به گزارش خبرگزاری صداو سیما ، اولین فرستنده عمومی رادیو در ایران به ساعت نوزده ۴ اردیبهشت ۱۳۱۹ در تهران با نام «رادیو تهران» گشایش یافت. از فردای آن روز برنامههای عادی رادیو آغاز شد و چون برنامهها تنها در تهران قابل دریافت بود ، «رادیو تهران» نامیده میشد.
البته در آن دوره بیشتر برنامههای رادیو را موسیقی و خبر تشکیل میداد و کارکرد دیگری برای آن در نظر گرفته نشده بود تا اینکه کمکم برنامههای ادبی و طنز نیز به این جعبه خیالانگیز راه پیدا کردند و این رسانه بیرقیب دل مردمان بسیاری را بهدست آورد تا جایی که مونس زنان قالیباف و چوپانانی شد که در دل صحرا به جای نواختن نی برای گوسفندانشان، دل را با برنامههای رادیو جلا میدادند.
در شهرها نیز وضعیت به همین منوال بود و در هر سرای عمومی ، صدای رادیو به گوش میرسید و در مواقع مهمتر نیز مردم برای گوش دادن به رادیو گردهم میآمدند.
خوش اقبالی رادیو همچنان ادامه داشت تا اینکه خبر آمد جعبه جادویی در راه است. اوایل که تلویزیون آمد، گران بود و کم. به همین دلیل رادیو همچنان یکهتازی میکرد، اما با وفور تلویزیون و اخت مردم با آن، کمکم رادیو به حاشیه رانده شد و به همان میزان هم مخاطبانش کمتر شدند.
اما این رسانه دست از تلاش برنداشت. سعی کرد هر کجا که هنوز پای تلویزیون، ماهواره و اینترنت باز نشده خود را سر پا نگه دارد تا مخاطبش او را به قیمت تصویر نفروشد. نتیجه آن شد که کارکرد آموزش یکی از مهمترین بخشهای رادیو شد و کمکم رادیو به سمت تخصصگرایی قدم برداشت و در این مسیر دل مخاطبان همیشه همراهش را به دست آورد و در این مسیر نیز موفق بود. رادیو هنوز مخاطبانی دارد که به هیچ قیمت حاضر به ترک او نیستند و او را با هیچ همنشین دیگری عوض نمیکنند.
امروز شبکههای رادیویی بسیاری داریم که در ایران فعالیت میکنند و هر کدام هم جامعه هدف خود را دارند؛ یکسری جوانان را مشغول میکنند، یکسری اقتصاددانها را و یکسری زنان خانهدار را و خلاصه هر علاقهمند به رادیویی میتواند نیاز خود را در این حیطه برآورده کند.
البته نقش گویندگان و هنرمندان رادیو را در توفیق آن نمیتوان نادیده گرفت. از زمان راه اندازی رادیو در ایران چهرههای بسیاری برای این رسانه تلاش کردند و آن را به جایگاه امروزی رساندند تا جایی که پس از گذشت سالها هنوز نام آنها برای مخاطبان آشناست.
مرحوم مهران دوستی، رضا صفدری، منوچهر نوذری و بهروز رضوی، علیرضا معینی، ژاله علو، مریم نشیبا و ... همه از جمله صداهای ماندگاری هستند که «تنها صداست که میماند» را ماندگار کردند.
البته در حال حاضر نیز جوانان بسیاری در شبکههای مختلف رادیویی فعالیت میکنند و پا جای پای بزرگان خود در این عرصه نهاده اند.
این را هم به یاد نبریم که رادیو به واسطه ارزان و در دسترس بودن، همواره بهترین گزینه برای ارسال اخبار فوری بوده است. در طول سالهای جنگ تحمیلی، رادیو مهمترین ابزار برای اطلاع رسانی بود. تا جایی که هنگام موشک باران و اعلام وضعیت قرمز، خانوادهها درحالی که به پناهگاههای خود میرفتند، بیشترشان رادیوهای کوچکی در دست داشتند تا از آخرین اخبار و وضعیت کشور مطلع شوند.
