به گزارش خبرگزاری فارس از بجنورد، رصد تحولات جمعیتی در ایران که با بازنگری جامع سیاست‌های جمعیتی کشور در سال‌های اخیر در قالب «سیاست‌های کلی جمعیت» از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده، ضرورت شناخت صحیح، دقیق و جامع از تغییرات و حرکات جمعیتی و عوامل مؤثر بر آن را مضاعف نموده است.
جمعیت یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های پیشرفت هر جامعه‌ای به شمار می‌رود، به‌طوری‌که «فرزند بیشتر، زندگی بهتر» در سال‌های دهه ۶۰ شعاری بود که در بسیاری از رسانه‌های رسمی و غیررسمی کشور تبلیغ می‌شد و با توجه به شرایط کشور و تحقق آینده‌ای افتخارآمیز راه‌حلی هوشمندانه محسوب می‌شد، اما در دهه هفتاد با توجه به عدم فراهم‌سازی زیرساخت‌های موردنیاز رشد جمعیت، سیاست‌های جمعیتی کشور به‌سوی «فرزند کمتر، زندگی بهتر» تغییر جهت داد.
متأسفانه نرخ رشد جمعیت ایران در سال‌های اخیر روند خوبی نداشته و تخمین‌ها نشان می‌دهد در صورت ادامه شرایط فعلی، این عدد تا سال ۱۴۱۰ به صفر می‌رسد هرچند این روزها خبر از توقف کاهش نرخ زادوولد به گوش می‌رسد و در آخرین آمار نرخ جمعیت کشور ۰/۷ در صد ثبت‌شده است اما این اتفاق شکننده بوده و در صورت انجام ندادن اقدامات جدی شاید مجدداً به‌روزهای کاهش بازگردیم.
این زنگ خطری است که اگر برای آن تمهیداتی اندیشیده نشود، می‌تواند مشکلات بزرگ اقتصادی اجتماعی را به دنبال داشته باشد.
علی‌رغم تأکیدات مقام معظم رهبری در مقوله افزایش جمعیت و تکرار این موضوع در برهه‌های مختلف، تلاش چشمگیری از مسئولان در این حوزه دیده نمی‌شود.
جوان‌سازی جمعیت به یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها و سیاست‌های کشور در سال‌های اخیر تبدیل‌شده است؛ برنامه‌ای که به جهت ارتقا، پویایی و بالندگی جمعیت دنبال می‌شود و امسال با عنوان طرح جوانی جمعیت به تصویب رسیده که هدف کلی آن، افزایش نرخ باروری و جلوگیری از کاهش جمعیت است.
هزینه بالای درمان سد راه خانواده‌ها
در این طرح، جایگاه زوج‌های نابارور نیز دیده‌شده و این امر نشانگر اهمیت این قشر در پیشبرد سیاست‌های کلی جمعیتی در کشور است.
آمارها نشان می‌دهد از هر پنج زوج، در کشور یک زوج نابارور است و بر اساس این آمارها در ایران سه میلیون زوج نابارور وجود دارد، که این‌ها بخشی از ماجرا هستند و مشکل بزرگ‌تر درمان ناباروری است که در کنار کمبود نیروی متخصص در این حوزه و تجهیزات تخصصی در کشور، هزینه‌های بالای ناباروری سدی بر سر راه خانواده‌هایی هستند که تمایل به درمان برای فرزند آوری دارند اما به دلیل وجود موانع، موفق به انجام نمی‌شوند.
بااینکه حل مشکلات ناباروری در توازن جمعیت و تدوین سیاست‌های جمعیتی نقش مهمی را بر عهده دارد اما زوج‌های نابارور در خراسان‌شمالی همچنان با مشکلات و دست‌اندازهایی در مسیر درمان خود مواجه هستند.
نبود مرکز مجهز یکی از عمده مشکلات درمانی زوج‌های ناباروراست که این امر آن‌ها را با چالش‌های متعددی مانند سفر به دیگر استان‌ها و تحمیل هزینه‌های اضافی مواجه کرده است.
