به گزارش خبرنگار مهر، سال ۱۴۰۰ اتفاقات گوناگون زیادی در حوزه صنعت، معدن و تجارت رخ داد که در این گزارش به برخی از مهم‌ترین اخبار در این سال اشاره شده است.
فروردین ۱۴۰۰
سال ۹۹ کارخانجات سیمان انتقاد زیادی به قیمت گذاری دستوری دولت داشتند و معتقد بودند حیات صنعت سیمان به دلیل قیمت گذاری دستوری دولت به مخاطره افتاده است؛ از این رو با ورود به سال ۱۴۰۰، سیمان به صورت رسمی افزایش قیمت یافت. بر همین اساس انجمن سیمان ۳۰ فروردین ماه ۱۴۰۰ در نامه‌ای به مدیران عامل شرکت‌های سیمان خاکستری عضو این انجمن، قیمت‌های جدید سیمان را ابلاغ کرد.
همچنین در این ماه سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین در حوزه‌های اقتصاد، سیاست، دفاعی، فرهنگ، قضا و اینترنت به صورت رسمی رسانه‌ای شد؛ منتهی حواشی زیادی محور این سند شکل گرفت. در همین رابطه خبرگزاری مهر در گفت و گویی با مدیرکل آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت ایران به برخی از این ابهامات پاسخ داد. برای مطالعه جزئیات بیشتر به اینجا مراجعه کنید.
اردیبهشت ۱۴۰۰
شورای رقابت در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰، قیمت خودرو را بعد از ۶ ماه افزایش داد که بر این اساس قیمت محصولات ایران خودرو به طور متوسط ۸.۲ درصد و محصولات سایپا به طور متوسط ۸.۹ درصد افزایش یافت.
اردیبهشت ماه خبرگزاری مهر در مصاحبه‌ای خبر از تعلیق ۹ استاندارد خودرو داد. این استانداردها شامل حفاظت از عابر پیاده، نشانگر تعویض دنده، نشانگر فشار باد تایر، کنترل پایداری در ترمزگیری، چراغ رانندگی در روز، الزامات نصب چراغ، سیستم ترمز اضطراری پیشرفته، سیستم هشدار انحراف از مسیر، استحکام کابین خودروهای تجاری است.
۲۷ اردیبهشت ماه نیز علیرضا رزم حسینی وزیر سابق صمت خبر داد که ۶ هزار معدن که در طول ۴۰ سال گذشته با فروش مجوز واگذار شده، اما بلا استفاده رها شده بود، آزاد شده است.
خرداد ۱۴۰۰
در خرداد ماه عمده اخبار مربوط به گرانی کالاها بود؛ در این ماه سیمان فله اگرچه در فروردین ماه ۴۰ درصد گران شده بود، اما شرکت‌های سیمانی دوباره مجوز تغییر بیش از ۱۰ درصدی در نرخ فروش محصولات یا ارائه خدمات را دریافت کردند.
همچنین افزایش قیمت روغن نباتی ساخته شده حداکثر ۳۵ درصد مورد تأیید ستاد تنظیم بازار قرار گرفت.
قیمت شکر نیز در این ماه افزایش یافت و به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان رسید که پس از اعمال هزینه‌های مترتب، شکر در بسته‌های یک کیلوگرمی برای مصارف خانوار با نرخ ۱۵ هزار تومان به فروش رسید.
در این ماه، انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی ایران در بخشنامه‌ای به شرکت‌های عضو این انجمن، افزایش ۲۵ درصدی قیمت محصولات شوینده را اعلام کرد.
تیر ۱۴۰۰
علیرضا رزم حسینی وزیر سابق صمت در تیر ماه، تصمیمات پنجاهمین جلسه کارگروه توسعه صادرات را ابلاغ کرد که از نکات مهم این ابلاغیه، توسعه صادرات کالاهای صنعتی و معدنی در قالب معاملات رینگ صادراتی بورس بود.
