به گزارش اقتصادنیوز، صنعت نفت کشور این روزها شرایط ویژه‌ای دارد. از یک سو با شدیدترین تحریم‌های نفتی مواجه است و از سوی دیگر هر ماه افزایش صادرات نفت را تجربه می‌کند و جالب‌تر اینکه همین مساله بر روند مذاکرات وین نیز اثر ویژه‌ای داشته است. به طوری که وزیر نفت دولت سیزدهم در گفت‌وگو با «ایران» بیان می‌کند: «صنعت نفت ایران در این مدت به مذاکرات وین بی‌اعتنا بوده و منتظر نتیجه مذاکرات نمانده است؛ اما همین بی‌اعتنایی بر روند مذاکرات تأثیر گذاشته است. آنها مهم‌ترین قسمت صنعت نفت را نشانه گرفته بودند و اگر کاهش تولید و صادرات نفت و همین‌طور کاهش درآمدهای نفتی رقم می‌خورد و از اینجا امید می‌دیدند؛ احساس می‌کردند که به خواسته‌شان رسیده‌اند و مطمئن باشید آن زمان هیچ وقت به این مذاکرات تن نمی‌دادند.»
جواد اوجی، وزیر نفت در این گفت‌وگو از اتفاقات ویژه‌ای که در سال 1400 افتاد و همین‌طور برنامه سال‌های آتی می‌گوید. در همین حال خبر می‌دهد که برای سال 1401 هیچ‌گونه افزایش قیمتی برای بنزین نخواهیم داشت و برای مشترکان پرمصرف گاز نیز باز هم افزایش تعرفه‌ها رقم خواهد خورد.
* گفت‌وگو را با سوالی در مورد مهم‌ترین جمله چند هفته اخیر شما آغاز کنیم. در این مدت بارها از زبان شما شنیده شد که وزارت نفت دولت سیزدهم منتظر توافق وین نمانده است و کارها را بدون نگاه به مذاکرات با غرب جلو می‌برد. مصادیق آن را چه می‌دانید؟
متاسفانه در چند سال گذشته کم‌لطفی‌ها و بی‌تدبیری‌هایی در صنعت نفت- نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش و پخش- شد و سرمایه‌گذاری چندانی در آن صورت نگرفت. در صورتی که این صنعت نیاز به سرمایه‌گذاری داشت تا بتواند هم امنیت انرژی کشور را تأمین و هم از نظر اقتصادی به کشور کمک کند. چراکه یکی از امتیازات کشور ما همین صنعت است و باید در آن سرمایه‌گذاری صورت بگیرد تا بتواند به عنوان پیشران اقتصاد، زمینه توسعه بخش‌ها و صنایع دیگر را فراهم کند. اما این اتفاق طی سال‌های اخیر نیفتاد. لذا با توجه به شناختی که از صنعت داشتیم، نیازهای سرمایه‌گذاری را شناسایی و احصا و برای به سرانجام رساندن آن برناهم‌ریزی کردیم. از همه مهمتر نگاه این دولت بود؛ اینکه باید بتوانیم بحث مهم سرمایه‌گذاری را با راهکارهایی جلو ببریم جهت جلو ببریم. باتوجه به این شناخت و رویکرد، در این زمینه اقدامات را آغاز کردیم و از روز اول یک برنامه‌ریزی منسجم انجام دادیم و مشخص کردیم اولویت در سرمایه‌گذاری کدام پروژه‌ها هستند. کدام پروژه‌ها بسیار نیاز به سرمایه‌گذاری دارند و آنها را به دو دسته کوتاه‌مدت و میان‌مدت تقسیم‌بندی و مسیر توسعه را آغاز کردیم. در رابطه با سرمایه‌گذاری از ظرفیت‌های مختلف کشور در بحث تامین منابع مالی هم استفاده کردیم و خوشبختانه تا امروز که خدمت شما هستم، بالغ بر 45 قرارداد و تفاهمناهم به ارزش 5/16 میلیارد دلار امضا شده که آن تفاهمنامه‌ها هم عنقریب همه منجر به قرارداد می‌شوند. این است که می‌گوییم نگاهمان به وین نبوده است.
از طرفی هم ظرفیت صادرات نفتمان را افزایش دادیم. صادرات نفت و میعانات گازی ما به سبب تحریم‌ها در دولت قبل هم پایین بود. چنان‌که اوایلی که به وزارت نفت آمدم، گزارش‌ها و مکاتباتی از وزیر محترم سابق دیدم که حتی پیش‌بینی می‌کرد این میزان صادرات هم کاهش پیدا کند. این مکاتبات ایشان با رئیس جمهور وقت آن زمان یعنی آقای دکتر روحانی و همین‌طور آقای دکتر رئیسی – که تازه آمده بودند- است. ایشان دلایلی ورده بودند و حتی احتمال کاهش صادرات را هم پیش‌بینی می‌کردند.
اما الحمدالله رب العالمین، با اتکای به تمامی ظرفیت‌های خود وزارت نفت، پتانسیل‌ها، روش‌های متخلف قراردادی و شناسایی کردن خریداران مختلف، خوشبختانه از همان ماه اول، یعنی از همان شهریورماه، به مرور هم صادرات نفت خام و هم میعانات گازی را افزایش دادیم. هیچ‌گونه تحریمی هم کم نشده و هیچ‌گونه تخفیفی هم در تحریم‌ها داده نشده است. همان تحریم‌های سفت و سخت که حتی بدتر هم شده است.
اگر یادتتان باشد، در دریای عمان سراغ کشتی‌های ما آمدند که برادرانمان در نیروهای مسلح بخصوص نیروی دریایی سپاه اقدام به آزاد کردن نفتکش ایران کردند. حالا شما یک یا دو مورد را شنیدید، ولی چند مورد مشابه دیگر نیز اتفاق افتاد که خوشبختانه با توان خوبی که نیروهای مسلح داشتند، حملات مهار شدند.
در این زمینه با سخنگوی سپاه نشستی داشتیم و قولی به هم دادیم. گفتیم از بعد تولید نفت خام و میعانات گازی و فرآورش و عقد قراردادها ما عهده‌دار مسوولیتیم و حفظ دریا و امنیت صادرات نفت هم با نهادهای نظامی و سپاه باشد؛ و الحمدالله این اتفاق رقم خورد و منجر شد که صادرات خوبی هم در نفت خام و هم در میعانات گازی داشته باشیم. در نهایت این افزایش صادرات باعث شد قدرت چانه‌زنی دوستانمان در وین هم اضافه شود و واقعا هم آمریکایی‌ها و هم کشورهایی که ما را تحت تحریم‌های ظالمانه قرار داده‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که به مرور این تحریم‌ها بی‌اثر می‌شود و قصد آنها مبنی بر کاهش صادرات و رساندن آن به صفر، ممکن نبوده و نیست. چنین اتفاقی نیفتاده و حتی اکنون دارد برعکس می‌شود. این امر باعث شد به هر جهت دشمنان ما مایوس شدند. حضرت آقا هم در یکی از جلسات یکی، دو ماه پیش که با فعالان اقتصادی داشتند، فرمودند که امروز یکی از عبادات بزرگ همین بحث تولید و صادرات نفت خام و میعانات گازی در این شرایط سخت است. خوشبختانه به تبع آن، این درآمدها هم به طور جد و کامل وصول می‌شود. یعنی به جایی می‌فروشیم که کامل وصول درآمد ارزی داشته باشیم و این موضوع کمک بسیار مهمی به درآمد ارزی کشور کرده است. این کلیات مصادیق بی‌اعتنایی صنعت نفت به مذاکرات وین است.