تجهیزات مراکز درمانی خراسان‌شمالی کم است
یکی از زوجین که درگیر مشکل ناباروری در استان هستند، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: درمان ناباروری بسیار زمان‌بر و پرهزینه است، برای درمان باید بارها به مراکز درمانی مراجعه کنیم تا مراحل شناسایی دلیل ناباروری و درمان آن به‌تدریج انجام شود.
وی با اشاره به اینکه مرکز درمان ناباروری خراسان‌شمالی مجهز نیست، گفت: ما برای انجام امور درمان به استان تهران سفر می‌کنیم که علاوه بر هزینه‌های درمان و دارو، هزینه اسکان، رفت‌وآمد نیز فشار مضاعفی به این خانواده‌ها وارد می‌کند.
این بانوی بجنوردی بابیان اینکه هفته گذشته در تهران «آی وی اف» انجام دادم، ادامه داد: این اقدام در استان به دلیل نبود تجهیزات لازم انجام نمی‌شود، درحالی‌که این تجهیزات از ابزار الزامی و موردنیاز درمان ناباروری است.
پرداخت ۹۰ درصد هزینه‌ها توسط بیمه
محسن رعنایی، مدیرکل بیمه سلامت خراسان‌شمالی در گفتگو با خبرنگار فارس در بجنورد با اشاره به اینکه ضوابط پوشش بیمه‌ای خدمات درمان ناباروری در آذرماه سال ۱۴۰۰، از طریق شورای عالی بیمه به سازمان‌های بیمه‌گر و متعاقباً ادارات کل بیمه در سراسر کشور ابلاغ شد، گفت: لازم به ذکر است که به جهت کمک به زوجین نابارور، از ابتدای سال ۱۴۰۰، کسانی که اقدام به دریافت اقدامات درمانی باروری کرده‌اند، می‌توانند اسناد پزشکی مرتبط را به سازمان‌های بیمه‌گر تحویل و تا ۹۰ درصد هزینه‌ها رو بر اساس قوانین بیمه‌ای دریافت کنند.
وی با اشاره به اینکه این دستورالعمل باهدف حمایت مالی و پوشش خدمات توسط سازمان‌های بیمه‌گر، رضایتمندی بیمه‌شدگان، راحت شدن دسترسی به این خدمات در سراسر کشور جهت بیماران، افزایش نرخ رشد جمعیت، افزایش دسترسی عادلانه به خدمات درمان ناباروری و درنهایت کاهش پرداخت از جیب مردم برای درمان ناباروری تصویب‌شده است، ادامه داد: پیش‌ازاین اقدامات تشخیصی ناباروری مانند ویزیت، خدمات پاراکلینیکی(آزمایش و سونوگرافی)، دارو در تعهد سازمان‌های بیمه‌گر بوده است.
کلیه مراکز درمان ناباروری موظف به اجرای طرح حمایت بیمه‌ای از زوجین هستند
رعنایی بابیان اینکه عمده هدف طرح جدید، تحت پوشش قرار دادن هزینه اقدامات درمانی جهت باروری زوجین نابارور است که هزینه‌های خیلی زیادی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کند، افزود: این خدمات شامل روش‌های مختلف و نوین باروری است که به زوجین نابارور مساعدت می‌شود.
مدیرکل بیمه سلامت خراسان‌شمالی با اشاره به اینکه بر اساس اجرایی شدن این طرح، کلیه سازمان‌های بیمه‌گر پایه ازجمله بیمه سلامت موظف به پیروی از این قاعده رادارند، گفت: براین اساس کلیه مراکز مجاز ارائه‌دهنده خدمات درمان ناباروری در بخش‌های دولتی، عمومی غیردولتی، خصوصی و خیریه موظف هستند که این دستورالعمل را رعایت کنند.
