به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، تله‌گذاری، سوزاندن و کشتن گونه‌های با ارزش، خبری است که هر چند وقت یک بار به گوش می‌رسد. در قالب ۱۳ نکته از قول سید مهدی نبی‌یان - کارشناس حیات وحش - به علت نزدیکی حیات وحش به مناطق سکونتگاهی و راه‌های پیشگیری از آن اشاره شده است:
- معمولا در فصول سرد سال با ورود گونه‌های حیات وحش به حریم شهرها و مناطق سکونتگاهی مواجه می‌شویم که یکی از دلایل آن اشغال بسیاری از زیستگاه‌های طبیعی در سراسر دنیا توسط انسان است که به‌عنوان شهر و روستا در آن زندگی می‌کنند بنابر این، این مناطق سکونتگاهی در حاشیه زیستگاه‌های طبیعی قرار دارند.
- در بسیاری از کشورها بسته به اینکه موقعیت شهر و روستا چه فاصله‌ای نسبت به زیستگاه‌های طبیعی دارد نزدیک شدن حیات وحش به حریم شهرها کم و بیش می‌افتد اما آنچه اهمیت دارد مدیریت صحیح و انجام اقدامات پیشگیرانه برای به حداقل رساندن تقابل انسان و گونه‌های جانوری است.
- غذا و پسماندهای غذایی از جاذب‌های اصلی گونه‌های جانوری به سمت مناطق شهری و روستایی هستند. از این رو در برخی از کشورها مانند کانادا به‌منظور جلوگیری از ورود خرس‌ها به حریم شهرها سطل‌های زباله را طوری طراحی کرده‌اند که خرس‌ها، راکون‌ها و سایر حیوانات امکان دسترسی به زباله‌ها که معمولا شامل مواد غذایی هستند را نداشته باشند.
- یکی از راهکارهای اصلی برای جلوگیری از ورود حیوانات به حریم شهرها خارج کردن مواد غذایی از دسترس حیوانات و مدیریت صحیح زباله‌ها و سایت‌های دفع پسماند در حاشیه شهرها و روستاها است اما متاسفانه در بسیاری از مناطق روستایی کشور این مدیریت ضعیف است و پسماندهایی که در بیشتر مواقع حاوی مواد غذایی هستند باعث جذب حیوانات به داخل حریم روستاها می‌شوند.
- غذارسانی انسان‌ها به حیوانات یکی دیگر از عواملی است که باعث جذب حیات وحش به حریم شهرها می‌شود بنابر این در بسیاری از کشورها پروتکل‌هایی را مبنی بر ممنوعیت هرگونه غذارسانی به حیوانات وحشی اعلام و برای تخطی از آن جریمه مشخص کرده‌اند تا افراد در شهر و روستا به حیوانات غذا ندهند چراکه غذارسانی به حیوانات باعث تغییر در عادت رفتاری گونه‌های جانوری می‌شود و از آن پس برای تامین منابع غذایی وارد حریم شهر و روستا می‌شوند تا با غذارسانی انسان‌ها تغذیه شوند.
- در ایران پروتکل‌ها و اعلامیه‌های رسمی در راستای ممنوعیت غذارسانی به حیات وحش در کشور نداریم تا بتوان با ایجاد محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های قانونی از ورود حیات وحش به حریم شهرها پیشگیری و جلوگیری کرد.
- نخستین اقدامی که باید در مواجهه با حیات وحش در مناطق مسکونی انجام داد تماس با ادارات محیط زیست و گزارش موقعیت و گونه مشاهده شده است تا آن‌ها نسبت به خارج کردن امن حیوان از منطقه سکونتگاهی و بازگرداندن آن به زیستگاه خود اقدام کنند.
- افراد در صورت رویارویی با حیات وحش به‌هیچ عنوان نباید باعث تحریک و آزار و اذیت آن‌ها شوند تا نه حیوان به آن‌ها حمله کند و نه آسیبی به حیوان برسد. در واقع هیچ اقدامی جز گزارش موضوع به کارشناسان محیط زیست نباید از طرف مردم انجام شود.
- از آنجایی که برخی گونه‌های حیات وحش در فصل سرد سال به اراضی کشاورزی نزدیک و به دام حمله می‌کنند، تا حد امکان نباید با گسترش بدون مجوز و بدون هماهنگی زمین‌های کشاورزی از طریق قطع درختان جنگل‌ها و تخریب مراتع به زیستگاه‌های حیات وحش تجاوز کرد و این امکان و تهدید را فراهم آورد که حیات وحش وارد اراضی کشاورزی شوند و به محصولات آن صدمه وارد کنند.
- روش‌های مختلفی برای ممانعت از نزدیک شدن حیوانات به اراضی کشاورزی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به احداث فنس‌های حفاظتی و حفاظ‌های الکترونیک که با ایجاد اصوات فراصوت باعث ایجاد ترس در حیوانات می‌شود و بهره‌گیری از روش‌های خلاقانه بعضی کشاورزان مانند آویزان کردن قوطی‌های فلزی به پرچین اشاره کرد.
- در برخی مواقع ممکن است علی‌رغم انجام اقدامات پیشگیرانه باز هم حیوانات وارد زمین کشاورزی شوند یا به دام‌ها حمله کنند، در این شرایط لازم است تمهیداتی به‌منظور جبران خسارات وارد شده به کشاورزان و دامداران اندیشیده شود. یکی از این راهکارها ایجاد صندوقی برای تامین خسارات ناشی از حضور حیوانات وحشی در اراضی کشاورزی یا حمله به دام است.
- لازم است مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و سایر نهادهای ذی‌ربط از جمله منابع طبیعی، جهاد کشاورزی و حتی در مواقعی شهرداری‌ها با همکاری یکدیگر صندوقی برای تامین مالی ضرر و زیان وارد شده به کشاورزان و دامداران ایجاد کنند تا بتوانند به این شکل خطر کشته شدن گونه‌های جانوری که به حریم مناطق سکونتگاهی، کشاورزی یا دامداری وارد می‌شوند را به حداقل برساند.
- در چنین شرایطی دامداران و کشاورزان از بیمه بودن محصولات و سرمایه خود و تامین خسارت‌های وارده مطمئن هستند و این باعث می‌شود تعارض بین انسان و حیوان و از بین رفتن گونه‌های با ارزش جانوری را به حداقل برسانیم.
