع ایران و رسانه‌های حاکمیتی کشور در قبال حمله روسیه به اوکراین تا چه اندازه درست است؟ برای خواندن جواب این پرسش‌ها با ما همراه باشید.
حشمت الله فلاحت‌پیشه به رویداد۲۴ می‌گوید: هرچه زمان بگذرد، سازوکارهای مسالمت‌آمیز برای حل بحران جنگ اوکراین کمتر می‌شود. نوع تحلیل محتوای موضع‌گیری‌های که شکل می‌گیرد، همزمان با گسترش حملات روس‌ها و به ویژه نقض قوانین جنگ و حقوق بین الملل، بیشتر مانند دو لبه قیچی عمل می‌کنند که گردن دیپلماسی در میان این دو لبه قیچی قرار دارد. روس‌ها فکر می‌کردند که با ارعاب و جنگ نظامی سنگین و از بین بردن پدافندهای زیرساختی اوکراین می‌توانند، در چند روز اوکراین را به تسلیم وا دارند، اما این اتفاق رخ نداد. اکنون برای اینکه به نتیجه برسند، مجبورند جنگی که شروع آن نقض فاحش حقوق بین الملل بود را با نقض میدانی حقوق میدانی و انسانی ادامه دهند؛ بنابراین حمله به مناطق شهری در دستور کار قرار می‌گیرد و تلفات انسانی هم افزایش پیدا کرده است و روز به روز جنگ چهره بی رحمانه‌تر خود را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: در طرف دیگر به همین نسبت می‌بینیم که کشورهای دیگر سعی دارند جنگ را علیه روسیه فرسایشی کنند. ضمن اینکه از زمان اجرای اساسنامه رم، موضوع ارجاع پرونده فرماندهان روس و پوتین به دیوان بین المللی کیفری مطرح شده که عملا باعث شده پوتین یک راه برای فرار از مجازات‌های بعدی روبروی خود ببیند که آن هم تحمیل یک پیروزی به دنیا است.
بیشتر بخوانید:
فلاحت پیشه توضیح می‌دهد: اساسنامه ۱۹۹۹ رم، ۹ بند اساسی دارد که روسیه و پوتین از این ۹ بند عبور کردند بنابراین پرونده برای پوتین در حال باز شدن است؛ و این همان پرونده‌ای است که زمانی برای برخی از سیاستمداران دنیا مانند صدام حسین و دیگران شکل گرفت بنابراین پوتین احساس می‌کند اگر در این جنگ پیروز نشود و پیروزی خود را به جامعه جهانی خصوصا بلوک غرب تحمیل نکند، آن زمان خودش و فرماندهانش در یک سراشیبی خواهند بود که ممکن است روزی به دست خود روس‌ها به دادگاه سپرده شوند؛ مانند کاری که مردم یوگوسلاوی با رهبران سیاسی خود انجام دادند.
رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی می‌گوید: جنگ به مراحل حساس خود نزدیک می‌شود و در این شرایط به سود همه است که یک راهکار دیپلماتیک اتخاذ شود که در صورت چنین اتفاقی، حتی به نفع روسیه هم است. معقتدم افق روشن نیست چرا که زیر غبار ناسیونالیستی که روسیه راه انداخته است، جاه‌طلبی یک دیکتاتور بزرگ به اسم پوتین وجود دارد. هدفی که در پس این گرد و غبار وجو دارد، تلاش برای حفظ قدرت است زیرا چوتین تاکنون همه کارت‌های حفظ قدرت را خرج کرده است، مانند تغییر قانون اساسی برای حکمرانی مادام العمر خودش! اکنون هم سعی دارد از ناسیونالیسمی که در غرب ایجاد شده بود، برای احیای روسیه استفاده کند. به نظرم موضوع همچنان در قالب جاه‌طلبی پوتین قرار دارد و حتما در اوکراین صحنه‌های وحشتناک‌تری را شاهد خواهیم بود. اما اگر موضوع فقط بحث ناتو و گسترش آن باشد که می‌توان به راه حل‌های دیپلماتیک روی آورد. اما با اقداماتی که این دیکتاتور انجام می‌دهد، مشروعیت اقدام او در خود روسیه هم به تدریج زیر سوال رفته است.
