شناخت طبع بدن با بررسی 8 گام مهم امکان پذیر است. شناخت طبع بدن تان میتواند به شما در شناخت بهتر بدن تان کمک کند. بسیاری از بیماری های ما ناشی از درست تشخیص ندادن مزاجمان است. در پایان این مقاله همراه مان باشید تا به شما در شناخت این موضوع کمک کنیم.
برای شناسایی طبع بدن میتوانید بخشی از اندام مانند ساعد را لمس کنید و دقت کنید لمس آن چه احساسی به شما میدهد:
احساس گرما و حرارت کردید، نشان دهنده این است که فرد دارای مزاج گرم است.
احساس سرما کردید، بیانگر طبع سرد است.
بافت بدنی افراد در مقایسه با یکدیگر متفاوت ست و این امر نشانهای از تفاوت در مزاج آنها است:
موقع لمس بدن خود یا فردی گرما احساس کردید و علاوه بر آن متوجه شدید بافت بدنی نرم است و به راحتی با فشار انگشت فرو میرود، چنین فردی علاوه بر گرمی مزاج دارای رطوبت نیز هست و مزاج گرم و مرطوب (دموی) دارد.
هنگام لمس بدن، احساس گرما نمودید اما خشکی و زبری را زیر سر انگشتتان احساس کردید، مزاج گرم و خشک (صفراوی) است.
با لمس بدن، احساس سردی کردید و این سردی همراه با نرمی پوست و بافت گوشت آلود بودن نیز همراه بود، چنین فردی دارای مزاج سرد و تر (بلغمی) است.
در زمان لمس بدن، احساس سردی کردید و در عین حال بافت بدن سفت و سخت بود، چنین فردی دارای مزاج سرد و خشک (سوداوی) است.
یکی دیگر از راههای شناخت طبع بدن همراه با در نظر گرفتن بافت بدن و سردی و گرمی آن، بررسی رنگ پوست است.
سفید یا مایل به سفید نشانه خوبی برای تشخیص طبع سرد است و غالبا این افراد مشکل کم خونی دارند.
قرمز رنگ یا مایل به قرمز و صورتی، دارای مزاج گرم هستند و جزو افراد پرخون محسوب میشوند.
زرد رنگ یا مایل به زردی علاوه بر طبع گرم دارای مزاج خشک نیز هستند و با مشکل غلبه صفرا روبرو هستند.
تیره و کدر و دارای لبهای بادمجانی رنگ، نشانه مزاج سرد و خشک است و این افراد با غلبه سودا در بدن مواجه هستند.
رنگ پوست سفید مایل به رنگ گچ، نشانه مهمی برای طبع های سرد و تر است و یکی از نشانههای غالب این افراد غلبه بلغم در بدن است.
درمان 27 بیماری با چرب کردن کف پا را اینجا بخوانید
بررسی ظاهر و شکل اندام و عضلات نیز یکی دیگر از راههای شناخت طبع بدن است.
بالاتنه فراخ و پهن نشان دهنده مزاج گرم است. همچنین داشتن اندام درشت، عروق برجسته و نبض قوی نیز از دیگر نشانههای افراد داری طبع گرم میباشد.
اندام ظریف، بالاتنه کوچک و نبض ضعیف نشانه داشتن طبع سرد است.
افراد دارای چهره لاغر و پوست به استخوان چسبیده دارای طبع خشک هستند. همچنین افرادی که مفاصل قابل مشاهده و برجسته دارند، غضروف حنجره و بینی آنها نیز برجسته و واضح است، دارای طبع خشک هستند.
ساعت خواب، کیفیت و چگونگی آن نیز یکی دیگر از راههای شناخت طبع بدن در طب سنتی است.
ساعات خواب افراد دارای طبع سرد و تر بیشتر از حد مجاز (۸ ساعت) است.
افراد دارای طبع گرم و خشک دارای خواب کم بوده و در بیشتر ساعات روز بیدار هستند.
افراد دارای رشد موی زیاد و اصطلاحا پرمو در طب سنتی در گروه گرم طبع تان قرار میگیرند.
افراد دارای رشد موی کم و ابروهای نازک و بدن کم مو جزو افراد با طبع سرد هستند.
مجعد و حالتدار بودن موها، کلفت بودن موها به همراه رشد سریع و زیاد مو در سر و اندامها نشانهای از طبع گرم و خشک است.
کم پشتی به همراه نازک بودن موها و موی خیلی صاف و لخت علامت طبع سرد و تر است. همچنین پدیدار شدن موی سفید زودتر از موقع نیز نشانهای از غلبه تری و سردی در بدن است.
رنگ مدفوع و کیفیت آن از دیگر مواردی است که در طب سنتی برای شناخت طبع بدن استفاده میشود.
چنانچه رنگ مدفوع یا ادرار تیرهتر از حالت معمول یا بدبوتر از حالت نرمال باشد، این امر نشان دهنده طبع گرم و غلبه صفرا است.
