به گزارش خبرنگار مهر، رهبر انقلاب در پیام نوروزی سال ۱۴۰۱، به نکات مهمی در زمینه‌های مختلف پرداختند که یکی از آنها مربوط به پیشرفت علم و فناوری کشور می‌شد. ایشان ضمن نامگذاری سال به نام «تولید، دانش بنیان، اشتغال افرینی»، در تبیین شعار امسال تنها راه دستیابی به پیشرفت عادلانه و حل مشکل فقرا را حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان خواندند.
منظور از اقتصاد دانش‌بنیان از دیدگاه رهبری، دیدگاه علمی و فناورانه به تولید در همه عرصه‌هاست که نتیجه آن، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش بهره‌وری، ارتقای کیفیت محصولات، رقابت‌پذیر شدن تولیدات در بازارهای جهانی و کاهش قیمت تمام‌شده محصولات در داخل خواهد بود.
انتخاب این نام از سوی رهبر انقلاب، نشان دهنده نوع نگاه و اهمیت موضوع «تولید» در منظومه فکری ایشان است. همچنین تأکیدات مقام معظم رهبری به تولیدات دانش بنیان و تعیین پی در پی شعار سالهای قبل مبنی بر گره اقتصاد کشور به اقتصاد دانش بنیان، نقش فناوران و فعالان عرصه نوآوری را بیش از گذشته می‌کند.
در راستای تأکیدات رهبری به روی کار آمدن هر چه بیشتر محققان و فعالان عرصه دانش بنیان در ریل اقتصاد و تولید کشور، درصدد بر آمدیم تا نظرات مسئولان، کارشناسان، فعالان و مدیران شرکتهای دانش بنیان را در خصوص شعار سال بدانیم.
فعالان فناور در این گزارش نظرات خود را در قالب جملات کوتاهی به مهر اعلام کردند و ارکان لازم برای تحقق شعار سال را به صورت مختصر شرح دادند.
آنها ضمن ارائه پیشنهادات و راهکارهایی برای رسیدن به تحقق شعار سال، چشم انداز حرکت در مسیر تولید و اشتغالزایی مبنی بر دانش را ترسیم کردند و در گفتگوی کوتاهی با خبرنگار مهر به بررسی تأثیر تکنولوژی در پیشرفت کشور پرداختند.
این فعالان و مسئولان عرصه فناوری در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، پارک فناوری پردیس، پژوهشگاه رویان، انجمن بیوتکنولوژی، ستادهای علوم شناختی، نانو، زیست فناوری، کارخانه نوآوری، مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی، صندوقهای پژوهش و فناوری، مدیران شرکتهای دانش بنیان، کارشناسان و مدیران بخش‌های علمی و فناوری، مدیران استارت آپها فعال هستند.
شور تازه در زیست بوم فناوری
دکتر علی وحدت، رئیس هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی: «نامگذاری سال ۱۴۰۱ با عنوان «تولید؛ دانش‌بنیان؛ اشتغال‌آفرین» از سوی رهبر معظم انقلاب، در ادامه تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان در آخرین روزهای ۱۴۰۰ در مجلس شورای اسلامی، شور تازه‌ای در بین بازیگران زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور به راه انداخت. بنابراین در سال جاری با اجرای دقیق این قانون باید مسیر توسعه «تولید دانش‌بنیان» را هموارتر از قبل کنیم. چراکه بی‌تردید تحقق این شعار به دستیابی به اهداف بلند عرصه اقتصاد دانش‌بنیان کمک خواهد کرد.
از این رو، صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در کنار سایر بازیگران زیست‌بوم نوآوری کشور، با عنایت به ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش بنیان، رویکردهای تازه‌ای را در پیش خواهد گرفت و با ابزارها و خدمات مالی جدید برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان خواهد کوشید».
صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در کنار سایر بازیگران زیست‌بوم نوآوری کشور، با عنایت به ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش بنیان، رویکردهای تازه‌ای را در پیش خواهد گرفت و با ابزارها و خدمات مالی جدید برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان خواهد کوشید
دکتر مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری: «تولیدی که دانش بنیان نباشد دچار فروپاشی می‌شود و اگر اشتغال زا نباشد فقر زدا نیست».