نماینده سابق مجلس می‌گوید: پیش از پوتین افرادی مانند هیتلر و حتی جرج بوش پسر و .. کسانی بودند که راحت‌تر این مسیرها را می‌رفتند. ما در یک جامعه جهانی هستیم که همه از طریق فضای مجازی با هم در ارتباط هستند و الزاما نظرات مردم همسو با نظرات سیاستمدارانشان نیست. این اصول انسانی است که در فضای مجازی مردم را به همدیگر نزدیک می‌کند و در این فضا اتحاد اخلاقیاتی در مقابل پوتین شکل گرفته است. این اتحاد هم مهمترین مشکل او و همه کسانی است که سعی می‌کنند برای ماندن در قدرت دست به جنایت بزنند.
از فلاحت پیشه درباره واکنش ایران نسبت به اقدام روسیه پرسیدیم و اینکه موضع ایران چقدر منطقی بوده است. او توضیح می‌دهد: رای ممتنع ایران در سازمان ملل متحد یک رای قابل قبولی بود، اما مواضع اولیه دولت ایران اصلا قابل قبول نبود؛ به ویژه اینکه سیاست رسانه‌ای که در صداوسیمای جمهوری اسلامی شکل گرفته است، بر مبنای یک دیپلماسی واقع‌گرا نبوده است. در یکی از برنامه‌های خبری صداوسیما برنامه‌ای پخش می‌شد که دقیقا توجیهی بود که در دفاع از روس‌ها وجود دارد! این برنامه‌ها در شأن ملت ایران نیست.
او ادامه می‌دهد: واقعیت این است که نقض فاحش حقوق بشر توسط روس‌ها شکل گرفته و ملت ایران مردم مترقی هستند بنابراین دفاع از اقدام روسیه در شان جمهوری اسلامی و رسانه‌های حاکمیت نیست. مثلا در همین صداوسیما که برخی در خصوص اخلاقیات دینی و انسانی صحبت می‌کنند، برنامه‌های خبری سعی می‌کنند سانسور شده و جهت‌دار، تحولات اوکراین را به سود روسیه نشان دهد که این رفتار منجر به تناقض اطلاع‌رسانی برای مخاطبانی است که از واقعیات مطلع هستند؛ این در حالی است که شأن مردم ایران نباید فدای جاه‌طلبی سران روسیه شود، آنهم کسانی که در شرایط مظلومیت ایرانیان، کار و کمک خاصی به مردم کرده‌اند.
او ادامه داد: ما می‌دانیم که آمریکا و ناتو هم دشمن ما هستند، اما واقعیت این است اقدامی که روس‌ها انجام می‌دهند تبلیغی است و واقعیتی که وجود دارد، بر پایه روحیه جاه‌طلبانه یک حکومت غیردموکرات است که سعی دارد با پوتین تمام حقوق انسانی را له کند و متاسفانه ما در صداوسیما و دیگر رسانه‌های رسمی آن را لاپوشانی میکنیم.
فلاحت پیشه می‌گوید: دنیای آینده دنیایی است که رفتارهای قدرت‌طلبانه و جاه‌طلبانه حتما در آن محکوم خواهد شد و معقتدم کاری که صورت می‌گیرد، از لحاظ اخلاقی به سود کشور ما نیست. ضمن اینکه مابه‌ازایی هم از سمت روس‌ها دریافت نمی‌کنیم. اولیانوف ماموریت داشت برجام قبل از حمله روسیه به اوکراین امضا نشود و او این ماموریت را به خوبی انجام داد و در این شرایط وقتی اولیانوف مشروعیت خود را در وین از دست داد، خود لاوروف رسما ورود کرد و شرطی تحت عنوان تضمین‌های آمریکا برای روابط ایران و روسیه گذاشت که در واقع یک منع جدیدی را در برجام ایجاد کردند و جالب اینکه در ایران برخی سعی می‌کردند همین را هم توجیه کنند.
۲۱۲۱۷
