پیش از ظهر دوشنبه ۱۵ دی ماه « سعید خطیب‌زاده » سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به سؤالی درباره منابع ارزی مسدود شده ایران در کره جنوبی که پیش از این هم نارضایتی تهران را از این رویکرد سئول بیان کرده بود، گفت که این موضوع به کندی پیش میرود و از اتفاقاتی که تاکنون رخ داده رضایتمندی نداریم.
وی همچنین از سفر قائم مقام وزارت خارجه کره جنوبی به ایران خبر داد و افزود: او در این سفر با مقامات ایرانی گفت‌وگو می‌کند و امیدواریم خاتمه‌ای باشد به کندی‌هایی که در این مسیر تاکنون وجود داشته است.
گفتنی است، دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره که عبدالناصر همتی آن را هفت میلیارد دلار عنوان می‌کند، در ازای خرید میعانات گازی از ایران بوده و از سپتامبر ۲۰۱۸ به بهانه تحریم‌های آمریکا در حساب‌های دو بانک کره‌ای مانده است.
بعدازظهر همان روز روابط عمومی نیروی دریایی سپاه در اطلاعیه‌ای از توقیف یک فروند شناور متعلق به کره جنوبی در صبح دوشنبه ۱۵ دی ماه ۹۹ در آب‌های خلیج فارس خبر داد و اعلام کرد: این نفتکش که از مبدأ بندر الجبیل عربستان در خلیج فارس در حرکت بود، به دلیل نقض پیاپی قوانین زیست محیطی دریایی توسط ناوگروه ذوالفقار منطقه یکم نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توقیف شد. این کشتی با پرچم کره جنوبی به نام HANKUK CHEMI حامل ۷ هزار و ۲۰۰ تن مواد شیمیایی نفتی بوده و پس از توقیف در لنگرگاه بندرعباس پهلو گرفت و پرونده آن برای طی مراحل قانونی تحویل مراجع قضایی کشور خواهد شد. توقیف این شناور به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی و با حکم دادستانی استان هرمزگان در ساعت ۱۰ صبح امروز پانزدهم دی ماه انجام شد.
پس از آن وزارت امور خارجه کره جنوبی ضمن تأیید توقیف این نفتکش خواستار آزادی آن شد.وزارت دفاع کره جنوبی هم در بیانیه‌ای اعلام کرد که در پی توقیف این نفتکش، یک «واحد مبارزه با دزدان دریایی» به آب‌های مجاور تنگه هرمز اعزام کرده است.
*مداخله جویی‌های پاریس و واشنگتن
توقیف این نفتکش واکنش‌هایی را از سوی فرانسه و آمریکا به همراه داشت. وزارت امور خارجه فرانسه در اظهاراتی مداخله‌جویانه از ایران درخواست کرد نفتکش متعلق به کره جنوبی و خدمه آن را فوراً آزاد کند.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در مصاحبه با رویترز مدعی شد: «رژیم ایران، در راستای اخاذی از جامعه بین‌المللی جهت رها شدن از فشار تحریم‌ها همچنان حقوق دریانوردی و آزادی‌های تردد دریایی را تهدید می‌کند. ما نیز همانند کره جنوبی از ایران می‌خواهیم این نفتکش را فوراً آزاد کند.» «ربکا رباریش» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا نیز به توقیف شناتور نفتکش کره جنوبی واکنش نشان داد و گفت که پنتاگون از این مسئله مطلع است و این وضعیت را تحت نظر دارد.
* در چارچوب قوانین با کشتی برخورد می‌کنیم
خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز عصر آن روز در این خصوص گفت: جمهوری اسلامی ایران مانند سایر کشورها نسبت به تخلفات مشابه و به ویژه آلوده کردن محیط زیست دریایی حساسیت دارد، لذا در چارچوب قوانین با این کشتی برخورد می‌کند.
وی رفتار دولت کره در این زمینه را قابل درک ندانست و گفت: این رفتار مردود است و دولت کره را به برخورد منطقی و مسئولانه با این موضوع فنی ترغیب می‌کنیم. سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان نهاد متولی اینگونه مسائل، به صورت حرفه‌ای پیگیر کمک‌های لازم به کشتی و خدمه آن است و اطلاع رسانی لازم را در این زمینه انجام می‌دهد.