رزم حسینی در این ماه از انعقاد قرارداد با دو شرکت بزرگ که علاقه‌مند هستند در ایران کار کنند خبر داده بود که قرار بوده رقیب ایران خودرو و سایپا شوند. البته تا پایان سال ۱۴۰۰ خبر جدیدی در این مورد منتشر نشد.
در تیر ماه قطع برق صنایع از جمله فولاد و سیمان جدی تر شد و همین موضوع کاهش تولید در این صنایع را به دنبال داشت.
مرداد ۱۴۰۰
در این ماه حمید زادبوم رئیس کل سابق سازمان توسعه تجارت ایران از ابلاغ بسته حمایت از صادرات غیرنفتی سال ۱۴۰۰ توسط معاون اول رئیس جمهور و رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی خبر داد.
اگرچه در نیمه اول امسال، کشور به شدت نیازمند واردات واکسن کرونا بود اما آنطور که مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد در فروردین امسال مقدمات واردات شش میلیون دوز واکسن توسط بخش خصوصی طی شده بود اما وزارت بهداشت مانع شد. همچنین اتاق تهران در گزارشی مستندات این موضوع را منتشر کرد.
با توجه به روی کار آمدن دولت سیزدهم، سید رضا فاطمی امین که هم اکنون وزیر صمت است، برای سکانداری این وزارتخانه به مجلس معرفی شد که خبرگزاری مهر در گفت و گویی با فاطمی امین، برخی از برنامه‌های اعلامی را بررسی کرد. جزئیات این گفت و گو را در اینجا بخوانید.
شهریور ۱۴۰۰
قیمت سیمان در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ به شدت بالا رفت به طوری که در مقطعی شاهد رسیدن قیمت سیمان پاکتی تا ۱۰۰ هزار تومان نیز بودیم؛ در همین رابطه برای کنترل وضعیت وزارت صمت از زمان دولت دوازدهم تصمیم به عرضه سیمان در بورس کالا گرفت که در نهایت نهم شهریور ماه وزارت صمت در ابلاغیه‌ای، هرگونه خرید و عرضه سیمان خارج از بورس کالا را ممنوع اعلام کرد.
در ادامه بعد از گذشت حدود ۲۰ روز از عرضه سیمان در بورس، فاطمی امین وزیر صمت اعلام کرد که قیمت سیمان به صورت پاکتی به زیر ۲۵ هزار تومان رسید و قیمت سیمان فله هم حدود ۱۸ هزار تومان ارزان‌تر شده است.
در این ماه، سازمان حمایت اعلام کرد که بنا بر تصمیم دولت به منظور شفاف سازی نظام تولید و توزیع و کنترل قیمتها در کشور، دستورالعمل ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجارت و سامانه جامع انبارها ابلاغ شده است.
همچنین در این ماه، دیوان عدالت اداری مصوبه قیمت‌گذاری دستوری شن و ماسه را ابطال و اعلام کرد که ملاک تعیین قیمت عرضه و تقاضا خواهد بود.
مهر ۱۴۰۰
در این ماه، علیرضا پیمان پاک رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران از امکان گشایش ال سی بین ایران و روسیه به مهر خبر داد و گفت که یک بانک روس و یک بانک ایرانی سیستم تسویه ارزی دوجانبه شبیه سوئیفت راه‌اندازی کرده اند که روبلی است.
در این ماه مجلس شورای اسلامی به دنبال تصویب طرحی تحت عنوان طرح جرم انگاری عدم بازگشت ارز صادراتی بود که در نهایت به دلیل مخالفت‌های زیاد، از تصویب این طرح منصرف شد.
دهم مهر ماه، محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس جمهور ابلاغیه‌ای ۲۶ ماده‌ای در راستای حمایت از صادرات غیرنفتی کشور ابلاغ کرد.
جمعی از تولید کنندگان لوازم خانگی در نامه‌ای به محضر رهبر انقلاب درخواست جلوگیری از واردات محصولات خانگی کره‌ای را داشتند که در نهایت رهبری نیز با این درخواست موافقت کرده و واردات لوازم خانگی کره‌ای ممنوع شد.