ایرج روحی، رئیس پایگاه اطلاعات لرزه‌ای مرکز لرزه نگاری کشوری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران: «با توجه به وقوع بحران‌های طبیعی متعدد بخصوص وقوع زمین لرزه‌های مهیب و مخرب در کشور، متأسفانه آنطور که شایسته است خدمات و محصولات دانش بنیان در زمینه مدیریت بحران بخصوص در مورد زمین لرزه توسعه پیدا نکرده است.
لذا ضرورت دارد نخبگان علمی کشور در قالب شرکتهای دانش بنیان و با جذب حمایت از طرف دولت، پارک‌های علم و فناوری و نهادهای قانون گذاری با استفاده از تکنولوژی‌های نوین مانند اینترنت اشیا و یا هوش مصنوعی به ارائه خدمات و محصولاتی در زمینه‌هایی مانند ارائه هشدار سریع قبل از رسیدن امواج مخرب به مناطق شهری و تأسیسات عمرانی و زیرساختی بپردازند. همچنین این شرکتها می‌توانند محصولاتی تولید کنند که در برابر تخریب ناشی از زمین لرزه مقاوم باشد و بدین شکل آسیب‌های ناشی از زمین لرزه را کاهش دهند».
چند اصل برای تحقق شعار امسال
کاوه دلیری، معاون مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری: «در سنت نامگذاری سال‌ها توسط رهبر معظم انقلاب، امسال ششمین سالی است که این نامگذاری حول محور «تولید» قرار گرفته است اما تفاوت آن با گذشته، همراهی این مهم با واژه «دانش‌بنیان» است. مفهومی که اگر به آن توجه شود می‌تواند نتایجش نیز متفاوت از سالهای پیش باشد.
برای تحقق شعار سال با محوریت «دانش‌بنیانی» اصل‌هایی نقش کلیدی دارند. «تعریف ساز و کارها و قوانین پویا و مانع‌زدا به جای بروکراسی‌های معمول اداری»، «استقبال از خرق عادت‌ها و پرهیز از برنامه‌های کلیشه‌ای و نمایشی»، «جایگزینی بازیگران مردمی، نوآور و خلاق به جای مجموعه‌ها و عناصر "کارمند محور"»، «اهتمام به حل مسائل و مشکلات اساسی کشور به جای پرداختن به موضوعات و مسائل متعدد غیرکاربردی»، «مطالبه صحیح رسانه‌ها از مسئولین و پرهیز از رسانه‌زدگی و شوآف‌های مرسوم "مدیران رسانه دوست"»، «ارزیابی برنامه‌ها و اقدامات دستگاه‌ها با شاخص‌های قائل لمس برای مردم به جای ارائه آمارهای بعضاً ساختگی، استنباطی بر اساس "شاخص‌های من در آوردی"»، «حذف مدیران و کارشناسان اداری "عاشق کاغذ بازی" از فرآیندهای اصلی تحقق شعار سال» برخی از اصول اجرایی شدن شعار سال در راستای تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرینی هستند.»
پرویز کرمی، مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری: «به واسطه حمایت ویژه رهبری فرزانه از دانش بنیان‌ها و تولید، ابلاغ سند تحول دولت مردمی و تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان در سالجاری راه هموار شرکتهای دانش بنیان‌ها آغاز شده است»
دکتر فرود شریفی، مدیر کارگروه آب و خشکسالی ستاد توسعه فناوری‌های آب، خشکسالی معاونت علمی و فناوری: «تحقق «تولید دانش بنیان اشتغال زا»، منجر به استقلال، سربلندی و پرکردن شکاف عملکردی و بعد اشتغال زایی آن منجر به عدالت و رونق در سطح گسترده و بطور کلی «عملی» اقتدار آفرین و مبارک برای ملت بزرگ ایران خواهد بود».
