جهان در آستانه تحولات ورود به قرن بیستم میلادی شاهد تغییرات شگرفی در حوزه های متنوع اجتماعی اعم از فرهنگ و هنر وعلوم و صنایع و بخصوص آموزش شد. در آستانه ورود به قرن جدید میلادی بسیاری از کشورهای جهان که از تقویم میلادی استفاده میکردند با تدوین برنامه های متنوع فرهنگی و هنری، خود را برای به ورود به قرن جدید میلادی آماده کردند.
برنامه های فرهنگی و آموزشی کشورها رویکردهای هویتی بخود گرفتند و طی این دو دهه نخست قرن جدید میلادی شاهد تحولات و رویدادهای پر ماجرای قرن حاضر با رویکردهایی نوپدید بوده و هستیم. در رابطه با شدت تاثیرگذاری و تاثیرپذیری ملت ها در مواجهه با تحولات جدید جهانی میتوان گفت، هر ملتی به میزان برخورداری و استفاده از ظرفیت های فرهنگی و درونمایه های اجتماعی خود با مسایل و چالش های جدید جهانی مواجهه بوده است.
جمهوری اسلامی ایران با موقعیت فوق العاده جغرافیایی و واقع شدن در گذرگاه اصلی شرق و غرب و با گستره تنوع فرهنگی ای که در بطن خود دارد، بیش از دیگر کشورها میتواند تاثیرگذار باشد.
در آستانه ورود به قرن ۱۵ هجری شمسی تحولات نوپدیدی در منطقه غرب آسیا در حال شکل گیری است. به بهانه ظهور قرنی جدید، بی شک ورود ایران در این عرصه جدید، با غنای متنوع فرهنگی بالقوه ای که دارد، همچون پلی در منطقه غرب آسیا، بیش از دیگر کشورها تاثیر گذار خواهد بود.
به مناسبت آغاز قرن ۱۵ هجری شمسی و به منظور استفاده از ظرفیت های نمادین چرخش قرن مجموعه برنامه ها و فعالیت هایی با حمایت نهادها و دستگاه های اجرایی و عمومی و با مشارکت مردم در سال ۱۴۰۱ و طلیعه قرن جدید طراحی و اجرا خواهد شد و نوروز سال ۱۴۰۱ به عنوان سال تحویل قرن ۱۵ به صورت ویژه برگزار خواهد شد.
اهداف
- سیاست ها، و مولدهای هویت ملی کشور با رویکرد پویایی و پایایی
- افزایش ملموس نشاط اجتماعی ایرانیان داخل و خارج از کشور
- گسترش گردشگری داخلی و خارجی
-مدیریت تصویرپردازی از آینده در راستای گفتمان تمدن نوین اسلامی
- ایجاد تصویری بر مبنای هویت ایران و انقلاب اسلامی در نگاه جهانی
- تقویت نگاه به آینده و افزایش امید به آینده
- تقویت وطندوستی در میان نسل جدید و افزایش انسجام اجتماعی
- بهبود ارتباط دولت و مردم
- افزایش سرمایه اجتماعی
برنامه های اجرایی
در راستای تحقق بیانیه «گام دوم انقلاب» و برای تدوین برنامه ها و فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و عمرانی ایران در سال ۱۴۰۱ با هدف معرفی چهره و ارزش های فرهنگی و تاریخی ایران اسلامی به جهان، ایجاد امید و شور و نشاط در سطح ملی، تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر، افزایش همبستگی ملی، افزایش همبستگی میان کشورهای حوزه ایران فرهنگی، تقویت هویت ملی و خودباوری در نسل جوان، تقویت وطندوستی وشناسایی جاذبه های ایران اسلامی به نسل جوان کشورمان و دیگر کشورها همکاری و هم افزایی دستگاه های اجرایی و عمومی اقدامات زیر صورت خواهد پذیرفت:
- جلب مشارکتهای مردمی و نهادهای غیردولتی.
- توسعه مشارکت نخبگان، استادان دانشگاهها و پدیدآورندگان آثار فرهنگی و هنری.
- رفع موانع فعالیت و تولید فرهنگی و هنری و تسهیل کسب و کارهای فرهنگی و هنری.
- توسعه فعالیتهای فرهنگی و هنری و اجتماعی در مناطق محروم و روستاها و حاشیه شهرهای بزرگ.
