به گزارش مشرق، در حال حاضر نزدیک به ۷ ماه از فعالیت کابینه دولت سیزدهم می‌گذرد و به نظر می‌رسد همزمان با نزدیک شدن به روزهای پایان سال ۱۴۰۰، موعد مناسبی برای پرداختن و جمع‌بندی عملکرد وزارتخانه‌ها در این بازه زمانی باشد.
در این بین، با توجه به اهمیت صنعت نفت ایران به عنوان بزرگترین دارنده منابع هیدروکربوری در توسعه کشور، بررسی عملکرد وزارت نفت دولت سیزدهم بیش از سایر وزارتخانه اهمیت می‌یابد.
آنچه واضح بوده این است که وزارت نفت در ۷ ماه گذشته با مشکلات فراوانی در حوزه تامین سوخت زمستانی، حمله هکری به سامانه سوخت، صادرات نفت و تامین درآمد ارزی کشور، بهینه‌سازی مصرف سوخت، رهایی از خام‌فروشی نفت، جذب سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و موضوعات مربوط به منابع انسانی روبرو بوده است که حل ریشه‌ای آنها در مدت زمان کوتاه امکان‌پذیر نخواهد بود.
اما به هر حال ضروری است وزارت نفت برای هر یک از بخش‌ها برنامه خود را تدوین و ارائه کرده و گام‌های متناسب رو به جلو بردارد.
در این راستا برای بررسی محورهای مطرح شده با جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم به گفت‌وگو نشستیم تا سوالاتی را ناظر به عملکرد و برنامه‌های آتی این وزارتخانه مطرح کرده و به مباحثه بگذاریم.
در بخش اول مصاحبه با وزیر نفت که منتشر شد، با عنوان «ناگفته‌های وزیر نفت از معمای سوخت زمستانی/ صادرات میعانات گازی ایران ۴ برابر شد» به بررسی راهکارهای وزارت نفت در مواجهه با بحران سوخت زمستانی پرداخته و اشاره شد که این وزارتخانه با ۶ راهکار زیر توانست بر بحران تامین سوخت زمستانی در سال جاری فائق آید.
- افزایش مصرف داخل میعانات گازی در پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و مینی‌ریفاینری‌ها
- ۲.۵ تا ۳ برابر شدن صادرات میعانات گازی ایران
- افزایش تولید روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز از پارس جنوبی با تعمیرات و جایگزینی کمپرسورها
- امضای قرارداد سوآپ گازی سه‌جانبه با ترکمنستان و آذربایجان
- اصلاح تعرفه گاز مشترکان پرمصرف خانگی و صرفه‌جویی روزانه ۲۵ میلیون متر مکعب گاز
- تامین سوخت مایع نیروگاه‌ها با ترمیم ناوگان نفتکش سوخت از طریق اصلاح کرایه
در بخش دوم مصاحبه با وزیر نفت، به بررسی عملکرد وزارت نفت در ماجرای حمله هکری به سامانه سوخت و صادرات نفت و وصول درآمدهای ارزی ایران در مدت ۷ ماه عمر دولت سیزدهم پرداخته می‌شود.
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
*حمله هکری به سامانه سوخت با همکاری نفوذی‌های داخلی انجام شد
یکی از چالش‌های غیرمنتظره وزارت نفت در سال جاری، حمله هکری به سامانه سوخت بود. در این حوزه چه اقداماتی انجام شد؟
اوجی: صنعت نفت ایران یکی از اهداف اصلی دشمن برای آسیب زدن به مردم و کشور است. بنده بارها به همکارانم تاکید کرده‌ام که صنعت نفت در حال حاضر در خط مقدم جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران است. چون دشمن می‌داند صنعت نفت ایران چه جایگاهی در تامین انرژی کشور دارد و برنامه‌ریزی می‌کند که با اختلال در این صنعت، آسایش و رفاه مردم را از بین برده و سبب نارضایتی شود.
