مساجد در ایران در هر دوره تاریخی به یکی از چهار شیوه خراسانی، رازی، آذری و اصفهانی ساخته می‌شدند،به طوری‌که شاهد شباهتی در فرم مساجد ایرانی در هر دوره هستیم، در این بین مسجدی در جنوب با نام مسجد رنگونی‌ها تفاوت فراوانی با مساجد دیگر دارد.
ساخت مسجد رنگونی‌ها در سال ۱۲۹۹ ه. ش و به سبک معماری شبه قاره هند آغاز می‌شود.
این مسجد برای کارکنان و کارگران هندی و بنگلادشی که برای کار به پالایشگاه‌های جنوب کشور آمده بودند ساخته می‌شود، مسجد رنگونی‌ها در خیابان امام آبادان قرار دارد و متعلق به دوران پهلوی اول است.
از قسمت‌های مختلف مسجد می‌توان به شبستان، حیاط اصلی و ماذنه اشاره کرد که با گچبری‌های زیبا تزئین کرده‌اند.
مسجد رنگونی‌ها نمادی از معماری هندی در آبادان محسوب می‌شود که فضای داخلی مسجد را با رنگ سبز پوشانده‌اند. معماران نمای بیرونی مسجد رنگونی‌ها را با سیمان و تزئینات برجسته به زیبایی آراسته‌اند.
اتباع کشورهای آسیایی در مسجد به برگزاری آئین‌های دینی خود می‌پرداختند، مسجد رنگونی‌ها دارای ۴ گنبد کوچک و ۲ مناره است.
محراب مسجد از قسمت‌های زیبای مسجد به شمار می‌آید که با نقوش هندسی و اسلیمی تزئین کرده‌اند، مسجد رنگونی‌ها پس از مرمت تغییر کاربری می‌دهد و در سال ۱۳۸۸ ه. ش به عنوان موزه اسناد تاریخی و خطی بازگشایی می‌شود.
در قسمتی از مسجد کتب و نسخ قدیمی مربوط به دوران قاجار و پهلوی در معرض دید عموم قرار گرفته است که از این بین می‌توان به نامه‌نگاری‌های مالی و تجاری، انواع سفته و برات اشاره کرد.
46
