به گزارش ایرنا، رمضان که از راه می‌رسد یا به عبارتی وقتی صدای پای این ماه مبارک به گوش می‌رسد مردم این دیار به پبشواز می‌روند آنها استقبال خود از ماه رمضان را با غبار روبی مساجد، مصلاها و منازل خود آغاز می‌کنند تا میزبان شایسته برای ماه میهمانی خدا باشند؛ البته مهمترین رسم برای استقبال از این ماه (قاباخلاما) نام دارد یعنی مردم مومن ۱۰ روز یا سه روز مانده به رمضان روزه گرفته و این چنین خود را آماده استقبال می‌کنند.
«قاباخلاما» سنتی کهن در این دیار است که سالیان سال و از گذشته تاکنون ادامه دارد چه بسا کودکانی که به سن تکلیف هم نرسیده‌اند همراه والدین خود روزه می‌گیرند تا از این قافله عقب نمانند.
«اوباشدان» یا سحری
«اوباشدان» یا سحری خوردن رسم ماندگاری است که همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است، «اوباشدان» یا سحری در گذشته زمانی که زندگی ماشینی باب نشده بود رنگ و بوی دیگری داشت و به گفته حسن سپهرفر پژوهشگر ارومیه‌ای مناجات خوانان که بیشتر از بین روحانیان و مردم مومن بودند با مناجات خوانی در کوچه‌های شهر و روستاها مردم را برای سحری صدا می‌زدند علاوه بر این در روستاها خانواده‌ها با کوبیدن به دیوار همسایه او را برای وقت سحر آگاه می‌کردند، در گذشته‌های دور از طریق حرکت برخی ستارگان زمان سحر را متوجه و یکدیگر را با خبر می‌کردند.
«افطار سفره سی» یا سفره افطاری
سفره افطاری را زیباترین سنت ماه رمضان در آذربایجان غربی می‌دانند؛ چون مردم برای دعوت از آشنایان، همسایگان و دوستان خود در مراسم افطار از هم سبقت می‌گیرند و این سنت زیبا و حسنه از گذشته‌های دور رواج داشته و همچنان نیز با همان شور و اشتیاق ادامه دارد.
سفره‌های افطاری را غذاهایی چون شیر برنج یا «سوت آشی»، خاگینه تهیه شده از عسل، خرما، بامیه، کره محلی و عسل، آش یا سوپ و مهمتر از همه اینها غذای مقوی بنام «تره» تشکیل می‌دهد که این غذا با آرد و شیره انگور و بیشتر اوقات با روغن حیوانی تهیه می‌شود البته غذاهای معمول دیگری چون برنج، آبگوشت، انواع دُلمه و دیگر خوراکی‌ها همچنان سفره افطار اهالی این دیار را مزین و رنگین می‌کند.
«افطار سفره اسی» سفره افطار، بسیاری اوقات در مناطق محروم و پایین شهر پهن می‌شود، مومنان روزه دار تلاش می‌کنند تا با تبعیت از امیرمومنان(ع) سفره افطاری خود را بین محرومان و نیازمندان جامعه بگسترانند تا سهم بیشتری از اجر این کار نیک و خداپسندانه در ماه مبارک داشته باشند. البته با شروع کرونا، مردم این سرزمین به جای گستراندن سفره افطاری، بسته‌های مواد غذایی به صورت خشک تهیه و در بین خانواده‌ها نیازمند تقسیم کردند.
افطاری دادن به عروس ودامادها
افطاری دادن به عروس و دامادها از دیگر سنت‌های کهن ماه رمضان است در این ماه خانواده‌ها، تازه عروس و دامادها را میهمان سفره افطاری خود کرده علاوه بر این هدیه‌ای هم به رسم یادگار به ایشان می‌دهند تا از این طریق نسل جوان را به برپایی سنت حسنه روزه داری و اطعام دیگران تشویق کرده باشند.
ندای صلوات پس از رویت هلال ماه در روستاها
سپهر فر پوژهشگر، فرستادن صلوات دسته جمعی پس از دیدن هلال ماه را از سنت‌های ماه رمضان در دیار آذربایجان عربی عنوان کرده و می‌افزاید: این آیین در مناطق روستایی بیشتر برپا می‌شود و هنوز هم پس از گذشت سال‌ها، هلهله و شادی مردم روستاها پس از رویت هلال ماه در برخی مناطق روستایی به گوش می‌رسد و می‌توان عطر خوش این شادی را استشمام کرد.
این پژوهشگر می‌گوید: دعاخوانی پس از رویت هلال ماه رمضان و نگاه کردن به چهره یک کودک یا افراد نماز خوان و مومن نیز از دیگر رسوم کهن مربوط به آغاز ماه رمضان در آذربایجان غربی است.
