امروزه دعوای مطالبه مهریه یکی از امور رایج در دادگاه‌ها می‌باشد. با اصلاح قانون حمایت از خانواده، قانون ۱۱۰ سکه بر سرزبان‌ها افتاد. بسیاری تصور می‌کنند که مهریه بیش از ۱۰۰ سکه غیرقانونی است و یا امکان دریافت آن وجود ندارد. اگر شما هم چنین تصوری دارید با ما در این مقاله همراه باشید تا این موارد را بررسی کنیم.
بر طبق قانون، تعیین مهریه به خواست و اراده طرفین خواهد بود و هیچ محدودیتی برای آن وجود ندارد. اما ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده 1391 میگوید: «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهارآزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیت‌های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است.»
بنابراین تعیین مهریه بیش از ۱۱۰ سکه کاملا امری قانونی است و شما می‌توانید بیش از آن را در ازدواج تعیین کنید. اما برای مطالبه، قانون تنها تا ۱۱۰ سکه از زوجه حمایت ویژه‌ای می کند به این شکل که توانایی مرد در پرداخت ۱۱۰ سکه را از پیش پذیرفته اما برای مطالبه مازاد بر ۱۱۰ سکه زن باید توانایی مالی شوهر را اثبات کند.
یکی از راه‌های به اجرا گذاشتن مهریه توقیف اموال است. در توقیف اموال زن با مراجعه به اداره ثبت و معرفی اموال شوهر که جزو مستثنیات دین نباشد، می‌تواند اقدام به توقیف و سپس فروش اموال کرده و از محل آنها مهریه خود را بردارد. در این باره قانون‌گذار فرقی در مورد میزان مهریه قائل نشده است. به این معنا که اگر مرد دارای اموالی باشد که برای پرداخت مهریه کفایت کند، در هر صورت، این اموال ولو به میزان بیش از ۱۱۰ سکه باشد، قابل توقیف خواهد بود.
بر اساس ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی اگر پرداخت مهریه از طرق مذکور در آن قانون ممکن نگردد، زوج به تقاضای زوجه تا زمان پرداخت مهریه یا پذیرفته شدن ادعای اعسار او یا جلب رضایت زوجه حبس می شود. بنابراین در صورتیکه مرد اعسار خود را ثابت کند، دیگر امکان حبس وی وجود ندارد.
مهمترین تفاوتی که در مورد ۱۱۰ سکه جاری است در امکان جلب زوج است. یعنی تنها و تنها در صورت عدم پرداخت مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه می‌توان زوج را به زندان انداخت. پس اگر مهریه مثلا ۳۰۰ سکه باشد و مرد ۱۱۰ سکه از آن را پرداخت کند، دیگر امکان به حبس انداختن او وجود ندارد. اما اگر او کمتر از ۱۱۰ سکه را پرداخت کرده و معسر هم نباشد، حبس خواهد شد. همچنین اگر مهریه ۱۱۰ سکه یا کمتر باشد و مرد آن را پرداخت نکند، می‌توان او را به زندان انداخت.
پاسخ به این پرسش مثبت است. به این معنا که مرد از پرداخت یکباره‌ی مهریه معاف و باید به تدریج آن را پرداخت کند. البته برای اینکه مهریه قسط بندی شود، زوج باید اعسار خود را در دادگاه ثابت کند. به عبارت دیگر باید ثابت کند که توانایی پرداخت مهریه به صورت یکجا را ندارد. اگر این ادعای او برای دادگاه ثابت شود، قاضی با در نظر گرفتن وضعیت مالی مرد یعنی درآمد و هزینه‌های او مبلغی را به صورت اقساط تعیین می‌کند تا وی پرداخت کند. البته اگر مرد اموالی داشته باشد که با فروش آن بتواند مهریه را پرداخت کند و آن اموال از مستثنیات دین نباشند، تقاضای اعسار او پذیرفته نمی‌شود.
زن به دو شکل می‌تواند مرد را بابت مهریه ممنوع الخروج کند:
روش نخست: زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه و بر اساس ماده ۲۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، از دادگاه خانواده تقاضای ممنوع الخروجی مرد را بکند. مرجع اجراکننده رای باید به تقاضای زن قرار ممنوع‌الخروج بودن مرد را صادر کند. این قرار تا زمان اجرای رای یا صادرشدن حکم اعسار مرد (ناتوانی مالی) یا جلب رضایت زن یا سپردن وثیقه به قوت خود باقی است. البته در مورادی مثل سفر حج واجب و سفرهای درمانی ضروری، دادگاه موقتاً به مرد اجازه خروج از کشور را می‌دهد.
روش دوم: زن می‌تواند با مراجعه به دفترخانه ازدواج و پر کردن فرم های مخصوص از طریق دایره اجرای اداره ثبت، مهریه خود را از طریق توقیف اموال شوهر به اجرا بگذارد. اما اگر شوهر اموالی نداشته یا زن نتواند اموال شوهر را برای توقیف به ثبت معرفی کند، می‌تواند درخواست ممنوع الخروجی شوهر را بکند. حتی اگر اموالی از شوهر توقیف شود اما پاسخگوی میزان مهریه نباشد، باز هم زن می‌تواند درخواست ممنوع الخروجی مرد را بنماید.
تا اینجا تمام شرایط وصول مهریه را برای شما شرح دادیم. از آنجایی که مراجعه به دادگاه و پیگیری وصول مهریه امری زمانبر است، توصیه میکنیم این کار را با کمک وکیل مهریه انجام دهید. زیرا شما با جزئیات قوانین آشنایی ندارید و مراحل گرفتن مهریه برایتان زمان بر خواهد شد؛ درحالیکه وکیل مهریه در مدت زمان کمتری آن را به نتیجه می رساند. اگر در خصوص هزینه های وکیل مهریه هم سوال دارید باید بگوییم که مبلغ ثابتی در خصوص هزینه وکیل برای گرفتن مهریه وجود ندارد و مبلغ حق الوکاله بصورت توافقی تعیین می شود.
مهریه بیش از ۱۱۰ سکه امری کاملا قانونی است اما برای بیش از آن نمی‌توان مرد را زندانی کرد. همچنین مطالبه آن منوط به اثبات توانایی مرد است. به عبارت دیگر قانون میخواسته تا با حمایت ويژه از سقف مورد نظر خود جامعه را ترغیب به استفاده از این مقدار کرده و یا زندانیان مهریه را کاهش دهد.