همچنین نقش این صنعت در صادرات نفت و تامین درآمدهای ارزی کشور هم مشخص است و دشمن سعی می‌کند با دست گذاشتن و ایجاد محدودیت در این نقطه نیز برای دولت چالش ایجاد کند. به همین دلیل جدای از حربه‌های تحریمی علیه صادرات نفت و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی ایران، دشمن برنامه‌ریزی کرد که با استفاده از نفوذی‌های داخلی و خارجی در سامانه سوخت کشور اختلال ایجاد کند؛ بدین ترتیب سه‌شنبه ۴ آبان‌ماه همه جایگاه‌های سوخت کشور با حمله سایبری دشمن دچار اختلال شد.
پس شما همکاری نفوذی‌های داخلی را در ماجرای هک سامانه سوخت تایید می‌کنید؟
اوجی: بله هم نفوذی‌های داخلی در این ماجرا نقش داشتند و هم عوامل خارجی. چون فقط یک حمله نبود و دو سه بار با روش‌های مختلف به ما حمله کردند.
*دشمن قصد داشت با اختلال در سامانه سوخت وقایعی بدتر از آبان ۹۸ را رقم بزند
اوجی: محاسبات دشمن این بود که با چالشی که در توزیع سوخت کشور ایجاد شده، مردم تا مدت‌های طولانی دچار مشکل باشند و این موضوع در آبان‌ماه امسال تبدیل به بحران اجتماعی شود. در واقع در نظر داشتند که اتفاقاتی بدتر از آبان‌ماه ۹۸ را در کشور ایجاد کنند.
بلافاصله تیم ستاد بحران در وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش شکل گرفت و قضیه در مدت زمان کوتاهی مدیریت شد. ما فراخوانی به همه همکاران‌مان در همه شرکت‌ها دادیم چون این موضوع تنها مربوط به شرکت پالایش و پخش نبود و با توجه به خطری که کشور را تهدید می‌کرد باید همه پای کار می‌آمدند.
وقتی همه جایگاه‌ها از طریق سامانه کارت سوخت از کار افتاد، دیگر هیچکدام از نازل‌ها کار نمی‌کرد. بدین ترتیب نیاز بود که همکاران ما در وزارت نفت تک تک این نازل‌ها را از سیستم سامانه خارج کرده و آفلاین کنند تا این تلمبه به صورت دستی کار کند. برای این کار نیاز بود یک کدهایی به صورت دستی وارد شود.
تاکنون همچنین مانور بزرگی در مواجهه با بحران سوخت ایجاد نشده بود ولی ما خودمان را نباختیم و تک تک همکاران‌مان را بسیج کردیم که جایگاه‌های بین‌راهی در سرتاسر کشور را احیا کنند. اگر این کار معطل می‌ماند حمل‌ونقل و ترابری کشور دچار چالش میشد و همه‌چیز تحت‌الشعاع قرار می‌گرفت.
ما می‌دانستیم که آفلاین کردن جایگاه‌ها نیز راهی باقی نمی‌گذارد جز اینکه بنزین لیتری ۳ هزار تومان در اختیار مردم قرار دهیم، مردم هم واقعا با خادمان خودشان در مجموعه وزارت نفت همراهی و اعتماد کردند و من مجددا از آنها تشکر می‌کنم.
آیا می‌توانستید بنزین را به قیمت ۱۵۰۰ تومان عرضه کنید؟
اوجی: اگر بنزین را لیتری ۱۵۰۰ تومان به صورت آفلاین در اختیار مردم قرار می‌دادیم، این کار باعث میشد که جایگاه‌ها شلوغ شده و صف ایجاد شود، یعنی به حجم مشکلات اضافه می‌کرد. ولی با عرضه بنزین ۳ هزار تومانی افرادی که اضطراری در مصرف بنزین نداشتند از چرخه مصرف برای کوتاه‌مدت حذف می‌شدند و رسیدگی به نیاز سایر افراد راحت‌تر میشد.
*در روز حادثه بین ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ جایگاه کلیدی به صورت آفلاین وارد مدار شد
مردم وقتی دیدند که مدیران و کارکنان وزارت نفت به صورت شبانه‌روزی مشغول جهاد علیه حمله دشمن هستند، همکاری کردند. حتی رئیس جمهور نیز به ستاد وزارت نفت آمد و شخصا بر مدیریت کار نظارت کرده و از نزدیک از پمپ‌بنزین‌های سطح شهر بازدید کردند تا دستورات لازم را صادر کنند.
