خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- وحید حاج سعیدی*: تحولات اجتماعی و اقتصادی در عصر حاضر جاده‌ها را به مهمترین شریان‌های حیاتی حمل و نقل درون شهری و برون تبدیل کرده اند و افزایش چشمگیر سفرهای بین جاده‌ای، ضرورت داشتن نگاه نوین به فرایند ساخت، نگهداری و بررسی‌های دوره‌ای جاده‌ها را دوچندان کرده است.
در واقع هر چه در ساخت جاده‌ها از مواد و مصالح بهتری استفاده شود و بازدیدهای ادواری در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر و منظم تری صورت پذیرد، امکان آسیب رسیدن به جاده‌ها کاهش پیدا می‌کند و علاوه بر اینکه هزینه‌های بازسازی جاده‌ها کم می‌شود، خطرات جاده و تصادفات به صورت چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.
در بین استان‌های کشور، گلستان یکی از استان‌های مهم به لحاظ ساختار کشاورزی، دامپروری، اقتصادی، گردشگری، تاریخی، ورزشی و … است و قطب بسیاری از مقولات اجتماعی و صنعتی و ورزشی در کشور محسوب می‌شود.
بیشترین تردد و سفرها در استان گلستان از طریق راه‌های زمینی صورت می‌گیرد که همین عامل ضرورت توجه اساسی و آینده نگرانه را به جاده‌ها و راه‌های استان می‌طلبد. اما متأسفانه باید اذعان داشت با وجود حجم بالای سفرهای بین شهری با اهداف جابجایی مسافر و محصولات مختلف کشاورزی و صنعتی و … اوضاع جاده‌ها و راه‌های مواصلاتی استان و ساختار پیرامونی این جاده‌ها به هیچ عنوان مطلوب نیست و همه ساله شاهد تصادفات و خسارات متعدد به دلایل فنی و غیر فنی هستیم.
وجود نقاط حادثه خیز متعدد در جاده‌های استان، آسفالت‌های بی کیفیت و کم دوام، زیر سازی های نامناسب و غیر استاندارد، نبود یا کمبود تابلوهای هشدار دهنده و چشمک زن، خط کشی‌ها نامناسب، وجود شانه‌های خاکی غیر استاندارد، نبود یا کمبود دور برگردان‌های استاندارد، وجود دست اندازها یا سرعت گیرهای غیر استاندارد و دارای اشکال و ارتفاع گوناگون، اطاله ساخت برخی پروژه‌ها مثل تقاطع غیر همسطح فاضل آباد، غیر مهندسی بودن برخی پروژه‌ها نظیر روگذر آزاد شهر و… از جمله دلایل بروز حوادث ترافیکی و تخریب زود هنگام روکش آسفالت جاده‌ها در راه‌های مواصلاتی این استان است.
تابلوهایی که خیلی تابلو هستند!
با وجود اینکه تابلوهای راهنمایی و رانندگی در جوامع امروزی نقشی اساسی و حیاتی ایفا می‌کنند، اما گاهی اوقات دیده می‌شود در نصب، نگهداری و حتی ساخت آنها دقت چندانی صورت نمی‌گیرد.یکی از معضلات اساسی در این خصوص استفاده از تابلوهای دست دوم یا به عبارتی تغییر نوشته‌های یک تابلو است که به علت ساختار این تابلوها (خاصیت انعکاس نور در شب یا شبرنگ بودن) بعد از تاریکی هوا به سختی خوانده می‌شوند و یا مخدوش دیده می‌شوند که این امر باعث بروز مخاطراتی در این زمینه می‌شود.
برخی تابلوهای هشدار دهنده در مسیرهای بین شهری از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و در مواقعی نیز به دلایلی نظیر کوچکی سایز، جانمایی نامناسب و … مفهوم واقعی هشدار را در ذهن راننده متبادر نمی‌سازد. در حقیقت افرادی که ساکن استان هستند قطعاً از وجود موانع، دست اندازها، کیفیت جاده‌های منطقه خود مطلع هستند و برای مسیر یابی نیز نیاز به استفاده از تابلو ندارند.
ولی مسافرانی که به این استان سفر می‌کنند، به ویژه در شب و ایام بارانی در این خصوص با مشکلات جدی مواجه هستند. نبود، کمبود و یا حتی نا مفهوم بودن تابلوهای بین شهری و درون شهری باعث می‌شود مسافران بارها و بارها در حاشیه جاده‌ها یا میادین شهرها توقف کنند و از سکنه شهر یا رانندگان عبوری آدرس بپرسند و در مواقعی برای بازگشت به مسیر اصلی خود، با رانندگی خطرناک و دنده عقب در مبادی ورودی کمربندی‌ها یا بزرگراه‌ها، جان خود و سایرین را به خطر می‌اندازند.