* به مساله سرمایه‌گذاری اشاره کردید که در سال‌های گذشته به آن کم لطفی و بی‌توجهی شده بود. دقیقا چه اتفاقی افتاده بود؟
سرمایه‌گذاری در صنعت نفت سه بخش دارد؛ اول، بازسازی و نوسازی تأسیساتی که قدمتی بالای 50 سال دارد؛ عمر تأسیسات نفتی در تمام کشورهای نفتخیر 25 سال است؛ اما در ایران این تأسیسات (به‌ویژه در فلات قاره یا مناطق نفتخیز) عمری بالای 50 سال دارند و نیازمدن بازسازی و نوسازی هستند. لذا سرمایه‌گذاری نیاز دارد علاوه بر تداوم تولید، تأسیسات نفتی کشور از تأسیسات سرچاهی تا پتروشیمی‌ها دچار حادثه نشوند.
دوم، مساله سرمایه‌گذاری مربوط به حفظ و نگهداشت تولید است. در واقع اگر بخواهیم همان میزان برداشتی را که در ابتدای یک سال از میادین گاز و نفت داشته‌ایم، برداشت کنیم، نیاز به سرمایه‌گذاری در زمینه حفظ و نگهداشت تولید داریم. برای این کار نیاز است که علاوه بر حفاری چاه‌های جدید، برخی چاه‌های قدیمی را تعمیر کنیم. بنابراین زمانی که چاه جدید را احداث کنیم به تأسیسات سرچاهی، خطوط لوله و یک مرکز جمع‌آوری جدید نیاز است و با سرمایه گذاری که البته مبالغ کمی هم نیست، این امر امکانپذیر است.
متأسفانه در حوزه گاز، برخی پالایشگاه‌های گازی زیر ظرفیت کار می‌کنند. چراکه در بالادست میادین گازی سرمایه‌گذاری صورت نگرفته، چاه‌های جدید حفاری نشده و چاه‌های موجود نیز تعمیر نشده و چاه‌های موجود نیز تعمیر نشده و فشارافزایی صورت نگرفته است. در نهایت این مسائل منجر به افت فشار و افت تولید شده است. به طوری که پالایشگاهی که قرار بود 80 میلیون مترمکعب گاز دریافت کند، در حال حاضر 65 میلیون مترمکعب گاز وارد آن می‌شود. به همین خاطر در زمینه پالایشگاه‌های گازی ما تا 7 یا 8 سال آینده نیازی به ایجاد ظرفیت جدید نداریم؛ چراکه ظرفیت پالایشگاه‌ها خالی مانده است. این حفظ و نگهداشت هم برای تولید است و هم برای ظرفیت‌های پالایشی.
نوع سوم سرمایه‌گذاری مورد نیاز صنعت، مربوط به افزایش تولید است. زیرا قصد نداریم روی رقم‌های فعلی تولید نفت و گاز درجا بزنیم. کشور در حال توسعه است و باتوسعه صنایع، افزایش مصرف انرژی را خواهیم داشت. علاوه بر این، افزایش تقاضای بخش‌های دیگر مانند خانگی و نیروگاه‌ها نیز اتفاق می‌افتد و ما نیازمند تولید بیشتر انرژی هستیم.
در بحث نفت هم باید ظرفیت را افزایش دهیم؛ چراکه نمی‌خواهیم روی این ارقام 3 میلیون و 850 هزار بشکه تا 4 میلیون بشکه ظرفیت تولید فعلی بافی بمانیم. باید درآمدهای نفتی برای سرمایه‌گذاری و توسعه کشور صرف شود و فقط صنعت نفت و گاز مدنظر نیست؛ توسعه سایر بخش‌ها از جمله صنایع سنگین، نیروگاهی راه‌آهن و سدسازی نیز باید با درآمدهای نفتی دنبال شود.
ما معتقدیم که این صنعت می‌تواند پیشران اقتصاد باشد. کشور ما بواسطه نعمتی که خدا داده است، از نظر ذخایر هیدروکربوری در جهان اول است و ظرفیت قابل توجهی برای توسعه و افزایش سقف تولید نفت و گاز دارد. این پتانسیل وجود دارد که سقف تولید گاز و نفت در کشور با در نظر داشتن تولید صیانتی افزایش پیدا کند. با توجه به حجم ذخایر هیدروکربوری کشور می‌توانیم به تولید 7/5 میلیون بشکه نفت در روز برسیم؛ اما در صورتی که در این صنعت سرمایه‌گذاری لازم را انجام دهیم. ما هنوز سراغ بعضی میادین جدید نرفته‌ایم یا میادینی هم که توسعه داده‌ایم، هنوز کامل نشده است.
در چند سال گذشته به جهت عدم سرمایه‌گذاری در این صنعت از برنامه ششم توسعه هم عقب افتاده‌ایم. مطابق آن برنامه الان باید روزانه یک میلیارد و 250 میلیون مترمکعب در کشور تولید گاز شیرین می‌داشتیم اما خب نداریم. الان نزدیک 840 میلیون مترمکعب در روز ظرفیت تولید گاز شیرین داریم که این فاصله نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری لازم صورت نگرفته است و از برنامه ششم عقب هستیم. به همین دلیل در فصول سرد سال با کمبود گاز مواجه می‌شویم. در حوزه نفت نیز قابلیت و پتانسیل تولید بیشتر و البته صیانتی نفت را داریم تا بتواند به اقتصاد کشور کمک کند، اما خب سرمایه‌گذاری صورت نگرفته و ظرفیت تولید هم کاهش پیدا کرده است.
* اما در گذشته گفته می‌شد که به خاطر تحریم‌ها امکان سرمایه‌گذاری وجود ندارد؟
بله. عنوان می‌کردند به علت تحریم‌ها سرمایه‌گذاری ممکن نیست. اما به این نکته دقت کنید از شهریور ماه که دولت سیزدهم شروع به کار کرد،تحریم‌ها شدیدتر از قبل هم بوده است؛ ولی این دولت معطل بحث لغو تحریم‌ها نشده و ننشسته است که ببیند این تحریم‌ها به کجا می‌رسد و در انتظار سرمایه‌گذار خارجی نمانده است. از طرفی هم زمانی که برجام رقم خورد و وارد فضای پسابرجام شدیم، باز هم شاهد بودیم که اتفاق خاصی رخ نداد و شرکت‌های خارجی نیز آنچنان برای سرمایه‌گذاری اقدام نکردند. پس کشور این راه را هم رفت و این گزینه هم امتحانش را پس داده بود. باتوجه به اینکه از سوابق مطلع هستیم و نیاز این صنعت و کشور را نیز در نظر داریم، معتقدیم که اگر سرمایه‌گذاری نشود و توسعه رخ ندهد، در 2 یا 3 سال آتی در حوزه امنیت انرژی دچار چالش خواهیم بود. زیرا در بحث ظرفیت پالایشگاهی کشور، با این روندی که مصرف بنزین و نفت و گاز در حال افزایش است، به زودی میزان تولید و مصرف با هم یکی می‌شود. یا در بحث گاز، اکنون در فصول سرد سال با کسری مواجه هستیم اما با ادامه این روند کم‌کم در کل سال با کسری گاز مواجه خواهیم بود.