این مقام مسئول دامنه شمول این طرح را در دو قسمت ناباروری اولیه و ثانویه عنوان کرد و گفت: در ناباروری اولیه زوجین پس از یک سال تلاش برای باروری، به‌طور طبیعی بارداری موفقی نداشتند که البته این مدت برای خانم‌های بالای ۳۵ سال، به ۶ ماه کاهش پیدا می‌کند و باروری ثانویه نیز شامل زوج‌هایی هستند که دارای فرزند زنده بوده ولی برای بارداری مجدد دچار مشکل بوده و یک سال بدون هیچ‌گونه پیشگیری نتوانسته‌اند باردار شوند.
وی خدمات مورد تعهد این طرح را شامل بسته خدمتی میکرواینجکشن یا icsi سه بار در هرسال، بسته خدمتی Ivf سه بار در هرسال و بسته خدمتی تلقیح داخل رحمی یا IuI سه بار در هرسال عنوان کرد.
سهم پرداختی بیمه سلامت در مراکز دولتی و عمومی غیردولتی تا ۹۰ درصد تعرفه‌ها است
رعنایی ادامه داد: به‌موجب این طرح، سهم پرداختی بیمه سلامت از هزینه‌های بسته‌های مورداشاره در این طرح، به میزان ۹۰ درصد تعرفه‌های دولتی در مراکز دولتی و مراکز عمومی غیردولتی است، اما در مورد مراکز خیریه و مراکز خصوصی، مابه‌التفاوت تعرفه این مراکز با مراکز عمومی غیردولتی می‌بایست توسط بیمه‌شده پرداخت شود.
مدیرکل بیمه سلامت خراسان‌شمالی اضافه کرد: توصیه ما به کسانی که می‌خواهد از مزایای این طرح استفاده کنند این است که قبل از هرگونه اقدام تشخیصی و درمانی، وضعیت پوشش بیمه‌های خودشان را مشخص کنند و در صورت نداشتن پوشش بیمه پایه، حتماً نسبت به برقراری پوشش بیمه‌ای اقدام کنند.
رعنایی با اشاره به اینکه مدت‌زمان زیادی از اجرایی شدن این طرح نگذشته است، گفت: تاکنون تمام کسانی که به بیمه سلامت استان مراجعه داشتند، افرادی بوده‌اند که هنوز برای درمان ناباروری اقدام نکرده‌اند و قصد مراجعه به مراکز ناباروری و درمان را داشته‌اند که راهنمایی‌های لازم در این زمینه به آن‌ها انجام‌شده است.
وی بیان داشت: درصورتی‌که مرکز درمان ناباروری با سازمان‌های بیمه‌گر قرارداد داشته باشد، سهم سازمان بیمه‌گر از هزینه‌های درمانی به زوجین تخفیف داده می‌شود و وجه تخفیف داده‌شده، طبق ضوابط و قرارداد منعقده به مرکز مربوطه پرداخت خواهد شد.
افراد فاقد بیمه، مدارک درمان ناباروری را به سازمان‌های بیمه‌گر ارائه دهند
رعنایی ادامه داد: این در حالی است که اگر مرکز فاقد قرارداد با سازمان‌های بیمه‌ای باشد، بیمه‌شده می‌تواند اسناد و مدارک مورد لزوم را بعد از اتمام اقدامات درمانی، از آن مرکز دریافت و به سازمان بیمه تحویل دهد تا هزینه‌ها طبق ضوابط و در قالب خسارت به آن‌ها پرداخت شود.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه در حال حاضر در سطح خراسان‌شمالی، یک مرکز درمان ناباروری دولتی در بیمارستان بنت‌الهدی فعال هست، گفت: بیمه سلامت برای عقد قرارداد با این مرکز و کاهش هزینه‌های بیمه‌شدگان آمادگی کامل را دارد.
مدیرکل بیمه سلامت خراسان‌شمالی اظهار داشت: خدماتی که بیمه سلامت در این طرح به بیمه‌شدگان ارائه می‌دهد، صرفاً پوشش بیمه‌ای و کاهش هزینه‌های درمان خدمات ارائه‌شده در حوزه تشخیصی و درمان در مراکز مجاز درمان ناباروری است و هیچ‌گونه وام و یا تسهیلات قبل از هرگونه اقدام تشخیصی درمانی به بیمه‌شدگان پرداخت نخواهد شد.