کم رنگ بودن مدفوع و کم بودن بوی آن نشانه طبع سرد است.
به این منظور چنانچه فردی خوراکی با طبع گرم بخورد یا در محل گرمی باشد و زود احساس گرمی کند، نشان دهنده گرمی مزاج است و برعکس افرادی که اصطلاحا زود دچار سردی میشوند و در هوای سرد زیاد احساس سرما میکنند، دارای طبع سرد هستند.
لازم به ذکر است توضیحات بالا همگی به ویژگیهای جسمی فرد توجه داشت در صورتی که برای شناسایی مزاج خصوصیات اخلاقی و ویژگیهای روانی نیز مدنظر قرار میگیرد.
ردیف | سؤال | تفسیر مزاج |
---|---|---|
1 |
رنگ پوست بدن (پوست زیر لباس مدنظر است) |
(گرم) گندمگون، سبزه، (تر) گلگون (سرد) گرایش به سفیدی و رو به مهتابی (خشک) گندم گون و به سمت تیرگی و مات |
2 |
وضعیت رنگ مو در سر (در دوران کودکی و نوجوانی است) |
(گرم) مشکی پرکلاغی (تر) مشکی معمولی، یا خرمایی پررنگ (سرد) خرمایی روشن، بور و رو بهروشنی (خشک) مشکی کدر |
3 | وضعیت ساختار مو در سر |
(گرم) فر درشت (تر) معمولی (سرد) لخت و صاف (خشک) فر ریز |
4 | ساختار کلی قرص صورت |
(گرم) بیضی کشیده بزرگ (تر) دایرهای استخوانی و بیشتر رو به مربع (سرد) دایرهای گوشتی (خشک) بیضی کوچک |
5 | ساختار اندازه بلندای پیشانی |
(گرم) بلند (تر) متوسط (سرد) کوتاه (خشک) خیلی کوتاه |
6 | ساختار اندازه چشم نسبت بهاندازه چشم |
(گرم) بادامی درشت (تر) متوسط (سرد) خیلی درشت، چشمگاوی (خشک) بادامی ریز |
7 | رنگ مردمک چشم |
(گرم) مشکی یا میشی پررنگ براق (تر) مشکی معمولی (سرد) رنگهای روشن (خشک) مشکی و میشی مات |
8 | ترکیب سفیدی چشم |
(گرم) سفید و براق (تر) رو به قرمزی و براق (سرد) لکههای قهوهای در سفیدی چشم بدون براقی (خشک) رو به تیرگی و ماتی و کدری |
9 |
ساختار دماغ (بینی) اگر دماغ خود را عمل کردهاید ساختار قبل از عمل را در نظر بگیرید |
(گرم) عقابی (تر) درشت گوشتی (سرد) معمولی و نسبتاً ظریف (خشک) کتابی و تیغهای |
10 | اندازه کلی دماغ اگر دماغ خود را عمل کردهاید ساختار قبل از عمل را در نظر بگیرید |
(گرم) عقابی (تر) درشت گوشتی (سرد) معمولی و نسبتاً ظریف (خشک) کتابی و تیغهای |
11 | وضعیت پرههای دماغ اگر دماغ خود را عمل کردهاید ساختار قبل از عمل را در نظر بگیرید |
(گرم) خیلی باز، (تر) باز (سرد) متوسط (خشک) ریز و بسته |
12 | شکل گونه |
(گرم) آشکار با تیزی (مانند سرخپوستان) (تر) آشکار و گرد (سرد) غیر آشکار و لپ دار (خشک) بدون گونه بدون لپ |
13 | شکل لب |
(گرم) کلفت (تر) نسبتاً برجسته (سرد) متوسط (خشک) نازک |
14 | شکل و ساختار دهان |
(گرم) کاملاً بزرگ (تر) متوسط رو بزرگی (سرد) کوچک و آشکار (خشک) کوچک و پنهان |
15 | اندازه دهان نسبت بهصورت |
(گرم) خیلی بزرگ (تر) بزرگ (سرد) متوسط (خشک) کوچک |
16 | ساختار زبان در طول، عرض و ضخامت |
(گرم) دراز و کمعرض و قطور (تر) متوسط و پهن و قطور (سرد) متوسط و پهن و نازک (خشک) کوتاه و باریک و نازک |
17 | شکل چانه |
(گرم) بیضی درشت (تر) ذوزنقه درشت (سرد) گرد و کوتاه (خشک) نوکتیز مثلثی ریز |
18 |
ظاهر گردن ازنظر طول (نیاز به اندازهگیری دارد) |
(گرم) خیلی بلند (سرد) متوسط (تر) بلند (خشک) کوتاه |
19 | ظاهر گردن ازنظر قطر |
(گرم) بزرگ (تر) خیلی بزرگ (سرد) متوسط (خشک) کوچک |
20 |
وضعیت عروق (در محیط درجه حرارت معمولی بررسی شود) |
(گرم) رگ کاملاً پیدا و برجسته است و سخت (تر) رگ نیمهآشکار و با رطوبت است (سرد) رگ پنهان است و برجستگی ندارد (خشک) رگ برجسته نیست ولی دیده میشود اما سیمی است و رنگ آن تیره است |