مردم وقتی دیدند شخص اول اجرایی کشور اینگونه وارد صحنه شده است خیالشان راحت شد که این مشکل به زودی حل خواهد شد و خوشبختانه ظرف چند روز این مشکل کلا حل شد.
در همان ساعات اولیه ما ۳۰۰-۴۰۰ جایگاه کلیدی کشور را وارد مدار کردیم و تا شب این عدد به ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ جایگاه رسید که همه آنها جایگاه‌های مهمی بودند. هر جایگاهی را هم که فعال می‌کردیم فورا روی سایت اعلام می‌کردیم که مردم در جریان قرار بگیرند.
در پایان، یک سهمیه جبرانی بنزین نیز در نظر گرفتیم که افرادی که در آن چند روز مجبور شدند بنزینِ آزاد بزنند بدین صورت جبران شود و بدین ترتیب الحمدالله تیر دشمن در این موضوع به سنگ خورد.
* آمریکا نه تنها تحریم را کم نکرد بلکه به کشتی‌های نفت ایران هجوم نظامی نیز آورد
اگر اجازه دهید، بحث را تغییر دهیم؛درباره موضوع صادرات نفت، اعداد و ارقامی نیز به صورت رسمی و غیررسمی درباره جهش صادرات اعلام شده است، می‌خواستم بپرسم وزارت نفت چه اقداماتی را انجام داد که صادرات نفت ایران افزایش چشمگیری یافت؟
اوجی: مکاتبات آقای زنگنه، وزیر سابق نفت، در ماه آخر دولت دوازدهم به جناب آقای رئیسی و روحانی موجود است مبنی بر اینکه پیش‌بینی کرده بودند که صادرات نفت ایران در ماه‌های آتی کاهش می‌یابد. حتی در مردادماه مکاتبات وی موجود است که روند صادرات نفت ایران کاهشی است و این موضوع را در ماه‌های آتی نیز پیش‌بینی کرده بودند.
به محض شروع دولت، ما همه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌ها را برای فروش نفت ایران بسیج کردیم که جا دارد اینجا از ستاد مقابله با تحریم و سران سه قوه و به ویژه شخص آقای رئیس‌جمهور تشکر کنم.
ما از ظرفیت‌ها، راهکارها و مدل‌های قراردادی مختلف استفاده کردیم که بتوانیم نفت را صادر کنیم، الحمدالله به لطف پروردگار از همان ماه‌های نخست دولت سیزدهم، صادرات نفت ایران روندی صعودی به خود گرفت.
اینگونه ادعا می‌شود که تخفیف تحریمی بایدن موجب افزایش صادرات نفت ایران شد؛ آیا اینگونه است؟
اوجی: دشمن هیچگونه تخفیفی در تحریم‌های خود نداد که هیچ، تازه بدتر هم کرد و سراغ کشتی‌های ایران می‌رفت و قصد می‌کرد که کشتی ما را بگیرد و حتی بدین صورت مانع جهش در صادرات نفت ایران شود.
هجوم آمریکایی‌ها به کشتی حامل نفت ایران فقط در یکی دو مورد رسانه‌ای شد ولی در چندین موارد دیگر نیز این اتفاق رخ داد. خوشبختانه نیروهای مسلح و به خصوص نیروی دریایی سپاه اجازه ندادند که دشمن در این حوزه هم کاری پیش ببرد.
به آقای رمضان شریف، سخنگوی سپاه، هم در جلسه‌ای گفتم که حوزه تولید و عقد قرارداد خرید و فروش، با وزارت نفت و تامین امنیت محموله‌ها با شما باشد، الحمدالله شرکت ملی نفتکش نیز بسیار خوب ظاهر شد و ما جاهایی نفت بردیم که آمریکایی‌ها فکرش را هم نخواهند کرد.
*صادرات نفت ایران از نظر حجمی نسبت به دولت گذشته افزایش چشمگیری یافت
اوجی: از ابتدای دولت سیزدهم هم از نظر حجمی و هم از نظر ارزش و وصول درآمدها، وضعیت صادرات نفت ایران بسیار بهبود پیدا کرده است. از نظر حجمی صادرات میعانات گازی ما ۳ برابر شده است و حتی برخی ماه‌ها تا ۴ برابر نیز صادرات افزایش یافته است.