نفوذ فناوری به ساختارهای سخت جامعه تسهیل می‌شود
محمد اکبرزاده، از مدیران ستاد توسعه فناوری نانو: «تأکید ویژه بر تولید دانش‌بنیان به نظر بنده می‌تواند دو تأثیر عمده داشته باشد. اول فناوران را امیدوار می‌کند که نفوذ فناوری به ساختارهای بعضاً صلب و سخت فعلی تسهیل خواهد شد و دوم موضع مجموعه‌هایی که به واسطه خو گرفتن با اقتصاد نفتی با هرگونه نوآوری مبارزه می‌کنند را تضعیف کرده و به تبع باعث افزایش بهره‌وری می‌شود.»
سید علی حسینی، معاون روابط علمی و سرمایه انسانی مرکز تعاملات بین‌الملل معاونت علمی و فناوری: «امیدوار هستیم که در راستای شعار سال که توسط رهبری با عنوان تولید، دانش بنیان، اشتغالزایی تعیین شده، با همت و تلاش کارآفرینان و متخصصان ایرانی داخل و خارج کشور شاهد رشد و توسعه بیشتر محصولات شرکتهای دانش بنیان و ایجاد کسب و کارهای جدید باشیم و همچنین بتوانیم بر این اساس، امسال را با تمرکز بر صادرات بیشتر محصولات دانش بنیان به کشورهای هدف، سهم بزرگ‌تری را برای اقتصاد کشور رقم بزنیم».
مهدی دیلم صالحی، مدیرعامل صندوق سرمایه گذاری زیست فناوری: «حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط و سرمایه گذاری در صنایع دانش بنیان و تمرکز بر تکمیل و توسعه زنجیره تأمین آنها و پیوند دادن رسوخ محصولات دانش بنیان در صنایع بزرگ و سرمایه محور، رمز موفقیت کشور است و اشتغال پایدار نیز از ثمرات این اقدام خواهد بود».
مرصاد جعفری، کارشناس علم نجوم: «توسعه پایدار کشور میسر نمی‌شود مگر در شرایطی که همواره ارتباط دانشگاه و صنعت دوسویه و تکاملی باشد. این همان تحقق شعار اولین سال قرن جدید خورشیدی است».
محسن پیلان نژاد، مدیرکل دفتر برنامه ریزی و امور اقتصادی پارک فناوری پردیس: اصل موضوع شعار امسال که توسط رهبری تعیین شد، پیدا کردن راه سریع برون رفت کشور از مشکلات اقتصادی است. فاکتور اصلی برای این برون رفت تسهیل فرآیند تولید و رونق کسب و کارهای مولد در کشور است. ایجاد شتاب در این موضوع و هدفمند کردن آن در شرایط فعلی نیاز به یک اقدام مؤثر دارد و آن هم تولید بر مبنای دانش نوین می‌باشد که هم مولد است و هم اشتغال آفرین هم در بعد کارآفرینی و هم در بعد اشتغال عام. در نهایت و در نتیجه جاری سازی این جریان، افزایش رشد اقتصادی و درآمد سرانه، کاهش تورم و ایجاد رفاه عمومی را خواهیم داشت.»
دکتر محمود تولایی، مدیر انجمن ایمنی زیستی ایران و رئیس انجمن ژنتیک ایران: «تحقق شعار سال، سکوی پیشرفت، رفاه و کاهش دغدغه‌های اجتماعی خواهد بود. ان شااله»
علی رسولی، مدیر ترویج و فرهنگسازی مرکز راهبردی فناوری‌های همگرا: «به نظر بنده انتخاب این نام برای سال ۱۴۰۱ کار بسیار هوشمندانه‌ای بود. یکی از مهمترین نیازهای کشور رونق تولید است. به خصوص رونق تولید در شرکتهای دانش بنیان؛ البته این شرکتها باید بتوانند به خوبی رشد کنند و با توسعه سبد محصولات یا خدمات خودشان، سهم خودشان را در بازار داخل و خارج کشور افزایش دهند. این امر موجب به کارگیری نیروی انسانی بیشتری خواهد شد که به اشتغالزایی بیشتر کمک بزرگی خواهد کرد. در سالهای قبل حمایت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای توسعه شرکتهای دانش بنیان بسیار تأثیر گذار بود. اما این حمایت‌ها کافی نیست و هنوز دولت می‌تواند تأثیر گذاری بیشتری برای رونق این حوزه داشته باشد. انشالله در سال آینده شاهد توسعه حمایت‌ها و اثر گذاری بیشتر دولت برای توسعه این شرکتها باشیم.»
