دعای روز بیست و چهارم ماه مبارک رمضان

 

مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی در شرح دعای روز بیست و چهارم ماه رمضان می‌گوید: در این دعا از خداوند خواستاریم که به ما توفیق دهد آنچه را که رضایت او در آن است انجام دهیم، حال می‌خواهیم بدانیم که رضایت خداوند در چه چیزی می‌باشد؟ و چه چیز‌هایی موجب رضایت پروردگار عالمیان می‌گردد؟ باید در جواب بگوییم هر عملی را که خداوند انسان‌ها را به انجام آن امر فرموده است؛ موجب رضایت خداوند از بندگان است که اگر بنده‌ای به آن دستورات عمل نماید رضایت خداوند را برای خود واجب نموده و اگر نافرمانی از آن دستورات نماید خشم و غضب الهی را بر خود واجب نموده است. اگر می‌خواهید بدانید که خدا از شما راضی هست یا نه، ببینید خودتان در ته دل از خدا راضی هستید؟ اگر راضی باشید، خدا هم از شما راضی است.

بیشتر بخوانیم :
وی با اشاره به حدیثی که انسان‌ها را مانند بیمار و خداوند را مانند طبیب توصیف می‌کند؛ یادآور می‌شود: همانطور که دکتر هر چه بگوید، بیمار می‌پذیرد، خدا هر چه به ما داد، ما هم باید رضایت داشته باشیم. اگر در مصیبت‌ها و نداری‌ها از خدا گله نکنیم و تسلیم خدا باشیم، یعنی اینکه ما از خدای راضی هستیم و خدا هم از ما رضایت دارد. اما خیلی سخت است که انسان ذره‌ای گله از خدا نداشته باشد. به عنوان مثال: انفاق کردن، اقامه نماز، پرداخت زکات موجبات رضایت الهی از بندگان، و دروغ و تهمت و غیبت، موجبات خشم و غضب پروردگار عالمیان می‌باشد که ما در این روز از خداوند خواستاریم ما را جزو کسانی قرار دهد که به دنبال جلب رضایت او باشیم نه خشم و غضب او که همانا خداوند سخت عذاب است ”أَنَّ اللّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ”. (مائده، ۹۸)

این استاد فقید اخلاق درباره شرح اینکه منظور از «و اعوذ بک مما یوذیک» در این دعا چیست؟ می‌گوید: در اینجا منظور از مما یوذیک «آنچه که ترا ناپسند است» انجام اعمالی است که خداوند انسان را از انجام آن اعمال منع نموده است. مثل: دروغ، غیبت، تهمت، فحش که هنگامی که انسانی یکی از این اعمال را انجام دهد موجبات عذاب و عقوبت الهی را فراهم می‌سازد. به عنوان مثال: امام موسی بن جعفر (ع) در حدیثی فرمودند: "ان الله حرم الجنه علی کل بذی قلیل العیاء لایبالی ما قال و ما قیل فیه" یعنی: "خداوند بهشت را حرام نموده بر کسانی که دارای زبانی فحاش اند و حیای آن‌ها کم است، باک ندارند از اینکه خودشان چه می‌گویند و باک ندارند که درباره آنان چه گفته می‌شود" که این نمونه‌ای از اعمالی است که در پیشگاه خداوند زشت و ناپسند است و انجام آن باعث عقوبت الهی می‌گردد، که ما نیز در این روز به خداوند پناه می‌بریم تا ما را از تمامی اعمالی که موجبات خشم و غضبش را فراهم می‌کند دور سازد.

مال اندوزی برای وراث

مرحوم مجتهدی در شرح فراز پایانی دعای بیست و چهارم ماه رمضان می‌گوید: «و اسئلک التوفیق فیه الان اطیعک و لااعصیک یا جوادالسائلین»؛ خدایا از تو توفیق می‌خواهم که در ماه رمضان اطاعت تو را کنم و گناه انجام ندهم! روایت داریم از امام نهم (ع) که فرمود: مؤمن باید ۳ خصلت داشته باشد. اول توفیق داشته باشد، دوم خودش را موعظه کند و سوم اینکه نصیحت دیگران را قبول کند. وارثان خود را به خدا بسپارید و نه به پول. حدیث داریم که اگر وارث خوب هستند، خدا خودش نگهبان آنهاست و اگر بد و دشمن خدا هستند؛ چرا برای دشمنان خدا زحمت می‌کشید؟ در پایان دعا برای استجابت دعا می‌گوییم؛‌ای خدایی که به هر کسی که از تو چیزی سؤال می‌کند، تو جود می‌کنی و نسبت به او بخشش داری، دعای ما را اجابت کن! ما گاهی سائلین را رد می‌کنیم؛ اما خدا درخواست همه را می‌دهد و رد نمی‌کند؛ ولی گاهی چیزی که صلاح ما نیست را از خدا می‌خواهیم و خدا نمی‌دهد؛ البته آن خواسته را هم در قیامت برآورده می‌کند: در قیامت بندگان می‌پرسند؛ خدایا این‌ها که به ما می‌دهی چیست؟ خطاب می‌آید که در دنیا خواستی صلاح نبود بدهیم و الان آن را برآورده می‌کنیم.

 

 

سرانجام اطاعت یا نافرمانی خدا

این استاد فقید اخلاق تهران در پایان تصریح می‌کند: هر بنده‌ای برای آنکه به هدایت و رستگاری دست یابد لازمه آن این است که اطاعت خداوند و رسولش را نماید، چرا که رسول، فرستاده خداوند است که دستورات خدا را برای مردم بیان می‌دارد. اگر کسی از رسول خدا (ص) اطاعت نکند یقینا خدا را اطاعت نکرده و کسی که خدا را اطاعت نکند از پیروان شیطان گشته و کافر تلقی می‌گردد به طوری که خداوند عزوجل در قرآن کریم می‌فرماید: "قل اطیعوالله و الرسول فان تولوا فان الله لا یحب الکافرین" (آل عمران ۳۲) یعنی "بگو اطاعت خداوند و رسولش را کنید پس اگر روی برگردانید به درستی که خداوند کافران را دوست ندارد". پس کسانی که نافرمانی خداوند و رسولش را می‌کنند جزو کافرانند و از رحمت خداوند به دور می‌باشند و خداوند آنان را هدایت نمی‌کند چنانچه در قرآن می‌فرماید: "إِنَّ اللهَ لاَیَهْدِی القَوْمَ الکَافِرینَ " (مائده ۶۷) یعنی "و خداوند قوم کافر را هدایت نمی‌کند. " پس ما نیز در این روز از خداوند می‌خواهیم که به ما توفیق دهد تا از دستوراتش پیروی نموده و هیچ گاه نافرمانی او را ننماییم.