منطقه ماربین از کهنترین سکونتگاههای شهر اصفهان بوده و قدمت آثار کشف شده در یکی از محله های ماربین تا هزاره چهارم پیش از میلاد باز میگردد.
پژوهشگران و سیاحان داخلی و خارجی زیادی تاکنون قدم به منطقه ماربین گذاشتهاند و هر کدام به سهم خود این بافت باستانی را مورد بررسی قرار دادهاند.
از طرفی در کتاب "نسخه ارم" ماربین از دیدگاه سیاحان داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفت و از جمله افرادی که قدم به ماربین نهاده میتوان جیمز موریه اشاره کرد.
در وجه تسمیه "ماربین" باید گفت واژه ماربین از دو بخش "مار" و "بین" تشکیل شده و جز اول آن ربطی به مار که حیوانی خزنده است، ندارد؛ بلکه در واقع تخفیفیافته کلمه مهر است و در همان روزگاران عهد کهن ساسانیان نیز این تطور روی داده است.
اما جز دوم از صورت ماربانان (مارفانان) است و میتوان دریافت که واژه مهربان در آن وجود داشته است و این واژه بر حسب شیوه عمومی ماربون مساوی است با مهربون هم تلفظ میشود.
درباره منطقه ماربین تاکنون چندین کتاب به رشته تحریر درآمده است؛ منتها در "نسخه ارم" سعی بر آن بوده بخشی از این منطقه، وسیعتر و علمیتر بررسی شود؛ بنابراین مبدأ تحقیق محله بیدآباد و مقصد خمینیشهر (سده) است.
در کتاب "نسخه ارم" ۲۷ محله از محله های ماربین معرفی شده و وجه تسمیه و بناهای موجود یا از میان رفته در هر محله آن نیز به ترتیب حروف الفبا آمده است.
جلد دوم نسخه ارم نیز به معرفی دانشمندان و نامآوران منطقه ماربین میپردازد.
برخی از ابنیه منطقه ماربین برای اولین بار است که اسمی از آنها به میان میآید. آثاری از جمله حمام فعال تاریخی ولدان بر جای مانده از دوره صفویه که امروزه مرمت و مورد استفاده قرار میگیرد و یا یخچالهای دیواردار بافت ماربین که به قول یورگنسن تنها یخچالهای باقی مانده در ایران است.
هدف از نگارش این کتاب معرفی و شناساندن محله ها، وجه تسمیههای دلنشین محله ها و معرفی آثار و ابنیه و امامزادههای این بافت باستانی بود که در کتب قبلی کمتر و یا پراکنده به آنها پرداخته شده بود.
در کتاب "نسخه ارَم" سعی بر آن بوده تا بهصورت خطی مشخص، پژوهشگران و گردشگران لحظه به لحظه با محله های مختلف در مسیر خود و اطلاعاتی مثل وجه تسمیه محله، آثار برجای مانده و آثار از یاد رفته آشنا شوند.
این کتاب درحقیقت معرفی بخش بزرگی از بافت اصفهان با عنوان ماربین است و عنوان کتاب برگرفته از یکی از ابیات قصیده زیبای عبداللطیف خجندی است.
نوشتن این کتاب حدود پنج سال زمان برده و در نگارش آن از ۱۰۸ منابع دست اول استفاده شده است.
این کتاب به پژوهشگر نستوه تاریخ اصفهان علامه جلالالدین همایی تقدیم شده است.
کتاب "نسخه ارم" نوشته مهدی نجار اعرابی کارشناس ارشد و پژوهشگر تاریخ با ویراستاری راضیه سلطانی در ۳۰۸ صفحه توسط انتشارات کانون پژوهش به چاپ رسیده است.