در این ماه، وزارت صمت در بخشنامه‌ای اعلام کرد که در صورت عدم عرضه محصولات فولادی در بورس‌کالا، تولیدکنندگان محصولات فولادی اجازه خرید شمش از بورس را نخواهند داشت.
آبان ۱۴۰۰
پنجم آبان ماه، سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان دستورالعمل درج قیمت تولیدکننده به جای مصرف کننده بر روی کالاها را ابلاغ کرد.
در این ماه، معاون سابق وزیر صمت و شبکه دلالان مرتبط با وی که نقش زیادی در التهابات بازار روغن و کمبود این کالای اساسی در سال ۹۹ داشتند، توسط سازمان اطلاعات سپاه بازداشت شدند.
در آبان ماه، نهمین نشست اجلاس مشترک تجاری ایران و پاکستان برگزار شد که در این اجلاس، توافقات کارگروه‌های سه‌گانه تخصصی در بخش‌های مختلف توسعه روابط اقتصادی و تجاری حاصل شد. (جزئیات بیشتر)
شورای رقابت بالاخره در آبان ماه ۱۴۰۰ از فرایند قیمت گذاری خودرو حذف شد و طبق اعلام وزیر صمت بررسی قیمت گذاری خودروها به ستاد تنظیم بازار سپرده شد.
در این ماه، دو خودروساز بزرگ کشور _ایران‌خودرو و سایپا_ بنا به تصویب شورای هماهنگی سران قوا در ۲۸ مهر ماه و تصمیم وزارت صمت به عنوان متولی جدید قیمت‌گذاری خودرو، اقدام به افزایش قیمت برخی از محصولات خود کردند. منتهی رئیس جمهوری به موضوع افزایش قیمت خودروها ورود کرد و در همین رابطه نیز وزیر صمت به خودروسازان دستور بازگشت به قیمت‌های قبلی را داد.
در آبان ماه، خطوط منظم دریایی در حوزه دریای خزر به مقاصد بنادر روسیه و قزاقستان راه اندازی شد.
آذر ۱۴۰۰
در آذر ماه، ساختار سازمانی وزارت صمت پس از هشت سال تغییر کرد؛ یکی از این تغییرها تبدیل معاونت صنایع به معاونت‌های «صنایع عمومی»، «ماشین‌آلات» و «حمل و نقل» است.
واردات خودرو از خرداد سال ۱۳۹۷ و برای صرفه‌جویی در منابع ارزی ممنوع شد اما در ادامه مسیر با توجه به وضعیت آشفته بازار خودرو، نمایندگان مجلس تصمیم به آزادسازی واردات گرفتند؛ در همین راستا طرح ساماندهی صنعت خودرو نخستین بار در خردادماه ۱۳۹۸ و در مجلس دهم به تصویب رسید. شورای نگهبان این طرح را در خردادماه ۱۳۹۹ به‌دلیل مغایرت با بندهای «۸» و «۹» سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و نیز بند «۷» سیاست‌های کلی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی، با اصل صد و دهم رد کرد.
در ادامه اما مجلسی‌ها اصرار بر آزادسازی واردات داشته و پس از بررسی و رفع ایرادات مدنظر، طرح را در اواخر شهریور امسال با رأی بالا تصویب و به شورای نگهبان ارسال کردند که مجدد از سوی شورای نگهبان رد و به مجلس بازگردانده شد.
مجدد پس از اصلاح و ارسال طرح از سوی مجلس به شورای نگهبان، در نهایت این شورا با استناد به نامه رئیس هیأت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، این مصوبه را مغایر با بند ۷ سیاست‌های کلی تولید ملی و همچنین بند ۹ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی تشخیص داده و طرح را مجدد به مجلس بازگرداند.
با توجه به اینکه قرار بود اوایل آذرماه قیمت‌های جدید خودرو اعلام شود بالاخره هجدهم این ماه، قیمت جدید محصولات خودروسازان اعلام شد. (جزئیات بیشتر)
در اواخر آذر ماه ۱۴۰۰، سید رضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت در رأس هیئتی از فعالان اقتصادی کشورمان به سوریه سفر کرد.