* باتوجه به این عقب‌ماندگی تجمعی در سرمایه‌گذاری، به طور کلی صنعت نفت چقدر سرمایه نیاز دارد؟
برای 8 سال آینده 200 میلیارد دلار نیاز است که هم در بحث بالا دست و هم در بحث پایین دست و پتروشیمی‌ها سرمایه‌گذاری کنیم. منظور از بالادست نیز حفظ و نگهداشت، بازسازی و نوسازی و افزایش تولید است. در واقع 200 میلیارد دلار نیاز داریم تا به تولید 7/5 میلیون بشکه در روز نفت، یک میلیارد و 400 میلیون مترمکعب گاز و افزایش ظرفیت پتروشیمی‌ها به 140 تن در سال دست یابیم که با سرمایه‌گذاری این مبلغ در بخش‌های حفظ و نگهداشت، بازسازی، نوسازی و افزایش تولید اجرایی خواهد شد.
از این 200 میلیارد دلار سرمایه مورد نیاز این صنعت حدود 80 میلیارد دلار فقط مربوط به صنعت گاز است. هر سال مصرف گاز کشور 10 تا 12 درصد در حال افزایش است. مصرف بنزین در حال حاضر به 86 میلیون لیتر در روز رسیده و با همین روند اگه ادامه داشته باشد، ما باید در سال‌های آینده واردکننده فرآورده‌های نفتی باشیم. به همین دلیل از روز اول یک برنامه‌ریزی منسجم انجام دادیم، اقدامات کوتاه‌مدت و بلندمدت را مشخص کردیم و علاوه بر بحث مصرف برای سرمایه‌گذاری هر چه سریع‌تر در طرح‌ها براساس اولویت‌ها دست به کار شدیم.
در میان اقدامات کوتاه‌مدت، از همه مهمتر شروع دولت با بحث چالش کسری گاز بود. رئیس‌جمهور سابق، آقای دکتر روحانی در اردیبهشت ماه 1400 اعلام کردند در فصل سرد مشکل گاز داریم و در فصول گرم با کمبود برق مواجه هستیم. چون دولت می دانست که در فصل سرما چنین مشکلی داریم، برآورد کردیم و مشخص شد که سال قبل 170 تا 200 میلیون مترکعب در روزهای سرد سال کمبود گاز داشتند. امسال هم با توجه به توسعه‌ای که رخ نداده بود، پیش‌بینی کردیم حدود 250 تا 270 میلیون مترمکعب در ایام سرد سال کسری گاز داشته باشیم و از طرفی هم پیش‌بینی هواشناسی نشان می‌داد امسال سردتر از سال گذشته خواهد بود که در عمل هم همین اتفاق افتاد. در دی و بهمن، همزمان بیش از 24 استان کشور دمای زیر صفر و بعضا تا منفی 27 درجه را هم تجربه کردند. سرمای امسال سرمای خیلی سخت و کاهش دما هم شدید بود. به همین خاطر بخشی از برنامه‌ریزی‌هایی که انجام دادیم موقت و کوتاه‌مدت بود که این چالش را سریع جمع کردیم و یکسری برنامه‌های میان‌مدت هم طراحی کردیم.
در برنامه‌های کوتاه‌مدت از همه مهمتر همین چالش تامین سوخت زمستانی بود. سراغ آمار ذخایر نیروگاه‌ها رفتیم. وقتی دمای هوا کاهش پیدا می‌کند و مصرف گاز در بخش خانگی افزایش پیدا می‌کند مجبوریم که گاز را برای صنایع عمده و نیروگاه‌ها محدود کنیم تا بتوانیم گاز بیشتری را برای بخش خانگی و تجاری ارسال کنیم. اما وقتی گاز نیروگاه و صنایع را کم می‌کنیم باید سوخت معادلی را جایگزین کنیم. به این منظور، وقتی به آمار ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌ها و صنایع عمده نگاه کردیم، متوجه شدیم که ذخایر نزدیک به 25 تا 30 درصد- حدود یک میلیارد و 200 میلیون لیتر- کمتر از پارسال است و قطعا به مراتب امسال مشکلات بیشتر از سال قبل می‌شد. به همین خاطر یکی از اولویت‌های کاری ما در کوتاه‌مدت این بود که هر طور شده فرآورده سوخت مایع مورد نیاز نیروگاه‌ها و صنایع عمده کشور اعم از نفت گاز و نفت کوره را به حد معقولی برسانیم که وقتی مصرف گاز آنها را کم می‌کنیم به سمت استفاده از سوخت مایع بروند.
البته انجام این کار یکسری ملزومات داشت. متأسفانه تانکرهای حامل سوخت اکثرا اعلام می‌کردند که نرخ کرایه‌ها به صرفه نیست و حاضر به انتقال سوخت نبودند. لایحه‌ای به دولت بردیم و در همان ماه اول 30 تا 50 درصد کرایه حمل سوخت را افزایش دادیم. همین‌طور بررسی کردیم که سال گذشته چالش‌ها بیشتر در کدام مناطق اتفاق افتاده و در کدام استان‌ها بوده است. در کدام نیروگاه‌ها و کدام یک از صنایع بزرگ چالش‌ها جدی بوده و این چالش چه بوده است.
در نهایت این موارد را در تامین سوخت اولویت دادیم، برای برنامه میان مدت نیز ساخت خط لوله در برخی مسیرها را بررسی کردیم. یکسری خطوط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی در کشور داریم و برای یکسری هم برنامه‌ریزی و اقدام کردیم. الحمدالله این روزها می‌بینید که احداث خطوط لوله فرآورده‌های نفتی را در اولویت گذاشته‌ایم و قراردادهایش را دنبال می‌کنیم تا از این مساله انتقال تانکری سوخت نجات پیدا کنیم. طی 2 تا 3 سال آتی نیز انشاءالله طوری عمل خواهیم کرد که دیگر نیازی به این همه تانکر نباشد تا هم تلفات و سوانح کمتر شود و هم هزینه‌های انتقال، آسیب‌های اجتماعی و محیط‌زیستی و مواردی از این دست کاهش یابد و همین‌طور راحت بتوانیم سوخت نیروگاه‌ها و صنایع عمده را تأمین کنیم.
