به گزارش مشرق، موضع امارات و عربستان در خصوص تنش میان روسیه و اوکراین سوالاتی را در خصوص آنچه این دو کشور می‌خواهند در سایه جنگ به دست آورند، ایجاد کرده است.
به گزارش الخلیج آنلاین، امارات که پیش از این در جلسه شورای امنیت قطعنامه آمریکا در محکومیت حمله روسیه به اوکراین رای ممتنع داده بود، بار دیگر در نشست مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه مشابهی رای مثبت داد. در حالی که کرملین روسیه ۱ مارس اعلام کرد که «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی طی تماس تلفنی با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه بر حق روسیه برای تضمین امنیت ملی خود تاکید کرد.
کرملین در ادامه اعلام کرد که پوتین همچنین با ولیعهد ابوظبی درباره اجرای آنچه در چارچوب گروه اوپک پلاس توافق شده بود، گفت‌وگو کرد.
دو روز قبل از تماس تلفنی پوتین و ولیعهد ابوظبی، شاهزاده «خالد بن سلمان» معاون وزیر دفاع عربستان سعودی ۲۷ فوریه ۲۰۲۲ از ابوظبی بازدید و با بن زاید و «طحنون بن زاید» مشاور امنیت ملی امارات دیدار کرد که طی این دیدار در مورد همکاری‌های راهبردی و مشترک در زمینه دفاعی و همچنین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی بحث و تبادل نظر شد.
انتقاد غرب از موضع عربستان و امارات در قبال بحران اوکراین
بحران اوکراین موضوع گفتگوهای آمریکا و عربستان در مدت کوتاهی قبل از آغاز تنش این کشور با روسیه بود. «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا در حاشیه کنفرانس آب و هوای مونیخ با همتایان خود در عربستان سعودی و قطر دیدار و در خصوص تحولات اوضاع با آنها گفتگو کرد.
اما امارات متحده عربی ۲۵ و ۲۷ فوریه ۲۰۲۲ از رای دادن به قطعنامه تصویب شده توسط واشنگتن در شورای امنیت برای محکومیت روسیه خودداری کرد و گفت که می‌ترسد مسکو از وتوی خود در تصمیم برای تمدید تحریم تسلیحاتی یمن استفاده کند.
موضع امارات انتقادات گسترده ای را برانگیخت و خبرگزاری فرانسه ۲۸ فوریه به نقل از یک منبع دیپلماتیک غربی نوشت که غربی‌ها دوبار از رأی ممتنع امارات بسیار ناامید شدند.
به طور کلی، موضع بده و بستان کشورهای خلیج فارس در قبال بحران اوکراین روشن بود و روزنامه انگلیسی «فایننشال تایمز» ۱ مارس ۲۰۲۲ گفت که این نشان دهنده قدرت روابط این کشورها با روسیه است.
این روزنامه همچنین اعلام کرد که بلینکن با «عبدالله بن زاید» همتای اماراتی خود تماس گرفت تا بر اهمیت ایجاد یک واکنش قوی بین‌المللی برای حمایت از حاکمیت اوکراین تاکید کند، اما وقتی نوبت به رای گیری در شورای امنیت سازمان ملل رسید، امارات متحده عربی درخواست‌های واشنگتن را نادیده گرفت.
به گزارش روزنامه مذکور اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس که برای دهه‌ها ایالات متحده را ضامن امنیت خود می‌دانستند، در حالی که تلاش می‌کردند موضعی بی طرف برای حفظ همکاری با مسکو در زمینه مسائل ژئوپلیتیکی و انرژی اتخاذ کنند، واکنش نشان دادند.
اما در رابطه با امارات و عربستان سعودی، آنها سیاست خارجی نیمه واحدی را اتخاذ می‌کنند، زیرا هفت سال است که درگیر جنگ خونین در یمن بوده‌اند و همچنین در زمینه روابط بین‌المللی تقریبا هم عقیده بوده‌اند.
فایننشال تایمز به نقل از «علی الشهابی» تحلیلگر سعودی نوشت که کشورهای خلیج فارس به طور کلی وقتی مطمئن شدند که ایالات متحده هم پیمان قابل اعتمادی نیست، شراکت‌های سیاسی و اقتصادی بزرگی با روس‌ها ایجاد کردند، بنابراین عربستان سعودی و امارات به طور خاص به این موارد پایبند خواهند بود.
«سلیمان نمر» نویسنده، کارشناس مسائل خلیج فارس معتقد است که عربستان سعودی موضعی در حمایت از آمریکا در جنگ اوکراین اتخاذ نکرده، زیرا هیچ بیانیه‌ای مبنی بر حمایت خود از هیچ یک از دو طرف صادر نکرده است.
