در شرایطی مجددا به «هفته سلامت» رسیده ایم که با وجود پیشرفت های فراوانی که در سال های اخیر در نظام سلامت کشور رخ داده است، هنوز هم در بخش های مختلف سیستم بهداشت و درمان ایران با کمبودهای بسیاری مواجه هستیم. در این گزارش به مناسبت «هفته سلامت» در گفت و گو با مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور به بررسی کمبودهای اورژانس ایران از جمله کمبود حدود 5 هزار آمبولانس در کشور پرداخته ایم.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، داشتن سرعت بالا در رسیدگی به فوریت های پزشکی و امدادی یکی از مهمترین محورهای موفقیت نظام سلامت هر کشور محسوب می شود و طبیعتا برای دستیابی به این موفقیت، باید امکانات و نیروهای انسانی کافی در اختیار مراکز اورژانس قرار گیرد. این در حالی است که با وجود پیشرفت های گوناگونی که در سال های اخیر در نظام سلامت کشورمان رخ داده است، هنوز هم امکانات سازمان اورژانس برای رسیدگی به افرادی که نیاز به فوریت های پزشکی دارند یا به علت بروز سوانح گوناگون باید به سرعت به آنها امدادرسانی شود، کافی نیست.
این نکته ای است که مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور نیز در گفت و گو با رکنا به آن اشاره کرد و گفت: با وجود تلاش هایی که در سال های اخیر برای بهبود وضعیت سازمان اورژانس کشور انجام شده است، اما هنوز هم سازمان اورژانس حدود 6 تا 7 هزار نیرو نسبت به مقدار مورد نیاز کم دارد. در چنین شرایطی نیز طبیعی است که سازمان اورژانس نتواند در برخی مناطق بخصوص جاده های فرعی، خدمات مطلوب شهروندان را در اختیار آنها قرار دهد.
وی افزود: مطابق استانداردهای جهانی باید به ازای هر 12 هزار نفر در شهرها یک آمبولانس وجود داشته باشد، همچنین ما باید به ازای هر سه پایگاه یک آمبولانس رزرو داشته باشیم و البته برخی پایگاه های ویژه نیز باید به شکل عادی با دو آمبولانس فعالیت کنند که عمده این پایگاه ها هم اکنون فقط یک آمبولانس دارند. در مجموع هم برآورد ما نشان می دهد با وجود این که سازمان اورژانس مجموعا حدود 5 هزار آمبولانس در اختیار دارد، اما متاسفانه ما با کمبود حدود 5 هزار آمبولانس در سطح کشور مواجه هستیم.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که با وجود این که سازمان اورژانس کشور از 50 بالگرد برای انجام امور مربوط به امداد هوایی برخوردار است، اما به صورت کلی امکانات اورژانس در زمینه امداد هوایی نسبت به استانداردهای جهانی بسیارناکافی است؛ زیرا اساسا بالگردهای سازمان اورژانس زمانی می توانند برای امدادرسانی هوایی به صحنه های حوادث اعزام شوند که فاصله بین محل وقوع حادثه و نزدیکترین پایگاه امداد هوایی اورژانس کمتر از 150 کیلومتر باشد. این در حالی است که در هنگام وقوع حوادث در بسیاری از جاده های فرعی کشور، ممکن است فاصله پایگاه هوایی اورژانس با محل وقوع حادثه بیشتر از 150 کیلومتر باشد.
خالدی ضمن اشاره به این نکته گفت: سازمان اورژانس کشور 50 بالگرد برای امداد هوایی در سطح کشور در اختیار دارد، اما اساسا یک بالگرد زمانی می تواند برای رسیدگی به یک حادثه به صحنه اعزام شود که فاصله بین پایگاه امداد هوایی و محل وقوع حادثه کمتر از 150 کیلومتر باشد، زیرا در غیر این صورت بالگرد امکان پرواز برای رسیدگی به حادثه دیدگان و انتقال آنها به مرکز درمانی را ندارد. همچنین باید توجه داشت که بالگردهای اورژانس تنها می توانند در بازه زمانی طلوع تا غروب آفتاب، منوط به مساعد بودن شرایط جوی پرواز کنند.
