نوذر شفیعی در ارزیابی خود از تحولات اخیر پاکستان و برکناری عمران خان ، نخست وزیر این کشور اظهار داشت: درست است که در پاکستان درجه‌ای از دموکراسی وجود دارد و هر یک از نهادهای دموکراتیک مثل احزاب و یا پارلمان کارکردهای خودشان را انجام می دهند، اما براساس برداشتی که عمدتا مخالفیان دارند عمران خان نتوانست به وعده‌های اقتصادی خود عمل کند و با رای عدم اعتماد مواجه شد.
وی تصریح کرد: از دید عمران خان تورم 12 درصدی آن هم در شرایط کرونایی، بحران اوکراین و ... نمی تواند دلیلی باشد برای این که یک دولت با رای عدم اعتماد مواجه شود، لذا عمران خان دلایل این اتفاقات را خارجی می داند و معتقد است احزاب مخالف و همین طور ارتش تحت تاثیر نیروهای خارجی مخالفت با او را شروع کردند.
این کارشناس مسائل بین الملل درباره دلایل خارجی که سبب برکناری نخست وزیر پاکستان شد هم گفت: آمریکا در رقابت با چین تمایل دارد تا پایگاه نظامی در پاکستان داشته باشد و بتواند پهپاد بر فراز مناطق قبایلی پاکستان و همچنین افغانستان پرواز دهد.
این استاد دانشگاه افزود: همچنین آمریکا انتظار داشت تا در تنش میان روسیه و اوکراین، پاکستان روابط خود را با روسیه کاهش دهد و با آمریکا همراهی کند، ضمن این که در ارتباط با چین هم روابطش به گونه ای باشد که به روابط آمریکا و پاکستان لطمه ای نزند که از نظر واشنگتن هیچ یک از این موارد محقق نشد.
شفیعی ادامه داد: از سوی دیگر مباحث مربوط به عربستان هم مطرح است، عربستان مناسباتش را با ترکیه و ایران خیلی جذاب نمی داند، حتی چنین دیدگاهی را با امارات هم دارد، این عوامل سبب شده تا کمک های اقتصادی اش را به پاکستان کم کند و حزب مسلم لیگ شاخه نوازشریف را هم تحت تاثیر قرار دادند.
وی بیان کرد: جایگاه و نظر ارتش در پاکستان نیز جدی است، عمران خان در پرتو حمایت ارتش قدرت را در دست گرفت، گفته می شود ارتش در امور داخلی بسیار دخالت داشته و ظهور و بروز این اختلاف در ارتباط با رئیس سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (ISI) سرباز کرد و همه این عوامل سبب شد تا ارتش در کنار نیروهای سیاسی مخالف و خارجی قرار گیرد و نهایتا رای عدم اعتماد به عمران خان داده شود.
این کارشناس مسائل سیاسی افزود: با برگزاری انتخابات ممکن است احزاب مخالف قدرت را در دست بگیرند، گرچه مشکلاتی هم دارند مثلا حزب مردم یا مسلم لیگ نمی توانند آراء حداکثری را بدست آوردند و شاید آراء شکننده هم باشد.
شفیعی یادآور شد: عمران خان با وجود این که برکنار شده اما شخصیتی کاریزماتیک دارد و ممکن است بتوانند با راهنمایی و اعتراضات خیابانی ورق را به سمت خودش برگرداند و حزبش بتواند بر تحولات سیاسی پاکستان تاثیرگذار باشد.
وی درباره این که آیا تحولات پاکستان بر کشورهای همسایه از جمله افغانستان هم اثرگذار است یا خیر؟ گفت: بدون تردید تحولات پاکستان بر روی شرایط افغانستان تاثیرگذار است، البته هنوز متغیر افغانستان به عنوان عاملی بر تحولات پاکستان مورد توجه قرار نگرفته، به عبارت دیگر سایر متغیرها به حدی برجسته است که این مساله خود را نشان ندهد.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: با این حال به نظر می‌آید تمایل عمران خان به طالبان زیاد است کما این که، نگاه جناحی که عمران خان را در عرصه خارجی همکاری می کند به طالبان مثبت است از جمله چین، ترکیه و تا حدودی ایران. درواقع عمران خان امیدوار بود با همکاری منطقه‌ای بتوان طالبان را تشویق کرد تا همکاری منطقه ای داشته باشد.
