به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما به نقل از شبکه راشاتودی، خبرنگاران روس برای نخستین بار اجازه یافتند از یکی از زندان‌های مخفی و مخوف یک گروه راستگرای افراطی با نام آیدار (AIDAR) در شرق اوکراین گزارش تهیه کنند، جایی که پیشتر کارخانه تولید سوسیس بود و بعد از افتادن به دست این گروه، به محلی برای زندانی و شکنجه کردن شبه نظامیان رقیب و مردم عادی تبدیل شده بود.
این زندان مخفی در جمهوری لوهانسک قرار دارد که خبرنگاران راشاتودی موفق به ورود به آن و تهیه گزارش از آن شدند، جایی که سال‌ها بود به عنوان یکی از زندان‌های مخفی گروه موسوم به گردان‌های آیادار از آن استفاده می‌شد.
این گروه افراط‌گرا با تفکر نئونازی است که از سال ۲۰۱۴ به این سو در درگیری‌های مناطق شرقی اوکراین فعالیت دارد؛ این گروه با نزدیک به چهار هزار عضوی که در اختیار دارد، در کنار ارتش اوکراین فعالیت می‌کند و متهم به ارتکاب جنایات جنگی است.
گفته می‌شود این زندان برای بازداشت و نگهداشتن شبه نظامیان وابسته به جمهوری لوهانسک ایجاد شده بود که اکنون از آن به‌عنوان کارخانه وحشت یاد می‌شود؛ علت این نامگذاری هم به استحکامات بسیار گسترده و غیر طبیعی از این مرکز باز می‌گردد که عفو بین‌الملل و سازمان امنیت و همکاری‌های اروپا بار‌ها گزارش‌هایی از نقض حقوق انسانی در این مرکز را از سوی اعضای این گروه داده بودند؛ سازمان ملل ده‌ها گزارش از تحقیقات کیفری از فعالیت‌های این مرکز و گروه اداره کننده آن از جمله ربایش، رفتار‌های بی‌رحمانه و خشونت‌های جنسی را از این مرکز منتشر کرده بود.
این گروه از جمله گروه‌های رزمی عمده کی‌یف در نبرد با نیرو‌های روس و جمهور‌های جدا شده از اوکراین به شمار می‌آید و مرکزی که خبرنگاران راشاتودی به‌عنوان نخستین گروه خبری از آن بازدید کردند، پیش از خروج نیرو‌های آیدار سوزانده و اسناد و مدارک مرتبط با فعالیت‌های این گروه در آن تا جایی که امکان داشت نابود شده است.
با این حال گزارش‌هایی از قربانیان این زندان در اختیار است و رفتار‌هایی که با این افراد در زمان بازداشت در این مرکز گزارش شده است، برای کسانی که در سال ۲۰۲۲ زندگی می‌کنند دور از باور است.
تصاویری از آموزش نیرو‌های آیدار در این مرکز و برخی مراکز دیگر در اختیار است که این آموزش زیر نظر نیرو‌های ناتو انجام می‌گیرد؛ همچنین در برخی از کتب و جزوه‌های آموزشی به جا مانده از این گروه افراط‌گرای نئونازی، می‌توان رد پایی از برخی اندیشکده‌های آمریکایی مانند بنیاد ملی برای دموکراسی، از جمله اندیشکده‌های غیردولتی بسیار سرشناس در آمریکا پیدا کرد، اندیشکده‌ای که گفته می‌شود با سازمان سیا در ارتباط است.
با وجود پاکسازی این مناطق از حضور نیرو‌های آیدار، ترسی که این گروه در دل مردم محلی ایجاد کرده، باعث شده است بسیاری همچنان از این گروه واهمه داشته باشند و تمایلی به نقل تجربه‌های خود از فعالیت‌های این گروه نشان ندهند.
فعالیت گروه آیدار در روسیه ممنوع است، چیزی مانند طالبان و داعش برای کشور‌های غربی، اما نکته جالب اینجاست که مقامات اوکراینی در حالی که به فعالیت‌های جنایتکارانه این گروه اذعان دارند، همکاری و نزدیکی خود را با این گروه متوقف نکرده‌اند و به رغم ثبت ۳۰ مورد جنایت از سوی آیدار، هرگز پرونده‌ای برای تحقیقات و تعقیب قضايی این گروه صورت نگرفته است.
