اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ بسیاری از مباحث مربوط به حوزه رمزارزها، امروزه تیتر یک اخبار بین‌المللی را به خود اختصاص داده است. حوزه‌ای که شاید عمر زیادی از آن نمی‌گذرد، اما روز به روز به فعالان آن در سراسر جهان اضافه می‌شود. افراد با امید کسب سود و افزایش سرمایه خود، شاید برای دوران بازنشستگی، تامین هزینه تحصیل فرزندان، ازدواج و غیره، در این بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند.
بازار پرنوسان رمزارزها، در عین حال که مزایای زیادی دارد، دارای ریسک‌های فراوانی نیز است. افراد زیادی در سراسر جهان، بدون آگاهی از خطرات بازار رمزارزها، شروع به سرمایه‌گذاری می‌کنند. حتی شاهد این موضوع هستیم که برخی افراد، حتی خانه و ماشین خود را می‌فروشند و وارد این بازار می‌کنند. بازاری که بارها توسط کارشناسان هشدار داده شده که تنها بخشی از سرمایه خود را که توانایی از دست دادن آن را دارید، سرمایه‌گذاری کنید.
بحث رمزارزها در ایران نیز مدتی است بسیار مطرح شده و با وجود موانعی از قبیل تحریم‌ها، سرمایه‌گذاران بیشتری روز به روز به آن جذب می‌شوند. افرادی که با آگاهی و دانش کافی در این بازار سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند، تا کنون شاهد موفقیت‌های چشمگیری بوده‌اند.
اما لازم است اشاره شود که قشر قابل توجهی از سرمایه‌گذاران در بازار رمزارزها، دانش و اطلاعات کافی ندارند و شاید بسیاری از آنها یک شبه سرمایه خود را به باد می‌دهند.
علاوه بر مشکلاتی از این قبیل از سوی سرمایه‌گذاران، نبودن قانون‌گذاری در بازار رمزارزها در ایران و همچنین ماهیت غیرمتمرکز آن، امروزه بستر مناسبی را برای افراد سودجو و کلاهبرداران فراهم کرده تا به راحتی سرمایه مردم را به بازی بگیرند.
به گفته سرهنگ رامین پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتا، در بسیاری از کشورها، ساز و کار قانونی برای صنعت رمزارزها وجود دارد، اما متاسفانه در کشور ما، بی‌قانون‌ترین بازار، بازار رمزارزها است. برای این حوزه، قوانین جاری نداریم و متاسفانه پیگیری جرایم بسیار سخت است؛ زیرا منشا بروز بسیاری از جرایم رمزارزی، خارج از کشور است.
"پیگیری ادله دیجیتال و مبارزه با این پدیده و رسیدگی به شکایت‌ها، بسیار فنی و حساس است و به نظارت‌های خاصی نیاز دارد که متاسفانه تا این لحظه، قوانین خوبی برای نظارت بر حوزه رمزارزها و برای افرادی که به عنوان صرافی در حال فعالیت هستند، وجود ندارد و همین خلا قانونی، فرصت را در اختیار سودجویان قرار می‌دهد که با راه‌اندازی سایت‌ها و شرکت‌های مختلف، از مردم کلاهبرداری کنند."
اخبار کلاهبرداری در بازار رمزارزها در ایران، بارها به گوش ما رسیده است. بسیاری از کارشناسان، متخصصان، رسانه‌ها و پلیس فتا به صورت مداوم در مورد جرایم مربوط به بازار ارزهای دیجیتال هشدار داده‌اند. اما هنوز هم شمار افرادی که به راحتی گول این کلاهبرداران را می‌خورند، کم نیستند.
برخی از این کلاهبرداران، با معرفی توکنی بدون پشتوانه و در واقع جعلی (شت‌کوین)، از طریق پامپ و دامپ پول مردم را بالا می‌کشند و فرار می‌کنند. برخی از آنها خالی فروشی انجام می‌دهند و برخی نیز با ترفند پانزی مردم را گول می‌زنند.
بعضی از افراد، در حال حاضر داخل کشور چنین کلاهبرداری‌هایی را انجام می‌دهند و برخی نیز از خارج از کشور، معمولا کشورهایی مثل ترکیه و دبی، اقدام به اغفال مردم با وعده سودهای نجومی می‌کنند.
از آنجا که شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، تلگرام و توییتر نیز به راحتی در اختیار افراد قرار دارد، چنین کلاهبردارانی با سهولت بیشتری می‌توانند با وعده‌های خود، روی افراد ناآگاه تاثیر گذاشته و سرمایه آنها را در اختیار بگیرند.