نمر در گفتگو با «الخلیج آنلاین» گفت: پس از آغاز تنش میان اوکراین و روسیه بین ولادیمیر پوتین و محمد بن سلمان، تماس برقرار شد، در حالی که هیچ تماس آمریکایی با ولیعهد و عربستان سعودی برقرار نشد.
به گفته سلیمان نمر «عربستان نمی‌خواهد همانطور که در گذشته و در دولت‌های قبلی آمریکا به آن عادت کرده بود، موقعیت مطلوبی به آمریکا بدهد».
به اعتقاد این کارشناس مسائل خلیج فارس واضح است زمانی که رئیس جمهور اوکراین با ولیعهد عربستان سعودی برای به دست آوردن موضع عربستان در حمایت از اوکراین صحبت کرد، رسانه‌های سعودی گفتند که بن سلمان بر حل بحران از طریق دیپلماتیک و با مداخله میانجی تاکید کرده است.
نمر در ادامه تاکید کرد که کشورهای خلیج فارس از جنگ روسیه و اوکراین با افزایش قیمت نفت سود می‌برند، به گونه‌ای که عربستان سعودی در حال پاسخگویی به درخواست‌های آمریکا برای افزایش حجم تولید نفت به منظور بالا نبردن قیمت نفت بود، اما در جنگ کنونی عربستان به تصمیم خود برای افزایش تولید نفت پاسخی نداده است.
همچنین تجدیدنظر در حمایت از عربستان در جنگ یمن یکی از دلایل عدم موضع گیری این کشور به نفع آمریکایی‌ها یا غرب در جنگ است.
آنچه که می‌توان از این موضع عربستان سعودی برداشت کرد این است که چالشی آشکار برای آمریکاست. ممکن است این موضع منعکس کننده پیامی برای کاخ سفید باشد مبنی بر اینکه اگر بایدن بخواهد به سیاست بی توجهی خود به محمد بن سلمان ادامه دهد ممکن است که عربستان به خرید تسلیحات از روسیه روی بیاورد.
کارشناس مسائل خلیج فارس بر این باور است که روابط عربستان و امارات با جو بایدن دچار تنش نیست؛ چراکه ولیعهد سعودی در مصاحبه با یک مجله آمریکایی اعلام کرد که «واشنگتن با ریاض منافع مشترکی دارد و باید آنها را در نظر گرفت».
روزنامه «تایمز اسرائیل» ۲۸ فوریه ۲۰۲۲ نوشت که امارات به دستاوردهای بزرگتری نسبت به آنچه در نظر داشت از این جنگ به دست آورده است.
یک موضع عربی، نه فردی
«عبدالخالق عبدالله» تحلیلگر سیاسی و مشاور سابق ولیعهد ابوظبی در اظهاراتی به روزنامه داخلی «الرویه» ۱۰ مارس ۲۰۲۲ اعلام کرد که امارات نماینده همه کشورهای عربی در شورای امنیت است. بنابراین رأی گیری آن در مورد قطعنامه مستلزم اجماع اعراب و آسیایی نیز است.
عبدالله افزود: امارات عربی تمایل دارد موضع بی طرفانه‌ای را اتخاذ کند که این امر ممکن است به آن فرصتی دهد تا نقش‌های سیاسی مناسب خود را ایفا کند. موضع امارات در ابتدا نسبت به کشورهای عربی و در مرحله بعد نسبت به آسیایی‌ها جانبدارانه است.
«محمدعلی النقی» رئیس هیئت مدیره شرکت هلدینگ صنایع کویت اعلام کرد: عربستان سعودی و امارات بزرگترین و مهم ترین بخش شبه جزیره عربستان را نمایندگی می‌کنند و جایگاه آنها به احتمال زیاد به عنوان یک موضع حمایتی از موضع آمریکا خاتمه خواهد یافت.
یکی از اعضای هیئت امنای «بنیاد آمریکایی کویت» معتقد است که دو کشور بر اساس دیدگاه و منافع خود موضع می‌گیرند نه دیدگاهی که از آنها خواسته می‌شود».
یکی از اعضای اتحادیه انرژی‌های تجدیدپذیر اروپا و انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر آمریکا همچنین اعلام کرد: «تعجبی ندارد که آنها به طور موقت و در یک بخش خاص با آمریکا متفاوت باشند، زیرا این امر دوستی بین آنها را که خوب و محکم است خراب نمی‌کند».
وی در ادامه تاکید کرد: دلالان بحران اوکراین و روسیه از دامن زدن به نزاع و درگیری خسته نمی شوند.
این برای اولین بار بعد از پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ است که جنگ‌ها از خاورمیانه به اروپا کشیده شده است و کشورهای عربی حتی نمی‌توانند یک راه عاقلانه انتخاب کنند.
