توافق نهایی برجام به ایستگاه پایانی رسیده و طی روزهای اخیر، موضع گیری دیپلمات ها و فضای رسانه های جهان ، به گونه ای بود که همگان منتظر اعلام رسمی خبر توافق بودند.اما مذاکره کنندگان ، ناگهان به کشورهای شان بازگشتند و خبرها و تحلیل هایی درباره به خطر افتادن توافق نهایی منتشر شد.
در این میان ، روسیه به عنوان یکی از متهمان وقوع این وقفه ، مورد انتقاد گسترده رسانه ها ، کارشناسان و افکارعمومی ایران قرار گرفت زیرا طبق خبرهای رسمی منتشر شده ، کرملین موافقت با توافق نهایی برجامی را به دریافت ضمانت کتبی از کاخ سفید برای معافیت از تحریم روسیه در روابط اقتصادی با ایران ،مشروط کرده است تا این روابط از موج تحریم جهانی ضدجنگ اوکراین ، مصون بماند.
این تحول در حالی است که پیش تر نیز حمله نظامی روس ها به اوکراین ، انتقادهایی زیادی از زمامداران کرملین و دیپلماسی ایران در قبال این جنگ برانگیخته بود.
حقیقت‌پور نماینده اصولگرای ادوار مجلس بر این باور است که توافق نزدیک است و روسیه برای به نتیجه رسیدن آن همراهی خواهدکرد. او همچنین تاکید دارد اوکراین در حال پرداختن تاوان اشتباهات قبلی خود در قبال روسیه و اشتباه در اعتماد افراطی به غرب است و با این ملاحظات ، نقد منتقدان دیپلماسی کشورمان در واکنش به جنگ اوکراین را نفی و منتقدان را به علت نداشتن واکنش مشابه به جنگ های یمن ، سوریه ، لبنان و ... سرزنش می کند.
گفت‌وگو خبرآنلاین با منصور حقیقت‌پور نایب رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم را بخوانید:
آیا شرط جدید روس‌ها برای برجام می‌تواند، توافق را دور از دسترس کند؟
توافق را نزدیک می‌بینیم و امکان امضای توافق وجود دارد. روس‌ها مسیرهای دیگری برای دور زدن تحریم‌ها داشتند ، ای کاش توافق نهایی برجام را به آن مشروط نمی‌کردند. بحث نهایی شدن برجام مقداری بغرنج شده است اما من هنوز چشم‌انداز مثبت دارم و اگر گروه مذاکره کننده ما بتوانند به نتایج مورد نظر برسند، این توافقنامه امضا خواهدشد. تاثیر جنگ اوکراین بر برجام خیلی کم خواهد بود و تاثیر حداقلی خواهد گذاشت.
ایران باید چه شیوه‌ای را پیش بگیرد؟
سطح بین‌الملل، تامین منافع ملی است. باید منافع ملی خود را پیگیر باشیم و تامین کنیم. الان شرایط طوری است که ما بهتر می‌توانیم منافع ملی خود را تامین و پیگیری کنیم. ما باید منافع ملی را در مذاکرات قرار دهیم و براساس آن تصمیم بگیریم. ترکیه نمونه چنین عملکردی است، هیچ همراهی با ناتو در برخورد با روسیه ندارد چرا که منافع ملی او حکم می‌کند که این شیوه را پیش بگیرد. از طرفی پاکستان که همیشه دنباله‌رو غربی‌ها بوده، حالا منافع خود را در تامین انرژی از روسیه می‌بیند. باید منافع ملی خود را تامین کنیم و مسلما تیم مذاکره‌کننده و تصمیم‌گیران به درستی می‌دانند که منافع ملی چگونه تامین می‌شود.