وی در ادامه تاکید کرد: با توجه به وسعت بسیار بالای کشور ما و امکانات محدود پروازی بالگردهای امداد هوایی، قطعا 50 بالگرد برای تحت پوشش قرار دادن تمام مناطق ایران جهت انجام امداد هوایی کافی نیست و ما باید به افزایش تعداد آمبولانس های هوایی موجود در ایران بپردازیم. البته این کار جز با حمایت بیشتر دولت میسر نیست، زیرا خرید بالگردهای هوایی به اعتبارات بالایی نیاز دارد.
خالدی در پاسخ به سوال دیگر رکنا درباره زمان اعزام آمبولانس های اورژانس به صحنه حوادث مختلف توضیح داد: در شهرهایی به غیر از کلانشهرها عوامل اورژانس باید در کمتر از هشت دقیقه به محل حادثه برسند، در کلانشهرها نیز با توجه به ترافیک موجود، میانگین زمان رسیدن پرسنل اورژانس به محل وقوع حادثه حدود 12 دقیقه است و در جاده های اصلی نیز عوامل اورژانس در بیش از 80 درصد موارد در کمتر از 14 دقیقه به صحنه می رسند. البته مطمئنا زمان رسیدن آمبولانس به محل وقوع حوادث در جاده های فرعی از این مدت بیشتر می شود.
وی در ادامه تاکید کرد: کاهش زمان رسیدن آمبولانس به محل وقوع حوادث بخصوص در جاده های فرعی تنها با کمک دولت به سازمان اورژانس برای تهیه آمبولانس های بیشتر و احداث پایگاه های مضاعف در جاده ها ممکن می شود. همچنین دولت باید اعتبارات لازم را در اختیار سازمان اورژانس قرار دهد تا بتواند نیروهای انسانی بیشتری را استخدام کند. در غیر این صورت، کاهش زمان رسیدن اورژانس به محل وقوع حوادث در مناطق مختلف کشور امکان پذیر نیست.
خالدی در بخش دیگری از اظهاراتش به امکانات دریایی این سازمان نیز اشاره کرد و اظهار داشت: ما هم اکنون دو آمبولانس دریایی در سواحل جنوب کشور در اختیار داریم که البته برنامه داریم شش آمبولانس دریایی دیگر نیز به مناطق جنوبی ایران اضافه کنیم؛ زیرا قطعا وجود صرفا دو آمبولانس دریایی برای پهنه عظیم دریاهای جنوب کشور کافی نیست و ما باید با حمایت دولت به افزایش تعداد آمبولانس های دریایی بپردازیم.
سخنگوی سازمان اورژانس کشور ادامه داد: وظیفه امدادرسانی به مصدومان دریاها و رودخانه ها بر عهده سازمان بنادر و دریانوردی قرار دارد و وظیفه آمبولانس های دریایی صرفا این است که مصدومان و بیماران جزایر را به بیمارستان های شهرهای بندری منتقل کنند. البته باید توجه داشت که در بسیاری از جزایر جنوبی کشور بیمارستان های مجهزی وجود دارد و بنابراین نیازی به انتقال بیماران این جزایر به بیمارستان های شهرهای بندری وجود ندارد.
وی در پایان تصریح کرد: اساسا ما در بسیاری از موارد برای انتقال بیماران جزایر به شهرهای بندری از بالگردهای امداد هوایی استفاده می کنیم و در چنین مواردی نیازی به استفاده از آمبولانس های دریایی نداریم. بنابراین به نظر می رسد رسیدن به سقف هشت آمبولانس دریایی برای جزایر جنوبی کشور کافی است.