یک روز بعد هم خبری منتشر شد مبنی بر دیدار مدیرکل امور غرب آسیا و آفریقا در وزارت خارجه کره جنوبی با سفیر ایران در سئول و عنوان شد که این مقام کره‌ای در این دیدار از توقیف نفتکش این کشور در تنگه هرمز ابراز تأسف کرده و خواستار آزادی آن شده است. بعد از آن نیز یکی از مقام‌های کره جنوبی عنوان کرد که وزارت خارجه این کشور در پی توقیف نفتکش خود، در حال بازنگری و بررسی مجدد سفر دیپلمات خود به تهران است.
پس از آن سخنگوی وزارت خارجه کره جنوبی از سفر یک هیأت دیپلماتیک به ایران برای رایزنی درباره آزادی نفتکش توقیف شده خبر داد و خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی هم اعلام کرد که «کو کیونگ‌سوک» مدیرکل امور غرب آسیا و آفریقا در وزارت خارجه ، سرپرست این هیأت خواهد بود و «چوی جونگ‌کن» قائم مقام وزیر خارجه کره جنوبی نیز قرار است در سفر هفته آینده خود به تهران، درباره توقیف نفتکش گفت‌وگو کند.
در همین خصوص نیز سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مورد اخبار منتشره مبنی بر سفر هیأتی از کره به ایران اظهار داشت: سفر قائم مقام وزیر خارجه کره از قبل مطرح بود که اطلاع رسانی شد و در آینده نزدیک انجام می شود، اما ارتباطی با این موضوع نداشته و توافقی برای انجام سفر جداگانه بین دو کشور نیز وجود ندارد، چرا که اصولا این موضوع در قالب فنی و در مسیر حقوقی تعریف شده پیش میرود و به سفر دیپلماتیک نیاز ندارد.
روز پنجشنبه ۱۸ دی ماه نیز خبری منتشر شد مبنی بر سفر هیأتی دیپلماتیک از سئول به تهران و مهمان سفیر این کشور در تهران و رسانه‌های کره این سفر را به نفتکش توقیف شده کره‌ای در ایران مرتبط دانستند که در همین خصوص سعید خطیب‌زاده در اظهاراتی عنوان کرد: هیأتی که وارد کشورمان شده است بخشی از هیات قائم مقام وزارت خارجه کره جنوبی است که قرار است روز یکشنبه به تهران سفر کند. سفر این هیأت قبل از توقیف کشتی متخلف کره‌ای مورد توافق قرار گرفته و دستورکار اصلی آن مذاکره در مورد چگونگی دسترسی به منابع مالی ایران در کره است.
بالاخره «چویی جونگ کان» قائم مقام وزیر خارجه کره جنوبی روز یکشنبه ۲۱ دی ماه راهی تهران شد و بعدازظهر همان روز با «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.
خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی نیز در این خصوص اعلام کرد که این دیپلمات کره جنوبی قصد دارد ضمن بحث درباره موضوع پول‌های بلوکه شده جمهوری اسلامی ایران در کره جنوبی به واسطه تحریم‌های ایالات متحده، در خصوص آزادی نفتکش و خدمه آن با مقام‌های عالیرتبه وزارت خارجه ایران گفت‌وگو کند.
* مسدود ماندن منابع ارزی ایران در کره ناشی از فقدان اراده سیاسی سئول/از سیاسی کردن موضوع و تبلیغات بی حاصل خودداری کنید
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در دیدار این دیپلمات کره‌ای با اشاره به مسدود شدن منابع مالی ایران در کره اظهار داشت: حدود دو سال و نیم است که بانک‌های کره‌ای به طور غیر قانونی منابع ارزی ایران را به دلیل آنچه ترس از تحریم‌های آمریکا ذکر می‌شود، مسدود کرده‌اند. این اقدام که تنها تسلیم شدن در برابر باج خواهی آمریکا است قابل قبول نمی‌باشد و طبعا توسعه روابط نیز تنها زمانی معنادار خواهد بود که این مشکل حل شود.
عراقچی با اشاره به ناموفق ماندن مذاکرات مختلفی که در این مدت با مقامات کره‌ای به ویژه توسط بانک مرکزی کشورمان صورت گرفته است، گفت: از نظر ما مسدود ماندن منابع ارزی ایران در کره بیش از آن که به دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکا باشد ناشی از فقدان اراده سیاسی نزد دولت کره جنوبی است.