یکی از این افراد که اخیرا تبلیغات گسترده خود را در اینستاگرام آغاز کرده، "س.ک" است که با وعده‌هایی عجیب، مردم را به سرمایه‌گذاری تشویق می‌کند. وی مدتی است که می‌گوید به صورت تضمینی سیگنال‌هایی برای خرید رمزارزها می‌دهد که به راحتی افراد می‌توانند سرمایه خود را در کوتاه مدت چندین برابر کنند! همچنین وی می‌گوید برای ثبت نام در این طرح، باید در ابتدا 10 میلیون تومان واریز شود!
متخصصان و کارشناسان به راحتی می‌توانند به کلاهبرداری بودن چنین ادعاهایی پی ببرند، اما مردم ناآگاهی که در شرایط سخت اقتصادی به دنبال افزایش سرمایه خود هستند، به راحتی به این افراد اعتماد می‌کنند و تمام دار و ندار خود را به امید یک شبه پولدار شدن به دست چنین افراد سودجویی می‌سپارند.
چرا این افراد با چنین وعده‌هایی کلاهبردار هستند؟ اول از همه باید گفت که بازار رمزارزها ماهیتی نوسانی دارد و هیچ کس نمی‌تواند با قطعیت بگوید که چه رمزارزی در آینده چه میزان رشد خواهد کرد.
حتی در مورد بیت‌کوین که اولین و برترین رمزارز بازار به شمار می‌رود، هیچ کس، حتی ماهرترین کارشناسان نیز نمی‌توانند با قطعیت قیمت آن را در آینده پیش‌بینی کنند، چه برسد به شت‌کوین‌هایی که توسط افراد ناشناس و با هزار مشکل ایجاد می‌شوند!
دوم اینکه مردم با اندکی بررسی و تحقیق در مورد سوابق چنین افرادی که سودهای نجومی را به مردم وعده می‌دهند، متوجه خواهند شد که سرانجام آنها چه شده و افراد چه میزان سرمایه‌های خود را به راحتی از دست داده‌اند.
اما همانطور که اشاره شد، از آنجا که قانون‌گذاری برای بازار رمزارزها در ایران وجود ندارد و همچنین فضایی غیرمتمرکز دارد، پیگیری و ردیابی کلاهبرداری‌ها، از جمله خالی فروشی، کار بسیار دشواری است.
تنها راهی که برای جلوگیری از به دام کلاهبرداران افتادن وجود دارد این است که افراد دانش و آگاهی خود را در این زمینه افزایش دهند و به راحتی به افرادی که در این زمینه به دروغ ادعا دارند، اعتماد نکنند.
خود بازار رمزارزها به تنهایی دارای ریسک‌های زیادی است، اعتماد کردن به افرادی که وعده سودهای نجومی می‌دهند نیز ریسک فعالیت در این بازار را چندین برابر می‌کند. پس بهتر است افراد علاقه‌مند به این حوزه، پیش از ورود و فعالیت در بازار رمزارزها، با کارشناسان و متخصصان مشورت کرده و مقالات و اخبار مربوطه را به خوبی دنبال کنند تا بتوانند شاهد سود باشند.
سرهنگ پاشایی، در توصیه‌ای به فعالان بازار رمزارزها گفت: " من توصیه می‌کنم که اگر قرار است وارد این بازار شوید، کل سرمایه خود را به آن اختصاص ندهید. آگاهی کامل داشته باشید و با مشاوران خاص مشورت کنید. یک سری شرکت‌ها در این زمینه پیشرو هستند که اعتبار لازم را دارند، اما باز هم من به عنوان یک مقام انتظامی و به عنوان معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا، به هم‌‍وطنان توصیه می‌کنم که فعلا وارد این بازار نشوند.
ریسک‌پذیری این بازار به میزان قابل توجهی بالا بوده و پیگیری جرایم آن بسیار مشکل است. افرادی هستند که از روی سهل‌انگاری و فریب خوردن، سرمایه خود را به باد داده‌اند. منشا بروز بسیاری از جرایم خارج از کشور است.
اگر به هر دلیلی، رمز کیف پول خود را فراموش کردید و نیاز به مشورت داشتید، حتما با مشاوران شناخته شده مشورت کنید. زمانی که گوشی خود را برای تعمیر به جایی می‌دهید، مطمئن باشید که ولت شما در اختیار آن فرد قرار نمی‌گیرد."
