گروه بندی رقابتهای جام جهانی قطر 2022 مشخص کرد که در این جام احتمال دارد مسابقاتی بین کشورهایی برگزار ی شود که سابقه سالها اختلافات سیاسی و دیپلماتیک را با یکدیگر دارند.
جام جهانی هیجان انگیزترین تورنمنت ورزشی برای بسیاری از نقاط کره زمین است. این فقط یک رویداد فوتبالی است و مسی، رونالدو، امباپه یا نیمار هیچ ربطی به رهبرانی ندارند که سرنوشت جهان را مدیریت می کنند، اما درگیری های ژئوپلیتیکی و سیاسی پشت هر تقابل حساسیت ها را افزایش می دهد .
بنابراین، به عنوان مثال، اگر رؤسای جمهور تصمیم بگیرند برای تماشای مرحله اول قطر 2022 به این کشور سفر کنند، جو بایدن می تواند موضع خود را با همتای ایرانی اش رئیس جمهور ابراهیم رئیسی در میان بگذارد. آمریکا و ایران گروه B را تشکیل می دهند و همزمان نمایانگر یکی از پرتنش ترین تقابلهای ژئوپلیتیک کنونی هستند.
از زمان انقلاب اسلامی 1979 که با تسخیر سفارت آمریکا در تهران همراه بود، روابط دو کشور تیره شده است.
این رابطه در سال‌های اخیر، از زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا این کشور را از توافق هسته‌ای خارج کرد، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را تشدید کرد و دستور به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی را صادر کرد، متشنج‌تر از قبل شده است.
اگرچه بایدن رئیس جمهور فعلی به قصد از سرگیری توافق هسته‌ای وارد کاخ سفید شد و در حالی که آلمان، فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین برای دستیابی به آن در حال مذاکره هستند، این توافق هنوز انجام نشده و مدام به تعویق می افتد.
این دومین بار است که ایران و آمریکا در جام جهانی همگروه می شوند. تیم ملی ایران در سال 1998 در فرانسه 2 بر یک آمریکایی ها را شکست داد.
«من علاقه ای به مسائل سیاسی در مورد ایالات متحده ندارم. ما فقط می‌خواهیم به فوتبال فکر کنیم.» این حرفهای دراگان اسکوچیچ سرمربی تیم ملی ایران است. با این حال، تعجب آور نخواهد بود که در این سناریو مقامات سیاسی ایران و آمریکا جنگ کلامی خود را افزایش دهند.
انگلیس و اسکاتلند
در مورد گروه B واقعیت دیگری که باید در نظر داشت این است که این گروه کامل نیست. علاوه بر آمریکا و ایران و انگلیس، تیم چهارمی که از پلی آف اروپا بیرون خواهد آمد، یکی از بین بین اوکراین، ولز یا اسکاتلند خواهد بود. اگر اسکاتلند به جام برسد، ما در مورد تنشهای خارج از فوتبال این کشور با انگلیسی ها نیز صحبت خواهیم کرد ، حداقل بابت شعارهای هواداران و جوک های بعد از بازی که دو طرف علیه یکدیگر می سازند.
روابط بین انگلیسی ها و اسکاتلندی ها پشتوانه قرن ها دشمنی را داشت تا اینکه در سال 1603 دو پادشاهی متحد شدند، زیرا الیزابت اول انگلیس - که دستور کشتن مری، ملکه اسکاتلند را صادر کرده بود - بدون فرزند از دنیا رفت. تلاش‌های دو طرف برای تهاجم به قلمرو یکدیگر از بین رفته است، اما رابطه عشق و تنفر که امروزه تقابل آنها را به یکی از پر هیجان‌ترین نبردهای کلاسیک اروپایی تبدیل می‌کند، باقی مانده است.
سوئیس و صربستان
در گروه G رقابت کاملاً ژئوپلیتیکی و سیاسی نیست، اما خود فوتبالیست ها بار سنگین تاریخی کشورهایشان را به زمین بازی کشانده اند.