مقام کره‌ای هم تاکید کرد که فراهم آوردن دسترسی ایران به منابع ارزی خود در کره از جمله اولویت‌های دولت آن کشور نیز است و سئول مصمم است که این موضوع را تا حل نهایی پیگیری کند.
عراقچی همچنین در پاسخ به درخواست قائم مقام وزیر خارجه کره مبنی بر کمک به حل موضوع توقیف نفتکش کره‌ای خاطرنشان کرد که توقیف این کشتی در خلیج فارس و آب‌های ایران صرفا اقدامی بر پایه ملاحظات فنی و به دلیل آلودگی زیست محیطی بوده و رسیدگی به موضوع از سوی مقامات قوه قضاییه آغاز شده و به طرف کره‌ای توصیه کرد از سیاسی کردن موضوع و تبلیغات بی حاصل خودداری کرده و اجازه دهد روال قانونی رسیدگی در دادگاه مربوطه در آرامش طی شود.
*خطیب‌زاده: کره منتظر ۲۰ ژانویه ننشیند
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز روز دوشنبه ۲۲ دی ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران تصریح کرد: پول‌های بلوکه شده ایران باید به سرعت در اختیار ایران قرار بگیرد. صحبت‌هایی شده و اینکه دولت کره به فرمول کاملا مشخصی برای پیشنهاد رسیده نمی‌توانم با قطعیت بیان کنم و اینها در تاریخ روابط دو کشور باقی خواهد ماند. طرف کره را همچنان ترغیب می‌کنیم که منتظر ۲۰ ژانویه ننشیند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه گفته می‌شود ایران نفتکش را گروکشی کرده برای دریافت پول بلوکه شده خودش و همچنین اظهارات مداخله جویانه فرانسه و آمریکا در این خصوص، اظهار داشت: من فرانسه را دعوت می‌کنم به رعایت حقوق بین‌الملل. محیط زیست دریایی وفق مقررات و حقوق بین‌الملل باید صیانت شود. کشتی کره‌ای به خاطر آلوده کردن محیط زیست دریایی در خلیج فارس و خطایی که در این زمینه داشته و با اخطار قبلی و با حکم قضایی به ساحل هدایت شده است. یک امر کاملا مرسوم فنی بوده است. اتفاقا آنهایی که به دنبال سیاسی کردن موضوع هستند، مسیر غلطی را می‌روند.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: کشتی کره‌ای می‌تواند در مسیر قانونی وکیل بگیرد. ما موظف هستیم از محیط زیست دریایی حفاظت کنیم و این در مسیر فنی جلو میرود. به طرف کره‌ای و به سایر طرف‌ها که دخالت کرده‌اند فارغ از آمریکا و فرانسه که هیچ محلی از اعراب ندارد، مکرر گفته‌ایم هر چقدر سیاسی کنند به حل و فصل موضوع فنی کمک نمی‌کند. امیدواریم اسناد و مدارک لازم را به دادگاه ارائه کنند. مسیر عادی را طی کنند و در مسیر عادی هم ان‌شاءالله به پاسخ خود برسند. ما کمک‌های لازم را از لحاظ کنسولی و غیرکنسولی انجام داده‌ایم که سرنشینان کشتی در وضعیت مناسبی باشند.
* آب پاکی که ظریف روی دست دیپلمات کره‌ای ریخت
این دیپلمات کره‌ای روز دوشنبه با حضور در محل وزارت امور خارجه با «محمدجواد ظریف» رئیس دستگاه دیپلماسی دیدار و گفت‌وگو کرد و در این دیدار باز موضوع دارایی ارزی بلوکه شده ایران مطرح شد و ظریف بزرگ‌ترین مانع توسعه روابط دو کشور در شرایط فعلى را محدودیت ایجاد شده براى منابع ارزى ایران نزد بانک‌هاى کره‌اى ذکر کرد و از دولت کره خواست که هرچه سریع‌تر در جهت رفع این موانع اقدامات لازم را معمول کند.
وزیر امور خارجه تاکید کرد که با توجه به پیامدهای بهداشتی و اقتصادی کرونا، در حال حاضر اولویت اصلی مناسبات دو کشور فراهم شدن دسترسى به این منابع است.
قائم مقام وزیر امور خارجه کره هم خواستار تسریع در حل موضوع نفتکش توقیف شده این کشور شد که ظریف پاسخ داد: کشتى کره‌ای به دلیل آلوده سازى آب‌هاى خلیج فارس توقیف شده، لذا صرفا موضوعی فنى است که رسیدگى به آن در چارچوب مقررات حقوقی و قضایی در حال پیگیری است و طبعا دولت امکان دخالت در این فرآیند قضایی را ندارد.