- همه استانهای کشور زیر نظر شورای فرهنگ عمومی کشور برنامه های اجتماعی، فرهنگی، هنری، ورزشی، آموزشی و ... مربوط به خود را درغالب پیشنهاد اولیه طرح های اجرایی برای یک سال ارایه نمایند.
- واحدها برنامه های ویژه گردشگری و هویتی را با رویکردهای جهانی و یا حداقل منطقه ای طراحی کنند.
- با توجه به تقارن میلاد حضرت حجت (عج) در آستانه آغاز قرن نو، برنامه هایی با صبغۀ مهدوی برای تمام طول سال ۱۴۰۱ تهیه و تنظیم شود.
- کشورهای نوروزی منطقه همگام با ایران برنامه های مشترکشان را اعلام نمایند.
- کارگروه ملی نوسده در دبرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاسیس می شود.
- اولین مراسم «سفره نوروزی نوسده» در جوار مضجع ملکوتی ثامن الحجج امام رضا (ع) در مشهد مقدس برگزار میشود.
- با توجه به اینکه با یک ابتکار عمل بموقع نمایندگی ج.ا.ایران طی یک قطعنامه مشترک با همکاری ۱۰ کشور عضو در ۴ اسفند ۱۳۸۸، روز اول فروردین تحت عنوان فرهنگ صلح به عنوان «روز جهانی نوروز» در سازمان ملل متحد ثبت جهانی شده است، مناسب است این مرتبه هم با محوریت ایران، با دعوت از سران ۱۰کشور، در سازمان ملل مراسم نوسده برگزار شود.
- طبق برنامه های اعلام شده از سوی کمیسیون ملی یونسکو در ایران با همکاری شورای فرهنگ عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اجرای طرح نوسده درسازمان یونسکو به عنوان یک رویداد بسیار مهم در تاریخ فرهنگی کشور ثبت خواهد شد.
طبق تجربه های سنوات گذشته، پیش بینی میشود با اجرای چنین برنامه ی با شکوهی در سازمان یونسکو برنامه های فرهنگی پیشنهادی آینده ج.ا. ایران آینده که همواره بر پایه صلح و عدالت و توسعه فرهنگ هاست، بیشتر مورد توجه کشورها واقع شوند و همینطور روابط دوجانبه و چند جانبه فرهنگی کشورها در حوزه برنامه های مشترک با ج.ا.ایران تقویت خواهد شد.
- مرکز پژوهشی «جاده های ابریشم» در ایران با ارتباط با دبیرخانه مربوطه در سازمان یونسکو برنامه های مشترک کشورها را طراحی و هماهنگی نمایند.
- سازمان صدا و سیما و سازمان سینمایی کشور در ساخت فیلم ها و سریال ها و برنامه های تبلیغی بویژه در حوزه های برون مرزی (منطقه ای) مساعدت و همکاری نمایند.
- در نمایشگاه ها، جشنواره ها و رویدادهای جهانی مانند اکسپو، جام جهانی فوتبال قطر، مجمع عمومی سازمان یونسکو و .... با توجه به ماموریت های سازمانی دستگاهها و با استفاده از ظرفیت های سازمان های ذیربط با هماهنگی شورای فرهنگ عمومی کشور از نوسده استفاده بهینه شود.
- وزارت امورخارجه بستر سازی های لازم برای تسهیل اموری مانند روادید برای سفر به کشورهای حوزه نوروز را فراهم نماید.
- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تفاهم نامه های جدید فرهنگی با شرایط جدید نوسده امضا نمایند. دفاتر نمایندگی فرهنگی کشورها، برنامه های نوسده را بصورت ویژه برگزار نمایند. نمایندگی ها میتوانند برنامه های مشترک با دیگر نمایندگی های کشورهای متوقف فیه برگزار نمایند.
- موسسه بین المللی فرهنگی اکو و دفتر منطقه ای یونسکو مستقر در تهران با همکاری و هماهنگی با شورای فرهنگ عمومی کشور نقش بسیار مهمی در تدوین و اجرای برنامه های نوسده ایفا خواهند کرد.
