به گزارش مشرق، مساله تورم که از آن به افزایش سطح عمومی قیمت در یک بازه زمانی مشخص تعبیر می شود، یکی از معضلات اقتصادی است که تا یکی دو سال پیش تقریبا در خیلی از کشورهای دنیا به ویژه اقتصادهای توسعه یافته اروپا و آمریکا حل شده بود، و مردم این کشورها با مساله ای به نام تورم و گرانی مواجه نبودند، اما با شیوع ویروس کرونا و به ویژه پس از حمله اخیر روسیه به اوکراین و تحریم‌هایی که علیه روسیه اتفاق افتاد، به نظر می رسد، مساله تورم دوباره به یک معضل جهانی تبدیل شده و امروز بسیاری از مردم کشورهای دنیا به ویژه در اروپا و آمریکا که تجربه تورم بالا نداشته اند، این روزها با گرانی های عجیب و غریبی روبرو هستند که رسانه‌های اروپایی از آن به تجربیات وحشتناک تعبیر می کنند.
بررسی آمارهای رسمی بانک جهانی و فائو نشان می دهد، قیمت مواد غذایی در جهان طی سال ۲۰۲۱ روند صعودی کم سابقه‌ای داشته است. جدیدترین آمارهای بانک جهانی از رشد تا ۱۰۰درصدی ۲۲ قلم ماده غذایی در سال ۲۰۲۱ حکایت دارد و بر اساس آمار فائو قیمت مواد غذایی در بازار جهانی طی این سال با رشد متوسط ۳۱ درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده است.
بر اساس این گزارش ها، قیمت گندم ۵۸ درصد، ذرت ۴۵ درصد، قیمت انواع روغن ۵۱ تا ۸۵ درصد، دانه سویا ۲۹ درصد، جو حدود ۱۰۰ درصد، گوشت مرغ ۴۱ درصد، گوشت قرمز ۲۵ تا ۳۲ درصد و شکر ۵۲ درصد طی سال ۲۰۲۱ افزایش داشته است که این میزان رشد قیمت در سالهای گذشته بی سابقه بوده است.
* رشد چند برابری نرخ تورم در ۱۰ اقتصاد پیشرفته دنیا
بررسی آمارهای اولیه صندوق بین المللی پول هم نشان می دهد، نرخ تورم در سال ۲۰۲۱ در مقایسه با سال ۲۰۲۰ در بسیاری از کشورهای دنیا به ویژه اقتصادهای توسعه یافته رشد چند برابری داشته و در حالی که خیلی از این کشورها تورم منفی، یا زیر یک درصد را تجربه می کردند، طی سال گذشته با جهش ۲ تا ۱۰ برابری نرخ تورم مواجه شده اند.
تورم و بحران اقتصادی در کشورهای اروپایی در پی شیوع کرونا در یکی دو سال اخیر و به ویژه پس از حمله روسیه به اوکراین و اعمال تحریم های متعدد علیه مسکو، با توجه به وابستگی قاره سبز به این دو کشور در تامین سوخت و مواد غذایی افزایش چشمگیری یافته است.در کنار این مسئله باید توجه داشت که به تازگی موج امیکرون در دنیا فروکش کرده است و کشورها در ارائه برنامه‌های خود برای ترمیم اقتصادهای آسیب دیده خود پس از این بحران بودند که با آغاز بحران در اوکراین دچار مشکل شدند.
* نرخ تورم در آمریکا رکورد ۴۰ ساله را شکست
گزارشی که اخیرا رویترز منتشر کرده، نشان می دهد قیمت‌های مصرف‌کننده در آمریکا در ماه ژانویه به شدت افزایش یافت که منجر به تورم بی سابقه در ۴۰ سال گذشته شد. افزایش شدید قیمت‌ها که توسط وزارت کار این کشور گزارش شد، به دلیل افزایش هزینه‌های اجاره، برق و غذا صورت گرفت. تورم سالانه در ایالات متحده در ژانویه ۲۰۲۲ طی ۴۰ سال گذشته با بیشترین سرعت رشد کرد و در مقایسه با دوره مشابه در سال ۲۰۲۱ به میزان ۷.۵ درصد افزایش یافت.
بر اساس این گزارش، تورم در آمریکا برای هشتمین ماه متوالی بالای ۵ درصد است. این در حالی است که فدرال رزرو نرخ تورم ۲ درصدی را برای این کشور به عنوان هدف تعیین کرده بود.
