به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، سد وشمگیر حدود پنج دهه پیش در فاصله ۶۲ کیلومتری شمال شرق گرگان بر روی رودخانه گرگانرود احداث شد، این سد نقش بسیار مهمی در تأمین آب کشاورزان سد «وشمگیر» ایفا می‌کند با این وجود طی سال‌های اخیر عواملی همچون کاهش نزولات آسمانی، عدم لایروبی، احداث آب‌بندان‌های غیرمجاز در بستر گرگانرود موجب شد تا تأمین آب مورد نیاز روستاهای اطراف سد وشمگیر با مشکل اساسی مواجه شود و اقتصاد مردم این منطقه را با چالش جدی مواجه کند.
مشکلات مربوط به سد وشمگیر مربوط به یکی دو سال اخیر نیست، سال‌ها کشاورزان سد وشمگیر از مشکلات مربوط به خود سخن می‌گویند و هر سال مسوولان با امید واهی به کشاورزان در تریبون‌های مختلف از طرح علاج‌بخشی سد وشمگیر سخن می‌گویند اما دریغ از اجرای عملی طرح‌ها!
واقعیت آن است خشک شدن سد وشمگیر موجب مشکلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی عدیده‌ای در این بخش خواهد شد، منطقه استراتژیک سد وشمگیر که از دیرباز یکی از مناطق تولید «طلای سفید پنبه» در گلستان محسوب می‌شد، این روزها مانند سال‌های گذشته دچار بحران بی‌آبی شده است.
به طوری که بیش از ۱۰ هزار هکتار از غلات مردم بی‌آب مانده و به زودی خشک‌می‌شود این بحران که علت اصلی آن به گفته مردم منطقه وجود آب‌بندان‌های غیرمجاز در بستر گرگانرود است و مانع رسیدن آب به سد وشمگیر می‌شود باعث مهاجرت ساکنان بخش وشمگیر و کارگری در حاشیه شهرها و استان‌های همجوار شده است.
این در حالی است که مهاجرت مردم این منطقه به طور قطع مشکلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی فراوانی را به بار خواهد آورد مشکلاتی از قبیل ارزان شدن دستمزد کارگران، کمبود جای سکونت و گران شدن منازل استیجاری،ناامنی و ترک تحصیل و باز ماندن دانش آموزان از تحصیل به خاطر مهاجرت و ده‌ها مشکل دیگر.
*دهیار روستای «وحدت»: بحران بی‌آبی باعث کوچ اجباری کشاورزان سد «وشمگیر» شده است
در همین رابطه علیرضا لکزایی دهیار روستای «وحدت» یکی از روستاهای سد «وشمگیر» در خصوص مشکلات مردم این منطقه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: هر روز بر مشکلات روستاهای سد وشمگیر افزوده می‌شود، بیش از ۱۰۰ آب‌بندان در بستر گرگانرود احداث شده و هر روز بر تعداد آن نیز افزوده می‌شود، متأسفانه مسوولان اقدامی در این رابطه انجام نمی‌دهند.
وی تصریح کرد: بحران بی‌آبی کشاورزان سد وشمگیر باعث کوچ اجباری مردم شده است در گذشته بخش اعظمی از پنبه گلستان در این منطقه کشت می‌شد اما چند سالی است کشاورزان ترجیح می‌دهند گندم،کلزا و جو کشت کنند.
دهیار روستای «وحدت» بیان کرد: گرگانرود تبدیل به یک جوی کوچک شده که اطراف آن پر از آب‌بند شده است و سؤال ما از مسوولان این است چطور می‌شود کشاورزی در دورترین نقطه سد وشمگیر اراضی یک هکتاری خود را آبیاری می‌کند و آب بهایش بیشتر می‌شود اما کشاورزان نزدیک سد قادر به آبیاری اراضی که محصول در آن کشت شده نیستند.
*مدیر جهاد کشاورزی آق‌قلا: کشت بذور مقاوم به خشکی و شوری آب در اراضی سد وشمگیر توسعه یابد/ لزوم تغییر سیستم آبیاری در اراضی سد وشمگیر
از ۳۰ هزار هکتار زمین زراعی در بخش وشمگیر آق‌قلا، ۲۰ هزار هکتار اراضی آبی هستند که به خاطر مشکلاتی از قبیل عدم رسوب‌گیری سد و کاهش نزولات آسمانی طی سال‌های اخیر آبگیری سد کاهش یافته و نمی‌توان۲۰ هزار هکتار از اراضی را آبیاری کرد، از سویی وجود آب‌بندان‌هایی که در بستر گرگانرود پرورش ماهی انجام می‌دهند موجب شده تا کشاورزان شرایط آبیاری اراضی خود را نداشته باشند.