- یازده بند پیشنهادی فوق پس از ثبت در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور، به عنوان پیش نویس اولیه شیوه نامه اجرایی با نظر ستاد ملی نوسده نهایی و طی دو هفته به دستگاه های اجرایی ذیربط ابلاغ خواهد شد.
۴. ساز و کار مشارکتی نهادهای مردمی:
برای حمایت از طراحی و اجرای برنامه ها، فعالیتها و اقدامات بخش خصوصی شورایی متشکل از نمایندگان نهادها و موسسات اقتصادی پشتیبان مانند برخی از بانکها و نمایندگان دستگاه های فرهنگی شامل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، رییس کمیسیون فرهنگ شهرداران کلان شهرها و کارشناسان در دیرخانه بزرگداشت(وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) تشکیل میشود. برنامهها، فعالیتها و اقدامات پیشنهادی موسسات و انجمنهای فرهنگی و هنری غیردولتی در این شورا مطرح و در صورت تصویب به یکی از پشتیبانان معرفی میشود.
برنامه های قابل انتظار از دستگاه های اجرایی مربوطه:
۱)
تدوین پیشنویس چشمانداز، اهداف و راهبردهای قرن ۱۵
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
سازمان برنامه و بودجه/ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/ شورای عالی انقلاب فرهنگی
۲)
تجهیز نوروزگاه ها
وزارت میراث، گردشگری و صنایع دستی
۳)
حمایت از بازآفرینی آیینهای سنتی و محلی و برگزاری رویدادهای محلی با رویکرد ملّی و هویتی
وزارت میراث، گردشگری و صنایع دستی
۴)
بازنگری برنامه ملی گردشگری
وزارت میراث، گردشگری و صنایع دستی
۵)
اجرای طرح شهر گردشگر
وزارت میراث، گردشگری و صنایع دستی
۶)
حمایت از تولید فیلم، کتاب، موسیقی، نمایش و. هنرهای تجسمی با موضوع معرفی ایران
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
۷)
طراحی جوایز فرهنگی بین المللی با
عنوان مشاهیر فرهنگی ایران با موضوع ایران‌شناسی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
۸)
طراحی پروژه گردشگری فرهنگی و هنری
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
۹)
راه اندازی گالری هنر ایران
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
۱۰)
طراحی و ساخت یک بنای منحصر بفرد برای ورود به قرن ۱۵ هجری شمسی
وزارت راه و شهرسازی
۱۱)
اجرای طرح آینده پژوهی برای ایران (پیشبینی وضعیت ایران در ۱۰۰ سال آینده)
پژوهشگاه ها و مراکز مطالعات راهبردی و سازمان برنامه و بودجه
همه دستگاه ها
۱۲)
تدوین گزارش وقایع و رویدادهای فرهنگی و هنری قرن گذشتۀ ایران
پژوهشگاه ها و مراکز مطالعات راهبردی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
۱۳)
برنامۀ توسعه و گسترش زبان فارسی در قرن جدید
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
بنیاد سعدی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دانشگاه های کشور
۱۴)
احیای ظرفیت های بومی و تعیین نشانهای هویتی گردشگری برای شهرها
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
شهرداری‌ها
۱۵)
عید دیدنی ایران فرهنگی
(انجام ساز و کار لازم برای لغو یکساله ویزا در نوروز ۱۴۰۰ برای کشورهای منطقه و فارسی زبان و برنامه های متنوع)
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
وزارت امور خارجه
۱۶)
برگزاری آیین های مهدوی مانند سمنوپزان
سازمان تبلیغات اسلامی
امور مساجد
۱۷)
بازنگری در امر آموزش با محوریت هویت و سبک زندگی ایرانی در قرن جدید
وزارت آموزش و پروش
شورای فرهنگ عمومی کشور
۱۸)
تدوین برنامه برای مشارکت و هویت سازی ایرانیان خارج از کشور
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
شورای فرهنگ عمومی کشور
۱۹)
احداث یادمانها، پارکها و بوستانهای جدید به نام «امید» در شهرستانهای کشور
وزارت کشور
شهرداری های شهرها
۲۰)
نامگزاری بزرگراه ها و اماکن فرهنگی در مناطق گردشگری جدید به نام «امید»
وزارت راه و شهرسازی
وزارت میراث و گردشگری
معاونت بین الملل شورای فرهنگ عمومی کشور
۵