مرکز تحقیقات پیو PEW هم اخیرا گزارشی بر اساس داده های ۳۸ کشور عضو در سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی (OECD) به علاوه ۸ کشور دیگر که از نظر اقتصادی مهم هستند، ارائه کرده است که نشان میدهد، قیمت‌ها در آمریکا در دوره سه ماهه ژوئیه تا سپتامبر۲۰۲۱ با سرعت بیشتری نسبت به ۳۸ کشور دیگری که در گزارش مرکز تحقیقات پیو PEW مورد بررسی قرار گرفتند، افزایش یافت. طبق این گزارش، آمریکا پس از برزیل و ترکیه که هر دو به طور کلی دارای نرخ تورم قابل توجهی هستند، دارای بیشترین نرخ تورم در این دوره بوده است.
* رکوردشکنی تورم در منطقه یورو/ پیش بینی تورم ۷.۴ درصدی در نیمه ۲۰۲۲
اداره آمار اروپا (یورو استات) پیشتر در گزارشی اعلام کرد که تورم سالیانه در ۱۹ کشور عضو اتحادیه اروپا در ۲۰۲۱ به رکورد ۴٫۹ درصد رسیده که این مقدار افزایش قیمت آخرین‌بار در ژوییه ۱۹۹۱ در این بلوک ثبت‌شده بود. این شرایط درست برعکس اتفاقی است که در سال گذشته میلادی افتاد، یعنی زمانی‌که اروپا تورم منفی ۰٫۳ درصد را تجربه کرده بود.
طبق گفته متخصصان، قیمت‌های بالای انرژی و ادامه اختلال در زنجیره‌های عرضه عوامل اصلی بالا رفتن تورم در اتحادیه اروپا بوده‌اند و روند بهبود اقتصاد از بحران کرونا در این منطقه را آهسته کرده‌اند.
همچنین اقتصاددان‌های جهانی عقیده دارند بالا رفتن قیمت انرژی به خاطر اختلال در عرضه نفت روسیه و همچنین افزایش قیمت محصولات کشاورزی در نتیجه بحران اوکراین، نرخ تورم در اروپا را در سال ۲۰۲۱ تا رکورد ۶.۷ درصد بالا ببرد و این نرخ تا نیمخ اول سالذ ۲۰۲۲ هم به رکورد ۷.۵ درصد برسد. این بدان معناست که نرخ تورم در منطقه یورو سه‌برابر بیشتر از ۲ درصدی خواهد بود که بانک مرکزی اروپا هدف‌گذاری کرده بود.
بلومبرگ در همین باره گزارش داد، جنگ روسیه در اوکراین و تاثیر آن بر افزایش قیمت انرژی باعث شده تورم در منطقه یورو در ماه مارس ۲۰۲۲ به بالاترین رقم یعنی ۷.۵ درصد برسد که ۲۳۰ میلیارد یورو به مصرف کنندگان اروپایی ضرر زد.
* افزایش تورم در انگیلس به بالای ۵ درصد برای اولین بار در ۱۰ سال گذشته
شاخص قیمت مصرف کننده در انگلیس در سال ۲۰۲۱ به بالای ۵ درصد افزایش یافت که نشان دهنده تندترین شیب افزایش طی یک دهه و بیش از دو برابری هدف بانک مرکزی این کشور محسوب می شد. در عین حال بانک مرکزی انگلیس پیش بینی کرد، که نرخ تورم انگلیس در ماه آوریل ۲۰۲۲ به بالاترین رقم در ۳۰ سال گذشته یعنی ۶ درصد خواهد رسید.
گروه صنعتی میک یوکِی MakeUK اخیرا اعلام کرد که شرکت‌های تولیدکننده بریتانیایی قراردادهای دستمزد بالاتری را به کارکنان خود پیشنهاد می دهند، اما بسیاری دیگر در حالی که تورم فزاینده را رصد می‌کنند و برای افزایش حداقل دستمزد و مالیات آماده می‌شوند، از پرداخت فعلاً خودداری می‌کنند.
* تورم ۶۱ درصدی ترکیه در ماه مارس
شرکت دولتی وارد کننده انرژی ترکیه اخیرا اعلام کرده است که قیمت گاز طبیعی برای تاسیسات صنعتی را ۵۰ درصد و برای خانوارها را ۳۵ درصد افزایش داده است.
