به گزارش خبرگزاری مهر، وبینار علمی- تخصصی «حکمرانی ایرانی، اسلامی و حل مسئله عمومی» با حضور محمد منان رئیسی، رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، عبدالحمید نقره کار، استاد دانشکده مهندسی معماری دانشگاه علم و صنعت، مهدی خاتمی، استادیار دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس و راضیه رضا بیگی، سرپرست معاونت سیاست گذاری مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران به صورت برخط برگزار شد.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در این نشست با طرح موضوع «حکمرانی ایرانی، اسلامی و حل مسئله عمومی» گفت: در موضوع حکمرانی با سه مؤلفه "شهرداری و مدیریت شهری" به عنوان صادر کننده حکم و "شهروندان" به مثابه افرادی که حکم برای آنان صادر شده و "شهر" به عنوان بستری که حکم در آن جاری می‌شود رو به رو هستیم.
وی با اشاره به اهمیت بروز آنچه در صورت شهر مشاهده می‌شود ناشی از سیرت شهر است، ادامه داد: شهر را بر اساس معیارهایی که در صورت و سیرتش بروز کرده می‌سنجیم، یکی از بهترین روش‌ها برای ارزشیابی نحوه مدیریت شهری، خود شهر و سیمای عمومی آن است.
رئیسی با تاکید بر "ارکان ماهوی" در شهر افزود: اینکه تا چه حد در حکمرانی اسلامی در شهرسازی توفیق داشته‌ایم به عواملی مانند توزیع عادلانه امکانات و خدمات در شهر بستگی دارد. از دیگر سنجه های این مهم این است که آیا شهرها با محوریت کاربری‌های عبادی مذهبی ساخته شده و یا مبانی اسلامی در مصادیق و صورت بندی شهر رعایت شده است یا خیر.
وی با اعتقاد به تقسیم عادلانه سرانه‌ها گفت: برای داشتن شهر اسلامی باید سرانه‌ها به صورت عادلانه و نه الزاماً مساوی میان همه مناطق شهری تقسیم شود و سهم مناطق و نواحی کم برخوردار بایستی بیشتر باشد تا بتوانیم فاصله و شکاف‌های موجود را کمتر کنیم.
رئیسی در همین راستا ادامه داد: برای اینکه در شهرها فضای با هویت تری داشته باشیم نباید در شهرسازی مقلد سبک‌های غربی باشیم بلکه باید با رجوع به ظرفیت‌های آئینی خودمان سبک‌های شهرسازی را مطابق با اقتضائات بومی بازتولید کنیم.
عبدالحمید نقره کار، استاد دانشکده مهندسی معماری دانشگاه علم و صنعت: تمدن تجلی فرهنگ هاست، معماری و شهرسازی در تاریخ تمدن بشر نشانه فرهنگ والای آنهاست که البته وابسته به شرایط محیطی است و بنا به محیط و موقعیت در آن خلاقیت داشته‌اند.
وی در ادامه گفت: در حوزه مدیریت شهری و شهرسازی پاردایم های غربی برای حل مسائل شهر تهران راهگشا نیست چرا که تمدن‌ها وابسته به اقلیم و نیروی انسانی شکل گرفته‌اند.
استاد دانشگاه علم و صنعت اظهار داشت: تحقق اهداف حکمرانی اسلامی در حوزه شهر و روستا به سه عنصر مکتب الهی، سنت معصومین و تمدن بشری در معماری شهرسازی بستگی دارد. همه جانبه نگری در برنامه کلان ملی و توجه به آمایش سرزمین باعث تحقق حکمرانی اسلامی می‌شود، بنابراین اولین مسئله این است کسانی که می‌خواهند تمدن اسلامی را در معماری پیاده کنند باید با توجه به منویات جمهوری اسلامی و اهداف شهردار تهران با رعایت اصول دوازده گانه در برنامه ایشان به این توفیق دست یابند.
وی با انتقاد به رویکرد تمرکز نشینی در شهر تهران گفت: این رویکرد در طول سالیان متمادی به شهر تهران آسیب‌های زیادی وارد کرده است. اینک زمان آن رسیده است که با ساخت شهرک‌هایی در اطراف تهران این جمعیت مهاجرت معکوس داشته باشد.
نقره کار در ادامه افزود: درآمدزایی شهرداری باید از ساخت و ساز به منابع دیگر تغییر کند. تشکیل قرارگاه اقدام با عنوان جهاد اقدام در این خصوص می‌تواند چاره ساز باشد.
سید مهدی خاتمی، استادیار هنر دانشگاه تربیت مدرس در ادامه گفت: یک تضاد آشکار در حکمرانی شهری تهران این است که بسیاری از مدیران شهری معتقد به دین اسلام بودند و همچنین در تهران شهروندان معتقد و دینداری داشته‌ایم، اما در نتیجه در ظاهر شهر نشانه‌ای از تجلی دین دیده نمی‌شود؛ اگر حکمرانی شهری ما اسلامی باشد نباید شهر چنین ظاهری داشته باشد.
وی در ادامه افزود: به اعتقاد من در دهه‌های اخیر ابعاد دین کوچک شده و دین به شریعت نزدیک شده است و اصول حکمت اسلامی در هنر معماری تجلی نداشته است، علی رغم اینکه متفکران اسلامی می‌گویند شیعه نگاهش کلامی است ولی در عمل تفکر اشعری در حکمرانی شهری آن جاری است مشکلاتی مانند آلودگی هوا که سالانه باعث مرگ هزاران نفر می‌شود نشان این ادعا است.
خاتمی با اشاره به ظاهری شدن نشانه‌های دینداری می‌افزاید: اصل دین کنار گذاشته شده است و به ظواهر توجه می‌شود. در گذشته تجار ما دیندارترین افراد جامعه بودند ولی الان در بازار حواست باید باشد که تاجر در معامله تقلب نکند.
وی با اشاره به وهن های وارد شده در حکمرانی شهری گفت: نگاه سطحی به دین در کنار منفعت اندیشی باعث بروز مشکلات شهری و فقدان حکمت اسلامی در سیمای شهری شده است؛ سوءاستفاده‌هایی که از صدور مجوز برج باغ‌ها، برتری جویی در نماد ایرانی اسلامی برج میلاد و یا تعیین ارتفاع برای ساختمان‌ها با بهره گیری از احادیث که در حال حاضر با گشودن قفل ساخت و ساز مجوز تراکم صادر می‌کنند.
وی تاکید داشت: باید به خروجی مدیریت شهری توجه کرد، اینکه آیا شهرسازی ما به گونه‌ای است که خدا در آن حضور واقعی دارد و یا فقط نامش برده می‌شود. متأسفانه در حال حاضر در شهر تهران خدا فقط نام برده می‌شود. شهری که حکمت اسلامی در آن جاری نباشد زشت است هرچقدر هم که زیبا ساخته شود.