اما برای امسال نرخ کرایه تانکرها بخصوص آنهایی که برای نیروگاه‌ها سوخت می‌بردند، افزایش بیشتری دادیم و انگیزه‌ای برای انجام این کار شد. در بحث تامین سوخت زمستانی، نکته دیگری که خیلی مهم بود، این بود که برای افزایش تولید گاز هم سرمایه‌گذاری نشده بود ولذا سعی شد که از توان و پتانسیل و ظرفیت موجود، حداکثر تولید گاز از مخازن انجام شود. به همین خاطر تعمیرات اساسی را سریع کامل کردیم و بازدیدهایی هم داشتیم و ستادی هم در خود وزارتخانه تشکیل شد و هفتگی و بعضی مواقع روزانه جلسات برگزار می‌شد و شرایط را رصد می‌کردیم. از آن طرف نیز تعویض، تعمیر یا تأمین قطعه کمپرسورهای گازی پالایشگاه‌ها که دو سالی بود مشکل داشتند و یک ظرفیت قابل‌توجهی بدون استفاده مانده بود، در اولویت یک قرار دادیم و در همان ماه‌های اول فعالیت اقدامات لازم انجام شد. اتمام تعمیرات نکته خیلی مهمی بود که انجام دادیم. با انجام این تعمیرات، شاهد بودیم که امسال برای اولین بار میزان برداشت گاز از میدان پارس جنوبی از 700 میلیون مترمکعب در روز عبور کرد و به عدد 705 میلیون مترمکعب گاز رسید که در واقع رکورد بالاترین برداشت از این میدان بود. می‌دانید که حدود 70 درصد تولید گاز کشور هم از میدان پارس جنوبی اتفاق می‌افتد. بنابراین در بعد عرضه، با برنامه‌ریزی‌ها، انجام تعمیرات، بازسازی و نوسازی و بالاخره کارهای فنی در پالایشگاه‌ها و توسعه میادین و چاه‌ها و خطوط لوله انتقال، خیالمان راحت شد که با حداکثر ظرفیتی که داریم، تولید گاز انجام می‌شود.
* در مورد 200 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری موردنیاز صنت نفت؛ فکر می‌کنید چطور می‌توان این سرمایه و تکنولوژی موردنیاز را تأمین کرد؟
همانطور که اشاره کردم ما برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت، بلندمدت چهار ساله و هشت ساله طراحی کرده‌ایم. اینکه می‌گوییم 200 میلیارد دلار برای هشت سال است. طی هر سال با جریان سرمایه‌گذاری، عایداتش را سال به سال می‌توان دید تا که پیک آن پایان سال هشتم است و انشاءالله به آن ظرفیت‌های مدنظر می‌توان رسید. در برنامه هفتم که هنوز تصویب نشده، موارد خوبی را در حوزه‌های نفت و گاز و پتروشیمی دیده‌ایم که انشاالله اگر تحقق پیدا کند، کشور می‌تواند از این منابع خدادادی به نحو مطلوب استفاده کند.
* اشاره کردید که تولید گاز پارس جنوبی در زمستان امسال حداکثری بود. میعانات گازی همراه آن را چکار کردید؟
یادم است که آقای زنگنه روزی که در وزارتخانه جلسه تودیع و معارفه دوستان‌شان بود، به ما گفتند یکی از پاشنه‌های آشیل وزارتخانه، بحث میعانات گازی است. می‌دانید که در تولید نفت خام، اگر نفت شما را نخرند یا مشکلی ایجاد شود، راحت می‌توان دستور داد که چاه‌ها را ببندند و هیچ مشکلی هم ایجاد نمی‌شود، ولی در بحث تولید گاز، چون همراه گاز تولید میعانات گازی را داریم، این کار ممکن نیست. وقتی که گاز را به پیک تولیدش می‌رسانیم، مثلا به یک میلیارد مترمکعب در روز، همزمان نهایت تولید میعانات گازی را داریم. تولید LPG، پروپان و بوتان و سایر محصولات نیز در حداکثر است. سال‌های گذشته که به این مشکل خورده بودند، مدام آمدند روی کشتی‌ها و روی آب میعانات گازی را ذخیره کردند و چون فروش صادرات نفت و میعانات گازی هم تحریم و مشکل بود، به همین لحاظ مدام حجم این ذخایر میعانات گازی روی آب زیاد شد. لذا آقای زنگنه چند باری مصوبه گرفته بود که کشتی‌ها را اضافه کند، تا کشتی‌ها روی آب میعانات گازی ذخیره کنند. سال گذشته هم یکی از چالش‌هایی که در تولید گاز داشتند، همین میعانات گازی بود. چراکه تولید به جایی می‌رسد که دیگر جا برای ذخیره وجود ندارد. از این رو هر قدر که توانسته بودند، ذخیره کرده بودند و نهایتا وقتی که امکان ذخیره نبود، تولید گاز را کم کرده بودند. چرا؟ چون می‌گویند میعانات گازی را چه کار کنیم. این اتفاق افتاده بود. ما هم به تبعش مکاتباتی را با سران سه قوه داشتیم که آنها هم موافقت کردند؛ طی جلسات متخلفی که رفتیم مجوز به ما دادند. پیگیر همان درخواست دوره قبل که یعنی 12 تا کشتی VLCC که هر کدامش دو میلیون بشکه ظرفیت دارد، شدیم که ما هم میعانات گازی را به مرور روی آب ذخیره کنیم. میلیون‌ها بشکه میعانات گازی روی آب داشتیم. رفتیم و مجوزها را هم گرفتیم که همان روال قبل را برویم. اما به دنبال این افتادیم که راهکار دیگری پیدا کنیم. بالاخره تا چه موقع مدام می‌خواستیم کشتی بخریم و روی آب ذخیره کنیم؟ آیا برنامه و راه دیگری نداشتیم؟ در این راستا، خوشبختانه یکی از اقدامات خیلی خوبی که انجام شد، بحث افزایش مصرف میعانات گازی در کشور بود. می‌دانید که 860-850 هزار بشکه ظرفیت تولید میعانات گازی است. یکسری از پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها هم خوراکشان میعانات گازی است، مثل پتروشیمی نوری، پتروشیمی بوعلی و پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس.
روی این بخش تمرکز کردیم و مذاکراتی داشتیم، دوستان اصلاحاتی روی فرآیند پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و بسیج کردن پالایشگاه‌های کوچک با ظرفیت‌های 7 تا 10 هزار بشکه یا همان مینی ریفاینری‌ها انجام دادند و همه ظرفیت‌ها را بسیج کردیم. یعنی یکی از اقدامات خوب این بود که ظرفیت مصرف میعانات در کشور را افزایش دادیم. روزی 100 هزار بشکه هم افزایش دادیم که پایان هر ماه سه میلیون بشکه می‌شد، یعنی رقمی در حدود 5/1 کشتی VLCC. بنابراین نخست ظرفیت مصرف میعانات را اضافه کردیم و در گام دوم صادرات میعانات گازی را افزایش دادیم.
قیمت نفت و میعانات گازی تقریبا یکی است. در بودجه هم نفت و میعانات گازی و خالص گاز صادراتی است. اینها ارقام بودجه‌اند. نفت و میعانات هم که تحریم است و شبیه هم هستند؛ نفت که نمی‌خرند، میعانات گازی هم نمی‌خرند. اما نه تنها مصرف داخلی میعانات گازی را افزایش دادیم، بلکه صادرات میعانات گازی را هم دو تا سه برابر کردیم.