علیرضا گرزین مدیر جهاد کشاورزی آق‌قلا، دغدغه اصلی کشاورزان سد وشمگیر را آب‌بندان‌های احداث شده در مسیر گرگانرود عنوان کرد و گفت: تأمین و مدیریت آب به عهده شرکت آب و منطقه‌ای است و در بحث آبیاری زراعی موضوعی که به سازمان جهاد کشاورزی تکلیف شده این است در زمان آبیاری اراضی مقدار مورد نیاز آب برای اراضی کشاورزی را تعیین کنیم.
وی تصریح کرد: یکی از اقداماتی که برای رفع مشکلات کشاورزان سد وشمگیر در حال اجرا است معرفی بذرهای مقاوم به خشکی و شوری آب است، در کشت پاییزه امسال رقم جدید بذر دانه روغنی «کاملینا» کشت خواهد شد امسال در ۱۰۰ هکتار از اراضی بذر «کاملینا» کشت شد همچنین در بحث غلات و گندم بذور زودرسی که مصرف آب کمتر و عملکرد بیشتری دارند کشت خواهد شد.
مدیر جهاد کشاورزی آق‌قلا گفت: با توجه به مشکلات کم‌آبی در سد وشمگیر باید الگوی کشت را تغییر داد و کشت محصولات جایگزینی که در شرایط کم‌آبی مقاوم هستند در منطقه توسعه یابد.
گرزین بیان کرد: سال گذشته نیز با حضور برخی مسوولان استانی و شهرستانی مشکلات کشاورزان سد وشمگیر مطرح و قرار بر پیگیری تأمین اعتبارات ملی علاج‌بخشی سد، وجود آب‌بندان‌های غیرمجاز در مسیر سدهای بالادست گلستان و بوستان، تعمیر و تجهیز ایستگاه‌های پمپاژ سد و لایروبی گل‌ولای کاسه سد شد اما متأسفانه تاکنون اقدام خاصی در این رابطه انجام نشده است.
وی افزود: از دیگر اقداماتی که در خصوص کم‌آبی در بخش کشاورزی سد وشمگیر در دست اجرا بوده طرح ۴ هزار هکتار اراضی حاشیه سد وشمگیر است که تا سال بعد این طرح کامل خواهد شد در واقع قرار است ۴ هزار هکتار از سیستم آبیاری فعلی به سیستم آبیاری تحت فشار تغییر پیدا کند که با اجرای این طرح شاهد ۵۰ درصد کاهش مصرف آب خواهیم بود.
*فرماندار آق‌قلا: تعریف درستی از رژیم حقوقی سد وشمگیر وجود ندارد
سلیمان هاشمی فرماندار آق‌قلا نیز مشکل کشاورزان سد وشمگیر را یک مشکل ریشه‌ای مربوط به سال‌های گذشته عنوان کرد و گفت: برای رفع مشکلات این منطقه نخست باید الگوی کشت مناسب در حوزه سد وشمگیر را تعریف کرد، از سویی به دلیل آنکه مدیریت آب به عهده وزارت نیرو و مدیریت اراضی به عهده وزارت جهاد کشاورزی است، می‌طلبد تعامل بیشتری بین دستگاه‌های مربوط باشد.
وی تصریح کرد: در کارگروه برنامه‌ریزی و توزیع آب سدهای استان که در ۱۷ فروردین سال جاری برگزار شد پیشنهاد کردیم باید تعریف درستی از رژیم حقوقی سد وشمگیر داشته باشیم یعنی با توجه به میزان آبی که در سدهای بالادست بوستان و گلستان است با یک رژیم حقوقی میزان سهم سد وشمگیر باید مشخص شود.
وی افزود: بحث پرورش‌دهندگان ماهی در بستر گرگانرود وجود دارد از این رو در سال‌هایی که با کم‌آبی مواجه هستیم نحوه آبدهی و آبیاری زمین‌ها مناسب نیست.
فرماندار آق‌قلا خاطرنشان کرد: در حال حاضر ذخیره سدهای استان چندان مناسب نیست از طرفی میزان تبخیر سد وشمگیر افزایش یافته و از سویی قلع و قمع آب‌بندان‌های غیرمجاز یک کار حقوقی محسوب می‌شود و باید دستگاه‌های مختلف پای‌کار باشند تا پاکسازی بستر گرگانرود را انجام دهیم.
انتهای پیام/۸۳۰۱۷/س