*همتی: کره باید سود این دارایی را نیز بپردازد
«عبدالناصر همتی» رئیس کل بانک مرکزی هم که روز دوشنبه با هیأت کره‌ای دیدار کرد پس از این دیدار در اظهاراتی عنوان کرد: در این دیدار گفتم منابع ما متوقف شده و حتما باید سود آن را بپردازند.
وی با بیان اینکه از این منابع استفاده می‌کنند، اظهار داشت: مطرح کردند می‌خواهند یکسری آمبولانس و وسایل تست کرونا بدهند، ما گفتیم مشکل ما اصلا اینها نیست ۵۰ و ۲۰ میلیون دلار نیست. هفت میلیارد دلار پول ماست آنجا مانده و شما مطالب حاشیه‌ای را مطرح می‌کنید و به طور جدی خواستار هستیم اینها بازگردد. اینکه مسائل خود را به مسائل آمریکا وصل کنید از نظر ما قابل قبول نیست، خیلی از کشورها منابع داشتیم و با این مشکلات منابع ما را آزاد کرده و استفاده کردند و شما حق ندارید این منابع را بیش از این نگهدارید.
* خرازی: تردد کشتی‌های کره‌ای همانند دیگر کشتی‌ها در خلیج‌فارس ادامه دارد
«سید کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی نیز از دیگر مقامات ایرانی بود که این هیأت را به حضور پذیرفت و در این دیدار بیان اینکه هفت میلیارد دلار دارایی‌های ایران در بانک‌های کره‌ای گروگان گرفته شده و ما حتی برای خرید دارو نمی‌توانیم از حساب‌های خود برداشت کنیم، گفت: در سال‌های اخیر شرکت‌های کره‌ای فرصت‌های خوبی را در ایران از دست دادند.
وی افزود: در سال‌های اخیر شرکت‌های کره‌ای فرصت‌های خوبی را در ایران از دست دادند. اگر هم روابط دو کشور در آینده عادی شود، شرکت‌های کره‌ای از این پس باید به جای فروش کالاهای خود به ایران، درباره سرمایه‌گذاری، انتقال دانش فنی و مشارکت در تولید در ایران فکر کنند.
خرازی در پاسخ به درخواست قائم مقام وزیر امور خارجه کره جنوبی برای مساعدت در رفع توقیف کشتی کره‌ای و تسریع این روند اظهار داشت: توقیف کشتی کره‌ای موضوعی کاملاً فنی و حقوقی است که پرونده آن در اختیار قوه قضاییه است که به صورت مستقل پیگیری و رسیدگی به این پرونده را در دست دارد. تردد کشتی‌های کره‌ای همانند دیگر کشتی‌ها در خلیج‌فارس ادامه دارد و این نشان از سیاسی نبودن توقیف این کشتی است.
*به دیپلمات کره چه گفته شد؟
دیپلمات کره‌ای که با اطمینان برای آزادی فوری نفتکش توقیف شده در خلیج فارس، در این سفر سه روزه رایزنی‌هایی را با مقامات ایرانی صورت داد، در این ملاقات‌ها دریافت که این موضوع فقط از طریق دادگاه قابل حل است و با توجه به استقلال قوه قضاییه، کسی به درخواست‌های سیاسی دولت کره در این زمینه توجه نمی‌کند و این موضوع باید مسیر قانونی خود را طی کند.
همچنین در این دیدارها به وی گوشزد شد که وضعیت کره در خصوص دارایی‌های ارزی مسدود شده ایران نامناسب است و سئول هر چه سریع‌تر باید اقدام لازم و موثر را در این خصوص انجام دهد. چرا که سابقه بدی از خود بر جا گذاشته و آنگونه هم که سخنگوی دستگاه دیپلماسی پیش از این گفته بود ایران در مورد سنت سنت و ریال ریال حق ملت ایران محکم ایستاده، هم با آنهایی که ادعا می‌کنند نمی‌توانند و هم آنهایی که فکر می‌کنند نمی‌خواهند بدهند و البته دولت سئول آنچنانکه این دیپلمات ارشد ایرانی عنوان کرد منتظر ۲۰ ژانویه ننشیند.