به نظر می‌رسد کمیته‌ای باید در این خصوص با همراهی یک نفر که از مسیرهای استان شناخت ندارد و با راه‌های استان آشنا نیست، تشکیل شود تا از نگاه کسی که برای اولین بار به این استان سفر می‌کند، تابلوها دوباره جانمایی شوند یا تابلوهای جدید نصب شوند.
نقاط حادثه خیز
با وجود اینکه علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد ولی ظاهراً در راه‌های استان با وجود مشخص بودن علاج، هنوز در نقاط بسیاری از راه‌های استان چاره‌ای اندیشیده نشده و کماکان شاهد حوادث تلخ و ناگوار در این نقاط هستیم.
شاید کمبود بودجه اولین و دم دست ترین بهانه برای عدم بهبود کیفیت جاده‌های استان و رفع نقاط حادثه خیز اعلام شود، ولی باید پذیرفت که جان انسان‌ها با ارزش ترین متاعی هستند که با این بهانه دم دست و سهل الوصول معامله می‌شود.
چاله‌های که نیاز به سرعت گیر را مرتفع می‌سازند!
افزایش قیمت لاستیک و هزینه تعمیر جلوبندی خودروها در سال‌های اخیر فشار مضاعفی را به دارندگان خودروها وارد ساخته است. یکی از مواردی که باعث افزایش هزینه نگهداری خودرو می‌شود، وجود دست اندازها و چاله‌های متعدد در مسیرهای استان است.
گاه تعداد این چاله‌ها و دست اندازها در مسیرهای اصلی و چهار بانده استان، به اندازه‌ای هستند که در عمل نیاز به نصب سرعت گیر را مرتفع می‌سازند! عبور از این چاله‌ها گاهی اوقات با پارگی لاستیک همراه است و گاهی اوقات نیز تغییر مسیر ناگهانی برای عدم عبور از این چاله منجر به حوادث ناگوار دیگری می‌شود.
در حقیقت لبه تیز آسفالت در چاله‌هایی که در اثر کیفیت نامناسب زیر سازی به وجود می آیند باعث پاره شدن لاستیک می‌شود و حتی اگر لاستیک نو باشد دیگر قابل استفاده و تعمیر نیست!
عمر کم آسفالت در جاده‌های استان
عمر ماندگاری آسفالت خوب در دنیا ۲۰ سال است ولی حداقل ماندگاری آسفالت با کیفیت خوب در کشور ما ۷ تا ۱۰ سال است. این در حالی است که در برخی از جاده‌های استان این رقم به یکی دو سال هم نمی‌رسد که قطعاً نبود نظارت، زیرسازی نامناسب، بکارگیری پیمانکار کم دانش و … باعث هدر رفت بیت المال، ایجاد خسارت‌های مالی و حتی در مواقعی فوت و جراحت شهروندان در اثر بروز حادثه می‌شود و جا دارد مسئولان در این خصوص چاره‌ای جدی بیندیشند.
پایان سخن
قطعاً کسانی که در ادارات امور محوله را بر عهده دارند از شرح وظایف اداری خود اطلاع کامل دارند ولی گاهی اکتفا به بخشنامه‌ها و شرح وظایف روزمره کافی نیست و مدیر باید در مواقعی استفاده از ظرفیت سایر دستگاه‌ها، به کار گیری نظرات و تجربیات مو سفید کرده‌ها و استخوان ترکانده های حوزه تخصصی خود را سرلوحه کار قرار دهد.
ایجاد منابع مالی جدید، بهره مندی از تجربیات کارشناسان سایر استان‌ها و حتی سایر کشورها، جلوگیری از رانت خواری و استفاده از پیمانکاران متعهد و باسواد به منظور جلوگیری از هدر رفت بیت المال و بروز حوادث، ایجاد اتاق‌های فکر و بهره گیری از نیروی فکری نسل جدید و تجربه نسل قدیم، نیاز سنجی و رعایت اصول فنی و مهندسی در احداث جاده، روگذر، پل و … از جمله راهکارهایی هستند که مدیران حوزه راه و شهرسازی ما می‌توانند با کمی از خودگذشتگی و دوراندیشی و استفاده از خرد جمعی، از آنها بهره جویند و دورنمای توسعه محور و آینده نگر برای استان طراحی کنند تا علاوه بر افزایش طول عمر جاده‌های استان، شاهد تردد ایمن هم استانی‌ها و مسافرانی باشیم که استان گلستان را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب می‌کنند.
* فعال رسانه‌ای گلستان
