چرا هنگام غروب خورشید آسمان قرمز می‌شود؟

ما عاشق تماشای همه رنگ‌های زیبا غروب و طلوع آفتاب هستیم، اما چطور این اتفاق می‌افتد، در حالی که بیشتر اوقات آسمان فقط آبی است؟. همه این‌ها به دلیل نور است و اینکه نور رنگ دارد. باور کنید یا نکنید، نور اطراف شما ترکیبی از تمام رنگ‌های جهان است. اما اگر این درست است، چرا ما تنها بعضی از رنگ‌ها را در زمان‌های خاص در آسمان می‌بینیم و همه آن‌ها وجود ندارند؟.

زمین با رقص در فضا می‌رود

سیاره ما (کره زمین) با هفت سیاره دیگر در فضا در حرکت است. همه آن‌ها به صورت دایره وار درجا می‌چرخند اما در محافل بسیار بزرگتری به دور خورشید نیز حرکت می‌کنند. هنگامی که مثلا خورشید در استرالیا در حال غروب است، این بدان معناست که سمت کره زمین از خورشید دور می‌شود، در هنگام طلوع آفتاب هم ما به سمت آن می‌چرخیم و شب زمانی اتفاق می‌افتد که دیگر اصلا رو به خورشید نیستیم. روز وقتی اتفاق می‌افتد که ما مستقیما با خورشید روبه‌رو شویم، بنابراین پرتو‌های خورشید مستقیما به ما منتقل می‌شوند.

اگرچه با دیدن آن‌ها نمی‌توانید تشخیص دهید، پرتو‌های نور خورشید در اندازه‌های مختلف وجود دارد. دانشمندان این اندازه‌ها را با استفاده از چیزی به نام طول موج اندازه گیری می‌کنند. هر طول موج مختلف نور رنگ منحصر به فرد خود را دارد.

بنابراین ما می‌دانیم که چرا آسمان در روز روشن و در شب تاریک است و می‌دانیم که پرتو‌های خورشید در اندازه‌های مختلف یا طول موج هستند اما چگونه این رنگ‌ها به رنگ‌های زیبایی تبدیل می‌شوند که هنگام غروب و طلوع آفتاب می‌بینیم؟.

این اتفاق به دلیل پرتو مهمی از هوا که به دور زمین پیچیده شده و جو نامیده می‌شود، رخ می‌دهد. جو زمین از بسیاری از اجرام بسیار کوچک به نام مولکول تشکیل شده است. در واقع همه چیز از مولکول ساخته شده است اما هر مولکول بسیار کوچکتر از یک دانه شِن است. این اجرام آنقدر کوچک هستند که نمی‌توانید آن‌ها را بدون میکروسکوپ ببینید، فقط می‌توانید کار‌های بزرگتری را که ایجاد می‌کنند، مشاهده کنید.

چگونه جو با نور بازی می‌کند

وقتی پرتو‌های خورشید به زمین می‌رسند، با مولکول‌های جو زمین روبه‌رو می‌شوند. سپس مولکول‌ها شروع به بازی با نور می‌کنند، آن را به عقب و جلو بین خود منتقل می‌کنند، این فرایند «پراکندگی» نامیده می‌شود. هرچه طول موج نور بیشتر باشد، طولانی‌تر می‌تواند قبل از خسته شدن و بازگشت به فضا، بین مولکول‌های جو زمین پراکنده شود. نور آبی دارای طول موج کوتاه تری نسبت به نور قرمز یا صورتی است. این بدان معناست که فقط می‌تواند بین فاصله مولکول‌ها و در فاصله کمتری از بین برود. وقتی استرالیا مستقیماً رو به خورشید است (روز)، فضای کمتری برای عبور نور وجود دارد. نور آبی می‌تواند به راحتی از آن طرف خارج شده و آسمان آبی به ما دهد.

رنگ‌های طلوع و غروب خورشید

ما از قبل می‌دانیم که زمین در جای خود در حال چرخش است. به یاد داشته باشید که هنگام غروب خورشید در استرالیا، ما دور خورشید هستیم و دیگر مستقیما رو به آن نیستیم، این بدان معناست که نور خورشید باید از طریق قطعه ضخیم‌تری از جو عبور کند تا به ما برسد. این اتفاق در هنگام طلوع خورشید نیز رخ می‌دهد، زمانی که استرالیا به سمت خورشید در حرکت است. با پوشاندن این فاصله اتمسفر، نور آبی خسته می‌شود و دیگر نمی‌تواند ادامه داشته باشد، بنابراین بیشتر به فضا برمی‌گردد. اما نور قرمز، نارنجی و زرد طول موج بیشتری دارند یعنی آن‌ها می‌توانند برای مدت طولانی‌تری پراکنده شده و در جو سفر کنند تا به ما برسند؛ به همین دلیل است که ما غروب و طلوع آفتاب زیبایی داریم.