محمود شالویی دستیار وزیر فرهنگ و دبیر شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی در یادداشتی به مناسبت روز بزرگداشت عطار نیشابوری نوشت:
«عشق را گوهر زِ کانی دیگر است/ مرغ عشق از آشیانی دیگر است
هرکه با جان عشق بازد این خطاست/ عشق بازیدن ز جانی دیگر است
فرهنگ گرانسنگ ایرانی و زبان دلاویز پارسی و ادبیات شکوهمندش به سخنورانی نامبُردار است که آوازه سخنان دلنشین و کلام شیرین شان مرزهای زمان را در هم شکسته و از گستره ایران بزرگ فراتر رفته است.
شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، بزرگمرد شعر و ادب و عرفان ایرانی، با آثار گرانبها و مانای خود، از غزلیات پُرشور گرفته تا تذکره الاولیای منثور و از مختارنامه تا مثنوی های بدیع و پُرمایه اش منطق الطیر، الهی نامه، اسرارنامه و مصیبت‌نامه، نام خویش را به نیکی و ستودگی بر جریده معنا و معرفت انسانی رقم زده و در این وادی عارف و عامی را وامدار و منت پذیر خود ساخته است.
شخصیتی که تحولی شگرف در عرفان اسلامی پدید آورده و پس از سنایی زمینه ساز خلق آثار درخشان عرفانی در شعر مولانا شده است. ﺍﺯ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻋﻄﺎﺭ ﺭﻭﺡ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﺳﺖ، ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺳﻨﺎﻳﻲ ﺩﻭ ﭼﺸﻢ ﺁﻥ. همان‌گونه که استادانی همچون دکتر شفیعی کدکنی اشاره کرده‌اند، شعر عطار و مولانا، پالوده از هر شائبه‌ای در خدمت جهان‌بینی عرفانی- ایرانی است که نخستین تجربه‌های آن با شطحیات و اشعار منثور بایزید بسطامی، حلاج، ابوالحسن خرقانی، ابوسعید ابوالخیر، احمد غزالی و عین القضات همدانی آغاز می‌شود و رودخانه‌ای است که از کوهسارِ بلندِ وجودِ این عارفان سرچشمه می‌گیرد تا تشنگی روح آدمیان را در طول سالیان و اعصار فروبنشاند و از زمزم معرفت سیراب شان سازد.
این شاعر گرانمایه در وادی معرفت و سلوک، خود، صاحبنظری تامّ و تمام است. او نه تنها مقلّد دیگر عرفا و ادبا نیست که به عبارتی مبتکر و نظریه‌پرداز عرفان نیز هست. منطق‌الطیرش نخستین منظومه رمزی عرفانی ایران و زبان فارسی است. عرفان وی پوینده و تپنده است و نسبتی با گوشه نشینی خانقاه و هوی حق کشیدن ندارد. شعر عطار و مولانا را تازیانه‌های سلوک خوانده‌اند، زیرا که بر گُردة رهروان می‌نشیند و این بیت دفتر سوم مثنوی معنوی را به یاد
میآورد: «از تَبَتُّل تا مقاماتِ فنا / پله پله تا ملاقات خدا».
عطار نیشابوری افزون بر دارا بودن یک منظومه ذهنی خاص، از یک نظام زبانی ویژه نیز بهره برده است که به لحاظ ساختار آواییِ کلمات بیش و کم از زبان معیار سبک خراسانی ـ که عیناً با تغییراتی اساس سبک سعدی و حافظ و دیگران را تشکیل می‌دهد ـ متمایز است. جایگاه وی در غزل به سعدی و حافظ پهلو می‌زند و برخی از پژوهشگرانِ شعر و ادب فارسی بر این باورند که اگر در ادبیات کلاسیک از دیوان شمس تبریزی چشم‌پوشی کنیم، غزلیات عطار مهم‌ترین نمونه غزل عرفانی فارسی به شمار می رود.
بر ماست که با بررسی همه جانبه احوال و آثار شیخ نیشابور و شناخت دقیق ابعاد گوناگون شخصیت و ژرف اندیشی در رمز و راز منش چندگانه او و شرایط و زمینه‌های تاریخی، اجتماعی و فرهنگی پرورش این سخنور نامدار در دامن فرهنگ پربار ایرانی ـ اسلامی، چگونگی بازآفرینی آن را رهنمون شویم.
ضمن گرامیداشت روز بزرگداشت عطار نیشابوری از همه کوشندگان راه شناخت این سخنور نامی و اصحاب علم و خرد و فرهنگ و ادب قدردانی می‌کنیم. امید است که از ژرفنای خاک تا سویدای افلاک با راهیان «هفت شهر عشق» همراه شویم و توفیق بیابیم تا در مسیری گام بگذاریم که او از پس از سال ها تجربت معرفتی پیمود، یا چون پرندگان تمثیلی اش وادی کثرت را به مقصد وحدت پشت سر نهیم.»
