تصمیم‌های مربوط به هند پنالتی همواره بخشی از مناقشه برانگیزترین سوت‌های داوری را در لیگ‌های جهان شکل داده و این مسئله حالا در فوتبال ایران و در یکی از مهمترین بازی‌های این فصل، دربی تهران، داغ شده و هواداران فوتبال را به دو گروه موافق و مخالف تصمیم داور تقسیم کرده است.
بخش ورزشی وبسایت بی بی سی در پی رخ دادن مسائلی مشابه در لیگ برتر انگلیس و بالا گرفتن اعتراضات در بین مربیان، اقدام به انتشار مطلبی در توضیح آخرین قانون هند که توسط IFAB، هیئت بین‌المللی فوتبال، پرداخته که خواندن این مطلب اندکی از ابهامات به وجود آمده را برای شما برطرف خواهد کرد. با این حال به خاطر داشته باشید که مسئله هند پنالتی و تصمیم داور در اعلام خطا و یا گذشتن از آن، موضوعی نیست که در فوتبال به طور کامل حل شود.
اجرای قانون جدید در رابطه با خطای هند در لیگ برتر مورد انتقاد بسیار قرار گرفته. روی هاجسون، سرمربی کریستال پالاس، قانون جدید را بی معنی خوانده و استیو بروس، سرمربی نیوکاسل، می‌گوید که فوتبال با این قوانین جدید "راهش را گم کرده" است.
اما قانون جدید خطای هند چیست و چه چیزی تغییر کرده است؟
در واقع این قانون چندان هم جدید نیست و از فصل گذشته در سرتاسر اروپا اعمال می‌شده، اما لیگ برتر اکنون رویکردی سختگیرانه‌تر در این رابطه در پیش گرفته است. این به این معناست که یک بازیکن به دلیل خطای هند جریمه خواهد شد اگر:
دست/بازو به وضوح از بدن فاصله گرفته و خارج از "خط بدن" باشد.
بازیکن به شکل مشهود به سمت مسیر توپ خم شده باشد.
توپ مسافتی را طی کند.
توپ به دست/بازوی بازیکن که بالاتر از شانه بلند شده، برخورد کند.
بازیکن می‌افتد و دست/بازو به صورت جانبی یا عمودی از بدن فاصله بگیرد.
برخورد توپ با دست/بازوی بازیکن که از بدن جدا شده و یا بالاتر از شانه قرار گرفته، هرچند مسیر توپ منحرف نشود.
بلافاصله پس از لمس توپ با بازو، حتی به صورت تصادفی، بازیکن گل بزند و یا موقعیت گلزنی ایجاد کند.
قانون خطای هند چگونه تغییر کرده است؟
قانون‌گذاران فوتبال، IFAB، قانون خطای هند را برای اجرا در این فصل به این شکل تعریف کردند که مرز بین شانه و بازو، خط زیر بغل است. توپ به هر قسمتی از زیر این خط فرضی بخورد، عمدی یا غیر عمدی اهمیتی ندارد، خطای هند گرفته خواهد شد.
IFAB همچنین تاکید کرده که خطای هند هنگامی اتفاق می‌افتد که بازیکنی به شکل غیرطبیعی بدن خود را بزرگتر کرده و یا بازویش را بالاتر از شانه قرار دهد.
همچنین روشن شده که برخورد تصادفی توپ به دست توسط بازیکن مهاجم تنها در صورتی جریمه می‌شود که بلافاصله پس از آن بازیکن گل زده و یا موقعیت گل ایجاد کند.
آیا قانون جدید باعث بالا رفتن تعداد پنالتی‌ها شده؟
بله. فصل قبل و تحت قانون قدیم در لیگ برتر ۱۹ خطای پنالتی گرفته شد و در فصل پیش تا این مقطع از فصل هیچ خطای پنالتی به دلیل خطای هند گرفته نشده بود.
این فصل، اما تا اینجا ۲۰ خطای پنالتی در لیگ برتر گرفته شده که ۳۰% این پنالتی‌ها به دلیل خطای هند بوده. از ابتدای فصل ۲۰۰۶-۰۷ به بعد، بالاترین درصد پنالتی به دلیل خطای هند با ۲۱.۱% در فصل ۲۰۰۸-۰۹ اتفاق افتاد.
میانگین ۰.۷۷ خطای پنالتی در هر بازی، بابت هر خطایی و نه فقط هند، تا اینجای فصل ۲۱-۲۰۲۰ بسیار بالاتر از آمار فصل‌های قبل است. نزدیک‌ترین آمار با متوسط ۰.۲۹ خطای پنالتی در هر بازی متعلق به فصل‌های ۰۷-۲۰۰۶ و ۰۹-۲۰۰۸ است.
در اروپا که از فصل پیش این قانون با سخت‌گیری اعمال می‌شود، در فصل ۲۰-۲۰۱۹ تعداد خطای هند در سری‌آ از ۳۷ عدد به ۵۷ عدد و در لالیگا از ۳۵ عدد به ۴۸ عدد رسید.
در آلمان نیز در ابتدای اعمال قانون جدید خطای هند، آمار بوندسلیگا ابتدا بالا رفت، اما به تدریج و با تطبیق یافتن بازیکنان با قانون جدید این آمار در فصل قبل پایین آمد.
پس چرا بیش از گذشته خطای هند می‌بینیم؟
در وهله اول استفاده از VAR به این معناست که داوران اکنون می‌توانند راجع به صحنه‌هایی که پیش از این نمی‌دیدند، قضاوت کنند.
فیفا اجرای VAR را به عهده گرفته و به همه لیگ‌ها دستور داده است تا تفسیر دقیق قوانین را برای اطمینان از ثبات و یکپارچگی اعمال کنند. مخاطب این دستور در واقع لیگ برتر بود چرا که لیگ‌های دیگر قبلاً این کار را انجام می‌دادند.
فصل گذشته، لیگ برتر تفسیر آزادترانه خود را در برخی از قوانین اعمال کرد. از جمله در خطای هند، استفاده از مانیتور‌های کنار زمین و دروازه بانانی که در ضربات پنالتی روی خط دروازه نمی‌ایستند. اکنون دیگر این اتفاق نخواهد افتاد.
هر بار توپ در محوطه جریمه با دست بازیکن برخورد می‌کند باید خطای پنالتی گرفته شود؟
خیر. استثنا‌ها دراین زمینه این است که توپ پس از برخورد با سر یا بدن بازیکن مستقیما به بازویش برخورد کند و یا اگر بازیکن در حال افتادن باشد و بازویش برای محافظت از او بین او و زمین قرار گرفته باشد. همچنین تفسیر‌های گوناگونی می‌شود از "به شکل غیرطبیعی بزرگتر جلوه دادن بدن" داشت.
پس اگر بازوی بازیکن در هنگام برخورد توپ به دست/بازو در کنار بدنش قرار داشته باشد، ممکن است مرتکب خطای پنالتی نشوند.
چه کسی این قانون‌ها را می‌نویسد و آیا امکان تغییر قانون وجود دارد؟
IFAB مسئول قانونگذاری در فوتبال و تصمیم‌گیرنده راجع به تغییر قوانین است. IFAB از نمایندگان هر یک از اتحادیه‌های فوتبال انگلستان (چهار اتحادیه) و هیئت حاکمه FIFA تشکیل شده است.
هر اتحادیه انگلیس یک رای و فیفا چهار رای دارد. هرگونه تغییر باید توسط سه چهارم آرا تأیید شود.
ورزش سه
