به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایمنا زکات فطره یا فطریه در عید فطر پرداخت می شود که مقدار، تاخیر و وقت پرداخت، میزان کفاره و مبلغ فطریه بر اساس گندم و برنج در ماه رمضان از سوی مراجع عظام تقلید اعلام می شود.
پرداخت زکات فطره بعد از یک ماه روزه‌داری در ماه رمضان و در روز عید فطر که روز اول ماه شوال است، واجب شرعی است.
زکات فطره یا فطریه یکی از فروع دین اسلام است که در عید فطر پرداخت می‌شود. میزان فطریه معادل مبلغ سه کیلوگرم قوت غالب (غذای روزمره) مورد استفاده افراد است که می‌تواند گندم، برنج، ذرت، کشمش، خرما و مانند اینها باشد؛ معمولاً در زمان حاضر، گندم و برنج مهم‌ترین قوت غالب است، از این رو افراد باید برای هر نفر سه کیلوگرم گندم یا برنج یا معادل نقدی آن را به عنوان زکات فطریه پرداخت کنند.
بر کسی که خودش فقیر نباشد واجب است برای خود و تمام کسانی که تحت تکفل او هستند زکات فطره را بپردازد. اگر کسی که فطره بر او واجب است آن را پرداخت نکند بر فرد تحت تکلف واجب نمی‌شود.
دفتر آیت الله العظمی خامنه‌ای:
مکلف باید برای خودش و کسانی که نان‌خور او هستند برای هر نفر، یک صاع (تقریباً سه کیلوگرم) گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت یا مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را هم بدهد، کافی است.
ضمناً زکات فطره امسال (۱۴۰۱) به‌قیمت گندم برای هر نفر، «چهل هزار تومان» اعلام شده است.
دفتر آیت الله العظمی سیستانی:
گندم: ۴۰ هزار تومان
برنج ایرانی: ۲۲۵ هزار تومان
برنج غیرایرانی: ۶۰ هزار تومان
دفتر آیت الله العظمی وحید خراسانی:
گندم: ۴۰ هزار تومان
برنج: ۱۴۰ هزار تومان
دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی:
گندم: ۴۰ هزار تومان
برنج ایرانی: ۲۵۰ هزار تومان
برنج پاکستانی: ۱۱۰ هزار تومان
برنج هندی: ۷۵ هزار تومان
کفاره افطار غیرعمدی برای هر روز، یک مد طعام (حدود ۹۰۰ گرم به‌حساب گندم) است که باید به مسکین (فردی که معیشتش سخت‌تر از فقیر است) پرداخت شود و در صورت اطمینان می‌توان قیمت آن را به مسکین داد تا به‌وکالت از مکلف، برای خودش این مقدار طعام بخرد.
طبق اطلاعیه این مرجع تقلید، آیت‌الله شبیری زنجانی، مبلغ ۴۰ هزار تومان را بابت زکات فطره هر نفر (به‌حساب قیمت گندم) و مبلغ ۱۰ هزار تومان را برای کفاره افطار اعلام کرد.
دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
گندم: ۴۰ هزار تومان
برنج: ۱۵۰ هزار تومان
براساس نظر آیت الله مکارم شیرازی، زکات فطره امسال بر مبنای قوت غالب گندم، مبلغ چهل هزار تومان (۴۰۰.۰۰۰ ریال) و بر مبنای قوت غالب برنج، مبلغ یکصد و پنجاه هزار تومان (۱.۵۰۰.۰۰۰ ریال) اعلام شده است که مؤمنین در انتخاب هر یک از این موارد مخیر هستند.
کفاره روزه غیرعمد مبلغ هشت هزار تومان (۸۰.۰۰۰ ریال) است که باید به‌صورت نان تهیه و پرداخت شود؛ همچنین کفاره روزه عمد مبلغ چهارصد و هشتاد هزار تومان (۴.۸۰۰.۰۰۰ ریال) است.
دفتر آیت الله العظمی سبحانی:
گندم: ۴۰ هزار تومان
برنج: ۱۵۰ هزار تومان
میزان زکات فطره برای هر نفر، یک صاع (که تقریباً سه کیلو) گندم یا برنج یا جو یا خرما یا کشمش یا ذرت و مانند اینها است، مکلّف است پول یکی از اینها را طبق قیمتی که در محل خودش دارد، محاسبه کرده و به فقیر بپردازد.
میزان زکات فطره برای هر فرد سه کیلوگرم است، مبلغ آن برای فطریه بدل از آرد چهل (۴۰) هزار تومان است.