پیش‌بینی شما از آینده برجام چیست؟
برجام در روزهای آینده امضا می‌شود و روس‌ها نیز باید همراهی کنند که این پرونده بسته شود و مراودات اقتصادی را شروع کنند. رویکرد مجلس فعلی نیز با تیم مذاکره کننده همراه است و از تیم مذاکره‌کننده و نتایج آن دفاع خواهد کرد. ۱۰ تا ۱۵ سال است که روس‌ها از پیشروی نیروهای ناتو ابراز نگرانی می‌کنند و در مذاکرات پیشین گفته بودند که این مناطق فضای قرمز ماست. غرب در واقع دو کار را انجام داده است؛ ابتدا اینکه با توافقاتی که با روسیه داشته اعتنایی نکرده است و در واقع یک تزریق برخورد با روس‌ها را برای اوکراینی‌ها داشته و به اوکراینی‌ها تضمین‌های لازم برای دفاع و حمایت داده است. امروز تنها چیزی که غربی‌ها به اوکراین خواهند فرستاد، تابوت خواهد بود وگرنه کمک و نیرو مالی و تسهیلاتی برای آنها ندارد. چرا ناتو حالا به اوکراین کمکی نمی‌کند؟ چرا بایدن عقب‌نشینی کرد؟ آنها آمدند و تزریق مصنوعی در اوکراین انجام دادند و اوکراین را در برابر روسیه باد کردند و حالا اوکراین به خاطر اقدامات زشتش تنبیه می‌شود.
موضع‌گیری ایران در قبال حمله نظامی روسیه به اوکراین را درست می‌دانید؟
به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران موضع درستی نسبت به این جنگ گرفته است و عامل اصلی فتنه را در منطقه آمریکا و ناتو دانسته و بعد هم تجاوز کشوری به کشوری دیگر را مشروع و درست ندانسته و به نظر می‌رسد که این دیپلماسی خردمندانه و عاقلانه انتخاب شده است. ما از پیشروی ناتو و آمریکایی‌ها به سمت شرق دفاع نکردیم و در مقابل حرکت نظامی روس‌ها را نیز تایید نکردیم و طرفین را دعوت کردیم با مذاکره و گفتگو مشکل خود را حل کنند. جمهوری اسلامی ایران موضعی کاملا پخته و درست گرفته است.
موضع‌گیری دوگانه‌ای در ایران نسبت به حمله نظامی روسیه به اوکراین شکل گرفته ...
به نظر می‌رسد این تمایلات قبیله‌ای است که رنگ و بوی سیاسی گرفته و باعث می‌شود گروه‌ها بر پایه عدالت قضاوت نکنند. ما مروج روس‌ها نیستیم و ایرادات آنها را می‌گوییم. اما امروز اگر حمله روسیه به اوکراین را تقبیح کنیم و در مقابل درباره حمله عربستان به یمن صحبت نکنیم و در مورد سوریه هیچ نظری نداشته باشیم، در برابر مقاومت مردم در مناطقی مانند فلسطین ساکت باشیم و شعار «نه غزه و نه لبنان» سر دهیم و بعد خود را فدای اوکراین کنیم، یا اینکه در قضیه فلسطین خود را آماده مقاومت در دره پنجشیر کنیم؛ منطقی نیست و این نوع موضع‌گیری‌ها حاصل تفکرات قبیله‌ای است. باید در موضع‌گیری‌ها تعادل وجود داشته باشد. همان طور که حمله جهان استکباری به یمن و سوریه و عراق و لبنان را محکوم می‌کنیم ، می‌گوییم حمله نظامی روسیه به اوکراین هم توجیه منطقی، عاقلانه و سیاسی ندارد. باید همه جنگ ها را نقد می‌کنیم. نمی‌شود چشم بر فجایع جنگ علیه یمن بست اما چون اوکراینی‌ها چشم‌آبی و مو بور هستد، نگران آنها بود. ناب‌ترین موضع‌گیری، موضع مقام رهبری است چرا که موضعی حق‌پایه و عدالت‌پایه و قابل دفاع است.
۲۱۲۱۷