وی افزود: علاوه بر این در صورت مراجعه بیمه‌شده به مراکز درمانی مجاز غیر طرف قرارداد و ارائه مدارک مثبت، بر اساس قانون، مبلغ پرداختی بیمه‌شده محاسبه و پس از اعمال قوانین بیمه‌ای هزینه به‌حساب زوجین پرداخت خواهد شد.
وجود ۴ هزار زوج نابارور در خراسان‌شمالی
عیسی برجی، مسئول بسیج جامعه پزشکی سپاه حضرت جوادالائمه (ع) خراسان‌شمالی در گفتگو با خبرنگار فارس در بجنورد با اشاره به اینکه سپاه حضرت جوادالائمه (ع) در سه حوزه مأموریتی سازمان بسیج جامعه پزشکی، معاونت بهداشت و درمان و موسسه خدمات درمانی بسیجیان در خصوص سلامت به عموم مردم خدمات می‌دهد، اظهار داشت: درواقع بسیج جامعه پزشکی واسط بهداشت و درمان سپاه و موسسه تأمین درمان بسیجیان و دانشگاه علوم پزشکی در حوزه سلامت است.
وی ادامه داد: بسیج جامعه پزشکی علاوه بر ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مناطق محروم و کم برخوردار، شناسایی بیماران نیازمند و ارائه به مراکز درمانی جهت دریافت خدمات تخصصی و انجام عمل‌های جراحی را انجام می‌دهد، که یکی از این خدمات شناسایی زوج‌های نابارور است.
برجی بابیان اینکه در حال حاضر ۱۸ درصد از زوج‌های خراسان‌شمالی، درواقع جمعیت آماری در حدود چهار هزار زوج نابارور هستند، ادامه داد: در خصوص درمان ناباروری در طول سال‌های گذشته چند طرح اجراشده اما متأسفانه به سرانجام نرسیده و در حال حاضر تنها مرکز ناباروری با خدمات محدود توسط دانشگاه علوم پزشکی در استان فعالیت دارد.
کمک ۲۰۰ میلیون ریالی سپاه خراسان‌شمالی به زوج‌های نابارور
وی بابیان اینکه موسسه خدمات درمانی بسیجیان وابسته به بنیاد تعاون بسیج در قالب بسته‌های حمایتی، تا مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال کمک‌هزینه‌های ناباروری رایگان را تأمین می‌کند، گفت: لازم به ذکر است که بسیجیان ضمن ارائه گواهی بسیج عادی یا فعال به بنیاد تعاون بسیج واقع در جنب زایشگاه بنت‌الهدی بجنورد مراجعه کنند.
این مقام مسئول بابیان اینکه در شرایط فعلی دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی مرکز ارائه خدمات ناباروری را در استان راه‌اندازی کرده و این خدمات به عموم مردم ارائه می‌شود، گفت: در صورت عدم جوابگویی مرکز و افزایش تقاضا، سپاه و بسیج آمادگی راه‌اندازی مرکز ناباروری در استان را دارد.
برجی اضافه کرد: با توجه به موضوعات اخیر در خصوص افزایش جمعیت و جوانی جمعیت، اقدامی مؤثری در خصوص حمایت از فرزند آوری، هزینه‌های درمان و ناباروری تحت پوشش بیمه قرار گفتن، همچنین ایجاد و توسعه مراکز درمانی مربوط به ناباروری در دستور کار دولت،مجلس و دستگاه‌ها قرارگرفته است.
شناسایی ۱۶۰۰ زوج نابارور طی سال ۱۴۰۰ در خراسان‌شمالی
وی افزود: به‌صورت کلی در خصوص افزایش جمعیت، موضوع تجرد و ازدواج نکردن، دیر ازدواج کردن، نخواستن فرزند، ناباروری و سقط‌های قانونی و غیرقانونی نقش زیادی در کاهش روند جمعیتی کشور داشته است که سهم دیر ازدواج کردن و عدم تمایل برای فرزند آوری مهم‌ترین نقش را در بین این عوامل دارا هستند.