از آن طرف هم خوراک مصرفی میعانات گازی را برای پالایشگاه‌ها، پتروشیمی و مینی ریفاینری‌ها افزایش دادیم. کار قشنگ دیگری هم که کردیم، با پتروشیمی‌ها قرارداد بستیم تا میعانات گازی به نرخ مناسب به آنها بدهیم و آنها هم به ما Heavy End بدهند. آنها از ما میعانات گازی می‌گرفتند و تولید بیشتری هم انجام دادند. از آن سو، هوی‌اند (برش سنگین میعانات گازی) تولیدی‌شان را در مخازن نیروگاهی به‌عنوان سوخت دوم ذخیره کردیم. این هم کار خیلی خوبی بود. در نهایت تولید میعانات گازی امسال بیشتر از پارسال هم شد اما نه تنها ذخیره‌ای به روی آب اضافه نکردیم، بلکه تا امروز 20 میلیون بشکه از میعانات گازی روی دریا را هم استفاده کردیم و کشتی‌هایش را آزاد کرده‌ایم.
* یعنی نه تنها از آن مجوزهایی که برای اضافه کردن کشتی گرفتید، استفاده نشد، تازه یکسری کشتی هم آزاد شد؟
بله. اصلا کشتی اضافه نکردیم. دغدغه سران محترم سه قوه هم بودند؛ سوال آنها این بود که تا چه موقع می‌خواهید بروید و کشتی بخرید که میعانات گازی را روی آب اضافه کنید؟ کل خلیج‌فارس را می‌خواهید پر از کشتی میعانات گازی می‌کنید؟ بنابراین ما نه تنها چیزی به میعانات گازی ذخیره شده اضافه نکردیم بلکه سراغ ذخایرمان هم رفتیم یا در داخل مصرف کردیم یا آن را صادر کردیم و تولید گاز را هم کاهش ندادیم. خوشبختانه همه اینها از لطف پروردگار عالم و توسل به ائمه اطهار (ع) بود.
* به نظر می‌رسد که در چند ماه اخیر تلاش‌های زیادی برای تقویت دیپلماسی انرژی انجام شد و برخی نیز به نتیجه رسید. در این مدت چه اقداماتی را برای توسعه روابط بین‌المللی صنعت نفت انجام دادید؟
بله. یک نکته بسیار مهم دیگر بحث دیپلماسی گازی و دیپلماسی انرژی بود. این هم با برنامه‌اهی کوتاه‌مدت دنبال کردیم. همه اینها با هم است. فقط در یک مورد، شاید ماه دوم و سوم فعالیتم بود، اولین سفر من، در همان شروع دولت، ترکمنستان بود. چون روابط بسیار تیره شده بود، تسویه بدهی صورت نگرفته بود و دلخوری زیادی داشتند، اول به آنجا رفتیم. شروع به گرم کردن روابط کردیم و به آنها گفتیم که بالاخره نگاه دولت سیزدهم این است که دیپلماسی قوی‌ای با کشورهای همسایه داشته باشد؛ نگاه دولت آقای رئیسی و مجموعه وزارت نفت چنین است؛ گذشته هر چه بوده، فراموش کنید. خوشبختانه چون من سابقه کار هم با ترکمنستان داشتم، قراردادهای گازی هم سال 1989 و 1990 با این کشور خودم امضا کرده بودم؛ به همین خاطر شناخت داشتند. به دنبال آن، قبل از سفر آقای دکتر رئیسی به ترکمنستان که مربوط به اجلاس عشق‌آباد یا اکو می‌شود، شروع به رایزنی با کشور جمهوری آذربایجان کردیم. اگر یادتان باشد در همین ماه‌اه بود که در روابط‌مان با جمهوری آذربایجان هم یکسری اتفاقات نامطلوب افتاده بود. خوشبختانه جلساتی در تهران، قبل از آن اجلاس صورت گرفت و بحث سوآپ گازی شکل گرفت. اتفاق خوبی که در جریان این سوآپ گازی اتفاق افتاد، این بود که این سوآپ گازی بین دولت‌ها امضا شد. اینکه بخش خصوصی وارد شود، موقت است و بعد هم درگیر پرداخت پول می‌شود. ما کلا این دادوستد را از حالت مالی بیرون کردیم که ابتکار خوبی هم بود. در واقع یعنی اینکه حجمی کار کنیم نه مالی. یعنی یک حجم گاز می‌دهی، من هزینه‌ام را از این حجم گاز برمی‌دارم، مابه‌التفاوتش را به شما می‌دهم. با توجه به سرمایه‌گذاری در خطوط لوله و تاسیسات انتقال گاز که هر دو کشور در سال‌های گذشته انجام داده بودند، ظرفیت خوبی برای تبادل گاز وجود داشت. قانونش در دنیا این است. شما ببینید روسیه هم که اولین ذخایر گازی دنیا را دارد، صادرات دارد، واردات دارد، سوآپ دارد، ترانزیت دارد، سهم ویژه تجارت دارد. اما سهم تجارت ما کم است، خیلی هم کم است. ما زیر 2 درصد در تجارت گاز جهان سهم داریم. به همین خاطر خوشبختانه اتفاق خوبی که در سفر آقای دکتر رئیسی به ترکمنستان رقم خورد، این قرارداد سوآپ گازی بود که به امضا رسید. اگر می‌خواستیم بگذاریم در تهران، زمان می‌برد و معلوم نبود چه اتفاقی می‌افتاد و به همین خاطر همان جا امضا کردیم. نوع مبادله هم حجمی تعیین شد و این قرارداد هم قطعا رو به افزایش است. با 5/1 تا 2 میلیارد متر مکعب در سال یا 5/4 میلیون مترمکعب در روز شروع شده و انشاءالله به مرور بیشتر هم می‌شود. آذربایجانی‌ها هم خیلی نیاز داشتند و این اتفاق خوب رقم خورد.
این قرارداد سوآپ گازی که از اول زمستان رقم خورد، به ما نیز کمک کرد که مشکلات و تنگناهای خطوط لوله در استان‌های شمال شرقی را جبران کنیم. همه این اتفاقات لطف خدا و از توسل به ائمه بود. در بیان کلی، خوشبختانه نگاه این دولت فرق می‌کند. دیدید که دیپلماسی خیلی خوبی را با تمامی کشورها از جمله کشورهای همسایه برقرار کرده‌ایم. با سفرهایی که آقای دکتر رئیسی داشتند، ارتباطاتی که ما با کشورهای مختلف داشتیم، قطعا در بحث حوزه انرژی اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد. شروع دولت هم خوشبختانه با برقراری سوآپ گازی و همین بحث افزایش صادرات و فروش نفت و میعانات گازی بوده و همه اینها نشان‌دهنده رویکرد بین‌المللی ما و فعال شدن دیپلماسی انرژی است. به طور کلی می‌توانیم بگویم در بحث انرژی، بخصوص با کشورهای همسایه انشاالله اتفاقات خوبی در آینده رقم خواهد خورد.
* چه شد که تصمیم گرفتید تعرفه‌های گاز را در همان ماه‌های ابتدایی شروع دولت تغییر دهید؟
یک زمانی سرما می‌آید و یکی، دو روزه می‌رود، ولی اگر سرما آمد و یک هفته، 10 روز ماند، دیگر افت فشار شبکه محتمل است. بعد هم قطعی گاز با قطعی برق خیلی فرق می‌کند. برق سریع با یک کلید وصل می‌شود اما گاز حداقل 4 روز مهلت می‌خواهد تا یک به یک مشترکان به شبکه متصل شوند. در همین حال چون خوشبختانه ما سوخت مایع نیروگاه‌ها را کاملا فراهم کرده بودیم، هیچ کدامشان مشکل سوخت نداشتند و قطعی برق هم در کشور رخ نداد.