امین خالقیان، مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل پارک فناوری پردیس: «بسیاری از مشکلات اقتصادی موجود با دانش‌بنیان شدن تولید حل خواهد شد. اشتغال آفرینی پایدار نیز از همین طریق محقق خواهد شد».
دانش بنیان‌ها تنها راه رسیدن به اقتصاد پایدار
امید توکلی، مدیر بانک ملی جلبک ایران: «در سال و قرن جدید برای دستیابی به تولید، اشتغال‌آفرینی و اقتصاد پایدار هیچ راهی مطمئن‌تر و قابل دسترس‌تر از مسیر دانش‌بنیان‌ها نیست. حمایت و تقویت دانش‌بنیان‌ها موتور محرکه پیشرفت پایدار کشور.»
دکتر امیرحسین عبدالغفاری، مدیر یک شرکت دانش بنیان: «تولید بر مبنای ایجاد دانش در داخل کشور و اتکای به آن باعث اشتغال آفرینی، حرکت چرخه تولید و اقصاد و خودکفایی می‌شود. حمایت از شرکتهای دانش بنیان جهت چرخش صحیح اقتصاد و اشتغالزایی لازم و ضروی می‌باشد.»
مهدی عظیمیان، مدیر کارخانه نوآوری: «امسال مسئولیت بزرگ‌تر و خطیرتری بر دوش زیست بوم نوآوری و کارآفرینی کشور قرار داده شد و امیدوارم بخش‌های فعال در اقتصاد دانش‌بنیان کشور، از این فرصت برای اثبات خودشان استفاده کنند و نقش تأثیرگذاری در پیشرفت ایران عزیز داشته باشند»
آرش خانباشی، رئیس گروه هوایی ستاد توسعه فناوری‌های فضایی معاونت علمی و فناوری: «شعار امسال که توسط رهبری با عنوان تولید، دانش بنیان، اشتغالزایی تعیین شده همان تولید بر مبنای دانشی و دانش‌بنیانی است که به اشتغال آفرینی منتهی می‌شود؛ تولید بر مبنای اشتغال آفرینی به ناچار باید بخش زیادی از نیازهای موجود در صنعت و جامعه را پوشش دهد.
همچنین این اقدام تولید بر پایه دانش که به اشتغالزایی می‌رسد نشان دهنده اهمیت نگاه به بازار توأم با ایجاد فناوری است. تولید محصول فناورانه (دانش‌بنیان) که بتواند اشتغال‌آفرین و کارآفرینی ایجاد کند در اولویت است.»
محمد جلیلی، مدیرعامل شرکت کارگزاری ارزیابی و نظارت ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری: «حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان تحقق دو خصوصیت تولید یعنی اتکا به دانش جدید و اشتغال آفرینی دانشی است».
دکتر محمد حسین فلاح مهر ابادی سخنگوی مؤسسه تحقیقات و واکسن‌سازی رازی: «موسسه رازی به عنوان یکی از بزرگترین و مهمترین مراکز علمی و تولیدی کشور، علاوه بر تولید علم و تولید محصول، بسترساز شرکتهای دانش بنیان در حوزه تولید واکسن نیز می‌باشد.تحقق عملی شعار امسال با حمایت از مراکز علمی کشور که اندوخته و تراکم علم و تجربه در آنها وجود دارد و حرکت به سوی تقویت شرکتهای دانش بنیان قابل دستیابی است.»