از طرفی قیمت نفت نیز در یکی دو ماه اخیر افزایش بی‌سابقه‌ای داشته است که همه اینها موجب شده است وضعیت درآمدهای ارزی کشور بهبود پیدا کند، این اتفاق، همان وعده‌ای است که خداوند به بندگانش داده که شما حرکت کنید، من برکت می‌دهم.
*درآمدهای فروش نفت در دولت سیزدهم کاملا وصول می‌شود
جناب اوجی آیا درآمد نفتی ایران وصول می‌شود؟
اوجی: نه تنها درآمدهای نفتی حاصل از صادرات نفت در دولت سیزدهم به تمام و کمال وصول می‌شود، بلکه ما وصول درآمدهای سنواتی را نیز احیا کرده‌ایم.
*وصول ۱۰۰ درصدی درآمدهای گازی ایران/رشد ۴ برابری صادرات نسبت به پارسال
نه تنها در حوزه نفت بلکه در حوزه صادرات گاز نیز اوضاع بهتر شده است، سال قبل ایران مجموعا یک میلیارد و ۲۷ میلیون دلار گاز فروخته بود ولی امسال بیشتر از ۴.۶ میلیارد دلار گاز صادر کرده و درآمدهایش را نیز کاملا وصول کرده است. ضمن اینکه حجم صادرات گاز ایران نیز در سال جاری افزایش یافته است.
*وصول کل درآمدهای نفتی ایران نسبت به سال گذشته ۲.۵ برابر شده است
حجم صادرات گاز چگونه افزایش پیدا کرده است؟
اوجی: این راهکارها ترفندهایی است که وزارت نفت اجرا کرده است و اجازه بدهید در فضای رسانه‌ای مطرح نکنیم. این افزایش حجم صادرات گاز نیز چشمگیر است.
در حوزه پتروشیمی درآمدهای ارزی کشور دو برابر شده است. در حوزه فرآورده‌های نفتی درآمدهای کشور ۱.۵ برابر شده است، در مجموع وصول درآمدهای حاصل از نفت، میعانات گازی، محصولات پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و گاز صادراتی ۲.۵ برابر شده است.
امسال فقط ۱۲ میلیارد دلار از درآمدهای ارزی پتروشیمی در سامانه نیما عرضه شده است. البته درآمدهای ارزی نفت نیز واریز شده است ولی عدد آن را نمی‌توانم بگویم.
* تحقق ۱۱۰ درصدی منابع تبصره ۱۴ قانون بودجه ۱۴۰۰
درباره وصول درآمدهای نفتی ادعا می‌شود که این درآمدها وصول نمی‌شود یا با کالای غیرضروری یا بی‌کیفیت تهاتر می‌شود، آیا واقعا اینگونه است؟
اوجی: نه اصلا اینطور نیست، نه تنها درآمدهای فروش فعلی بلکه سررسیدهای قبلی را نیز وصول کرده‌ایم.
می‌دانید که همه منابع تبصره ۱۴ قانون بودجه حاصل از محل فروش داخل فرآورده، گاز و میعانات و صادرات فرآورده‌های نفتی است و در سال قبل ۶۰-۷۰ درصد این منابع محقق شده بود ولی امسال ۱۱۰ درصد محقق شده است. کل تعهد ما ۳۱۳ هزار میلیارد تومان بوده است ولی تا پایان بهمن ماه ۳۱۸ هزار میلیارد تومان پرداخت شده است.
برآوردتان از میزان فروش نفت در سال آینده در لایحه بودجه ۱۴۰۱ چیست؟
اوجی: ما منتظر هستیم که قانون بودجه نهایی شود چون تغییراتی در آن ایجاد شده است. این موضوع نیز به وقتش مطرح خواهد شد، در بودجه سال جاری نیز تحقق درآمدهای ارزی و ریالی حاصل از فروش نفت به صورت کامل و حتی بیشتر از حد مصوب انجام شده است.