اما درباره حال و روز رادیو « حمیدرضا خزایی» از پیشکسوتان رادیو و مدیر رادیو جبهه در دوران دفاع مقدس گفت: خدا را شکر رادیو امروز حال و روز و در حقیقت اوضاع خوبی دارد. بالاخره تکنولوژی پیشرفت کرده و راهها و ابزارهای انتقال پیام هم گستردهتر شده است.
وی افزود : الان برنامه سازی با قدیم خیلی فرق کرده است. نوع برنامهسازیها تفاوتهای بسیاری کرده است و اصلا قابل مقایسه با گذشته نیست.
خزایی همچنین درباره تخصصی شدن شبکههای رادیویی نیز گفت : درست است که شبکهها تخصصی شدهاند، ولی همین موضوع کار برنامهسازی را سختتر کرده است که البته همکاران ما به خوبی از پس آن برآمدهاند و امروز شاهد بهترین و به روزترین برنامهها در
رادیو هستیم .
این برنامه ساز پیشکسوت درخصص شرایط سخت در زمینه انتقال اخبار و اطلاعات در دوران جنگ تحمیلی افزود : آن زمان همه چیز محدود و دسترسیها بسیار سخت بود و نیروی انسانی در انتقال اطلاعات نقش بسیار مهمی داشت. میتوانم بگویم که مدیریت برنامههای رادیو در آن زمان از سختترین مسئولیتها در دوران تاریخ رادیو بود، چون بسیاری از رویدادها را ما برای اولین بار درک میکردیم و درباره آن تجربه قبلی نداشتیم. ولی به همان نسبت هم باعث میشد تا ما تلاش بیشتری داشته باشیم و از همفکری و خرد جمعی بیشتری بهره ببریم.
وی درباره اینکه این روزها و با پیشرفت تکنولوژی مخاطبان رادیو ریزش کرده اند، گفت: در ظاهر این طور به نظر میرسد، ولی نسبت به ابزارهایی که امروز در اختیار افراد قرار دارد، این طور نیست. رادیو در حال حاضر شنوندگان وفاداری دارد که او را با هیچ چیز عوض نمیکنند و البته از این نکته غافل نشویم که بسیاری به دلیل سهل الوصول بودن رادیو، آن را کنار نگذاشته اند و همچنان شنونده رادیو هستند. ضمن اینکه برخی هم به دلیل طرح همان مباحث تخصصی آن را دنبال میکنند.
حمیدرضا صحراگرد مدیر شبکه رادیویی تهران نیز با تبریک روز رادیو درباره ۸۲ سالگی رادیو در ایران گفت: از زمان حضور رادیو در ایران که با تولد رادیو تهران و جمله ماندگار «اینجا تهران است» همراه شد، تا به امروز که تعدد شبکههای رادیویی را شاهدهستیم، این رسانه گرم رسالت ابلاغ مفاهیم ارزشمندی را در بستر صدا بر دوش گرفته است و صدای مهربانی را در جایجای تهران و ایران طنین انداز کرده است.
وی رسانه رادیو را در دنیای معاصر، محملی برای تقویت گفتمان مردمی دانست و افزود : رادیو تنها یک جعبه جادویی نیست بلکه یک جبهه بزرگ فرهنگی است که به وسعت طنین اندازیش در مسیر عدالت طلبی و هویت بخشی به میراث ارزشمند ادبی و معنوی این مردم آگاهی میبخشد و امید میآفریند و در نهایت به دنبال تحولی مقدس است.
صحراگرد درباره استقبال مخاطب امروز از رادیو نیز گفت : رادیو رسانهای است که هنوز گستره و اعتبارش پابرجاست و این توانایی منحصر به فرد به این معنی است که رادیو با این تنوع مخاطب میتواند عرصهای برای شنیدن و شنیده شدن همه صداها باشد.
