به گزارش اقتصادنیوز، سال 1400، قدرت پس از 8 سال از حسن روحانی به ابراهیم رئیسی منتقل شد تا او برای 4 سال سکاندار قوه مجریه باشد. به همین بهانه از یحیی آل اسحاق درباره علمکرد اقتصادی دولت سیزدهم در 6 ماه گذشته و چشم انداز وضعیت اقتصادی در سال 1401 پرسیدیم.
این اقتصاددان معتقد است که دولت مجموعه‌ای از نقاط مثبت و منفی را دارد ولی یک بارقه‌ای از امید و اعتماد در اکثر فعالان اقتصادی وجود دارد. البته این امید هم ناشی از هماهنگی بین سه قوه است. یعنی هماهنگی که بین قوه قضائیه و مجلس و دولت وجود دارد، قوتی است که این ها دارند.
مشروح گفتگوی یحیی آل اسحاق با اقتصادنیوز را در ادامه می خوانید.
****************
* آقای آل اسحاق، شما به عملکرد اقتصادی دولت چه نمره‌ای می دهید؟
الان نمی شود نمره داد چون اینها تازه سر کار آمده‌اند.
* عملکرد 6 ماه گذشته دولت را چطور می بینید؟
دولت علمکرد و نقاط مثبتی را داشتند. یکی از نقاط مثبت دولت مربوط به روابط خارجی است که توانستند عضویت در سازمان شانگهای را عملیاتی کنند. همچنین مقدمات مذاکرات وین را فراهم کنند.
با این حال، دولت توانست نقدینگی را کنترل کند و رقم های رشد نقدینگی به نسبت گذشته فرق کرده است. همچنین اقدامات نسبتا خوبی در حمایت از صنایع و کمک به بخش تولید انجام دادند. در برخورد با مفاسد اقتصادی و در برخورد عملیاتی با واحدها و کمک به آنان مقدمات اقداماتی را چیده‌اند اما، اینکه چه زمانی نتیجه دهد بحث‌های بعدی است. در رابطه با تجارت بالای ۳۷ الی ۳۸ درصد نسبت به ۱۱ ماه قبل وضع صادراتمان بیشتر بوده است. فروش نفت بالای ۱ میلیون و خرده‌ای از نقاط مثبت عملکرد دولت است.
با همه این ها، هنوز نگرانی هایی در حوزه معیشت مردم و تورم وجود دارد چرا که دولت نتوانست تورم را کنترل کند. یعنی، اسباب عمده معیشتی مردم مثل برنج، روغن، گوشت، مرغ و .. را نتوانستند کنترل کنند و مسئله قدرت خرید مردم و اشتغال هنوز حل نشده است. البته، اینها از جمله کارهای بلندمدت است.
از سوی دیگر دولت توانست جلوی رشد نرخ ارز را بگیرد. با توجه به پیش بینی هایی که درباره ارز می شد که قیمت دلار به 40 هراز تومان نیز می رسد، دولت موفق شد جلوی آن را گرفته در نرخ ارز در حد 26 هزار تومان باقی بماند.
دولت مجموعه‌ای از نقاط مثبت و منفی را دارد ولی یک بارقه‌ای از امید و اعتماد در اکثر فعالان اقتصادی وجود دارد. البته این امید هم ناشی از هماهنگی بین سه قوه است. یعنی هماهنگی که بین قوه قضائیه و مجلس و دولت وجود دارد، قوتی است که این ها دارند.
با این حال، در رابطه با مسائل نوع مدیریت بخش اقتصادی، باید از تجربیات گذشتگان هم استفاده کنند، کسانی که در این حوزه عملا نقاط مثبت و منفی را دیدند، بد نیست که دولت از تجربیاتشان استفاده کند تا خسارت کمتری ببیند یا از نقاط مثبت بیشتری استفاده کند. اگر یک مقداری گاردشان را باز کنند که از صاحب نظران و کسانی که قبلا این مسئله را تجربه کرده‌اند بیشتر استفاده کنند، به نظر من زودتر به اهدافشان می رسند.
* از حرف های شما می توان این برداشت را کرد که به دولت رئیسی امید زیادی دارید.
بله، به خصوص اگر مسائل مربوط به مذاکرات به نتیجه مثبتی برسد و بتوانند مسائلشان را حل کنند؛ به نظر می رسد که دستشان یک مقدار بازتر می شود. یعنی دستشان به ارزهای منجمد شده می‌رسد و فروش نفت و مبادلات تجاری بهتر می شود. به نظر من هنوز امید وجود دارد و ا‌ن‌شاءالله مشکلات حل شود.
* شما به عملکرد اقتصادی مجلس چه نمره‌ای می دهید؟
من شاخص و متر ندارم که بتوانم نمره دهم، مجلس هم دارد تلاش می کند ولی به نظر من دولت از مجلس موفق‌تر است.
* بهترین و بدترین اتفاق اقتصادی در سال ۱۴۰۰ از نظر شما چه بوده است؟
سال ۱۴۰۰ دو مقطع است، یکی مقطع دولت قبل است و دیگری مقطع دولت فعلی است. در زمان دولت قبلی، فضایی که ایجاد شده بود و اعتمادی که به مذاکرات و حل مسائل وجود داشت و همچنین تمام زحمات دولت قبل، با برخوردهای ترامپ به هم ریخت. به طوری که آقای روحانی متوجه شد تمام زحماتش به هدر رفته است.
در حوزه‌های داخلی هم بدترین اتفاق، رشد بی رویه نقدینگی بود. یعنی از 500 هزار میلیارد تومان به هزار و 200 و خرده‌ای میلیارد تومان رسید و پشت سر چند برابر شدن نقدینگی، تورم و عدم تعادل اقتصادی همه را بهم ریخت. مسئله رشد نقدینگی، عدم توانایی کنترل تورم و حجم نقدینگی یکی از مشکلات عمده‌ای بود که در آن دوره اتفاق افتاد.
مناسب‌ترین و شیرین‌ترین اتفاق نیز، روابط اقتصادی ما با همسایگان بود. از عضویت در شانگهای گرفته تا روابطمان با عراق، چرا که این موضوع در رشد صادرات ما و مسائل اقتصادی ما نمود داشته باشد. وقتی ما توانستیم با روسیه، عراق، ترکیه و کشورهای همسایه‌مان رابطه برقرار کنیم و رسما اعلام کنیم که سیاست و استراتژی ما توسعه روابط با همسایگان است، آثار آن خودش را در اقتصاد نشان داد. یک مقدار زیادی به تبع تجارت، بخش تولید و مسائل دیگر را با خودش آورد و این نقطه مثبتی بود که حاصل شد.