کارآفرین ایرانی: برای تحقق شعار سال تلاش خود را صد چندان کنم
داود وحدت، مدیر تیم استارت آپی و کارآفرین: چند سالی است رهبری معظم انقلاب در شکل شایسته ای به تولید و نقش آن در اقتصاد تاکید می‌کنند، اما امسال این مسئله را به شکلی متفاوت بیان کردند. نکات جالبی از فرمایشات ایشان می‌توان برداشت کرد: اول اینکه نباید صرفاً شعار باشد و بایستی به آن عملیاتی و اجرایی نگریست. دوم اینکه تولید هدفمند باید باشد، و مبتنی بر دانش (لذا به نقش پر رنگ دانشگاه و اساتید در صنعت توجه ویژه ای باید بشود.) سوم اینکه تولید بایستی در راستای کاهش نرخ بیکاری و ایجاد اشتغال در سطح عموم کشور باشد. (لذا بایستی به نیازهای کارفرمایان و کارگران در کلیه واحدهای صنعتی و غیر صنعتی توجه کرد).
بنده بعنوان کارافرین می‌بایست برای تحقق شعار سال تلاش خود را صد چندان کنم، هم به ایجاد تحول در مجموعه خود به ارتقا دانش مجموعه با کمک دانشگاه‌ها و اساتید باید بپردازم و هم به توسعه کارگاه و شرکت با بکارگیری نیروهای جوان و توانمند و تازه نفس و فارغ التحصیل اقدام کنم. وقتی همه تلاش کنند و همچنین مصرف کنندگان کالا و خدمات دانش بنیان که مردم عزیز کشورمان هستند نیز همراهی کنند و کالا و خدمات داخلی را به مشابه خارجی ترجیح بدهند، مسلماً در انتهای سال شاهد تحقق عملی «شعار سال» خواهیم بود و نتیجه آن را در اقتصاد کشور و رفاه بیشتر پس از سال‌ها تحمل تحریم‌های ظالمانه در راستای اقتصاد مقاومتی خواهیم دید.
وقتی همه تلاش کنند و همچنین مصرف کنندگان کالا و خدمات دانش بنیان که مردم عزیز کشورمان هستند نیز همراهی کنند و کالا و خدمات داخلی را به مشابه خارجی ترجیح بدهند، مسلماً در انتهای سال شاهد تحقق عملی «شعار سال» خواهیم بود و نتیجه آن را در اقتصاد کشور و رفاه بیشتر پس از سال‌ها تحمل تحریم‌های ظالمانه در راستای اقتصاد مقاومتی خواهیم دید
محمد صالح خالقی دبیر شبکه ملی فن‌بازار: «تولید مبتنی بر دانش، فناوری و نوآوری به مراتب ارزش افزوده فراتری نسبت به تولید سنتی دارد ک یکی از نتایج این نوع تولید را قطعاً در اشتغال افرینی خواهیم دید.
دکتر عباس جمالی، مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان مستقر در مرکز رشد انستیتو پاستور ایران: «شعار امسال مبنی بر (تولید، دانش بنیان، اشتغالزایی) که توسط رهبری تعیین شده برای فناوران جوان در شرکتهای دانش بنیان امیدآفرین است.»
اباذر دهقان، از مدیران سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران: «حمایت از تولید داخل و اشتغال با گسترش حمایت رسانه‌ایی از فعالیت‌های دانش بنیان امکان پذیر می شود».
مهرداد میرمعنا از مدیران صندوق پژوهش و فناوری: «تولید، دانش بنیان و اشتغالزایی، تنها راه دستیابی به اقتصاد مقاومتی به عنوان مهمترین عنصر در راستای بهبود اقتصاد و استقلال کشور است».
به گزارش مهر، آنچه از برایند اظهارات بازیگران زیست بوم نوآوری و فناوری مشخص است، تاکید مستقیم مقام معظم رهبری در ابتدای سال جدید بر تولید مبتنی بر دانش، شور و اشتیاقی را در میان فعالان این عرصه ایجاد کرده که ادامه مسیر تولید را برای آنها با انگیزه بیشتری همراه خواهد کرد.
اما به طور قطع این تنها محرک برای رسیدن و تحقق شعار سال نیست چرا که دستیابی به این مهم همت همه مسئولان به ویژه در عرصه صنعت را می‌طلبد.