دی ۱۴۰۰
شورای رقابت که حذف شدن از فرایند قیمت گذاری را نمی‌پذیرفت بالاخره در چهارم دی ماه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که شورای رقابت رسماً از قیمت‌گذاری خودرو کنار گذاشته شده است.
یازدهم دی ماه، تفاهم‌نامه همکاری میان وزارت صمت، بانک مرکزی و هفت بانک عامل برای اجرای طرح تأمین مالی زنجیره‌ای بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی امضا شد.
قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوبه سال ۱۳۸۷ ابتدا ۵ سال به صورت آزمایشی تصویب و اجرا شد و به همین منوال در سال‌های بعد نیز در بودجه‌های سنواتی تمدید می‌شد. در نهایت لایحه اصلاح این قانون سال ۱۳۹۵ تقدیم مجلس و پس از گذشت تقریباً ۴ سال در تیر ماه امسال اصلاح، تصویب و به دولت ابلاغ و اعلام شد که باید از ۱۳ دی ماه اجرایی شود.
بر همین اساس، ۹ درصد مالیات خرید طلا فقط به سود و اجرت طلا تعلق گرفت و اصل طلا از این مالیات معاف شد.
در این ماه علیرضا پیمان پاک رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران اعلام کرد که استفاده از سامانه‌های بلاکچین برای جایگزینی ال سی مورد پذیرش بانک مرکزی قرار گرفته است.
در این ماه با رونمایی سامانه‌ای، مداخله کارمندان در معاملات دولتی به صورت سیستمی و هوشمند ممنوع شد. (جزئیات بیشتر)
همچنین در دی ماه، فاز دوم طرح درج قیمت تولیدکننده بر روی کالاها با ابلاغ دستورالعمل درج قیمت تولیدکننده / واردکننده از سوی رئیس سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان کلید خورد.
بهمن ۱۴۰۰
در بهمن ماه، وزیر صمت در رأس هیئت بزرگ تجاری از بخش خصوصی و دولتی به منظور گسترش مناسبات تجاری با کشورهای همسایه به عمان و امارت سفر کرد. (جزئیات بیشتر)
علیرضا پیمان پاک رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران اعلام کرد که بلاک چین در سامانه جامع تجارت پیاده سازی شد.
در این ماه، سازمان حمایت لیست جدید مواد غذایی مشمول درج قیمت تولیدکننده و جدول ضرایب سود توزیع در شرکت‌های پخش سراسری و عمده فروشی‌ها را اعلام کرد. (جزئیات بیشتر)
اسفند ۱۴۰۰
در کارگروه مشترک وزارت صمت و بانک مرکزی، امکان واردات اعتباری در سامانه نیما فراهم شد. مطابق این بخشنامه تجار می‌توانند با استفاده از برات اسنادی مدت‌دار با سررسید پرداخت سه ماهه نسبت به تأمین ارز واردات در چارچوب بخشنامه ابلاغی اقدام کنند.
پس از کش و قوس‌های فراوان در مورد اینماد، بالاخره در اسفند ماه دیوان عدالت اداری در حکم خود بر قانونی بودن الزام نماد اعتماد الکترونیکی تأیید کرد.
طبق مصوبه مجلس مقرر شد برای سال آینده تعداد ۵۰.۰۰۰ دستگاه خودرو سواری و ۲۰.۰۰۰ دستگاه خودرو سواری دوگانه سوز (هیبریدی و برقی) وارد شود.
در این ماه، رئیس جمهور به صورت از پیش اعلام نشده از پارکینگ‌ها و خط تولید ایران خودرو بازدید کرد و در جریان مشکلات این شرکت تولیدی قرار گرفت و در این راستا ۸ دستور برای کمی و کیفی سازی خودرو صادر کرد. (جزئیات بیشتر)