این افزایش قیمت باعث رشد چشم‌انداز تورم در این کشور شده است، به‌طوری که انتظار می‌رود در ماه مارس به بالای ۶۰ درصد برسد. همچنین قیمت گاز طبیعی برای تولید برق تا اول آوریل ۴۴.۳ درصد افزایش یافته است. ترکیه تقریبا تمام نیاز خود به انرژی را وارد می‌کند و این موضوع این کشور را در برابر نوسانات قیمتی آسیب‌پذیر می‌کند.
آمارهای دولتی نشان میدهد که هزینه‌های انرژی این کشور در ماه سپتامبر شروع به افزایش کرد و در دو ماه اول سال ۲۰۲۲ با ۲۱۲ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۱۶.۸ میلیارد دلار رسید. به گفته اقتصاددانان، افزایش قیمت گاز خانگی تورم را ۵۵ واحد پایه افزایش میدهد.
تورم قیمت مصرف‌کننده در ترکیه با ۵۴.۴ درصد در ماه فوریه، عمدتا به دلیل کاهش ۴۴ درصدی ارزش لیر در برابر دلار در سال گذشته صورت گرفت. این کاهش ارزش پس از یک سری اقدامات برای کاهش نرخ سود از سوی بانک مرکزی که مدت‌ها توسط رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور دنبال می‌شد، تشدید شد.
بر اساس نظرسنجی رویترز، تورم ترکیه در پی افزایش قیمت کالاها به دلیل تهاجم روسیه به اوکراین باز هم افزایش یافته است و انتظار می‌رود در ماه مارس به ۶۱.۵ درصد برسد. این رقم پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به ۵۲.۲ درصد کاهش یابد.
* تکرار تجربه تورم بالا در آلمان پس از ۴۱ سال
اطلاعات اولیه منتشر شده توسط اداره آمار فدرال آلمان نشان میدهد نرخ تورم در این کشور به بالاترین رقم طی ۳۰ سال گذشته رسیده است. این اداره با اشاره به اینکه نرخ تورم در آلمان غربی در ۱۹۸۱ هم به‌همین اندازه بالا بوده اعلام کرد:«قیمت گاز طبیعی و محصولات نفتی افزایش قابل توجهی داشته و باعث بالا رفتن نرخ تورم شده است.»
اداره آمار آلمان همچنین مشکلات عرضه به‌خاطر اختلال در زنجیره‌های عرضه به دلیل بحران کرونا را عامل اصلی این افزایش قیمت قابل توجه اعلام کرده است. آمار نهایی تورم در ماه مارس، در دوازدهم ماه جاری اعلام خواهد شد.
گفتنی است، بی‌ثباتی در عرضه انرژی و بالا رفتن هزینه‌ها باعث شده آلمان به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی در سال جاری میلادی را از ۴.۶ درصد تا ۱.۸ درصد پایین بیاورد.
* رشد متوالی تورم ایتالیا در ۹ ماه اخیر
موسسه ملی آمار ایتالیا نیز اعلام کرد که تورم در ماه مارس به سطحی رسید که از جولای سال ۱۹۹۱ مشاهده نشده بود. این موسسه در گزارشی نشان داد که تورم برای نهمین ماه متوالی به افزایش ادامه داده است.
پیش از این امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در پاسخ به یکی از شهروندان فرانسوی در خصوص افزایش قیمت‌ها و ناتوانی در پرداخت هزینه‌های زندگی گفته بود: «ما راه حلی معجزه‌آسا برای قیمت انرژی و بنزین نداریم چرا که نفت و گاز نداریم. تنها راه برای ما ارزان‌تر خریدن انرژی است. باید کشورهای اروپایی را متحد کنیم و وابستگی به روسیه را پایان دهیم. امیدوارم پس از آن قیمت‌ها کاهش پیدا کند.»
با توجه به مواردی که ذکر شد، افزایش قیمت‌های مواد غذایی و انرژی در سطح جهانی باعث شده تا تورم جهانی افزایش پیدا کند. با توجه به ساختار اقتصادی کشورهای اروپایی و آمریکا که سیاست اقتصاد آزاد را دنبال می‌کنند عموما بار افزایش قیمت‌ها به مصرف کننده نهایی منتقل می‌شود.