تیم ملی سوئیس دارای دو ستاره است: گرانیت ژاکا و ژردان شقیری، دو بازیکنی که سوئیس به آنها امید بسته است. شقیری در کوزوو از پدر و مادر آلبانیایی متولد شد و ژاکا در سوئیس از والدین آلبانیایی-کوزوویی متولد شد. هر دو خانواده برای فرار از آزار و اذیت نژادی که توسط ناسیونالیست های صرب علیه آلبانیایی‌ها در دهه 1990 انجام می شد به سوئیس مهاجرت کردند، درگیری‌ای که در آن حتی ناتو برای توقف خصومت ها مداخله کرد.
در جام جهانی 2018 روسیه، در یکی از بازی های گروه E، هر دو بازیکن در دیدار مقابل صربستان گلزنی کردند و شادی گلی انجام دادند که مورد توجه همه جهان قرار گرفت. شقیری و ژاکا با ژست عقاب که نماد پرچم آلبانی است مقابل صرب ها جشن گرفتند.
این شادی گل سیاسی برای انتقام سختی هایی بود که والدین آنها متحمل شده بودند. در واقع، در سال 1986 در یوگسلاوی آن زمان، پدر ژاکا به دلیل تظاهرات علیه دولت اسلوبودان میلوسویچ دستگیر شد. در آن زمان فریادهای کوزووها، کروات ها و بوسنیایی ها به شدت خفه شد و پدر ژاکا سه سال را در زندان گذراند و بعد از به سوئیس رفت و مقیم انجا شد، جایی که ستاره فعلی تیم سوئیس یعنی گرانیت ژاکا در سال1992 در آنجا متولد شد.
شقیری وقتی کوچک بود این وحشت را تجربه کرد. در 2 سالگی خانواده اش از بمب ها فرار کردند و به منطقه اوگست نقل مکان کردند، جایی که او توانست تابعیت سوئیسی را به دست آورد.
پس از آن مسابقه جنجالی، فیفا هر دو بازیکن را به دلیل «رفتار غیرورزشی برخلاف اصول بازی جوانمردانه» مجازات و 10126 دلار جریمه کرد، اما آنها را محروم نکرد.
موضوع آنقدر بالا گرفت که ادی راما، نخست وزیر آلبانی، کمپینی عمومی برای جمع آوری پول جریمه با شعار «از عقاب نترس» راه اندازی کرد. و وزیر بازرگانی کوزوو، باجرام حسنی، بخشی از حقوق خود را برای پرداخت این جریمه داد. احساساتی که ژاکا و شقیری هنگام جشن گرفتن با عقاب به ما دادند، قابل توصیف نیست. آنها فقط به این دلیل محکوم شدند که ریشه های خود را فراموش نکردند.»
با این پیشینه، هر حرکتی که شقیری و ژاکا انجام دهند می تواند باعث افزایش تنش در دیدار مرحله گروهی بین سوئیس و صربستان شود که قرار است جمعه 2 دسامبر برگزار شود.
اسپانیا و مراکش
بسیاری از هواداران از همین حالا به صعود تیمهایشان به مرحله یک شانزدهم و یک هشتم و بالاتر در جام جهانی فکر می کنند و البته برخی دیگر به نیمه نهایی و قهرمانی.
یکی از برخوردهایی که با احتمال کم اما نه غیرممکن، در مرحله یک هشتم نهایی شاید رقم بخورد رویارویی اسپانیا و مراکش خواهد بود. در جند وقت اخیر، تغییر سیاست پدرو سانچز نخست وزیر اسپانیا در رابطه با صحرای غربی، مادرید را به رباط نزدیک‌تر کرد، اما به دلیل تنش های تاریخی بین دو کشور، این اقدام جنجال‌هایی را نیز ایجاد کرد.
صحرای غربی منطقه ای بیابانی است که با مراکش، الجزایر و موریتانی هم مرز است. این سرزمین از سال 1904 تا 1975 تحت اشغال اسپانیا بود. پس از جنگ جهانی دوم، زمانی که استعمارزدایی بزرگ در قاره آفریقا با تشویق سازمان ملل آغاز شد، مردم صحراوی ادعای استقلال خود را آغاز کردند.
