عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر - امروز خبری درباره فصل نوین حمایت از فیلم‌های هنری و تجربی بر روی سایت سازمان سینمایی قرار گرفته است که جای امیدواری و خوشحالی دارد. محمد خزایی (رئیس سازمان سینمایی) اعلام کرد: «اگر چه موسسه هنر و تجربه ایرانیان طی هشت ساله گذشته، در این زمینه فرصت‌های ارزشمندی را به عنوان تنها بازوی معین و فضای کمکی برای چرخه اکران این گونه آثار در کشور مهیا ساخته ولی کافی نبوده است.»
اما بخش مهمتر گفته ایشان این است که: «در فصل جدید حمایت از اکران آثار هنری و تجربی، در کنار مؤسسه هنر و تجربه ایرانیان، کلیه مؤسسات و دفاتر پخش و اشخاص حقیقی و حقوقی علاقمند هم می‌توانند در این عرصه حضور پیدا کنند و هیچ مجموعه‌ای به صورت انحصاری در این زمینه فعالیت نخواهد داشت [...] مرکز گسترش از این پس مدیریت، هماهنگی و نظارت بر فعالیت‌های این حوزه و همچنین، وظیفه حمایت و کمک به چرخه اکران فیلم‌های هنری و تجربی را بر عهده خواهد داشت. »
فعالیت گروه سینمایی «هنر و تجربه» از 13 مهر سال 1393 شروع شد و تا به امروز حدود 7 سال و نیم از اکران فیلم‌ها در این گروه می گذرد. در ابتدای شروع به کار استقبال از فیلم‌های این گروه بسیار قابل توجه بود و مشخصا دو فیلم «ماهی و گربه» شهرام مکری و «پرویز» مجید برزگر به یک فروش بسیار قابل توجه دست یافتند.
از همان ابتدا هدف از تشکیل این گروه سینمایی این بود که فیلم های متفاوت و خارج از جریان رسمی سینمای بدنه (شناخته شده به سینمای هنری) را برای مخاطبان به نمایش بگذارد و دولت هم با اختصاص فروش کل فیلم به تهیه کننده از این آثار حمایت کند. یعنی هر چه فیلم می فروخت را به تهیه کننده می دادند و سهم سینمادار را دولت پرداخت می کرد.
اما حال بعد از بیش از 7 سال گذشتن از عمر این گروه به یک شکست تمام منجر شده است دلیل اصلی آن هم از یک طرف انحصاری بود که در این مدت زمان وجود داشت و از طرف دیگر هم این بود که ماهیت اصلی وکارکرد این گروه از آن ایده اصلی اولیه فاصله گرفت.
دو فیلمی که ذکر شد به این دلیل موفق شدند، چون دقیقا در مقوله سینمای هنری قرار می گرفتند، در آن فیلم ها نه از سلبریتی ها و بازیگران معروف خبری بود و نه کمدی بودند یا حتی مدل فیلم های که به اسم سینمای اجتماعی از آنها یاد می‌شود. مخاطبان علاقمند به سینمای هنری که تعدادشان کم نیست (از فیلم بازها گرفته تا دانشجویان سینما و یا هنرجویان هنری و ... ) به سینماها رفتند و فروش قابل توجهی را رقم زدند.
اما در ادامه اکران در این گروه آرام آرام به سمتی رفت که بیشتر فیلم هایی که در چرخه اکران بدنه اصلی جایی نداشتند و نمی توانستند به هر دلیلی اکران پیدا کنند، سر از این گروه درآوردند. طبیعتا این اتفاق باعث شد که بسیاری فیلم‌هایی که کیفیت هنری ندارند در این گروه نمایش داده شوند و همین باعث شد آن مخاطبان خاص (که ذکر شد) بعد از مدتی از این حجم فیلم‌های بی ارتباط به سینمای مورد علاقه شان از این گروه دلزده و ناامید شوند.
انحصار گروهی مشخص هم در این سالها یکی دیگر از دلایل شکست هنر و تجربه بود، کسانی که در شورای اصلی بودند و کار به جایی رسید حتی برخی فیلم های عجیب و غریب خودشان در این گروه اکران شوند ولی فیلمسازان جوان یا فیلم اولی که با سرمایه شخصی خود فیلم ساختند و اتفاقا در جشنواره های جهانی هم موفقیت های به دست آوردند فیلم هایشان در این شورا رد شود. تقریبا در بسیاری موارد مهمترین عامل اکران گرفتن در این گروه ارتباطات صاحب فیلم با اعضا شورا بود و از همین جا اتفاقات ناگوار این گروه رقم خورد.
شخصی که فیلمش را به هنر و تجربه می داد و هیچ ارتباطی نداشت یا اسم شناخته شده‌ای نبود، یا بازیگر معروفی در فیلمش حضور نداشت، طبیعتا شانس بسیار کمی داشت که بتواند به اکران دست یابد اما در طرف مقابل بسیاری فیلم ها در این گروه به اکران رسیدند که هیچ توجیهی برای آنها وجود نداشت الا همین ارتباطات و ...
مباحث دیگری هم در این فرآیند چون چگونگی اکران فیلم ها و زمانبندی نمایش فیلم ها، بحث هزینه تبلیغات و سهم هر فیلم، نحوه برخورداری فیلم ها از آن و ... وجود دارد که به آنها اشاره نمی کنم چون هیچ دستاوردی ندارد و فقط نا امیدی بیشتر به دنبال دارد.
شاید ناخوشایندترین اتفاق این بود که شورای گروه هنر و تجربه متشکل از کسانی بود که در اذهان سینمادوستان آنها را به عنوان سینماگران مستقل یا حامی سینمای مستقل می شناسیم ولی آنچه در طول این 7 سال ونیم رخ داد، خلاف آن را ثابت کرد. متاسفانه!
بهر جهت امید که در فصل نوین گروه هنر و تجربه شاهد چنین ضعف‌هایی نباشیم و انگار خود رئیس سازمان سینمایی هم بر این مشکلات واقف است چون در اظهارتشان به صراحت به همین نکات اشاره داشته اند.
امید که این رویه عوض شود و ملاک اکران فقط فیلم باشد.