مسئول بسیج جامعه پزشکی سپاه حضرت جوادالائمه (ع) استان ادامه داد: تسهیل در شرایط ازدواج آسان، ازدواج به‌موقع و کاهش سن ازدواج و افزایش تعداد فرزند را می‌توان با مشوق‌های مختلفی از طریق آموزش و فرهنگ‌سازی جهت روند افزایش جمعیت در جامعه مدنظر قرارداد.
ارائه خدمات درمان ناباروری رایگان به ۲۰۰ زوج در خراسان‌شمالی طی سال گذشته
وی با اشاره به اینکه مراکز خدمات درمانی در حوزه درمان ناباروری و جلوگیری از سقط‌ها می‌توانند نقش مؤثری را ایفا کنند، گفت: در سال گذشته هشت کلاس آموزشی مرتبط با جمعیت و ناباروری در استان برگزارشده و یک هزار و ۶۰۰ زوج نابارور شناسایی شدند که از این تعداد ۲۰۰ زوج موفق به دریافت خدمات درمان ناباروری رایگان بسیج شدند.
تجهیز مرکز ناباروری خراسان‌شمالی از نیازهای اساسی استان
فرزانه سرایی، کارشناس باروری سالم در معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی در گفتگو با خبرنگار فارس در بجنورد با اشاره به اینکه تجهیز مرکز ناباروری بیمارستان بنت‌الهدی از نیازهای اساسی زوج‌های نابارور در خراسان‌شمالی است، گفت: اکنون مرکز درمان ناباروری سطح دو در استان فعال است.
وی بابیان اینکه برای تجهیز مرکز ناباروری استان نیازمند راه‌اندازی مرکز سطح سه هستیم، ادامه داد: لازم به ذکر است که این مهم با تخصیص اعتبار و تجهیز مرکز کنونی ممکن است، زیرا نیروهای انسانی متخصص و فضای راه‌اندازی این مرکز موجود است و با تأمین متخصص جنین‌شناس و خرید تجهیزات ناباروری، این مرکز در استان ارتقا پیدا می‌کند.
سرایی مسائل و دغدغه‌های مالی را یکی از مهم‌ترین مشکلات زوج‌های نابارور اعلام کرد و گفت: تسهیلاتی به زوج‌های نابارور که به مرکز درمان ناباروری بیمارستان بنت‌الهدی مراجعه می‌کنند، پرداخت می‌شود اما این تسهیلات تنها به زوجین برای درمان ناباروری اولیه پرداخت می‌شود.
نیاز استان به ۵۵ میلیارد ریال تسهیلات برای ارتقای مرکز ناباروری
این مقام مسئول با اشاره به اینکه بخش بزرگی از زوج‌های نابارور دارای مشکلات ناباروری ثانویه هستند و به دلیل مشکلات مالی قادر به درمان نیستند، گفت: گفتنی است که علاوه بر این تحت پوشش نبودن هزینه‌های درمان ناباروری توسط بیمه‌ها، یکی دیگر از مشکلات اساسی زوج‌های نابارور است.
سرایی خاطرنشان کرد: طبق آخرین اطلاعات موجود، سه هزار و ۴۰۹ زوج نابارور در استان ثبت‌شده اما این عدد قطعی نیست و همچنین در آخرین بررسی انجام‌شده برای ارتقای مرکز ناباروری استان، ۵۵ میلیارد ریال تسهیلات موردنیاز برآورد شده است.
اختصاص سه میلیارد و ۸۰۰میلیون تومان برای تجهیز مرکز ناباروری خراسان‌شمالی
سید محمد پاک مهر، نائب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار فارس در بجنورد در رابطه با این موضوع اظهار داشت: امکانات و تجهیزات بهداشت و درمان باید عادلانه در کشور توزیع شود و مناطق محروم نیز از آن بهره‌مند شوند.