21 |
ماهیچهها (با دیدن باز و در حالت عادی مدنظر است) |
(گرم) دوک زیاد دارد، عضلات ماهیچهای، ساختار کشیده (تر) دوک دارد، عضلات ماهیچهای، ساختار قطور و ستبر (سرد) دوک ندارد و عضلات غیر ماهیچهای، ساختار نرم و چربیدار (خشک) دوک ندارد عضلات غیر ماهیچهای، ساختار کشیده و استوانهای و خشک |
22 |
شکل دستها (از مچ به پایین و انگشتان) |
(گرم) دستها کشیده، انگشتان کشیده، ساختار استخوانی (تر) دستها بزرگ، انگشتان قطور و قوی ساختار زمخت، گوشتآلود و پهن (سرد) دستها متوسط، انگشتان رو به بلندی باریک به سمت انتها، ساختار ظریف و نرم و پر (خشک) دستها کوچک، انگشتان لاغر، ساختار استخوانی باریک و خشک |
23 | ظاهر شانهها |
(گرم) شانهها کشیده است؛ ولی پهن و پر نیست، ساختار کلی: متناسب (تر) شانهها کشیده پهن و است، ساختار کلی: پهن، درشت، پر و مستطیلی (سرد) شانهها جمع است، ساختار کلی: گرد و پر (خشک) شانهها ضعیف و باریک است، ساختار کلی: ریز و استخوانی |
24 |
اندازه طول شانهها (نیاز به اندازهگیری دارد) |
(گرم) بزرگ 40 تا 45 (تر) خیلی بزرگ 45 به بالا (سرد) متوسط ۳۰تا ۶۰ (خشک) کوچک 40 به پایین |
25 | اندازه قطر شانهها |
(گرم) بزرگ (سرد) متوسط (تر) خیلی بزرگ (خشک) کوچک |
26 | رنگ لب |
(گرم) قرمز تیره (تر) قرمز روشن (سرد) کمرنگ رو به سفیدی (خشک) قهوهای و تیره |
اگر در جواب بسیاری از سوال ها پاسخ شما یک مزاج در آمده مثلا پاسخ 10 سوال شما مرتبط به طبع گرم باشد، طبع شما گرم است.
این افراد کارهایشان را خوب انجام نمی دهند و فعال نیستند و انرژیشان پایین است. پوستشان تیره و کم خونی دارند و مستعد ابتلا به افسردگی و وسواس هستند و استخوانی و لاغر اندامند.
این افراد دارای اشتهای خوب و اخلاق خوب هستند و اضافه وزن دارندو چربی بدن آنها زیاد است. انرژی انجام کاری ندارند. رطوبت بدنشان زیاد است و با وجودی که زیاد غذا نمی خورند، چاق می شوند. سوخت و ساز بدنشان پایین است.
این افراد طعم دهانشان ابتدای صبح تلخ است و افرادی علاقمند به مدیریتند و زود عصبانی می شوند اما عصبانیتشان دوام ندارد و گرمایی هستند و فعالیت بدنی زیاد دارند و باید از خوردنی های سرد استفاده کنند تا دچار مشکل نشوند.
این افراد خوش اخلاقند و فشار خونشان بالاست و اشتهای خوب دارند و زیاد می خوابند. کارهایشان را در صورت یادآوری مکرر به خوبی انجام می دهند و درگیری فکری زیاد دارند و جوش های پوستی زیادی می زنند پس باید مواظب خوراک شان باشند.
بین مردم مرسوم شده که میگویند فلان شخص، مزاج دموی یا بلغمی دارد؛ درحالیکه دم، بلغم، صفرا و سودا مزاج نیست و همانطور که گفته شد، این موارد از اخلاط چهارگانه هستند و درستش به شیوه بالاست یعنی مثلاً «گرم و خشک» نه صفرایی. وجود مزاج برای هر خلط موجب این اشتباه شده است.
بنابراین از دیدگاه طب سنتی اصیل ایرانی، برای تقسیمبندی افراد به چند گروه به لحاظ شخصیتی، بهتر است از واژه مزاج با تعریف مخصوص به خودش –یعنی شامل گرمی، سردی، تری و خشکی و ترکیب دوتایی آنها- استفاده کنیم؛ و نه بیان مزاج با تعاریف مصطلحی غلط (یعنی واژههایی چون دموی مزاج، سوداوی مزاج و… درست نیستند) .
نامگذاری گرمی و سردی در طب سنتی ایرانی، فقط به گرمی و سردی دمایی بدن اشاره نمیکند؛ بلکه بسیاری از ویژگیهای دیگر، مانند استخوانبندی، میزان خوابوبیداری، عملکردهای هضمی و غیره نیز از طریق آن توصیف میشوند.