دفتر آیت الله العظمی نوری همدانی:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
با آرزوی قبولی طاعات و عبادات مؤمنین و مؤمنات، میزان زکات فطره از سوی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی «مد ظله العالی» به‌شرح ذیل اعلام شد:
شخصی که پرداخت زکات فطره بر او واجب است باید برای خودش و کسانی که نان‌خور او هستند، هر نفری یک صاع (۳ کیلو) از خوراکی‌های رایج خود (مانند گندم، برنج و…) یا مبلغ آن را به‌عنوان فطریه بپردازد.
با توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهرهای مختلف، ممکن است تفاوت داشته باشد، لذا مؤمنین می‌توانند معادل مقادیر مذکور را بر طبق قیمت محل زندگی خود، محاسبه و پرداخت نمایند.
دفتر معظم‌له مبلغ قوت غالب گندم را ۴۰ هزار تومان و قوت غالب برنج ایرانی را ۱۵۰ هزار تومان اعلام می‌نماید که مؤمنین در پرداخت یکی از آن مخیر می‌باشند. است اما همیشه در بین فقها و مراجع در مورد اینکه نان‌خور به چه کسی اطلاق می‌شود تفاوت نظر وجود دارد.
وقت پرداخت فطریه
وقت پرداخت زکات فطره از شب عید فطر تا ظهر روز عید است و به نظر رهبر معظم انقلاب و برخی فقهای دیگر بنا بر احتیاط باید قبل از نماز عید زکات فطره را بپردازند. اگر کسی برایش این امکان وجود نداشت، یعنی دسترسی نداشت یا امکان پرداختن نبود لااقل جدا کند و کنار بگذارد تا بعداً ادا کند.
مراجع تقلید معتقدند فطریه بر فرد و کسانی که عرفاً نان‌خور او محسوب می‌شوند، واجب است. اگر شخصی به عنوان مهمان یا نان‌خور شب عید فطر خانه‌ی فرد دیگری باشد فطریه وی بر عهده صاحب خانه
بیشتر فقها معتقدند شخصی که مهمان است با یک شب نان‌خور به حساب نمی‌آید اما بعضی دیگر از مراجع، معتقدند که با یک شب هم مهمان نان‌خور محسوب می‌گردد و چنانچه پیش از غروب خورشید وارد منزل صاحب خانه گردد زکات فطره او بر عهدی صاحب خانه خواهد بود. پاسخ مراجع عظام تقلید به این سوال به شرح زیر است:
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
میهمان اگر نان‌خور صاحب خانه محسوب شود، کفاره او به عهده‌ی میزبان است مگر اینکه میهمان فطریه را به وکالت از طرف او پرداخت نماید؛ توجه داشته باشید میهمان با یک شب نان‌خور محسوب نمی‌شود و فطریه به عهده خود شخص است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی)
فطریه میهمان بر عهده صاحب خانه نیست، مگر اینکه برای چند شب میهمان او باشد، به طوری که نان‌خور او محسوب شود.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی)
کسی که تنها برای افطار شب عید دعوت شده نان‌خور به حساب نمی‌آید و فطره‌اش بر صاحب خانه نیست.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی)
چنانچه میهمان قبل از غروب وارد بر صاحب خانه شود و آن شب نان‌خور وی باشد، زکات فطره‌اش بر عهدۀ میزبان است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی)
در هر دو فرض بر عهده صاحب خانه است.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته)
مهمانی که قبل از غروب آفتاب شب عید فطر وارد منزل انسان می‌شود، اگر بنا دارد مدّتی مهمان بوده؛ به گونه‌ای که «نان خور» به شمار می‌آید، زکات فطره وی بر صاحب خانه واجب است، ولی اگر تنها همان شب را مهمان است زکات فطره او بر صاحب خانه واجب نیست. هر چند احتیاط مستحبّ آن است که زکات فطره او را هم بدهد و اگر در طول ماه رمضان نان نان‌خور انسان باشد، زکات فطره وی بر انسان واجب است.
در مواردی که به طور مسلّم نمی‌توان زکات را به گردن مهمان یا صاحب خانه دانست، چنانچه یکی از آن دو با اجازه دیگری زکات فطره را به نیّت کسی که واقعاً زکات فطره به گردن او است بدهد، کافی است و بر دیگری پرداخت مجدّد زکات فطره لازم نیست.
در مورد محل اصلی مصرف فطریه باید به نظرات مراجع عظام تقلید مراجعه کرد که دو نظر را ارائه داده‌اند. فطریه را می‌توان در تمام هشت موردی که زکات مال در آن مصرف می‌شود پرداخت کرد. یعنی شامل:
