خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: شهریور ماه سال ۱۳۷۸ در سفر مقام معظم رهبری به بیرجند، درخواست انتقال پادگان ۰۴ به خارج از شهر مطرح شد و ایشان با این موضوع موافقت کردند لذا سال ۱۳۸۴ با حضور نمایندگان همه دستگاه‌های مربوط در جلسه‌ای در شورای اسلامی شهر بیرجند قراردادی منعقد شد تا بر اساس آن پادگان ۰۴ به خارج از شهر منتقل شود.
اما در سال ۱۳۹۲ بدون حضور نمایندگان شورا، شهرداری و استانداری توافق نامه‌ای بین وزارت راه و شهرسازی و وزارت دفاع یک‌طرفه منعقد شد که سبب شد با گذشت ۲۳ سال از دستور مقام معظم رهبری، این مطالبه به حق مردم اجرایی نشود. در این زمینه با علیرضا محمودی راد رئیس شورای شهر بیرجند گفتگو کردیم.
*درباره موضوع اراضی پادگان ۰۴ توضیح دهید.
در حال حاضر بیش از ۳۰ سال از تقاضای شهروندان بیرجندی در مورد انتقال پادگان بیرجند به خارج از شهر می‌گذرد. ۲۳ سال پیش، در شهریور ماه ۱۳۷۸ در سفر مقام معظم رهبری به بیرجند، معظم‌له با این درخواست مردمی موافقت فرموده و پیرو مجوز ایشان، با احداث بلوار شهید صیاد شیرازی، خیابان پاسداران از بن بست خارج شد و محور اصلی شمالی و جنوبی شهر اجرا شد.
در سال ۱۳۸۴ مقام‌های بلند پایه کشوری و لشکری ذی‌ربط شامل وزرای راه و شهرسازی و دفاع با هدف تسریع در اجرای کامل مجوز و دستور مقام معظم رهبری مبنی بر خروج پادگان ۰۴ از شهر بیرجند در محل شورای اسلامی شهر تشکیل جلسه داده و طی قرار دادی اراضی پادگان ۰۴ به وزارت دفاع واگذار و با واگذاری حدود دو هزار هکتار از اراضی محمد شهر برای ساخت پادگان آموزشی جدید به ارتش، فرآیند خروج پادگان از شهر در یک بازه زمانی سه ساله مورد توافق قرار گرفت.
پس از این توافق شهرداری نسبت به احداث بلوار شهید ناصری در امتداد بلوار غفاری اقدام و یکی دیگر از شریان‌های اصلی شمالی جنوبی مورد نیاز شهر بازگشایی شد. روح حاکم در صورت جلسه و تصمیم‌های سال ۸۴ و نیت قلبی امضا کنندگان آن انتقال کامل پادگان با هدف رفع مشکلات کالبدی و ساختاری و ترافیکی شهر و استفاده از اراضی آن برای خدمات و فضاهای عمومی شهروندان بوده است که متأسفانه به علت انحراف موضوع از مسیر صحیح نه تنها این هدف محقق نشده است، بلکه پیش بینی می‌شود انتقال ناقص پادگان در آینده‌ای نزدیک خود به معضلی بزرگ در نظام کالبدی ترافیکی شهر تبدیل شود.
آنچه اکنون در خصوص اراضی پادگان در حال انجام است در آینده‌ای نزدیک تبعات فراوانی خواهد داشت که همین جا در خصوص این تبعات هشدار جدی شورای شهر را به شهروندان و مسئولین شهری و سایر تصمیم گیران اعلام می‌کنم. بدون شک یکی از دلایل طولانی شدن این موضوع نگاه انتفاعی و بخشی نگری متولیان ذی‌ربط با تدوین صورت جلسه سال ۹۲ فیمابین وزارت دفاع و راه و شهرسازی بدون در نظر گرفتن مصلحت شهر بوده است.
اساساً در قرارداد سال ۱۳۸۴ قرار بوده است در صورت نیاز ارتش به ساختمان‌ها و تأسیسات داخل پادگان، این بخش از بناها در اختیار ارتش باقی مانده و سایر بخش‌ها به ویژه اراضی فاقد ابنیه به منظور رفع نیازهای خدماتی شهر در اختیار دولت قرار گیرد تا در کمیسیون ماده ۵ شورای عالی شهرسازی و معماری به کاربری‌های عمومی مورد نیاز شهر اختصاص یابد.
اما در کمال ناباوری در سال ۹۲ برخی از کارشناسان وزارت دفاع در غیاب مسئولین ذی‌ربط شهری و استانی به ویژه شورا و شهرداری توافق نامه‌ای را یک‌طرفه مصوب نموده‌اند که این امر سبب طولانی شدن و غیر اجرایی شدن انتقال واقعی پادگان از شهر بیرجند شد و نتیجه آن این است که پس از گذشت قریب ۲۳ سال از دستور مقام معظم رهبری در خصوص انتقال پادگان به خارج از شهر این امر محقق نشده است.
خشکاندن بیش از ۵ هزار و ۴۰۰ اصل درخت با عمر بالای ۵۰ سال، شروع ساخت و سازهای بدون مجوز در پشت درهای بسته پادگان، آینده شهر بیرجند را با تهدید جدی مواجه ساخته است و سرنوشت اراضی پادگان را که فرصتی برای ارتقای کالبدی و خدماتی شهر بود را به تهدیدی جدی مبدل ساخته است.
*به نظر شما ایرادها و مشکلاتی که در این طرح وجود دارد دقیقاً چیست؟
اتفاقاتی که در این چند سال و در مورد اراضی پادگان افتاده چند مشکل اساسی در حال و آینده به وجود خواهد آورد. نکته اول اینکه در توافق سال ۱۳۸۴ مابین وزارت دفاع و وزارت راه و شهرسازی که طبق آن قرار بوده است که کل اراضی پادگان در قبال مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان به وزارت راه و شهرسازی منتقل شود و بهای آن توسط این وزارتخانه پرداخت شود که ۷۵ میلیارد از این مبلغ پرداخت شد و بابت ۲۵ میلیارد باقی مانده مجدداً بخشی از اراضی پادگان به ارتش برگشت داده شد و در عمل به جای اینکه بدهی از صندوق دولت به وزارت دفاع پرداخت شود از اراضی شهر بیرجند و حقوق شهروندان پرداخت شده است.
با این کار بخش عمده‌ای از مبلغ اراضی پرداخت شده و در عین حال هنوز ۳۸ هکتار از اراضی مرکزی شهر بیرجند در مالکیت ارتش می‌باشد که در این خصوص خواسته شورای شهر به نمایندگی از مردم شهر بیرجند این است که وزارت راه و شهرسازی این بدهی را نقدی پرداخت کند. چرا که توافق سال ۹۲ که زمین را بابت بدهی وزارت راه و شهرسازی به ارتش بازگردانده است با روح دستور مقام معظم رهبری مبنی بر خروج پادگان از شهر بیرجند و همچنین با قانون انتقال پادگان‌ها به خارج از شهر مصوب سال ۸۸ در تعارض است.
نکته دوم اینکه صورت جلسه سال ۹۲ بدون حضور نمایندگان شهرداری و شورای شهر بیرجند و بدون لحاظ نمودن مصالح شهری تنظیم شده است.
موضوع حائز اهمیت اینکه در این توافق برای کاربری اراضی نیز تعیین تکلیف شده است و بیشتر اراضی مجموعه پادگان به کاربری مسکونی اختصاص یافته است که این امر در صلاحیت کمیسیون ماده ۵ است که پنج عضو دارد که اداره راه و شهرسازی یکی از اعضا است و ارتش جزو اعضای کمیسیون نیست.
مسئله دیگر اینکه در توافقنامه سال ۸۴ صراحتاً اعلام شده است فقط ساختمان‌های مورد نیاز ارتش از مجموعه اراضی مستثنی شده و در اختیار ارتش باقی بماند و در این خصوص در سال ۸۵ با اعلام نیاز ارتش صورت جلسه‌ای تنظیم شده و ساختمان تالار میلاد، بیمارستان و خانه‌های سازمانی مجموعاً به مساحت ۵ هکتار به ارتش بازگردانده شده است.
اما در سال ۹۲ کل اراضی مجموعه پادگان فعلی بیرجند مجدداً به ارتش واگذار شده است. متأسفانه در سال‌های اخیر بر اساس توافقنامه سال ۹۲ نسبت به تهیه طرح اقدام شده است که طرح مذکور که در کمیسیون ماده ۵ نیز مصوب شده است از بسیاری جهات فنی و شهرسازی و ترافیکی اشکالات اساسی دارد.
در نظر نگرفتن حریم گسل، عدم لحاظ مسائل ترافیکی، عدم توجه به کاربری‌های خدماتی، لحاظ ننمودن تعریض مناسب جهت خیابان ارتش، جا به جا شدن امتداد خیابان عدل، بارگذاری جمعیتی ۱۵ هزار نفری در محدوده پادگان فعلی که در مطالعات طرح برای سه هزار نفر پیش بینی شده بود بخشی از مشکلات و ایرادات طرح شهرسازی این بخش از شهر است.