حتی امروز، صحرای غربی همچنان سرزمینی است که در انتظار استعمار زدایی است. در سال 1966، سازمان ملل از اسپانیا به عنوان یک قدرت استعمارگر خواست تا یک همه پرسی برای مردم محلی ترتیب دهد تا از حق تعیین سرنوشت خود استفاده کنند. زمان گذشت و رفراندوم برگزار نشد.
به موازات آن، مجمع عمومی سازمان ملل متحد از دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) خواست تا نظر مشورتی در مورد اینکه آیا صحرای غربی، در زمان استعمار اسپانیا، terra nullis (سرزمین هیچ کس) بود یا نه، ارائه دهد و اگر نه، چه رابطه ای با مراکش و موریتانی دارد. ICJ وجود روابط تاریخی بین صحرا با مغرب و موریتانی را تایید، اما وجود رابطه حاکمیت و سیطره قانونی میان آنها را رد کرد. در همین حال اتفاق سه‌گانه مغرب، اسپانیا و موریتانی منجر به خروج اسپانیا و راهپیمایی بزرگ سبز از سوی 3۵۰ هزار مغربی به دعوت ملک حسن شد.
صحرای غربی فقط یک تکه بیهوده از بیابان نیست. در آن غنی ترین معادن فسفات در جهان، ذخایر مهم نفت و گاز و در سواحل آن، مناطق بزرگ ماهیگیری قرار دارد.
اما اکنون در نامه ای از رئیس دولت اسپانیا به پادشاه محمد ششم، اسپانیا به طور ضمنی به حاکمیت مراکش بر سرزمین اشغالی اعتراف و موقعیتی را که تا به امروز حفظ کرده بود رها کرده است. با این مانور، اسپانیا موقعیت تاریخی خود را رها و سعی می کند از ریزش بهمن های مکرر مهاجران به مناطق سئوتا و ملیلا (که مراکش هر بار که می خواهد همسایه اسپانیایی خود را اذیت کند از آن استفاده می کند) جلوگیری کند.
درست است که بازی اسپانیا و مراکش در جام جهانی هیچ خشمی را بین بازیکنان دو تیم ایجاد نمی کند، اما می تواند برای سانچز دردسرساز باشد، زیرا در حالی که تلاش می کند پس از ضربات سختی مثل تورم غیرعادی و بالا، کمبود محصولات ناشی از حمله روسیه به اوکراین و ارقام نگران کننده بیکاری، اوضاع کشور اسپانیا را بهبود ببخشد باز موضوع این چالش سیاسی را در رسانه ها خواهد دید.
آرژانتین و انگلیس
اگر یکی از بین آرژانتین و انگلیس در گروه های خود دوم شوند، احتمال دارد یک نبرد جالب دیگر - ورزشی و همچنین ژئوپلیتیکی - رخ دهد، در مرحله یک چهارم نهایی.
در این سناریوی فرضی، آرژانتین می‌تواند یک بار دیگر با انگلیس دیدار کند، در حالی که مناقشه فالکلند در پس‌زمینه آن قرار دارد، حتی اگر روابط بین دو کشور ظاهرا عادی است، قطعنامه کمیته استعمار زدایی سازمان ملل که خواستار مذاکره است، به قوت خود باقی است و بریتانیا از انجام آن خودداری می‌کند. این بازی می تواند تنشهای زیادی ایجاد کند و به ویژه رسانه های انگلیسی دوباره پای ماجراهای سیاسی را به میان خواهند کشید. »ارادونا در جام جهانی 1986 با گل معروف به دست خدا، و همچنین گلی که تبدیل به یکی از بهترین گلهای تاریخ جام جهانی شد، از انتقام از انگلیسی ها حرف زد و جدل سیاسی دو کشور را بار دیگر در رسانه ها مطرح کرد.