«کبارخوانی» رسم کهن اهل سنت آذربایجان غربی در ماه رمضان
آیین‌های ماه رمضان در دیار اقوام و ادیان تنها به اهل تشیع ختم نمی‌شود بلکه هموطنان اهل سنت سالیان سال است که زیباترین سنت‌ها را این ماه برپا می‌دارند چنانکه یک مردم‌شناس ارومیه‌ای با بیان اینکه «کبارخوانی» یا مناجات خوانی از سنت‌های کهن اهل سنت در رمضان است، گفت: یک ساعت قبل از سحری ماموستای محل یا یکی از اعضای هیات امنای مسجد حدود ده دقیقه اشعاری در مدح نبی مکرم اسلام (ص) یا با مضامین دینی از طریق بلندگوی مسجد می‌خواند تا صدایش به گوش روزه داران برسد و برای سحری آماده شوند.
عیسی عزیزنژاد ادامه می‌دهد: این سنت کهن همچنان پا برجا مانده و امروز در بیشتر مساجد اهل سنت شهری و روستایی این استان برگزار می‌شود، کبار خوانان با صدایی بلند و حزین اشعاری را در وصف خدا، رسول اکرم و اهل بیت (ع) می‌خوانند.
وی افزود: این «کبارخوانی» که گاه تا نیم ساعت ادامه دارد که اعلانی برای بیدار کردن مردم برای سحری خوردن است البته بعد از سحری خوردن در فاصله یک ساعت از کبارخوانی اول، کبار مجددی بصورت چند دقیقه‌ای با همان مضمون خوانده می‌شود که مردم با شنیدن آن باید از خوردن و آشامیدن دست بکشند و خود را برای اقامه نماز صبح آماده کنند.
«نماز تراویح» نماز مخصوص ماه رمضان
عزیزنژاد، نماز «تراویح» را نماز مخصوص اهل سنت در ماه مبارک رمضان بیان کرد و گفت: این نماز بعد از نماز عشا خوانده می‌شود و اهالی محل به مسجد رفته این نماز را جماعت می‌خوانند.
کمال روحانی پژوهشگر ارومیه‌ای هم در این ارتباط گفت: نام دیگر نماز تراویح «قیام ماه مبارک رمضان» است که اهل سنت آن را در شب‌های این ماه و پس از نماز عشا در مساجد به صورت دسته جمعی و در ۱۰ یا ۲۰ رکعت ادا می‌کنند.
وی افزود: این نماز بصورت ۲ رکعت به ۲ رکعت اقامه می‌شود و بین هر چهار رکعت استراحت کوتاهی وجود دارد تا این دعا را بخوانند «سبحان الله والحمدالله ولا اله الله والله اکبر» و بعد از اتمام نماز تراویح سه رکعت نماز «وتر» به صورت ۲ رکعتی و یک رکعتی خوانده می‌شود.
تبریک عید فطر
عید فطر در بین اهل سنت از جایگاه والایی برخوردار است و تبریک گفتن این روز بر روزه داران از رسوم زیبای دیگر آنهاست چنانکه مردم شناس ارومیه ای گفت: پس از نماز عید فطر ماموستای محل به همراه دو نفر به منزل یکی از مردم محل رفته و جلوی درب منزل عید فطر را به او و خانواده اش تبریک می‌گوید سپس صاحب منزل با ماموستا و دیگران همراه شده به منزل دیگری رفته و تبریک می‌گویند و این کار تا تبریک گفتن به همه اهالی ادامه پیدا می‌کند.
وی افطاری دادن و آماده شدن برای استقبال از ماه رمضان را دیگر رسوم اهل سنت در ماه رمضان عنوان کرده و می‌گوید: آماده سازی مساجد، خرید خوراک ویژه ماه رمضان و حتی تمیز کردن منزل از دیگر رسوم اهل سنت است که هر ساله با شور و شوق فراوانی صورت می‌گیرد.
به گزارش ایرنا، ماه رمضان در آذربایجان غربی به دلیل چند قومیتی بودن این استان و کنار هم قرار گرفتن اقوام و ادیان مختلف با سنت‌های زیبا همراه است و به عبارتی در برخی رسوم با هم مشترک بوده و برخی دیگر ویژه خودشان است. اهل تشیع و تسنن همواره با رسوم مثال زدنی خود در ماه خیر و برکت، خدای متعال را به خاطر این فرصت شکر کرده و مهر و محبت خود را به نبی مکرم اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) به نمایش می‌گذارند.