سوخت بخشی از صنایع عمده هم روی سوخت مایع رفت. ذخایر اینها را از قبل کامل و پلمب کردیم و به نرخ گاز هم به آنها سوخت مایع دادیم. این هم نکته خیلی مهمی است. یک کار خیلی خوبی هم انجام دادیم، بحث تعرفه مشترکان پرمصرف بود. قانون هم بوده است. این را سریع در دولت بردیم، در همان ماه‌های اول، از اول آذرماه آن سه پله اول که 75 درصد مشترکین ما هستند و 50 درصد مصرف را دارند، هیچ کاری به آنها نداشتیم، نوش جانشان؛ همان قیمت‌های گازی که شش، هفت سال گذشته پرداخت می‌کردند را از آنها گرفتیم. ولی برای آن 25 درصد مشترکین ما که 50 درصد مصرف را دارند و احتمالا صاحب جکوزی و استخر هستند و بی‌حساب و کتاب دارند مصرف می‌کنند، برای اینها یک افزایش تعرفه خوبی دادیم. تعرفه‌ها 40 درصد هر پله نسبت به پله قبل اضافه شد، مثلا 400 تومان برای هر مترمکعب را به نزدیک متر مکعبی دو هزار تومان رساندیم که گام اول بود. قطعا در سال آتی هم افزایش تعرفه این مشترکان پرمصرف را خواهیم داشت.
از این بخش امسال نزدیک به 25 تا 28 میلیون مترمکعب در روز کاهش مصرف اتفاق افتاد. این معادل تولید یک فاز پارس جنوبی است، یعنی همراه با بحث عرضه و تولید، نگاهمان به بخش بهینه‌سازی مصرف نیز بود و از ابزارهای قیمتی و غیرقیمتی استفاده کردیم. از این فرهنگ‌سازی بهینه مصرف کردن گاز که در رسانه ملی انجام شد هم تشکر می‌کنیم. خوشبختانه کاهش مصرف هم کمک زیادی به ما کرد.
* اکثر اقداماتی که اشاره کردید، برای عبور از پیک زمستان امسال کوتاه‌مدت بود. سال‌های آتی چه اقدامی خواهد شد؟
بدون تردید باید سرمایه‌گذاری انجام شود. ما پتانسیل و ظرفیت‌هایی که در کشور وجود دارد را شناسایی کردیم. از منابع خود مجموعه وزارت نفت، بالاخره اندک است، ولی می‌شود اقداماتی انجام داد. از توان مالی بانک‌ها هم استفاده خواهیم کرد. در همین قراردادهایی که می‌شنوید امضا می‌شود، مثل همین خط لوله پارس، خط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی به شمال کشور، از توان و ظرفیت بانک‌ها استفاده کردیم. همچنین از توان مالی هلدینگ‌های بزرگ اعم از هلدینگ‌اهی پتروشیمی خلیج‌فارس، هلدینگ‌های صنایع فولادی- که اگر گاز می‌خواهید، بیایید سرمایه‌گذاری کنید- بهره می‌گیریم. چون برای خوراک خودشان است. خوشبختانه یک بخش هم استفاده از توان مالی همین کنسرسیوم‌های تشکیل شده توسط هلدینگ‌هاست.
جمع‌آوری گازهای مشعل یکی دیگر از برنامه‌های کاری‌مان است. این گازهای مشعل جدا از آلودگی که به خاطر درصد بالای گوگرد بسیار آلودگی زیادی هم دارد، سرمایه سوزی است. این گاز همراه غنی است. ارزش آن خیلی به مراتب بیشتر از گاز طبیعی است که الان در هر مترمکعب 3 دلار است. جمع‌آوری این گازهای مشعل برای تبدیل به خوراک همین پتروشیمی‌ها و صنایعی که ما گاز آنها را محدود می‌کردیم، موثر خواهد بود. پیشنهاد دادیم خودتان بیایید و برای جمع‌آوری این گازها مشارکت کنید که خوشبختانه تا امروز حدود 28 قرارداد در حوزه جمع‌آوری گازهای مشعل صورت گرفته است و مربوط به میادین غرب کارون و میادین شرق کارون است.
میادین غرب کارون عمدتا میادین مشترک‌مان هم هستند و نهایتا بعد از فراورش، برای پتروشیمی‌ها خوراک می‌شوند. لذا با یک تیر چند نشان زدیم؛ هم آلودگی محیط زیست و سازگاری، هم تامین خوراک پتروشیمی‌هایی که ما مدام آنها را محدود می‌کنیم و هم ایجاد ارزش افزوده مطرح است. هرچه این گاز در صنعت برود، ارزش افزوده ایجاد می‌کند و در نهایت جلوگیری از خام‌فروشی است که دغدغه نظام و حضرت آقا و یکی از برنامه‌های دولت سیزدهم است. بنابراین ما قول دادیم که در این دولت، تمامی گازهای مشعل را تعیین تکلیف کنیم که خوشبختانه تا امروز هم قراردادهای خیلی خوبی توسط همین شرکت‌ها و هلدینگ‌هایی که نیاز به خود تأمین گاز دارند، امضا شده است. مثلا پالایشگاه گاز بید بلند خلیج‌فارس سال گذشته راه‌اندازی شد که ظرفیتش 50 میلیون مترمکعب است. امروز شما سوال کنید چقدر گاز پالایش می‌کند؟ 25 تا 30 میلیون مترمکعب، 25 مترمکعب دیگرش را با همین گازهای همراه، قراردادی که اخیرا بالغ بر 470 میلیون یورو منعقد شد، جبران می‌کنیم و تامین خوراک نیز می‌شود.
بالاخره این ذخایر خدادادی است که باید به نحو مطلوب استفاده شود. بنابراین نیاز سرمایه‌گذاری‌ها را با توان و ظرفیت موجود داخلی که داریم جلو می‌بریم. توسعه میادین را هم تا جای ممکن با بخش‌های داخلی توانمند در نظر گرفته‌ایم. بعضی از اینها را با هم هماهنگ کردیم، پتانسیل خوبی هم دارند و از منابع مالی خودشان و منابع بانکی استفاده می‌کنند. خیلی‌هایشان هم امروز تولید دارند؛ چه فولادی‌ها، چه پتروشیمی‌ها، چه حوزه پالایشگاهی و هلدینگ‌ها که بتوانیم انشاءالله پروژه‌هایمان را به هر طریقی انجام دهیم و ننشینیم و مدام بگوییم چون سرمایه‌گذاری خارجی نیامده، همین‌طور بماند و سال‌های آتی چالش‌‌مان بیشتر شود.