وی ادامه داد: سه میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان برای تجهیز مرکز درمان ناباروری این استان اختصاص یافت که این میزان اعتبار قابل‌افزایش است.
نماینده مردم پنج شهر استان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ارائه خدمات به زوج‌های نابارور در استان افزود: بیمه سلامت استان نیز برای هر زوج نابارور و تحت پوشش نهاد‌های حمایتی ۵۰ میلیون تومان کمک می‌کند.
تحت پوشش قرار گرفتن خدمات ناباروری در بیمه تأمین اجتماعی از شهریور ۱۴۰۰
داریوش کاظمی، معاون خرید راهبردی مدیریت درمان سازمان تأمین اجتماعی خراسان‌شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بجنورد با اشاره به اینکه پیش‌ازاین داروهای ناباروری و یک سری اقدامات تشخیصی و درمانی مرتبط با ناباروری تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار داشت، اظهار کرد: این در حالی است که اقدامات انتقال جنین، تلقیح مصنوعی داخل رحم تحت پوشش بیمه نبوده است، از ابتدای شهریورماه سال ۱۴۰۰، به تصویب دولت رسیده که این خدمات توسط بیمه‌ها تحت پوشش قرار بگیرد.
وی بابیان اینکه از ابلاغ این طرح تاکنون خدمات ناباروری تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرارگرفته است، گفت: زوجین نابارور در مرحله نخست باید از مراکز تحت درمانی گواهی مبنی بر اینکه مبتلابه ناباروری هستند به بیمه ارائه دهند، برای زوجین در سامانه تشکیل پرونده داده می‌شود و از تاریخ ارائه طرح مدارک مرتبط با اقدامات درمان ناباروری از مراکز مجاز ارائه می‌شود و هزینه‌ها بر اساس مصوبه پرداخت می‌شود.
داروهای ناباروری در استان موجود هستند
کاظمی با اشاره به اینکه مرکز مجهز درمان ناباروری در استان وجود ندارد، گفت: زوجین نابارور برای ادامه روند درمانی به تهران، مشهد، گرگان مراجعه می‌کنند و درصورتی‌که مرکز درمانی طرف قرارداد با بیمه تأمین اجتماعی باشد، تخفیف‌ها در زمان ارائه خدمات لحاظ می‌شود و در غیر این صورت اسناد پزشکی به بیمه ارائه می‌شود و تحت عنوان خسارت متفرقه هزینه‌ها به بیمار پرداخت می‌شود.
این مقام مسئول بابیان اینکه داروهای درمان ناباروری در استان موجود است، گفت: بیمار در زمان مراجعه به مراکز درمانی خارج از استان، نسخه را داخل استان تائید و از داروخانه هلال‌احمر بجنورد دریافت می‌کنند.
کاظمی افزود: در سطح کشور ۳۰ درصد زوجین مبتلابه مشکل ناباروری هستند.
مشوق‌های ازدواج، فرزند آوری و کمک به مشکلات ناباروری، نیاز خانواده‌ها
برای کنترل کاهش جمعیت و حرکت به‌سوی رشد جمعیت، باید چندراه موازی را پیش برد، ارائه مشوق‌های ازدواج، ارائه مشوق‌های فرزند آوری و کمک به حل مشکل ناباروری است که در صورتی رشد جمعیت حاصل می‌شود که هر سه این اقدامات هم‌زمان شکل گیرد.
وجود ۳ میلیون زوج نابارور در کشور و حدود ۴ هزار زوج در خراسان‌شمالی نشان اهمیت حل مشکل این خانواده‌ها است که در صورت انجام اقدامات قابل‌قبول هم این خانواده‌ها شیرینی فرزند آوری را تجربه می‌کنند هم گامی مثبت در جهت رشد جمعیت استان و کشور برداشته می‌شود.
انتهای پیام/آ/ی
