اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی از همان ابتدا مخالفتهای بسیاری را برانگیخت. رانتآفرینی گسترده و ناکارآمدی را دو نقطهضعف بزرگ این سیاست میدانند. واردات کالاهای اساسی، مشمول ارز مرجع شد تا بنا به ادعای دولتمردان؛ از دهکهای آسیبپذیر در برابر نوسانات ارزی و گرانیهای متعاقب آن، حمایت شود اما در عمل نه گرانی افسارگسیخته مهار شد و نه حجم اخبار مربوط به رانتخواریهای ناشی از اختصاص این ارز ، کاهش یافت. نمایندگان مجلس به محض ارائه لایحه بودجه توسط دولت به انتقاد از ادامه این سیاست شدند. آنها ارز ۴۲۰۰ را حذف و ارز ۱۷۵۰۰ تومانی را جایگزین کردهاند.
در این میان کم و کیف اختصاص ارز به واردات نهادههای دامی انتقادات بسیار زیادی را برانگیخت. پرورشدهندگان معتقد هستند که در خوشبینانهترین حالت فقط ۳۰ درصد نهاده دولتی به دست آنها میرسد و قیمت هر شانه تخممرغ با یارانه ماهانه یک ایرانی برابری میکند. حذف یارانه مربوط به نهادههای دامی چه تاثیری بر بازار محصولات پروتئینی بهجا خواهد گذاشت؟ برای بررسی این موضوع با رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران و عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران به گفتگو نشستیم. با گسترشنیوز همراه باشید.
مجید موافق قدیری گفت: «حذف ارز ترجیحی محاسن متعددی دارد. برای مثال ارز کمتری از کشور خارج میشود، قیمت تمام شده محصولات پروتئینی کاهش مییابد، بر رقابت پذیری محصولات ما رقابتپذیر میشود. اختصاص یارانه باعث شده است نتوان به این سوال پاسخ داد که آیا تولیدکننده ایرانی میتواند در بازار روسیه با تولیدکنندگان ترکیه یا برزیل رقابت کند؟ دولت هم نمیتواند سیاست درستی اتخاذ کند. دولت یارانه میدهد، مرزها را میبندد و جلوی صادرات را میگیرد. در این شرایط تولیدکننده نمیتواند محصول خود را صادراتمحور کند».
باید توجه داشت که یارانه ارزی مربوط به کالاهای اساسی به طور کامل حذف نشده است چون طبق مصوبه مجلسیها، واردات کالاهای اساسی مشمول حمایت دولت همچنان با قیمت ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان ادامه خواهد داشت. رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران این موضوع را مصداق از چاله به چاه افتادن دانست و گفت: «مجلس بار دیگر نرخگذاری کرده است. به اعتقاد ما نباید هیچ نرخی تعیین شود. نباید فکر کرد تبدیل نرخ، به مشکل پایان میدهد. نرخ یک فاکتور اقتصادی است و نباید آن را تعیین کرد. قیمتگذاری خود به خود باعث ایجاد بازار ثانویه غیررسمی میشود. عوامل متعددی روی بازار محصولات پروتئینی تاثیر میگذارد. نرخ ارز یکی از عوامل تعیینکننده است. بدون شک قیمتگذاری و دخالت دولت و مقدار واردات نهادههای دامی و تحریمها هم موثر هستند. در این حوزه بیش از ۸۰ درصد به واردات وابستگی داریم و تحریمهای بانکی، قیمت تمامشده محصولات پروتئینی را به شدت و به طور مستقیم بالا میبرد. سیاستهای پولی و بانکی بانک مرکزی و نرخ سود بانکی و بسیاری عوامل دیگر هم موثر هستند. کرونا هم یکی از این عوامل بود. دولت شانس آورد و کرونا به دادش رسید. کرونا و پایان مجالس و مراسم، رویدادها و نمایشگاهها باعث شد که محصولات پروتئینی به طور میانگین ۲۰ درصد کاهش پیدا کند. امسال تنش در بازار محصولات پروتئینی زیاد بود و اجازه نداد که تنش بیشازحد شود».
وی درباره دلیل افزایش قیمت نهادههای دامی در چند ماه اخیر گفت: «در چند ماه گذشته، قیمت نهادههای دامی در بازارهای جهانی روند صعودی داشته است. مهمترین دلیل افزایش قیمت آن است که چین به عنوان بزرگترین مصرفکننده نهادههای دامی، حجم تولید محصولات پروتئینی خود بهویژه گوشت خود را افزایش داده است. حجم تولید ثابت بوده اما تقاضا افزایش یافته است».