* منابع حاصل از صادرات نفت به صورت ارز به کشور برمی‌گردد؟
بله، هیچ مشکلی نداریم و به تأمین نیازهایی که کشور دارد نیز کمک می‌شود. از محل درآمد پتروشیمی هم الحمدلله پیش‌بینی‌مان این است که تا پایان امسال 12 میلیارد دلار در سامانه نیما ارز وارد شود. این 12 میلیارد دلار قابل‌توجه است و کمک می‌کند تا سایر بخش‌ها بتوانند از این ارز استفاده کنند. به جد می‌گویم سرجمع درآمدهای حاصل از نفت، میعانات گازی، خالص گاز، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی امسال نزدیک به 5/2 برابر سال گذشته است. فقط در بخش گاز، سال گذشته وصول درآمد حاصل از خالص گاز صادراتی تقریبا کمتر از یک میلیارد دلار بود، اما انشاءالله تا پایان امسال 5/4 میلیارد دلار فقط درآمد خالص گاز صادراتی‌مان است؛ این هم قابل‌توجه است.
* چه بخشی از این افزایش درآمد به خاطر افزایش قیمت نفت بوده است؟
افزایش قیمت نفت هم نقش داشته ولی اول اینکه افزایش قیمت نفت در این دو، سه ماه اخیر رخ داد؛ دوم آنکه الحمدلله ما از نظر حجمی، میزان و وزنی یعنی در همه ابعاد، هم در صادرات گاز، هم فرآورده‌های نفتی، هم محصولات پتروشیمی و هم نفت و میعانات گازی افزایش داشته‌ایم و این افزایش هم رقم‌های چشمگیری بوده است.
* گفته می‌شود که ایران از ابزار تخفیف برای صادرات بیشتر نفت استفاده کرده است. تأیید می‌کنید؟
نرخ‌های ما خیلی رقم‌های خوب و متعارفی است. نرخ‌هایی که هم نفت خام و هم میعانات گازی و همه محصولات دیگرمان را می‌فروشیم، مبنی بر قیمت‌های روز دنیا هستند که نرخ‌های خوبی است.
* باتوجه به شرایط موجود، به نظرتان قیمت نفت و گاز چقدر افزایش پیدا می‌کند؟
پاسخ این سوال خیلی سخت است، ولی به هر هجت این اتفاقاتی که رقم خورده، کم‌نظیر و مهم است. من به یاد ندارم قیمت گاز بیشتر از 57-56 سنت برای هر مترمکعب بوده باشد، ولی الان به بیش از 3 دلار رسیده که خیلی قابل توجه است. اگر یادتان باشد من از سه، چهار ماه پیش اعلام کردم که اگر این تحریم‌های ظالمانه جمهوری اسلامی را بردارند، ما این توانمندی را داریم که بالاخره بخشی از این مشکلات تامین سوخت در بازارهای جهانی را حل کنیم. این، هم به نفع کشورهای تولیدکننده و صادرکننده و هم به نفع کشورهای مصرف‌کننده است. سابقه نداشت قیمت گاز بیشتر از 60 سنت باشد، ولی امروز بیشتر از 300 سنت شده است. در کشور ما که مردم، کمتر از یک سنت برای گاز می‌پردازند. در سال‌های آتی ما هم ظرفیت و پتانسیل تولید نفتمان، هم ظرفیت تولید و پتانسیل تولید گازمان را افزایش خواهیم داد که این دغدغه ها را در فصل سرد نداشته باشیم و قدرت صادرات‌مان را هم انشاءالله افزایش خواهیم داد. چون نیاز این صنعت به امر سرمایه‌گذاری بسیار بسیار مهم است. بارها این مثال را زدم، شاید خوشایند بعضی‌ها نباشد. می‌گویم این صنعت مثل یک گاو شیرده است که اگر شما می‌خواهید خوب شیر بدهد، باید به آن علوفه کافی بدهید. اگر به این صنعت نرسیم و در آن سرمایه‌گذاری نکنیم، سال به سال افت تولید خواهیم داشت و این افت هم قطعا در اقتصاد کشور نمود خواهد کرد؛ اما اگر این صنعت راه بیفتد و حرکت کند، خیلی از مسائل اقتصادی در کشور از اشتغال تا درآمدزایی حل می‌شود. وقتی ما توسعه یک میدان نفتی را شروع می‌کنیم یا یک پالایشگاه را احداث می‌کنیم یا یک پتروشیمی یا حتی یک خط لوله و ایستگاه تقویت فشار را احداث می‌کنیم، به تبع آن افراد و کارخانه‌های زیادی مشغول به کار می‌شوند. خیلی از این کارخانه‌ها با همین پروژه‌های نفتی سودآور شدند و خودشان هم به این مساله اذعان داردن. شاید خیلی از پروژه‌ها در دستگاه‌های دیگر را مثلا با 40-30 میلیون دلار بتوان به سرانجام رساند، ولی در نفت این‌طور نسیت. توسعه یک میدان حداقل 600-500 میلیون دلار و احداث یک پالایشگاه 100 هزار بشکه‌ای 2 تا 3 میلیارد دلار پول می‌خواهد. بنابراین سرمایه‌گذاری در این صنعت خیلی مهم است، ولی همین سرمایه‌گذاری باعث می‌شود که اشتغالزایی و درآمدزایی شود.
* چرا در سال‌های اخیر این تفکر وجود داشت که اصلا پالایشگاه نباید ساخته شود و چقدر از این محل به کشور زیاد وارد شد؟
یکی از دغدغه‌های مهم ما توسعه ظرفیت پالایشی کشور است. متاسفانه در این چند سال گذشته پالایشگاهی به جز آن پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، وارد مدار نشده است. ظرفیت پالایش نفت ما که تولید فرآورده‌های نفتی اعم از بنزین و نفت گاز و نفت سفید و سوخت جت کند، افزایش نیافت و به مرور تولیدمان با مصرف‌مان یکی می‌شود و این مساله امنیت انرژی کشور را به خطر می‌اندازد. در حال حاضر 12 قرارداد پالایشی امضا شده که هشت مورد از آنها از خوراک نفت خام و چهار مورد هم میعانات گازی است. خوشبختانه جلسات متعددی هم با این سرمایه‌گذاران داشتیم، دغدغه‌ها و مشکلاتشان را حل و مرتفع کردیم. آیین‌نامه تنفس خوراک را بنده در دولت اصلاح کردم که برای سرمایه‌گذار جذاب‌تر شود و خودامن هم در قالب لایحه بودجه 1401 که دولت به مجلس داد و خوشبختانه مجلس محترم هم مصوب کرد، ساخت یک پتروپالایشگاه 300 هزار بشکه‌ای به نام شهید بزرگوار حاج قاسم سلیمانی را هدف‌گذاری کردیم که ضریب اطمینان بیشتری دارد. انشاءالله از سال آینده هم برنامه اجرایی آن را شروع خواهیم کرد.
متاسفانه نگاه دولت قبل خیلی به احداث پالایشگاه مثبت نبود. زحماتی هم کشیده شده و ما منکرشان نیستیم، ولی یک؛ اولویت‌بندی‌ها واقعا دیده نشد و دو؛ این صنعت متوازن رشد پیدا نکرد که این نکته خیلی مهمی است. مثلا در صنعت پتروشیمی در بخش تکمیل زنجیره پتروشیمی‌ها حرکت چندان موثری انجام نشد که این ضعف است. پیگیری و اجرایی کردن طرح‌های زنجیره صنایع تکمیلی اولویت ما است.