در صورت اجرای این طرح به طور قطع ترافیک خیابان‌های ارتش قرنی، چهار راه غفاری و میدان ابوذر دچار گره ترافیکی شدید خواهد شد. همچنین طرح اراضی پادگان به لحاظ مباحث پدافند غیر عامل، خدمات رسانی، امداد و نجات در زمان بروز حادثه، ترافیک داخلی به دلیل عدم رعایت سلسله مراتب معابر شهری و عدم تناسب عرض معابر با بار ترافیکی مشکلات فراوانی خواهد داشت.
به دلیل همجواری با گسل، بارگذاری مسکونی در حریم این گسل می‌تواند در زمان زلزله حادثه ساز باشد. این مسائل بخشی از مشکلات و تصمیم‌های اخیر است.
*مشکل ساخت و ساز ارتش که در روزهای اخیر مورد اعتراض مردم و شورای شهر قرار گرفته است، چیست؟
متأسفانه ارتش بدون اخذ هرگونه مجوزی جهت ساخت و ساز در ابتدای سال ۱۴۰۰ عملیات اجرایی ۶ بلوک مسکونی۶ طبقه را که مجموعاً ۲۶۴ واحد مسکونی است، شروع کرده است که به محض اطلاع شهرداری و شورای شهر پرونده این تخلف به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع و رأی بر قلع و قمع و تخریب ساخت و ساز صادر شده است.
اما اخیراً مجدد عملیات ساختمانی شروع شده است که شورای شهر با توجه به مطالبات مردمی و اعتراضات صورت گرفته در جلسه اخیر خود به شهردار اعلام کرده است که عملیات ساختمانی را طبق قانون متوقف کند که در این راستا اقدام به پلمب ورودی کارگاه شده است و پیگیری موضوع از طریق مراجع توسط شهرداری و شورا در حال انجام است.
شهرداری بیرجند در دو سال اخیر چندین مکاتبه با نماینده محترم ولی فقیه در بیرجند، نماینده محترم بیرجند، فرماندهی ارشد نظامی آجا، دادستان عمومی و انقلاب، ریاست سازمان قضائی نیروهای مسلح، ارشد نظامی آجا و دیوان محاسبات در خصوص تخلفات و اقدامات انجام شده داشته است که متأسفانه علی رغم موافقت و دستورات مقامات استانی هیچ گونه اقدامی توسط ارتش در این خصوص انجام نشده است.
در یک ماه اخیر چندین جلسه توسط معاون عمرانی استانداری با دعوت از فرمانداری و مدیرکل راه و شهرسازی و سایر نهادهای ذی‌ربط برنامه‌ریزی شده بود که متأسفانه نمایندگان ارتش در این جلسات حضور پیدا نکردند که این موضوع دلیلی بر این مورد است که ارتش تمایلی برای تمکین به قانون و رعایت صرفه و صلاح شهر ندارد.
*پیشنهاد شورای شهر و شهرداری برای حل مشکل به وجود آمده چیست؟
در جلسه‌ای که با معاونت عمرانی استانداری و سایر مقام‌های استان و شهر بیرجند داشتیم جوانب موضوع بررسی و چند پیشنهاد کاربردی ارائه شد که عمل به آنها باعث برون رفت از این مشکل خواهد شد.
نظر به اینکه توافق سال ۹۲ فیمابین کارشناسان وزارت راه و شهرسازی و وزارت دفاع بدون اخذ نظر از مقامات استانی و بدون در نظر گرفتن مسائل فنی تنظیم شده است، شورای شهر و شهرداری این توافق را به صلاح شهر ندانسته و آن را قبول ندارند و درخواست ابطال آن را دارند.
از مقام معظم رهبری، ریاست محترم جمهور و وزیر راه و شهرسازی درخواست ورود به موضوع و پرداخت بدهی وزارت راه و شهرسازی به وزارت دفاع و آزادسازی اراضی پادگان طبق دستور مقام معظم رهبری و استفاده آن برای رفع نیازهای عمومی مرکز شهر بیرجند را داریم.
با توجه به ایرادات فنی فراوان وارده به طرح تفصیلی ۳۸ هکتاری اراضی پادگان بیرجند درخواست اصلاح طرح، بازطراحی آن و رفع این مشکلات را داریم.
*در پایان در صورتیکه موضوعی دیگر مد نظر جنابعالی است بفرمائید.
امید داریم که همه ما در هر جایگاه و مسندی، قانون را سرلوحه کار خود قرار دهیم و در خصوص موضوع اراضی پادگان با تمکین به فرمان مقام معظم رهبری و همچنین قانون به خصوص قانون خروج پادگان‌ها از شهرها و به دور از تعصبات و جهت گیری های شخصی برای منافع شهری بیرجند گام برداریم.