انشاءالله نگاه دولت کنونی متوازن است، اولویت‌بندی‌ها متوازن است و در تکمیل زنجیره پتروشیمی و پالایشگاه‌ها گام برداشته خواهد شد. پتروپالایشگاه‌ها، جدا از اینکه سوخت را تأمین می‌کنند، حتما تأمین خوراک را هم دارند. هم بخشی از محصولاتشان برای تأمین سوخت است، هم بخشی نیز برای تأمین خوراک پتروشیمی‌ها خواهد بود و انشاءالله بحث افزایش ظرفیت پالایشی کشور به طور جد دنبال می‌شود. یک نکته خیلی مهم دیگر، کیفی‌سازی محصولات پالایشگاه‌هایمان است. همین پالایشگاه‌هایی که فعلا در کشور هستند، بعضی از این محصولاتشان مثل نفت کوره با استانداردها مطابقت ندارد و درصد گوگردش بالا است. به همین خاطر استانداردسازی و کیفیت‌سازی پالایشگاه‌ها را به طور جد دنبال می‌کنیم. خوشبختانه سرمایه‌گذاری‌هایی انجام می‌شود که انشاءالله کیفیت محصولات پالایشگاه‌هایمان که در حال حاضر در مرحله بهره‌برداری و تولید هم هستند، افزایش پیدا کند؛ چراکه نیاز نیست که مثلا یک پالایشگاه 35 درصد محصولاتش، نفت کوره باشد و آن هم نفت کوره‌ای که درصد گوگردش بالا است. بنابراین کیفی‌سازی پالایشگاه‌های فعلی جزو برنامه‌های ما است. همچنین احداث ظرفیت‌های جدید پتروپالایشگاهی را به جد در برنامه داریم. اگر هم که برجام رقم بخورد، هر چه که خواست خدا هست، از سرمایه‌گذاری خارجی هم استقبال می‌کنیم و قطعا کار ما را تسریع می‌کند، ولی اینکه ما بنشینیم و منتظر بمانیم نه، این طور نیست.
* اشاره کردید به سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه میادین و بهینه‌سازی مصرف گاز برای ایجاد ظرفیت صادراتی. برنامه چیست و بازار هدف ما کجا است؟
ما دنبال این هستیم که سهم تجارت گازمان را در منطقه افزایش دهیم و فقط هم نگاهمان به صادرات گاز به تنهایی نیست. می‌تواند واردات هم باشد، از تجارت گاز استقبال می‌کنیم. به دنبال تقویت ترانزیت، سوآپ و کلا سهم تجارت گاز هستیم. انشاءالله سهم کشور در تجارت گاز را افزایش خواهیم داد.
* برای مردم پیامی دارید؟
اولا خدا را شاکرم، در این مدت در حرکات و اتفاقاتی که افتاد، خدا هم برکاتش را شامل این کشور و این نظام و حوزه صنعت نفت و گاز کشور کرد، همچنین از همکارانم تشکر می‌کنم. الحاق که سربازان خط مقدم جنگ اقتصادی امروز هستند. دشمن مهم‌ترین جایی که هدف قرار داده تا با ضربه به آن، اقتصاد کشور را دچار چالش کند، همین صنعت نفت است.
در آبان‌ماه بود که آن اتفاق هک سامانه سوخت افتاد؛ همان حمله سایبری که می‌توانست مشکلات زیادی حتی برای نظام و دولت ایجاد کند، اما با لطف خدا و همکاری مردم و بسیج کردن کل پرسنل صنعت نفت، مساله در کوتاه‌ترین زمان جمع شد.
تلاش برای کاهش صادرات نفت و میعانات و گرفتن کشتی‌های نفت توسط دشمن موضوع دیگری بود. وقتی دشمن دید عاجز است و نمی‌تواند جلوی صادرات و و قراردادهایمان را بگیرد، سراغ کشتی‌هایمان رفت که الحمدلله به همت نیروهای مسلح و به‌خصوص نیروی دریایی سپاه آنچنان امنیتی در آب‌ها ایجاد شد که کسی جرأت نکند که به کشتی‌های ما نگاه کند.
مردم عزیز باید بدانند که دشمن خیلی تلاش کرد که صنعت نفت را دچار چالش و بحران کند، جلوی صادرات را بگیرد و مانع تولید شود اما به لطف پروردگار و همت همه دولتمردان و ارکان نظام و کارکنان شریف وزارت نفت، این امیدشان به ناامیدی و یأس تبدیل شد. حتی همین اتفاقات خوب، به هر جهت در مذاکرات وین موثر بود. اینها ناامید شدند، چون مهم‌ترین قسمت صنعت نفت را نشانه گرفته بودند و اگر کاهش تولید و صادرات نفت و همین‌طور کاهش درآمدهای نفتی رقم می‌خورد و از اینجا امید می‌دیدند؛ احساس می‌کردند که به خواسته‌شان رسیده‌اند و مطمئن باشید آن زمان هیچ وقت به این مذاکرات تن نمی‌دادند. خط مقدم در جنگ اقتصادی امروز صنعت نفت کشور است؛ هم در عرصه تولید، هم در عرصه صادرات و درآمدهای ارزی.
ما 27 میلیون کارت سوخت خودرو در کشور داریم. تأمین سوخت برای خودروها، صنایع و نیروگاه‌ها کار کوچکی نیست و بالاخره همه بخش‌ها به این صنعت وصل هستند. صنعت بسیار مهمی است. یکی از امتیازات کشور، صنعت نفت و گازش است. بنابراین باید توجه ویژه‌ای هم به این صنعت شود. الحمدلله نگاه آقای دکتر رئیسی مثبت است. نگاه این دولت، نگاه توسعه‌ای است که امیدواریم با کمک نمایندگان محترم مجلس، بیشتر از این صنعت حمایت شود و قطعا تاثیراتش در رشد اقتصادی و اشتغالزایی نمود پیدا می‌کند.
بالاخره هر کشوری امتیازاتی دارد و کشور ما هم الحمدلله مزیت‌های متعددی دارد که یکی از امتیازهای ویژه‌اش، صنعت نفت و گازش است. یکی از دستاوردهای مهم انقلاب هم همین صنعت نفت و گاز است.
بنابراین هرچه بتوانیم از این نعمت خدادادی و از این مزیت اقتصادی بیشتر استفاده کنیم، می‌توانیم زیرساخت کشور را بسازیم. نگاه ما نگاه توسعه است و همه می‌دانند من مدیر توسعه‌ام و به مدیران و معاونان نیز همین را دیکته کردم که کار روزمره اصلا قابل قبول نیست، همه باید درگیر باشند. خواسته‌ام از آنها، پروژه‌اهی جدید است. لذا به هموطنان گرامی می‌گویم که امیدواریم سال 1401 سال پربرکت و خوبی برای مردم و برای صنعت نفت و اقتصاد کشور باشد.
* به‌عنوان سوال آخر، آیا قیمت بنزین در 1401 تغییری دارد؟
هیچ‌گونه افزایش قیمت بنزین را در سال 1401 نخواهیم داشت.
